Abstract

Lotne związki chlorowcoorganiczne ze względu na swoje właściwości toksyczne, kancerogenne, mutagenne stanowią grupę zanieczyszczeń organicznych, której chemicy analitycy poświęcają wiele uwagi. Pomimo faktu, że dostępne dane literaturowe zapewniają możliwość dokładnego opisu losu środowiskowego ksenobiotyków należących do tej grupyzwiązków, wciąż istnieje potrzeba prac badawczych w tym zakresie, jak również w zakresie określenia ścieżek emisji związków do środowiska.W trakcie realizacji prac badawczych opracowano metodykę analitycznąDAI-GC-ECD, służącą do jednoczesnego oznaczania 26 lotnych związkówchlorowcoorganicznych w próbkach wód i ścieków procesowych. Proponowana procedura charakteryzuje się brakiem etapu przygotowania próbki do analizy. Można stwierdzić, że tok postępowania analitycznego spełnia przesłanki zrównoważonego rozwoju, czego wyrazem są zasady zielonej chemii. Metodyka charakteryzuje się dobrą czułością, wysoką precyzją i oraz dobrymi odzyskami dla większości analitów. Ponadto metoda analityczna jest odporna na efekty matrycowe.Kolejnym etapem pracy była analiza próbek wód i ścieków pobranych w obrębie zakładu przemysłowego, przyzakładowej oczyszczalni ścieków oraz cieku wodnego, będącego odbiornikiem oczyszczonych ścieków i wód. Analiza próbek pobranych w obrębie zakładu przemysłowego była podstawą do określenia poziomów stężeń 1,2-dichloroetanu, dichlorometanu oraz tetrachloroetenu w wodzie procesowej oraz ściekowej a także trihalometanów w wodzie chłodniczej. Wieloparametrowe zbiory wyników oznaczeń zawartości lotnych związków chlorowcoorganicznych oraz anionów nieorganicznych w próbkach ścieków pobranych w oczyszczalni były podstawą do analizy chemometrycznej przy pomocy techniki samoorganizujących się map. Wykazano, że technika ta może stanowić narzędzie do określenia stopnia usuwania poszczególnych związków na poszczególnych etapach oczyszczania ścieków. W próbkach wód powierzchniowych obok lotnych związków chlorowcoorganicznych oznaczono aniony nieorganiczne i związki z grupy WWA. Analiza zbioru danych pomiarowych przy pomocy techniki samoorganizujących się map pozwoliła na identyfikację źródeł emisji zanieczyszczeń oddziałujących na ciek wodny. Wyniki analizy zostałypotwierdzone przez zastosowanie narzędzia diagnostycznego jakim jest wartość liczbowa indeksu stosunku stężeń dwóch związków z grupy WWA.

Author (1)