Department of Intelligent Interactive Systems - Administrative Units - Bridge of Knowledge

Search

Department of Intelligent Interactive Systems

Filters

total: 158

  • Category
  • Year
  • Options

clear Chosen catalog filters disabled

Catalog Publications

Year 2010
Year 2009
  • A perfect hashing incremental scheme for unranked trees using pseudo-minimal automata
    Publication

    We describe a technique that maps unranked trees to arbitrary hash codes using a bottom-up deterministic tree automaton (DTA). In contrast to other hashing techniques based on automata, our procedure builds a pseudo-minimal DTA for this purpose. A pseudo-minimal automaton may be larger than the minimal one accepting the same language but, in turn, it contains proper elements (states or transitions that are unique) for every input...

    Full text to download in external service

  • Automatyczne konstruowanie ekstraktorów cech w problemach klasyfikacji
    Publication

    - Year 2009

    W pracy zaproponowano i zbadano ideę automatycznego tworzenia ekstraktora cech. Ekstraktor taki uzyskiwany jest na drodze uczenia, metodami ewolucyjnymi wykorzystującymi zbiory uczące pochodzące z innych problemów klasyfikacyjnych, w określonym sensie podobnych do problemu rozpatrywanego. Uzyskiwany w ten sposób ekstraktor powinien poprawiać uogólnianie klasyfikatora uczonego niewielką liczbą przykładów z zadania rozpatrywanego,...

  • Automatyzacja procesu analizy odręcznych schematów blokowych i oceny ich estetyki
    Publication

    - Year 2009

    W pracy przedstawiono problem konwersji ręcznie tworzonych rysunków technicznych na postać cyfrową. Skupiono się na odręcznie rysowanych schematach blokowych, ich analizie i estetycznej prezentacji. Zaprezentowano problemy wstępnego przetwarzania i segmentacji rysunków odręcznych i podano propozycje ich rozwiązania. Do celów analizy schematów blokowych zaproponowano algorytmy rozpoznawania elementów schematu. Podczas interpretacji...

  • Incremental construction of Minimal Tree Automata [online]
    Publication

    - ALGORITHMICA - Year 2009

    We describe an algorithm that allows the incremental addition or removal of unranked ordered trees to minimal frontier-to-root deterministic tree automaton (DTA). The algorithm takes a tree t and a minimal DTA A as input; it outputs a minimal DTA A' which accepts the language L(A) accepted by A incremented (or decremented) with the tree t. The algorithm can be used to efficiently maintain dictionaries which store large collections...

    Full text to download in external service

  • Interfejs do algorytmu Clustering by Directions ułatwiający formułowanie zapytań w wyszukiwarkach internetowych
    Publication

    - Year 2009

    Rozdział dotyczy tworzenia zapytań w wyszukiwarkach internetowych. Opisuje sposoby wspierania użytkowników wyszukiwarek w formułowaniu zapytań. Ponadto opisuje zasadę działania opracowanego przez autora algorytmu Clustering by Directions. Algorytm ten przeznaczony jest do wskazywania użytkownikom potencjalnych kierunków, w których mogą kontynuować wyszukiwanie. Kierunki są reprezentowane przez wyrazy, które użytkownik może dodawać...

  • Metody formułowania ontologicznych zapytań

    Artykuł dotyczy problemu wydobywania danych wyrażonych w postaci ontologii opisanej językiem Web Ontology Language. Dane takie mogą być wydobywane przy użyciu ontologicznych zapytań. Artykuł przedstawia rodzaje języków umożliwiających formułowanie tego rodzaju zapytań. Ontologiczne zapytania mogą być formułowane przez użytkowników podobnie jak zapytania w wyszukiwarkach internetowych tworzone w celu znajdowania stron internetowych....

    Full text available to download

  • Ontology clustering by directions algorithm to expand ontology queries
    Publication

    - Year 2009

    This paper concerns formulating ontology queries. It describes existing languages in which ontologies can be queried. It focuses on languages which are intended to be easily understood by users who are willing to retrieve information from ontologies. Such a language can be, for example, a type of controlled natural language (CNL). In this paper a novel algorithm called Ontology Clustering by Directions is presented. The algorithm...

  • Otwarta architektura dokumentu wspierającego podejmowanie decyzji w organizacjach opartych na wiedzy
    Publication

    - Year 2009

    Podejmowanie decyzji w organizacjach opartych na wiedzy związane jest z koniecznością współpracy specjalistów w warunkach niepełnej wiedzy iniekompletnej informacji bądź w sytuacjach konfliktowych. Otwarta architektura dokumentu zapewniająca zautomatyzowany obieg dokumentów między pracownikami wiedzy ułatwia i usprawnia dostęp do potrzebnych informacji. Ich interakcja z systemem przetwarzania rozproszonego zapewniającym sprawny...

  • Pomorska Biblioteka Cyfrowa jako cyfrowe repozytorium dorobku cywilizacyjnego regionu

    W pracy przedstawiono główne założenia i cele projektu Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej(PBC), partnerów biorących udział w jego realizacji, a także spodziewany wpływ na szeroko rozumiany rozwój społeczeństwa regionu i Polski. Celem opisywanego projektu jest stworzenie ogólnodostępnej biblioteki cyfrowej, która umożliwi zachowanie i prezentację w Internecie szerokiemu gronu odbiorców zabytków piśmienniczych i niepiśmienniczych znajdujących...

  • Reconstruction of 3D structure of positive corona streamer by local methods
    Publication
    • M. Kocik
    • M. Tański
    • J. Mizeraczyk
    • R. Ichiki
    • S. Kanazawa
    • J. Dembski

    - Year 2009

    The computer algorithms were used for reconstruction of streamer 3D structure. We propose the 3D tree structure model of corona discharge streamer composed with nodes and edges between chosen couples of nodes, which enables easy computation of some important parameters ofstreamers. The 3D model can be derived directly from two projection images by global methods like evolutionary searching or particle simulations. In this paper...

    Full text to download in external service

  • Równoważność klasyfikatorów binarnych
    Publication

    - Year 2009

    Tematem wielu prac dotyczących zagadnienia klasyfikacji jest porównanie różnych powszechnie znanych klasyfikatorów pod względem przydatności w konkretnych zastosowaniach.W artykule pokazana zostanie równoważność klasyfikatorów funkcji boolowskich ze względu na średnią liczbę błędów generalizacji,zaproponowane zostanie kryterium podobieństwa klasyfikatorów oparte o współczynnik korelacji oraz przedstawiony zostanie wpływzłożoności...

  • Using similar classification tasks in feature extractor learning
    Publication

    - Year 2009

    The article presents and experimentally verify the idea of automatic construction of feature extractors in classification problems. The extractors are created by genetic programming techniques using classification examples taken from other problems then the problem under consideration.

  • Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem algorytmu Ontology Clustering by Directions
    Publication

    - Year 2009

    Artykuł opisuje algorytm Ontology Clustering by Directions. Algorytm ten ma na celu wspieranie użytkowników w formułowaniu ontologicznych zapytań. Ontologiczne zapytania służą do wydobywania informacji sformułowanych za pomocą ontologii opisanych np. językiem OWL. Artykuł przedstawia rodzaje języków wykorzystywanych do formułowania ontologicznych zapytań. W szczególności opisuje języki, które mają być przyjazne użytkownikom. Na...

Year 2008
  • Aestheticization of Flowcharts
    Publication

    - Year 2008

    One of the important issues of diagrams is their aesthetics. In this paper a method of its formalization for freehand drawn flowcharts is proposed. In order to formalize the evaluation of flowcharts' aesthetics a criterion consisting of several measures is proposed. Based on this criterion the algorithms for automatic optimization of flowcharts' appearance are proposed.

  • Automatic evaluation of information credibility in Semantic Web and Knowledge Grid
    Publication

    - Year 2008

    This article presents a novel algorithm for automatic estimation of information credibility. It concerns information collected in Knowledge Grid and Semantic Web. Possibilities to evaluate the credibility of information in such structures are much greater than those available for WWW sites which use natural language. The rating system presented in this paper estimates credibility automatically on the basis of the following metrics:...

  • Efficiency of interactive terrain visualization with a PC-cluster
    Publication

    - Year 2008

    W artykule przedstawiono wyniki jednego z zadań krajowego projektu CLUSTERIX, poświęconego opracowaniu wydajnej aplikacji do interaktywnej wizualizacji terenu z rzeczywistych danych przestrzennych. Szczególną uwagę poświęcono praktycznym aspektom wykorzystania klastrów obliczeniowych w zastosowaniach ściśle graficznych.

    Full text to download in external service

  • Exploring contexts of use of cultural objects in virtual museums
    Publication

    - Year 2008

    This paper presents a system which facilitates discovering knowledge about cultural objects. The system is based on semantic modeling of a virtual museum which consists of cultural objects placed in a virtual 3D space. The article describes an extension to the concept of cultural objects which includes information on the use of these objects. This extension enables to place objects in an appropriate context in a virtual museum....

  • Generalized adaptive notch smoothers for real-valued signals and systems

    Systems with quasi-periodically varying coefficients can be tracked using the algorithms known as generalized adaptive notch filters (GANFs). GANF algorithms can be considered an extension, to the system case, of classical adaptive notch filters (ANFs). We show that estimation accuracy of the existing algorithms, as well as their robustness to the choice of design parameters, can be considerably improved by means of compensating...

    Full text to download in external service

  • Języki formalne, automaty i translatory
    Publication

    - Year 2008

    Książka stara się w przystępny sposób przedstawić zagadnienia związane z teorią języków formalnych, automatów i translatorów. Wiedza ta pomoże nie tylko zrozumieć zasady stosowanych na co dzień narzędzi informatycznych, ale pomoże również w rozwiązywaniu częstych problemów związanych z przetwarzaniem danych tekstowych o zdefiniowanej strukturze.Książka ta przeznaczona jest przede wszystkim dla szerokiego grona studentów informatyki...

  • Klasyfikacja segmentów obrazu na litery i nielitery

    Artykuł przedstawia metody oceny podobieństwa figur do liter opracowane dla potrzeb urządzenia do lokalizacji i odczytu napisów z przeznaczeniem dla osób niewidomych. Ocena dotyczy kształtów segmentów znajdowanych na obrazie zawierającym potencjalny tekst (np. witryna sklepu, drzwi z wizytówką, autobus z numerem linii). Celem tej oceny jest wyodrębnienie segmentów obrazu reprezentujących tekst i przekazanie ich do systemu rozpoznawania...

  • Letters detection in the photograph
    Publication

    - Year 2008

    Urządzenie do lokalizacji i odczytu napisów z przeznaczeniem dla osób niewidomych może wykorzystywać standardowe systemy rozpoznawania znaków OCR (ang. Optical Character Recognition). Niestety ze względu na złożoność scen w terenie systemy takie nie potrafią analizować zdjęć bezpośrednio. Zdjęcia przed uruchomieniem systemu OCR wymagają przetworzenia polegającego na segmentacji i wyszukaniu segmentów podobnych do liter. Podejście...

  • Metodologia i techniki programowania
    Publication

    - Year 2008

    Książka jest syntetycznym wprowadzeniem do technik programowania. Omawia podstawowe trendy rozwoju metodologii wytwarzania oprogramowania, takie jak: metody strukturalne, obiektowe, narzędzia CASE, standaryzacje programów i ocenę złożoności oprogramowania. Pokazuje również, jak projektować kodować, testować i uruchamiać programy, aby były niezawodne i efektywne. Naszkicowano w niej możliwości środowisk wytwarzania oprogramowania....

  • Moniuszko - interaktywna biblioteka cyfrowa dokumentów muzycznych
    Publication

    - Year 2008

    W pracy przedstawiono wyniki i wnioski z realizacji interaktywnej biblioteki cyfrowej dokumentów muzycznych zrealizowanej w ramach projektu badawczego przez zespół pracowników Politechniki Gdańskiej i Akademii Muzycznej w Gdańsku. W szczeólności przedstawiona została architektura biblioteki Moniuszko, jej funkcjonalność, pierwsze opinie użytkowników oraz kierunki dalszych badań.

  • Perfect hashing tree automata
    Publication

    - Year 2008

    We present an algorithm that computes a function that assigns consecutive integers to trees recognized by a deterministic, acyclic, finite-state, bottom-up tree automaton. Such function is called minimal perfect hashing. It can be used to identify trees recognized by the automaton. Its value may be seen as an index in some other data structures. We also present an algorithm for inverted hashing.Przedstawiamy algorytm, który oblicza...

    Full text to download in external service

  • Perfect hashing with pseudo-minimal bottom-up deterministic tree automata
    Publication

    - Year 2008

    We describe a technique that maps unranked trees to their hash codes using a bottom-up deterministic tree automaton (DTA). In contrast to techniques implemented with minimal tree automata, our procedure builds a pseudo-minimal DTA. Pseudo-minimal automata are larger than the minimal ones but in turn the mapping can be arbitrary, so it can be determined prior to the automaton construction. We also provide procedures to build incrementally...

  • Progowanie obrazów diagramów

    W artykule pokazano krótki przegląd istniejących metod progowania obrazu. Zwrócono uwagę na ich zalety i wady. Opisano problemy występujące podczas progowania obrazów. Ponieważ dostępne metody okazały się niewystarczające dla obrazów schematów blokowych oraz nut, w szczególności pozyskanych aparatem cyfrowym, zaproponowano nowy algorytm progowania lokalnego z progiem wyznaczonym w oparciu o detekcję krawędzi. Pokazano wyniki pierwszych...

  • Tworzenie i edycja schematów blokowych

    W artykule scharakteryzowano programy, pozwalające na tworzenie schematów blokowych, przedstawiając ich zalety i wady. Zaprezentowano stworzony edytor schematów blokowych - iESB, pozwalający na tworzenie schematów zarówno z prostych figur, jak również predefiniowanych struktur składniowych występujących na schematach. Oprócz standardowych opcji charakterystycznych dla wielu edytorów, stworzona aplikacja pozwala na określenie estetyki...

  • Udostępnianie komponentów edukacyjnych zgodnych z układami nauczania za pośrednictwem rejestru UDDI
    Publication

    - Year 2008

    Rozwój Internetu łączy się z rozwojem i rozpowszechnianiem mechanizmów nauczania na odległość. Sposób uczenia, w którym uczący zdobywa wiedzę dzięki mechanizmom Internetowym, nazywany jest e-learningiem. Dane edukacyjne to nie tylko zapisane informacje, które uczący mógłby przeczytać lub obejrzeć, to również interaktywne ćwiczenia oraz testy. Zestawy materiałów są odpowiednio dobierane do poziomu wiedzy osoby uczącej się. Jedną...

  • Using MusicXML to evaluate accuracy of OMR Systems
    Publication

    - Year 2008

    In this paper a methodology for automatic accuracy evaluation in optical music recognition (OMR) applications is proposed. Presented approach assumes using ground truth images together with digital music scores describing their content. The automatic evaluation algorithm measures differences between the tested score and the reference one, both stored in MusicXML format. Some preliminary test results of this approach are presented...

  • Wizualizacja pomiarów z mobilnego systemu monitoringu zanieczyszczeń powietrza

    Artykuł stanowi omówienie różnych możliwych podejść do wizualizacji pomiarów wykonywanych przez urządzenie zainstalowane na poruszającym się po mieście pojeździe. Jest on podsumowaniem nadzorowanych przez autora studenckich prac projektowych, których celem było rozpoznanie możliwości wizualizacyjnych współczesnych technologii dla potrzeb grantu badawczego pt. Mobilny system ekspertowy do badania i analizy zanieczyszczeń powietrza...

  • Zastosowanie MusicXML do wymiany danych oraz wizualizacji partytur
    Publication

    - Year 2008

    W rozdziale przedstawiono krótki opis standardu MusicXML. Pokazano możliwość jego zastosowania do wymiany danych pomiędzy bazą danych cyfrowych dokumentów muzycznych, a innymi aplikacjami czy bibliotekami. Zwrócono uwagę na problem wizualizacji wydobytych z bazy danych partytur cyfrowych w formacie MusicXML. Wskazano możliwość wykorzystania XML-owego standardu grafiki wektorowej SVG do wizualizacji partytur w środowisku internetu....

  • Zastosowanie rozpoznawania notacji muzycznej do pozyskiwania danych w bibliotekach cyfrowych
    Publication

    - Year 2008

    Biblioteki cyfrowe dokumentów muzycznych umożliwiają przechowywanie różnorodnej, multimedialnej informacji muzycznej. Oprócz opisu bibliograficznego obejmować ona może również dane w postaci nagrań dźwiękowych i wideo, obrazów partytur oraz partytur w postaci cyfrowej. W związku z potrzebą efektywnego pozyskiwania zawartości multimedialnej biblioteki cyfrowej oraz automatycznego indeksowania przechowywanych multimediów, należy...

Year 2007
  • A simple way of increasing estimation accuracy of generalized adaptive notch filters

    Generalized adaptive notch filters are used for identification/tracking of quasi-periodically varying dynamic systems and can be considered an extension, to the system case, of classical adaptive notch filters. It is shown that frequency biases, which arisein generalized adaptive notch filtering algorithms, can be significantly reduced by incorporating in the adaptive loop an appropriately chosen decision delay. The resulting performance...

    Full text to download in external service

  • An implementation of deterministic tree automata minimization
    Publication

    - Year 2007

    Wstępujący, deterministyczny, skończony automat drzewiasty (DTA) może być używany jako struktura danych do przechowywania zbiorów nieuporządkowanych drzew bez narzuconej liczby poddrzew. Takie automaty są zwykle rzadsze niż automaty działające na napisach i dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na ich wydajną minimalizację. W dostępnej literaturze jest jednak ciężko znaleźć proste i szczegółowe opisy procedury minimalizacji....

  • Analiza i estetyzacja ręcznie rysowanych schematów blokowych
    Publication

    - Year 2007

    W artykule opisano koncepcję systemu do rozpoznawania, analizy i estetyzacji ręcznie rysowanych schematów blokowych. Rozumienie struktury rysunków schematów opiera się na zaproponowanej gramatyce grafowej FlowGram. Sformułowane kryterium oceny estetyki schematów blokowych pozwala na ich estetyzację. Pokazano również pierwsze eksperymenty z aplikacją realizującą zaproponowane koncepcje

  • Automatyczne odczytywanie napisów z diagnostyką ich ważności
    Publication

    - Year 2007

    Przedstawiono koncepcję urządzenia wykrywającego i odczytującego napisy z przeznaczeniem dla osoby niewidomej. Zaprezentowano problemy jakie pojawiają się przy konstruowaniu takiego urządzenia i sposoby ich przezwyciężenia. Przedyskutowano ponadto schemat funkcjonalny oprogramowania sterującego takim urządzeniem. Dodatkowo opisano metodę badania podobieństwa figury do litery lub cyfry opartą na odwzorowaniu maksymalnego kwadratu...

  • Generalized adaptive notch filters with frequency debiasing for tracking of polynomial phase systems
    Publication

    Generalized adaptive notch filters are used for identification/tracking of quasi-periodically varying dynamic systems and can be considered an extension, to the system case, of classical adaptive notch filters. For general patterns of frequency variation the generalized adaptive notch filtering algorithms yield biased frequency estimates. We show that when system frequencies change slowly in a smooth way, the estimation bias can...

    Full text available to download

  • Guido: a musical score recognition system
    Publication

    - Year 2007

    This paper presents an optical music recognition system Guido that can automatically recognize the main musical symbols of music scores that were scanned or taken by a digital camera. The application is based on object model of musical notation and uses linguistic approach for symbol interpretation and error correction. The system offers musical editor with a partially automatic error correction.

  • Interakcyjna wizualizacja terenu rzeczywistego wykorzystująca klaster obliczeniowy

    Przedstawiono wynik jednego z zadań projektu celowego Clusterix w postaci Systemu wizualizacji trójwymiarowej terenu z punktu widzenia dynamicznego obserwatora. Opisano podstawową archtekturę systemu oraz dokonano oceny jej wydajności na przykładzie konkretnych danych satelitarnych z programu SRTM dla rejonu Gdańska.

  • Makrogenerator translatorów MC²

    Artykuł prezentuje stworzony przez autorów makrogenerator translatorów MC². Makrogenerator ten po otrzymaniu definicji języka staje się translatorem tego języka. Język definiuje się podając jego składnię (produkcje gramatyki zapisane w notacji BNF) oraz znaczenie poszczególnych konstrukcji składniowych tj. opis przekształceń tekstu odpowiadającego danej konstrukcji składniowej na tekst w pewnym języku bazowym (makrodefinicje)....

  • On tracking properties of real-valued generalized adaptive notch filters

    Generalized adaptive notch filters (GANFs) are used for identification/tracking of quasi-periodically varying dynamic systems and can be considered an extension, to the system case, of classical adaptive notch filters. The paper presents results of local performance analysis of a real-valued GANF algorithm, i.e., algorithm designed to track parameters of a real-valued system. This is an extension of the previous work which focused...

    Full text to download in external service

  • Otwarty format opisu schematów blokowych

    W pracy zaprezentowano problem opisu zinterpretowanych rysunków wektorowych. Przedstawiono wybrane formaty do opisu rysunków wektorowych i różnorodnych struktur. Zaproponowano otwarty format FlowChartML do opisu schematów blokowych. Format ten, oparty na metajęzyku XML, pozwala nie tylko na zapis informacji o poszczególnych figurach schematu oraz ich połączeniach, ale również informacji o zinterpretowanej strukturze schematu blokowego

  • Querying the digital database of musical documents
    Publication

    W rozdziale zaprezentowano program Melody Explorer służący do formułowania zapytań dla bazy danych dokumentów muzycznych. Przedstawiono problemy związane z konwersją informacji wprowadzanych przez użytkownika na zapis nutowy. Zaproponowano ulepszenia istniejących rozwiązań mające na celu poprawę dokładności i stabilności systemu. Oprócz cyfrowego zapisu dźwięku również podany przez użytkownika rytm melodii wykorzystywany jest do...

  • Recognition, understanding and aestheticization of freehand drawing flowcharts
    Publication

    - Year 2007

    In this paper a concept of FCA, a system for recognizing, understanding and aestheticization of freehand drawing flow charts is described. The system is based on a proposed by the author FlowGram graph grammar describing flow charts drawing. An open format FlowChartML for flow charts description is also proposed. The aestheticization criterion is formulated that allows for automatic beautification of flow charts. First experiments...

  • Rozpoznawanie notacji muzycznej
    Publication

    - Year 2007

    W rozdziale przedstawiono najważniejsze problemy występujące w systemach OMR oraz przykładowe podejścia do ich rozwiązania.

  • Usprawnienie procesu formułowania zapytań dla cyfrowej biblioteki dokumentów muzycznych

    W pracy przedstawiono program Melody Explorer, służący jako interfejs użytkownika dla multimedialnej bazy danych (biblioteki cyfrowej)dokumentów muzycznych. Zadaniem programu jest m.in. zamiana danych wprowadzanych przez użytkownika w formie akustycznej (takiej jak śpiew, nucenie, gra na instrumencie) na zapis symboliczny w postaci notacji muzycznej. W pracy omówiono doświadczenia z dotychczasowej eksploatacji programu, zaproponowano...

  • Wizualizacja partytur w środowisku internetu

    W pracy przedstawiono problematykę wizualizacji notacji muzycznej w środowisku internetowym. Omówione zostały najważniejsze metody publikacji partytur w postaci obrazów rastrowych i wektorowych. Przedstawiono znacznikowy format opisu notacji muzycznej - MusicXML oraz format prezentacji grafiki wektorowej - SVG. Wskazano również potrzebę stworzenia i przedstawiono koncepcję oraz pierwsze testy biblioteki służącej wizualizacji partytur...

  • Wykorzystanie xml do reprezentacji cyfrowych dokumentów muzycznych
    Publication

    - Year 2007

    W bibliotekach cyfrowych dokumentów muzycznych potrzebny jest format pozwalający na wymianę danych różnego typu związanych z dokumentem muzycznym. Otwarty format XML posiada wiele zalet, które pozwalają na zastosowanie go w tej bibliotece. W rozdziale zwrócono uwagę na możliwość wykorzystania formatów MPEG-7, MARCXML oraz MusicXML do opisania różnorodnych aspektów muzyki. Połączenie wszystkich informacji związanych z dokumentem...

  • Zapytania muzyczne do bibliotek cyfrowych
    Publication

    - Year 2007

    Biblioteki cyfrowe dokumentów muzycznych umożliwiają przechowywanie różnorodnej, multimedialnej informacji muzycznej. Oprócz opisu bibliograficznego obejmować ona może również dane w postaci nagrań dźwiękowych i wideo, obrazów partytur oraz partytur w postaci cyfrowej.W celu efektywnego wyszukiwania danych muzycznych należy stosować zapytania muzyczne. W rozdziale przedstawiono specyfikę cyfrowych bibliotek muzycznych oraz metody...