BIOAKTYWNE FITOZWIĄZKI W CHEMOPREWENCJI PRZEWLEKŁYCH CHORÓB NIEZAKAŹNYCH – OWOCE I WARZYWA CZY SUPLEMENTY DIETY? - Publikacja - MOST Wiedzy

Twoje konto

zaloguj

Wyszukiwarka

BIOAKTYWNE FITOZWIĄZKI W CHEMOPREWENCJI PRZEWLEKŁYCH CHORÓB NIEZAKAŹNYCH – OWOCE I WARZYWA CZY SUPLEMENTY DIETY?

Abstrakt

Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2014 r. wynika, że przewlekłe choroby niezakaźne (NCDs), czyli tzw. choroby cywilizacyjne, do których zalicza się m.in. choroby układu krążenia, przewlekłe choroby układu oddechowego, nowotwory, czy cukrzycę typu 2, stanowią obecnie bezpośrednią przyczynę ponad 50 % przedwczesnych zgonów na świecie. W badaniach ostatnich 20 lat dowiedziono, że sposób odżywiania jest głównym czynnikiem wpływającym na zagrożenie tymi chorobami. Z drugiej strony rosnąca wiedza konsumentów na temat właściwości chemoprewencyjnych pewnych składników żywności, przede wszystkim pochodzenia roślinnego, umożliwiła wykorzystanie niektórych roślin jadalnych w profilaktyce chorób przewlekłych. Prozdrowotne działanie tych produktów najczęściej związane jest z obecnością przeciwutleniaczy, które mogą wpływać na wiele istotnych mechanizmów biologicznych o kluczowym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. W licznych badaniach wykazano silne działanie fizjologiczne m.in. bioaktywnych fenoli roślinnych. Obserwacje te doczekały się komercjalizacji w postaci masowej produkcji suplementów diety wzbogaconych w substancje określane mianem przeciwutleniaczy, mimo że ich właściwości chemiczne nie zawsze uzasadniały użycie tego terminu. W badaniach epidemiologicznych dowiedziono, że nadmierne oczekiwania przedsiębiorców nie były w pełni uzasadnione. Okazało się, że wyizolowane bioaktywne fitozwiązki mogą nie być już tak skutecznymi czynnikami chemoprewencyjnymi, jak zawierające je owoce lub warzywa. W niniejszej pracy podjęto próbę krytycznej oceny takiego stanu rzeczy.

Cytowania

  • 0

    CrossRef

  • 0

    Web of Science

  • 2

    Scopus

Autorzy (2)

Cytuj jako

Pełna treść

pobierz publikację
pobrano 539 razy
Wersja publikacji
Accepted albo Published Version
Licencja
Creative Commons: CC-BY otwiera się w nowej karcie

Słowa kluczowe

Informacje szczegółowe

Kategoria:
Publikacja w czasopiśmie
Typ:
artykuły w czasopismach
Opublikowano w:
Żywność. Nauka. Technologia. Jakość nr 26, strony 5 - 14,
ISSN: 2451-0769
Język:
polski
Rok wydania:
2019
Opis bibliograficzny:
Koss-Mikołajczyk I., Bartoszek-Pączkowska A.: BIOAKTYWNE FITOZWIĄZKI W CHEMOPREWENCJI PRZEWLEKŁYCH CHORÓB NIEZAKAŹNYCH – OWOCE I WARZYWA CZY SUPLEMENTY DIETY?// Żywność. Nauka. Technologia. Jakość -Vol. 26,iss. 1 (118) (2019), s.5-14
DOI:
Cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego (otwiera się w nowej karcie) 10.15193/zntj/2019/118/269
Bibliografia: test
  1. skin. A randomized, controlled trial. Nutrition Prevention of Cancer Study Group. JAMA, 1996, 276 (24), 1957-1963. otwiera się w nowej karcie
  2. Cooke D., Steward W.P., Gescher A.J., Marczyło T.: Anthocyans from fruits and vegetables -Does bright colour signal cancer chemopreventive activity? Eur. J. Cancer, 2005, 41, 1931-1940. otwiera się w nowej karcie
  3. Eberhardt M.V., Lee C.Y., Liu R.H.: Antioxidant activity of fresh apples. Nature, 2000, 405, 903- 904. otwiera się w nowej karcie
  4. Gaziano J.M., Glynn R.J., Christen W.G., Kurth T., Belanger C., MacFadyen J., Bubes V. Manson J.E., Sesso H.D., Buring J.E.: Vitamins E and C in the prevention of prostate and total cancer in men: The Physician's Health Study II randomized controlled trial. JAMA, 2009, 301 (1), 52-62. otwiera się w nowej karcie
  5. Halliwell B.: Biochemistry of oxidative stress. Biochem. Soc. Trans., 2007, 35, 1147-1150. otwiera się w nowej karcie
  6. Hanahan D., Weinberg, R.A.: Hallmarks of cancer: The next generation. Cell, 2011, 144 (5), 646- 674. otwiera się w nowej karcie
  7. Jacobs D.R., Steffen L.M.: Nutrients, foods, and dietary patterns as exposures in research: A frame- work for food synergy. Am. J. Clin. Nutr., 2003, 78, 508-513. otwiera się w nowej karcie
  8. Jacobs D.R.: Challenges in research in nutritional epidemiology. Nutritional health: Strategies for disease prevention. 2 nd ed. NJ Humana Press, Totowa 2006, pp. 25-35. otwiera się w nowej karcie
  9. Jacobs D.R., Gross M.D., Tapsell T.C.: Food synergy: An operational concept for understanding nutrition. Am. J. Clin. Nutr., 2009, 89, 1543-1548. otwiera się w nowej karcie
  10. Jacobs D.R., Tapsell L.C., Temple N.J.: Food synergy: The key to balancing the nutrition research effort. Pub. Health Rev., 2012, 33, 507-529. otwiera się w nowej karcie
  11. Kelloff G.J., Crowell J.A., Steele V.E., Lubet R.A., Malone W.A., Boone C.W., Kopelovich L., Hawk E.T., Lieberman R., Lawrence J.A., Jaye I.A., Viner J.L., Sigman C.C.: Progress in cancer chemoprevention: Development of diet-derived chemopreventive agents. J. Nutr., 2000, 130, 467- 471. otwiera się w nowej karcie
  12. Korge P., Calmettes G., Weiss J.N.: Increased reactive oxygen species production during reductive stress: The roles of mitochondrial glutathione and thioredoxin reductases. Biochim. Biophis. Acta, 2015, 1847, 514-525. otwiera się w nowej karcie
  13. Levine N., Moon T.E., Cartmel B., Bangert J.L., Rodney S., Dong Q., Peng Y.M., Alberts D.S.: Trial of retinol isotretinoin in skin cancer prevention: A randomized, double-blind, controlled trial. South- west Skin Cancer Prevention Study Group. Cancer Epidemiol.. Biomarkers Prev., 1997, 6 (11), 957- 961.
  14. Li W., Guo Y., Zhang C., Wu R., Yuquing-Yang A., Gaspar J., Kong A.T.: Dietary phytochemicals and cancer chemoprevention: A perspective on oxidative stress, inflammation, and epigenetics. Chem. Res. Toxicol., 2016, 29, 2071-1095. otwiera się w nowej karcie
  15. Liu R.H.: Potential synergy of phytochemicals in cancer prevention mechanism of action. J. Nutr., 2004, 134 (12 Suppl.), 3479-3485. otwiera się w nowej karcie
  16. Liu R.H., Liu J., Chen B.: Apples prevent mammary tumors in rats. J. Agric. Food Chem., 2005, 53, 2341-2343. otwiera się w nowej karcie
  17. McCullough M.L., Peterson J.J., Patel R., Jacques P.F., Shah R., Dwyer J.T.: Flavonoid intake and cardiovascular disease mortality in a prospective cohort of US adults. Am. J. Clin. Nutr., 2012, 95, 454-464. otwiera się w nowej karcie
  18. Moon T.E., Levine N., Cartmel B., Bangert J.L., Rodney S., Dong Q., Peng Y.M., Alberts D.S.: Effect of retinol in preventing squamous cell skin cancer in moderate-risk subjects: A randomized, double-blind, controlled trial. Southwest Skin Cancer Prevention Study Group. Cancer Epidemiol.. otwiera się w nowej karcie
  19. Biomarkers Prev., 1997, 6 (11), 949-956. otwiera się w nowej karcie
  20. Omenn G.S., Goodman G.E., Thornquist M.D., Balmes J., Cullen M.R., Glass A., Keogh J.P., Meyskens F.L., Valanis B., Williams J.H., Barnhart S., Hammar S.: Effects of a combination of beta carotene and vitamin A on lung cancer and cardiovascular disease. New Engl. J. Med., 1996, 334 (18), 1150-1155. otwiera się w nowej karcie
  21. Peters U., Littman A.J., Kristal A.R., Patterson R.E., Potter J.D., White E.: Vitamin E and selenium supplementation and risk of prostate cancer in the VITamins And Lifestyle (VITAL) study cohort. Cancer Causes Control., 2008, 19 (1), 75-87. otwiera się w nowej karcie
  22. Potter J.D.: The failure of cancer prevention. Carcinogenesis, 2014, 35, 974-982. otwiera się w nowej karcie
  23. Seeram N.P., Adams L.S., Henning S.M.: In vitro antiproliferative, apoptotic and antioxidant activi- ties of punicalagin, ellagic acid and a total pomegranate tannin extract are enhanced in combination with other poly-phenols as found in pomegranate juice. J. Nutr. Biochem., 2005, 16, 360-367. otwiera się w nowej karcie
  24. Shibata A., Paganini-Hill A., Ross R.K., Henderson B.E. Intake of vegetables, fruits, beta-carotene, vitamin C and vitamin supplements and cancer incidence among the elderly: A prospective study. Brit. J. Cancer, 1992, 66, 673-679. otwiera się w nowej karcie
  25. Sies H.: Oxidative stress: A concept in redox biology and medicine. J. Redox Biol., 2015, 4, 180-183. otwiera się w nowej karcie
  26. Siti H.N., Karnisah Y., Karnisah J.: The role of oxidative stress, antioxidants and vascular inflamma- tion in cardiovascular disease (a review). Vasc. Pharmacol., 2015, 71, 40-56. otwiera się w nowej karcie
  27. Sporn M.B., Suh N.: Chemoprevention: an essential approach to controlling cancer. Nat. Rev. Can- cer., 2002, 2, 537-543. otwiera się w nowej karcie
  28. Stacewicz-Sapuntzakis M., Bowen P.E.: Role of lycopene and tomato products in prostate health. Biochim. Biophys. Acta, 2005, 1740, 202-205. otwiera się w nowej karcie
  29. Ulrich C.M., Potter J.D.: Folate and cancer-timing is everything. JAMA, 2007, 297 (21), 2408-2409. otwiera się w nowej karcie
  30. Valko M., Izakovic M., Mazur M., Rhodes C.J.: Role of oxygen radicals in DNA damage and cancer incidence. Mol. Cell. Biochem., 2004, 266, 37-56. otwiera się w nowej karcie
  31. Wald N.: Low serum-vitamin A and subsequent risk of cancer. Preliminary results of a prospective study. Lancet, 1980, 2, 813-815. otwiera się w nowej karcie
  32. World Health Organization: Global Status Report on Noncommunicable Diseases. WHO, Geneva 2014. otwiera się w nowej karcie
  33. Traka M., Mithen R.: Glucosinolates, isothiocyanates and human health. Phytochemistry Reviews, 2009, 8 (1), 269-282. otwiera się w nowej karcie
Weryfikacja:
Politechnika Gdańska

wyświetlono 638 razy

Publikacje, które mogą cię zainteresować

Przestrzenna analiza zgonów uwarunkowanych chorobami cywilizacyjnymi

2015

Zastosowanie nanokonjugatów znanych chemoterapeutyków w leczeniu nowotworów

2017

Badania właściwości przeciwutleniających związków pochodzących z najczęściej spożywanych owoców i warzyw

2008

Modyfikacja β-cyklodekstryny w celu uzyskania pH czułego nośnika leków antracyklinowych

2016
Meta Tagi