Abstrakt

Głównym celem niniejszej publikacji jest pomiar efektywności działalności naukowej, dydaktycznej i wdrożeniowej uczelni na przykładzie publicznych szkół wyższych w Polsce (uniwersytetów i uczelni technicznych) oraz identyfikacja czynników ją determinujących. Dodatkowo autorka za cel pracy przyjęła ocenę efektywności szkolnictwa wyższego w Polsce w porównaniu z systemami w wybranych krajach europejskich i Stanach Zjednoczonych. Autorka postawiła następujące szczegółowe pytania badawcze: • W jakim stopniu publiczne szkoły wyższe wykorzystują zasoby osobowe i finansowe? Czy ww. zasoby są wykorzystywane w sposób efektywny, jeżeli zaś nie, to jaka jest skala nieefektywności? • Czy uczelnie są efektywne względem skali zaangażowanych nakładów? • Jakie są zmiany produktywności działalności uczelni w czasie? • W jaki sposób na efektywność uczelni wpływa źródło pochodzenia przychodów? • Czy na efektywność uczelni ma wpływ struktura zatrudnionych nauczycieli akademickich? • W jaki sposób cechy takie jak: wielkość uczelni, rok założenia oraz lokalizacja wpływają na efektywność uczelni? • Jak szkolnictwo wyższe w Polsce wypada na tle porównań międzynarodowych pod kątem produktywności naukowej, kształcenia studentów oraz działalności patentowej? Badanie składa się z analizy efektywności uczelni w Polsce, które objęło 31 uczelni w okresie 1995-2011 oraz z analizy efektywności całych sektorów szkolnictwa wyższego dla 28 krajów (27 krajów z Europy oraz USA) w okresie 2000-2010. W wyniku przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w omawianym okresie analizowane polskie uczelnie nie wykorzystywały zasobów osobowych i finansowych w sposób efektywny, a stopień nieefektywności był znaczny. Na efektywność naukową uczelni w sposób ujemny oddziaływał udział środków pochodzących ze źródeł publicznych. Uczelnie większe, o dłuższej tradycji charakteryzowały się wyższą efektywnością działalności naukowej, a ponadto na efektywność uczelni miała wpływ struktura zatrudnionych nauczycieli akademickich. W porównaniach międzynarodowych wskazano na bardzo słabą pozycję Polski w odniesieniu do produktywności naukowej i wdrożeniowej. Natomiast polski sektor szkolnictwa wyższego charakteryzował się w badanym okresie relatywnie wysoką efektywnością dydaktyczną, co jest zapewne spowodowane przyjętą metodologią – za wynik działalności dydaktycznej przyjęto liczbę absolwentów – miara ta ma charakter czysto ilościowy, nie mówi nic na temat jakości kształcenia.

Autor (1)