Abstrakt

Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie (USB) stanowił polską uczelnię wyższą funkcjonującą w latach 1919-1939, która kontynuowała akademickie tradycje Akademii Wileńskiej założonej w 1579 r. i zamkniętej w 1832 r. Wraz z reaktywacją uczelni rozpoczęto edukację przyszłych farmaceutów. Przez niemal cały okres jego istnienia na Oddział Farmaceutyczny składały się dwa zakłady: Zakład Farmakognozji i Hodowli Roślin Lekarskich oraz Zakład Chemii Farmaceutycznej. Dopiero w roku akademickim 1937/38 uruchomiono trzeci Zakład Farmacji Stosowanej. Działalność Oddziału Farmaceutycznego nie została dotychczas należycie opisana, pomimo że USB stanowi istotny obiekt badań historycznych, a opracowanie dziejów Oddziału wydaje się niezwykle istotne dla scharakteryzowania całokształtu edukacji farmaceutycznej okresu międzywojnia. W celu weryfikacji hipotezy o istotnym wpływie działalności Oddziału Farmaceutycznego USB na rozwój nauk farmaceutycznych w Polsce, reformę edukacji farmaceutycznej w okresie międzywojennym, a także na nauczanie farmacji w powojennej Polsce należało opisać powstanie Oddziału, przedstawić jego działalność oraz dokonania na przestrzeni dwudziestu lat istnienia, a także późniejsze losy jego pracowników. Podstawową metodę zastosowaną w pracy stanowiła krytyczna analiza porównawcza tekstów źródłowych oraz dostępnych opracowań. Analiza dziejów Oddziału opiera się przede wszystkim na dokumentacji USB oraz na zasobach bibliotek cyfrowych. Odział Farmaceutyczny w Wilnie pełnił szereg funkcji z których najważniejszą było kształcenie farmaceutów. Do końca roku akademickiego 1937/38 liczba absolwentów farmacji wynosiła 422 osoby, co stanowiło znaczące osiągnięcie biorąc pod uwagę ograniczone zaplecze dydaktyczne i nieliczną kadrę. Działalność Oddziału zaowocowała blisko 250 publikacjami, jego pracownicy działali również w szeregu organizacji naukowych oraz brali udział w licznych konferencjach i zjazdach. Istotnym osiągnięciem Oddziału była działalność popularyzatorska, w ramach której prowadzono kursy zbierania ziół oraz rozdawano nieodpłatnie nasiona. Działania te stanowiły niewątpliwie ważny czynnik, który wpłynął na rozwój przemysłu zielarskiego regionu Wileńszczyzny. W trakcie wojny pracownicy Oddziału angażowali się w tajne nauczanie, a po jej zakończeniu brali czynny udział w organizacji wydziałów farmaceutycznych oraz instytutów naukowych w powojennej Polsce.

Autor (1)