Abstrakt

Zaprezentowane reakcje wielofunkcyjnych pochodnych hydroksyloaminy składają w większości przypadków z ciągów równoległych i następczych procesów, które prowadzą do powstawania mieszanin produktów. Uzyskane i przeanalizowane rezultaty badań pogłębiają wiedzę na temat ważnej biologicznie i mającej znaczenie praktyczne reakcji przeniesienia fosforylu z udziałem pochodnych hydroksyloaminy. I tak, zbadano wpływ budowy reagentów i mechanizmy nowych reakcji nitronów, kwasów hydroksamowych i O-tioacylohydroksyloamin ze związkami fosforu. Zarówno nukleofilowe jaki i elektrofilowe związki fosforu (III) oraz trój- i czterokoordynacyjnego fosforu (V) z wiązaniem P=S oprócz spodziewanej reakcji addycji nukleofilowej, podstawienia nukleofilowego, tionowania czy tiofosforylowania powodują konkurencyjną deoksygenację pochodnych hydroksyloaminy. Podstawowym narzędziem wykorzystanym w badaniach mechanizmów omówionych reakcji pochodnych hydroksyloaminy ze związkami fosforu była spektroskopia NMR. W ramach badań otrzymano również połączenia należące do nowych klas związków: 2-fosfoilowane-3-indoliny, O-fosfotioilowane kwasy hydroksamowe oraz 8 i 9-członowe cykliczne disulfany bisfosfonotioilowe obok szerokiej gamy nowych produktów transformacji odczynnika Lawessona, nowych kwasów tiohydroksamowych i O-tioacylohydroksyloamin. Opracowana nowa metoda otrzymywania kwasów tiohydroksamowych bezpośrednio z kwasów hydroksamowych może mieć potencjalne zastosowanie w syntezie tioanalogów naturalnych syderoforów. Oprócz aspektów mechanistycznych i syntetycznych praca zawiera również analizę wyników badań spektroskopowych i strukturalnych nowych połączeń hydroksyloaminy, m.in. omówiono i porównano w niej wpływ podstawników na przesunięcia chemiczne jąder 15N kwasów tiohydroksamowych.

Autor (1)