Abstrakt

Pogłębianie basenów portowych jest powszechnie stosowanym procesem we wszystkich krajach świata. Jest to proces przynoszący zyski ekonomiczne oraz stanowi rozwiązanie problemów związanych z odmulaniem kanałów. Niemniej powinniśmy być świadomi negatywnych skutków tego procesu, jakim jest zakłócenie naturalnej flory i fauny a także skażenie terenu składowania wydobytego urobku. Wiele krajów wprowadziło wytyczne dotyczące zagospodarowaniem urobku. Jednak wciąż w niektórych państwach brak jest przepisów regulujących ten problem. Dotychczas stosowana w Polsce ocena nie odzwierciedla rzeczywistych oddziaływań czerpanych osadów na biocenozę wód morskich. Niejednokrotnie stwierdzono, że chociaż zawartość niebezpiecznych składników mieściła się w normie, to testy ekotoksyczności wykazywały wysoką szkodliwość biologiczną badanego osadu. Niniejsze badania dotyczyły oceny zanieczyszczenia osadów portowych w Morskim Porcie w Gdyni i Morskim Porcie w Gdańsku. Badania obejmowały oznaczenia parametrów fizykochemicznych wymienionych w Załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r., oraz badania ekotoksykologiczne. W ramach badań ekotoksykologicznych wykonano pomiary toksyczności ostrej osadów portowych w oparciu o zastosowanie liofilizowanych bakterii bioluminescencyjnych Vibrio fischeri oraz pomiary toksyczności chronicznej z zastosowaniem skorupiaków Heterocypris incongruens. Przeprowadzone badania ekotoksykologiczne osadów dennych, pobranych w porcie w Gdańsku i Gdyni, wskazują, że próbki uśrednione wykazują niską toksyczność wobec badanych organizmów wskaźnikowych, podczas gdy próbki pobrane z określonych głębokości wykazują znacznie wyższy efekt toksyczności w szczególności wobec małżoraczka Heterocipris incongruens. Porównanie wyników badań ekotoksykologicznych z wynikami badań chemicznych wskazuje, że tylko w nielicznych przypadkach wysoka toksyczność próbki może być uzasadniona przekroczeniem dopuszczalnych stężeń substancji monitoringowych, umożliwiających klasyfikację osadów jako urobek niezanieczyszczony.Wydaje się, że również w polskim ustawodawstwie powinno być wskazanie do stosowania biotestów jako narzędzia oceny jakości urobku i jego klasyfikacji pod kątem możliwości deponowania w środowisku wodnym.

Autorzy (2)