BIOAKTYWNE FITOZWIĄZKI W CHEMOPREWENCJI PRZEWLEKŁYCH CHORÓB NIEZAKAŹNYCH – OWOCE I WARZYWA CZY SUPLEMENTY DIETY?

Izabela Koss-Mikołajczyk; Agnieszka Bartoszek-Pączkowska

doi:10.15193/zntj/2019/118/269

BIOAKTYWNE FITOZWIĄZKI W CHEMOPREWENCJI PRZEWLEKŁYCH CHORÓB NIEZAKAŹNYCH – OWOCE I WARZYWA CZY SUPLEMENTY DIETY?

Abstract

Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2014 r. wynika, że przewlekłe choroby niezakaźne (NCDs), czyli tzw. choroby cywilizacyjne, do których zalicza się m.in. choroby układu krążenia, przewlekłe choroby układu oddechowego, nowotwory, czy cukrzycę typu 2, stanowią obecnie bezpośrednią przyczynę ponad 50 % przedwczesnych zgonów na świecie. W badaniach ostatnich 20 lat dowiedziono, że sposób odżywiania jest głównym czynnikiem wpływającym na zagrożenie tymi chorobami. Z drugiej strony rosnąca wiedza konsumentów na temat właściwości chemoprewencyjnych pewnych składników żywności, przede wszystkim pochodzenia roślinnego, umożliwiła wykorzystanie niektórych roślin jadalnych w profilaktyce chorób przewlekłych. Prozdrowotne działanie tych produktów najczęściej związane jest z obecnością przeciwutleniaczy, które mogą wpływać na wiele istotnych mechanizmów biologicznych o kluczowym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. W licznych badaniach wykazano silne działanie fizjologiczne m.in. bioaktywnych fenoli roślinnych. Obserwacje te doczekały się komercjalizacji w postaci masowej produkcji suplementów diety wzbogaconych w substancje określane mianem przeciwutleniaczy, mimo że ich właściwości chemiczne nie zawsze uzasadniały użycie tego terminu. W badaniach epidemiologicznych dowiedziono, że nadmierne oczekiwania przedsiębiorców nie były w pełni uzasadnione. Okazało się, że wyizolowane bioaktywne fitozwiązki mogą nie być już tak skutecznymi czynnikami chemoprewencyjnymi, jak zawierające je owoce lub warzywa. W niniejszej pracy podjęto próbę krytycznej oceny takiego stanu rzeczy.

Citations

0

CrossRef
0

Web of Science
2

Scopus

Authors (2)

Cite as

Full text

download paper

downloaded 635 times

Publication version: Accepted or Published Version
License: open in new tab

full content of the article see on external site open in new tab

Keywords

Details

Category:: Articles
Type:: artykuły w czasopismach
Published in:: Żywność. Nauka. Technologia. Jakość no. 26, pages 5 - 14,
ISSN: 2451-0769
Language:: Polish
Publication year:: 2019
Bibliographic description:: Koss-Mikołajczyk I., Bartoszek-Pączkowska A.: BIOAKTYWNE FITOZWIĄZKI W CHEMOPREWENCJI PRZEWLEKŁYCH CHORÓB NIEZAKAŹNYCH – OWOCE I WARZYWA CZY SUPLEMENTY DIETY?// Żywność. Nauka. Technologia. Jakość -Vol. 26,iss. 1 (118) (2019), s.5-14
DOI:: Digital Object Identifier (open in new tab) 10.15193/zntj/2019/118/269
Verified by:: Gdańsk University of Technology