Abstrakt

Największy udział w dostawie zanieczyszczeń z atmosfery do powierzchni ziemi w regionach położonych w znacznych odległościach od źródeł emisji ma depozycja mokra. Opady atmosferyczne będące produktem kondensacji pary wodnej zawartej w atmosferze, na skutek adiabatycznego ochładzania się powietrza, opadają na powierzchnię ziemi (deszcz, śnieg, mżawka, krup, grad), unoszą się w powietrzu (mgła) albo osiadają (rosa, szron, szadź). Program badawczy prowadzony był od października 2003 do listopada 2004 na terenie dzielnic Gdańska, Sopotu, Gdyni, Działdowa oraz w miejscowościach leżących wzdłuż trasy komunikacyjnej A7 i przy trasie nr 501. Pobieranie próbek odbywało się w trakcie lub bezpośrednio po wystąpieniu zjawiska atmosferycznego. Oznaczano stężenia formaldehydu w różnych formach opadów i osadów atmosferycznych. Formaldehyd wykryto w 303 próbkach na 500 zebranych próbek. Stwierdzono obecność HCHO we wszystkich formach opadów i osadów atmosferycznych. Oznaczane stężenia HCHO w rosie są od kilku do kilkunastu razy wyższe niż w deszczu. Ta forma mokrej depozycji jest lepszym nośnikiem zanieczyszczeń do podłoża, gdyż usuwa je zanim zostaną zaabsorbowane przez deszcz. Próbki śniegu pobierano z warstwy powierzchniowej i na głębokości 5 i 10 cm. Zawartość formaldehydu była najwyższa w próbkach zebranych z warstwy powierzchniowej, co spowodowane było absorbowaniem się formaldehydu pochodzącego z emisji spalin z samochodów. Próbki pobierano również po 4 i 6 h od momentu rozpoczęcia opadu (z płaszczyzny, z której wcześniej zebrano próbę i z płaszczyzny nienaruszonej od momentu rozpoczęcia opadu). Wysokie stężenie HCHO w próbkach pobranych po 6h z płaszczyzny nienaruszonej potwierdza wyraźny udział transportu drogowego jako emitera tego rodzaju zanieczyszczeń na terenach miejskich. Stwierdzono również korelację między stężeniem formaldehydu i nadtlenku wodoru w próbkach rosy. Potwierdza to hipotezę wysuniętą w pracy Kiebera.

Autor (1)