Search
Filters
total: 448
-
Catalog
Search results for: SELEKTYWNE CHŁODZENIE MÓZGU
-
Selektywne chłodzenie mózgu noworodka po niedotlenieniu okołoporodowym. Cześć 3. Hybrydowy system selektywnego chłodzenia mózgu noworodka
PublicationZapoczątkowane brakiem tlenu procesy biochemiczne mają zgubne skutki dla układu nerwowego, w szczególności rozwijającego się. Hipotermia, czyli stan oziębienia poniżej pewnych wartości temperatur, spowalnia znacznie lub całkowicie wyhamowuje poszczególne reakcje, i to leży u podstaw jej własności neuroprotekcyjnych. Powyższe twierdzenie poparte licznymi faktami naukowymi leży u podstaw koncepcji selektywnego chłodzenia mózgu i...
-
Selektywne chłodzenie mózgu noworodka po niedotlenieniu okołoporodowym. Cześć 2. Koncepcja hybrydowego systemu selektywnego chłodzenia mózgu noworodka
PublicationMózg ludzki jest organem delikatnym, dlatego tak ważne jest zadbanie o to, aby już w momencie przyjścia na świat noworodek miał zapewnioną, w razie konieczności możliwość minimalizacji uszkodzeń neurologicznych, spowodowanych niedotlenieniem okołoporodowym. Niedotlenienie to w dramatyczny sposób zaburza homeostazę mózgu, który jako organ najbardziej energochłonny potrzebuje najwięcej tlenu. Zapoczątkowane brakiem tlenu procesy...
-
Selektywne chłodzenie mózgu noworodka po Niedotlenieniu okołoporodowym. Część 1. Medyczne fakty oraz przegląd dostępnych rozwiązań systemów selektywnego chłodzenia mózgu
PublicationMózg ludzki jest organem delikatnym, dlatego tak ważne jest zadbanie o to, aby już w momencie przyjścia na świat noworodek miał zapewnioną, w razie konieczności możliwość minimalizacji uszkodzeń neurologicznych, spowodowanych niedotlenieniem okołoporodowym. Niedotlenienie to w dramatyczny sposób zaburza homeostazę mózgu, który jako organ najbardziej energochłonny potrzebuje najwięcej tlenu. Zapoczątkowane brakiem tlenu procesy...
-
The New 3D Printed Left Atrial Appendage Closure with a Novel Holdfast Device: A Pre-Clinical Feasibility Animal Study
PublicationMany patients undergoing cardiac surgery have risk factors for both atrial fibrillation and stroke. The left atrial appendage (LAA) is the primary site for thrombi formation. Therefore LAA occlusion devices should be tested for their ability to reduce future cerebral ischemic events in patients with high-risk of haemorrhage. The aim of this study was to evaluate the safety and feasibility of a novel left atrial appendage exclusion...
-
Chłodzenie słońcem
PublicationNiektóre możliwości chłodzenia i klimatyzacji pomieszczeń, o których mowa w artykule, przy wykorzystaniu energii słonecznej, mogą być realizowane w różnych wariantach, co jest dokonywane w zastosowaniach praktycznych. Zaletą systemów opartych na chłodzeniu pomieszczeń wykorzystujących energię promieniowania słonecznego jest to, że są one użyteczne w tym czasie, gdy do powierzchni Ziemi dociera duża ilość energii słonecznej kiedy...
-
Epidemiologia udaru mózgu
PublicationUdar mózgu i choroba wieńcowa to główne przyczyny zgonu i niepełnosprawności. Choroby naczyń mózgowych są drugą przyczyną śmierci naświecie i trzecią przyczyną śmiertelności w krajach Europy Zachodniej.
-
Teoretyczne modelepniowych systemów aktywności mózgu
PublicationMonografię ''Pień mózgu - oś życia'' stworzyli specjaliści z zakresu medycyny, elektroniki, filozofii, matematyki i fizyki. Celem, który przyświecał autorom, było przybliżenie Czytelnikowi stanów klinicznych i towarzyszącym im mechanizmów, których niesprawność prowadzi do zaniku życia ludzkiego.Klinika czynności pnia mózgu człowieka wskazuje, że jest w nim zlokalizowane centrum utrzymania przytomności, czyli świadomości ilościowej....
-
Obrazowanie parametryczne w badaniach mózgu.
PublicationPrzedstawiono analizę teoretyczną podstaw obrazowania parametrycznego dla badań dynamicznych mózgu uwzględnieniem podanie pacjentowi środka kontrastującego. Opracowano oprogramowanie umożliwiające syntezę obrazów parametrycznych. Na podstawie przeprowadzonej analizy oraz wstępnych wyników symulacji wskazano na potrzebę dalszych badań celem standaryzacji obrazowania parametrycznego.
-
Rola niskoprzetworzonych produktów (w tym soków) w diecie, a profilaktyka chorób dietozależnych
PublicationPrawidłowo zbilansowana dieta, obok aktywności fizycznej, ma zasadnicze znaczenie w zachowaniu dobrego stanu zdrowia, utrzymaniu prawidłowej masy ciała i zmniejszeniu ryzyka wystąpienia szeregu przewlekłych chorób niezakaźnych takich jak otyłość, cukrzyca i osteoporoza, choroby układu krążenia oraz niektórych rodzajów nowotworów. Obecnie powszechnie uznaje się, że panująca pandemia otyłości i związane z nią choroby są spowodowane...
-
Chłodzenie wyparne jako alternatywna metoda chłodzenia powietrza w klimatyzacji - podstawy termodynamiczne
PublicationW pracy przedstawiono podstawy termodynamiczne chłodzenia wyparnego. Omówiono cztery sposoby realizacji takiego procesu, tj. poprzez chłodzenie bezpośrednie, pośrednie, metodę hybrydową (pośrednią/bezpośrednią) oraz metodę mieszaną, która łączy chłodzenie wyparne z tradycyjnymi metodami sprężarkowymi. Przedstawiono rozważania związane z zapotrzebowaniem na wodę dla poszczególnych rodzajów chłodzenia, jak również oszacowano skutki...
-
Modelowanie perfuzji mózgu w badaniach MRI.
PublicationPraca dotyczy dynamicznego badania mózgu z wykorzystaniem techniki MRI (badanie perfuzji). W rezultacie pomiarów, tj. czasowej sekwencji skanów MRI w odpowiedzi na podanie znacznika zmieniajšcego właciwoci magnetyczne tkanek, wyznaczony zostaje model procesu perfuzji. Dla badanego procesu perfuzji opracowano model nieparametryczny (odpowied aproksymowana niezupełnš funkcjš gamma o 3 parametrach) oraz dwukompartmentowy model...
-
Chłodzenie materii laserem
PublicationW artykule pokrótce przedstawione zostały podstawy systemów chłodzących wykorzystujących promieniowanie laserowe w stanie gazowym i w ciele stałym. Realizacja takich systemów chłodzących pozwala na osiąganie temperatur bliskich zera bezwzględnego oraz budowę niewielkich, przenośnych systemów chłodniczych. Urządzenia te bazują na najnowszych osiągnięciach nauki i reprezentują niezwykle wysokie zaawansowanie techniczne oraz technologiczne....
-
Synteza obrazów parametrycznych w badaniu perfuzji mózgu metodą MRI.
PublicationZaprezentowano analizę teoretyczną podstaw obrazowania parametrycznego dla badań dynamicznych mózgu z dożylnym podaniem środka kontrastującego. Opracowano oprogramowanie umożliwiające syntezę obrazów parametrycznych. Na podstawie przeprowadzonej analizy oraz wstępnych wyników symulacji wskazano na potrzebę dalszych badań celem standaryzacji obrazowania parametrycznego.
-
Chłodzenie wyparne jako alternatywna metoda chłodzenia powietrza w klimatyzacji - przykłady zastosowań
PublicationW pracy przedstawiono przykłady zastosowań chłodzenia wyparnego. Z literatury zaczerpnięto znane realizacje instalacji wykorzystujących chłodzenie wyparne. Przedstawiono koncepcję urządzenia opartą na wykorzystaniu istniejącego na rynku wymiennika do chłodzenia wyparnego powietrza. Porównano pracę instalacji w różnych strefach klimatycznych. Odniesiono metodę wyparną do klasycznej, sprężarkowej, ukazując jakie korzyści finansowe...
-
Obrazowanie parametryczne w badaniach mózgu metodami MRI/PET
PublicationCelem tej monografii jest przedstawienie technik obrazowania metodami tomografii rezonansu magnetycznego (MRI - Magnetic Resonance Imaging) i pozytonowej tomografii emisyjnej (PET - Positron Emission Tomography) w kontekście badań dynamicznych mózgu, szczególnie w zakresie syntezy obrazów parametrycznych opisujących jakościowo lub ilościowo przepływ mózgowy. Obrazowanie parametryczne określa technikę syntezy obrazów na podstawie...
-
Chłodzenie zdalaczynne w układach miejskich
PublicationW niniejszym artykule zaprezentowano nowoczesne rozwiązania techniczne pozwalajace na zagospodarowanie ciepła średnio i wysokotemperaturowego wytwarzanego w układach zdalaczynnych na potrzeby chłodu. Problematyka efektywnego wykorzystania chłodu w układach zdalaczynnych jest istotnym elementem ciągle rozwijających się miast i aglomeracji miejskich. W warunkach polskich rozwiązania produkcji chłodu zdalaczynnego są na etapie początkowych...
-
Chłodzenie materii poprzez fluorescencję antystokesowską
Publicationnane są różne metody chłodzenia wykorzystujące procesy termodynamiczne, zjawiska termoelektryczne i magnetoelektryczne. W artykule przedstawiono możliwości chłodzenia materii poprzez fluorescencję antystokesowską materiału luminezującego oświetlanego światłem laserowym o określonej długości fali. Materiałami szczególnie korzystnymi są szkła domieszkowane metalami ziem rzadkich n.p. szkło typu ZBLAN, zawierające iterb. Układy takie...
-
Obrazowanie perfuzji mózgu z wykorzystaniem modelowania parametrycznego danych DSC-MRI
PublicationPomiary DSC-MRI (Dynamic Susceptibility Contrast Magnetic Resonance Imaging) zostały wykorzystane w pracy do estymacji parametrów perfuzji mózgu: przepływu krwi mózgowej (cerebral blood flow, CBF), objętości krwi mózgowej (cerebral blood volume, CBV) oraz średniego czasu przejścia (mean transit time, MTT). Zaproponowano model trzykompartmentowy. Przedstawiono i porównano dwa podejścia do identyfikacji modelu na podstawie danych...
-
Pomoc przedszpitalna, transport chorego i postępowanie na odziale ratunkowym w ostrej fazie udaru mózgu
PublicationZastosowanie najskuteczniejszej formy specjalistycznego leczenia udaru niedokrwiennego mózgu wymaga znacznego zaangażowania i dobrej współpracy między wszystkimi służbami ratunkowymi. Istotym kryterium powodzenia terapii jest czas dotarcia chorego do oddziału ratunkowego i szybkośc udzielenia fachowej pomocy.
-
Selektywne zakłócanie transmisji OFDM w interfejsie radiowym NB-IoT
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienie tzw. inteligentnego zagłuszania, polegającego na selektywnym zakłócaniu krytycznych składowych sygnału OFDM. Opisane zostały badania weryfikujące możliwość przeprowadzenia tego rodzaju ataku elektronicznego. Przedstawiono zrealizowane stanowisko badawcze, umożliwiające zakłócanie rzeczywistych sygnałów NB-IoT w łączu w dół. Wyniki badań wykazują możliwość realizacji selektywnego zagłuszania...
-
Udar Mózgu. Problemy Interdyscyplinarne
Journals -
Wydobywanie informacji diagnostycznej w obrazowaniu mózgu techniką MRI przy wykorzystaniu identyfikacji parametrycznej
PublicationDane MRI wykorzystano w pracy do oceny perfuzji tkanek mózgowych. Obrazowanie perfuzji z wykorzystaniem pomiarów MRI jest szeroko stosowane w praktyce klinicznej do diagnozowania guzów, demencji, choroby Alzheimera i innych. W modelowania danych MRI wykorzystano parametryczny model trzykompartmentowy. Parametry modelu estymowane są na podstawie danych eksperymentalnych: sygnału mierzonego w tętnicy mózgowej oraz sygnału mierzonego...
-
Zastosowania elektroencefalograficznych interfejsów mózg-komputer do diagnozy i stymulacji osób po urazach mózgu
PublicationPrzeanalizowano i opisano nowe rozwiązania kasków EEG, dostępne w laboratorium Katedry Systemów Multimedialnych Politechniki Gdańskiej. Opisano koncepcje prowadzenia z ich użyciem testów diagnostycznych i sesji terapeutycznych, polegających na stymulacji polisensorycznej, z podkreśleniem roli tego typu metod w ocenie świadomości stanu pacjentów pourazowych i usprawniania komunikacji osobami po urazach mózgu. Przedstawiono także...
-
Chłodzenie budynku oparte na odnawialnym źródle energii
PublicationAnaliza zagadnień chłodzenia budynków. Możliwe rozwiązania, energochłonność. Koncepcja oparta na odnawialnym źródle energii. Rekomendacje
-
Chłodzenie powierzchni za pomocą osiowosymetrycznych strug cieczy
PublicationW monografii przedstawiono przegląd zjawisk fizycznych mających miejsce podczas napływu strugi jedno lub dwufazowej na powierzchnię płaską. Przedstawiono szereg własnych, oryginalnych podejść do analizy poszczególnych zagadnień.
-
Brain perfusion imaging with the use of parametric modelling basing on DSC-MRI data
PublicationW pracy do estymacji parametrów perfuzji mózgu: przepływu krwi mózgowej (cerebral blood flow, CBF), objętości krwi mózgowej (cerebral blood volume, CBV) oraz średniego czasu przejścia (mean transit time, MTT) wykorzystano pomiary DSC-MRI (Dynamic Susceptibility Contrast Magnetic Resonance Imaging). W modelowaniu danych MRI zastoswoano model trzykompartmentowy. Przedstawiono i porównano dwa podejścia do identyfikacji modelu różniące...
-
Chłodzenie współczesnych procesorów komputerowych. Część I Typowe układy chłodzenia powietrznego
PublicationArtykuł poświęcony jest ocenie standardowych i współczesnych metod chłodzenia procesorów komputerowych. W jego części pierwszej przedstawiono charakterystykę techniczną typowych układów chłodzenia takich procesorów oraz wyniki badań doświadczalnych konwencjonalnych konstrukcji radiatorów przeznaczonych do chłodzenia procesorów komputerowych, stosowanych przez firmy Pentalpha i Xilence. W tym drugim przypadku radiator aluminiowy...
-
Cooling of electronic equipment by means of jets and microjets
PublicationW pracy przedstawiono rozwiązanie sprzężonej wymiany ciepła od uderzającej strugi cieczy oraz przewodzenia ciepła w łytce. Uzyskano proste zależności opisujące rozkład temperatur na płytce. Umożliwia to przeprowadzenie analizy wpływu różnych parametró na wymianę ciepła podczas chłodzenia urządzeń elektronicznych generujących ciepło.
-
Lower rim substituted tert-butylcalix[4]arenes. Part 10. New Pb(II)-selective electrodes based on tetrasubstituted calix[4]arenes amides
PublicationOpracowano elektrody selektywne na jony Pb(II) oparte na lipofilowych tetrapodstawionych amidowych pochodnych kaliks[4] arenu. Charakterystyki elektrod mają nachylenie nernstowskie w szerokim zakresie stężeń 10 (-1.3) do 10 (-7.2).
-
Detekcja czasu dojścia kontrastu w obrazowaniu parametrycznym mózgu metodą DSC-MRI
PublicationW artykule tym zawarto porównanie trzech metod określania czasu dojścia kontrastu. Pierwsza z metod opiera się na załączonej literaturze, natomiast dwie zaproponowane przez autora to: dopasowanie danych do zmodyfikowanej funkcji gamma oraz detekcja bazująca na wyznaczaniu wartości progowej.
-
Metoda wyboru tętniczej funkcji wejścia w badaniach mózgu techniką DSC-MRI
Publication -
System automatycznej analizy motoryki i zachowania zwierząt doświadczalnych z ogniskowym uszkodzeniem mózgu
Publication -
Kleszczowe zapalenie mózgu u 9-letniego chłopca – choroba, której można było uniknąć
Publication -
Chłodzenie Współczesnych Procesorów Komputerowych. Część 2.Badania doświadczalne mikrostrugowego-minikanałowego modułu do chłodzenia procesora
PublicationArtykuł poświęcony ocenie standardowych i współczesnych metod chłodzenia procesorów komputerowych. W jego części pierwszej ("TCHK" nr 8/2013, s. 332-338) przedstawiono charakterystykę techniczną typowych ukłądów chłodzenia takich procesoró oraz wyniki badań doświadczalnych wykonanych przez autorów z konwencjonalnymi konstrukcjami radiatorów. W publikacji pokzazano zdjęcia wykonane kamerą termowizyjną, obrazujące m. innymi rozkłąd...
-
Validity of MRI brain perfusion imaging method
PublicationW artykule zaprezentowano zbiór analiz dotyczących walidacji metody DSC-MRI. Zbadano wpływ rozmycia, opóźnienia, niskiego SNR bolusa oraz innych możliwych źródeł zakłócających wartość parametru perfuzji. Różne metody uzyskiwania parametrów perfuzji zostały zaprezentowane i porównane.
-
Validity of MRI brain perfusion imaging method
PublicationW artykule zaprezentowano zbiór analiz dotyczących walidacji metody DSC-MRI. Zbadano wpływ rozmycia, opóźnienia, niskiego SNR bolusa oraz innych możliwych źródeł zakłócających wartość parametru perfuzji. Różne metody uzyskiwania parametrów perfuzji zostały zaprezentowane i porównane.
-
Ocena przydatności filtracji Kalmana do poprawy właściwości szumowych danych uzyskiwanych w badaniach DSC-MRI mózgu
PublicationW pracy pokazano jak na poprawę jakość danych z badania DSC-MRI wpływa filtracja stochastyczna Kalmana. Do przeprowadzenia filtracji stochastycznej potrzebny jest opis systemu w kategoriach zmiennych stanu. Warunek ten spełnia użyty model trójkompartmentowy. Filtracji poddane są próbki, które reprezentują pierwszy przepływ znacznika przez ROI. Jakość filtracji Kalmana silnie zależy od ilości próbek, z związku z tym mało liczne...
-
MODEL CHŁODZENIA ORGANIZMU NOWORODKA DLA UZYSKANIA STANU HIPOTERMII LAGODNEJ
PublicationArtykuł jest kontynuacją cyklu publikacji, które ukazały się w „TCHK” w 2009 roku, a dotyczyły selektywnego chłodzenia mózgu noworodka po niedotlenieniu okołoporodowym. W tym materiale przedstawiono wykonany w programie Matlab – Simulink model symulujący zmiany, jakie zachodzą w organizmie noworodka podczas wprowadzania go w stan hipotermii łagodnej. Model powyższy pomimo dużych uproszczeń odzwierciedla zmiany fizjologiczne w zakresie...
-
Brain and Mind Electrophysiology lab
LaboratoriesNeurofizjologia pamięci i funkcji poznawczych mózgu
-
Ultrazimne atomy od kuchni
PublicationArtykuł prezentuje w jaki sposób osiągnąć temperaturę bliską 0 K w laboratorium fizycznym. Krok po kroku opisane zostały procedury eksperymentalne używane do wytwarzania atomowego kondensatu Bose-Einsteina, m.in. chłodzenie laserowe, pułapkowanie magnetyczne, chłodzenie przez odparowanie.
-
Zastosowanie analizy falkowej w elektroencefalografii dziecięcej .
PublicationElektroencefalografia polega na pomiarze prądów czynnościowych mózgu w różnych miejscach czaszki. Prądy te wytwarzane przez komórki nerwowe mózgu, rejestrowane są przy pomocy elektrod przyłożonych do powierzchni czaszki i wzmacniane przez elektroencefalograf. Wykrycie zmian w mierzonych sygnałach ma znaczenie w diagnozowaniu padaczki i guzów mózgu. Zastosowanie analizy falkowej może w istotny sposób pomóc specjaliście w postawieniu...
-
Sposoby chłodzenia docieraków tarczowych.
PublicationPrzedstawiono sposoby chłodzenia tarcz docierających docierarek do obróbki powierzchni płaskich. Omówiono chłodzenie powietrzne i wodne narzędzi obrabiarek jedno- i dwutarczowych. Podano konkretne rozwiązania konstrukcyjne układów chłodzenia.
-
Materiały sensorowe o makrocyklicznej budowie. Synteza benzokoron oraz azobenzokoron. Zależność: struktura a właściwości jonoforowe
PublicationRozwój chemii supramolekularnej jest ściśle powiązany z poszukiwaniem nowych materiałów użytecznych np. w konstruowaniu sensorów chemicznych lub urządzeń molekularnych. Sensory potencjometryczne-membranowe elektrody jonoselektywne (ISE) to jedne z najczęściej stosowanych detektorów jonów metali. Substratami często stosowanymi do otrzymywania jonoforów są etery koronowe.W ramach pracy zsyntezowano szereg eterów koronowych i przeprowadzono...
-
Program IPMed — zastosowanie kardiografii impedancyjnej do monitorowania układu krążenia
PublicationZaburzenia hemodynamiczne stanowią drugą najczęstszą przyczynę zgonu u chorych po udarze mózgu. Istniejące standardy postępowania nie uwzględniają pełnej diagnostyki układu sercowo-naczyniowego u tych chorych. W niniejszej pracy przedstawiono wieloośrodkowy projekt IPMed, który jest próbą aplikacji kardiografii impedancyjnej (ICG) do monitorowania hemodynamiki pacjentów po udarze mózgu.
-
Chemia, a ludzki mózg
PublicationWiele substancji chemicznych ma udowodniony wpływ na funkcjonowanie mózgu. Część z nich, jak np. hormony, produkowane są przez sam mózg. Mogą one decydować o wielu naszych zachowaniach oraz, do pewnego stopnia, wpływać na podejmowanie decyzji. Istnieją również substancje wpływające na funkcjonowanie mózgu, które mogą być dostarczane z zewnątrz. Mogą mieć one zarówno pozytywny jak i negatywny wpływ na jego funkcjonowanie. Należy...
-
Cost minimisation in multi-interface networks
PublicationPraca dotyczy problemu minimalizacji energii poprzez selektywne odłączanie urządzeń komunikacyjnych w wielointerfejsowych sieciach bezprzewodowych w taki sposób, by zapewnić realizację wymaganego grafu połączeń. Sformułowano problem optymalizacyjny, podano wyniki dotyczące jego trudności i zaproponowano algorytmy optymalizacyjne.
-
Zastosowanie analizy falkowej w spirografii mózgowej
PublicationUdar mózgu jest stanem zagrażającym życiu.Ostra niedomoga krążenia mózgowego powoduje kaskadę niekorzystnych zaburzeń biochemicznych i morfologicznych. Szybkość i gwatowność ich narastania sugeruje badaczom i lekarzom skupienie się przede wszystkim na monitorowaniu i leczeniu burzliwego przebiegu wczesnej fazy niedokrwienia mózgu. Zastosowanie analizy falkowej w spirografii mózgowej może w istotny sposób pomóc specjaliście w postawieniu...
-
Technical foundations for noninvasive assessment of changes in the width of the subarachnoid space with near-infrared transillumination-backscattering sounding (NIR-TBSS)
PublicationPraca opisuje metodę transiluminacji w bliskiej podczerwieni umożliwiającą nieinwazyjne monitorowanie zmian szerokości przestrzeni podpajęczynówkowej oraz amplitudy tętnienia naczyń powierzchniowych mózgu.
-
A closed loop thermosyphon with conventional or minichannel based condenser and evaporator
PublicationPrzedstawiono uogólniony model termosyfonu, który może być rozpatrywany dla szeregu wariantów.Model opiera się na jednowymiarowych równanich masy, pędu i energii. Rozpatrzono dwa przypadki termosyfonu, tj. grzanie strony pionowej i chłodzenie strony pionowej oraz drugi, gdzie termosyfon jest ogrzewany na stronie pionowej a chłodzony na poziomej.
-
Wpływ metodyki obliczania mózgowej objętości krwi na wiarygodność diagnozy udaru niedokrwiennego w badaniach DSC-MRI
PublicationNiedokrwienny udar mózgu jest jednym z najczęściej spotykanych oraz najlepiej udokumentowanych incydentów mózgowo-naczyniowych (Dani et al., Ann Neurol 2011, 70(3), 384-401), a obrazowanie mózgu metodą DSC-MRI (ang. Dynamic Susceptibility Contrast - Magnetic Resonance Imaging) wskazuje się jako umożliwiające m.in. diagnozę niedokrwionej tkanki, prognozę jej dalszych losów, oraz rozróżnienie niedokrwienia odwracalnego od nieodwracalnego...