Abstrakt
Artykuł omawia stanowisko neokantowskiej szkoły marburskiej wobec ujęć upatrujących źródła i prawomocności poznania w psychologii. Psychologizm był zwalczany w szkole marburskiej do tego stopnia, że sprzeciw wobec niego - "antypsychologizm" - stał się jednym z najważniejszych elementów składających się na "doktrynę szkoły marburskiej" i służył niejako do negatywnego dookreślenia specyfiki stosowanej przez nich metody transcendentalnej, lecz także jako programowy wyznacznik odrębności tej szkoły od innych ośrodków neokantowskich. Zgodnie z krytyką Cohena, Natorpa czy Cassirera pojęcie poznania jest przez psychologizm rozumiane tylko w ograniczonym sensie, który sprowadza wszelkie akty poznawcze do świadomości, upatrując w tym, że każdy z nich musi zostać uświadomiony, powód traktowania świadomości jako warunku wszelkich procesów poznawczych. Marburczycy, zwłaszcza zaś E. Cassirer, nie usiłowali jednak całkowicie wyrugować psychologii z gmachu poznania, lecz jedynie wyodrębnić właściwe jej miejsce i oddzielić "naukę o treściach" od "nauki formach" poznania. Właśnie ta druga ma stanowić podstawowy przedmiot zainteresowania rozwijanej w Marburgu na przełomie wieków XIX i XX krytyki poznania jako nauki stricte filozoficznej. Jej zadaniem jest wydobycie z każdej systematycznej dziedziny poznania jej logicznej formy i przedstawienie konstytuujących jej przedmiot czystych funkcji poznawczych - niezależnych od psychofizycznej konstytucji poznającego podmiotu.
Autor (1)
Cytuj jako
Pełna treść
pełna treść publikacji nie jest dostępna w portalu
Słowa kluczowe
Informacje szczegółowe
- Kategoria:
- Publikacja w czasopiśmie
- Typ:
- artykuły w czasopismach recenzowanych i innych wydawnictwach ciągłych
- Opublikowano w:
-
IDEA. STUDIA NAD STRUKTURĄ I ROZWOJEM POJĘĆ FILOZOFICZNYCH
nr Nr 23,
strony 43 - 52,
ISSN: 0860-4487 - Język:
- polski
- Rok wydania:
- 2011
- Opis bibliograficzny:
- Parszutowicz P.: Marburska filozofia krytyczna wobec psychologizmu// IDEA. STUDIA NAD STRUKTURĄ I ROZWOJEM POJĘĆ FILOZOFICZNYCH. -Vol. Nr 23., (2011), s.43-52
- Weryfikacja:
- Politechnika Gdańska
wyświetlono 110 razy