Abstrakt

Praca dotyczy właściwości fizykochemicznych nieoczyszczonego biosurfaktantu wytwarzanego przez szczep Pseudomonas PS-17 (biokompleksu ramnolipidowego RL53) oraz możliwości jego zastosowania w rafinacji olejów roślinnych. W części literaturowej przedstawiono zarys wiedzy na temat toksyczności i biodegradowalności biosurfaktantów, a także na temat wybranych właściwości fizykochemicznych tych związków, takich jak zdolność do micelizacji i obniżania napięć międzyfazowych, zdolność do solubilizacji czy emulgowania substancji hydrofobowych. Omówiono także stan wiedzy dotyczącej możliwości zastosowania biosurfaktantów w medycynie i różnych gałęziach przemysłu, na przykład w przemyśle spożywczym czy kosmetycznym, a także w technologiach ochrony środowiska i rolnictwie ekologicznym. Szczególną uwagę zwrócono na możliwość otrzymywania biosurfaktantów przy wykorzystaniu surowców odnawialnych, w tym także surowców odpadowych. W części doświadczalnej przedstawiono właściwości fizykochemiczne nieoczyszczonego biosurfaktantu takie, jak zdolność do obniżania napięcia w różnych układach międzyfazowych, zdolności zwilżające względem powierzchni o różnej hydrofobowości, wielkość micel tworzonych przy różnym pH oraz zdolności solubilizujące i emulgujące. Właściwości te porównano z właściwościami oczyszczonego biosurfaktantu, w postaci mieszaniny ramnolipidów RL1 i RL2. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że nieoczyszczony biosurfaktant wykazuje właściwości zbliżone do właściwości oczyszczonych ramnolipidów, a nawet lepsze, a zatem z powodzeniem może być stosowany jako ich tańsza alternatywa. W części doświadczalnej podjęto także próbę określenia możliwości zastosowania nieoczyszczonego biosurfaktantu w procesie rafinacji olejów roślinnych metodą przemywania roztworami tego związku. Stwierdzono, że biokompleks RL53 nie powoduje lepszego usunięcia fosfolipidów z oleju niż woda, ale przy jego zastosowaniu można jednocześnie przeprowadzić odśluzowanie i odkwaszanie oleju. Co więcej podczas odkwaszania silnie alkalicznymi roztworami biosurfaktantu (pH>13) efektywność usuwania WKT była wyższa, niż wynikało to ze stechiometrycznych obliczeń dla odkwaszania wodnym roztworem ługu sodowego o tym samym pH. Uznano, że WKT dość łatwo wbudowują się w warstwę adsorpcyjną tworzoną przez różne związki powierzchniowo czynne, np. takie jak mydła, fosfolipidy czy biosurfaktanty i w ten sposób mogą być eliminowane z oleju, nawet jeśli nie zostały zneutralizowane do postaci mydeł.

Autor (1)