Abstrakt

Nie ulega wątpliwości, że zabytki stanowią ważny element materialnej infrastruktury regionalnej, który już nie jest postrzegany jako kosztochłonna pamiątka poprzednich epok, ale może stanowić istotny czynnik rozwoju gospodarczego. Aby zabytki mogły odgrywać istotną rolę w rozwoju lokalnym, ich stan zachowania musi ulegać systematycznej poprawie. A z tym związane są konieczne do poniesienia wydatki na ich odnowę i ochronę, w ramach działań związanych z kulturą. W Narodowej Strategii Rozwoju Kultury wskazuje się na bardzo niskie wydatki na kulturę (dział 921) w Polsce, które w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej były o 9 razy niższe niż w Danii, 7,5 razy niższe niż we Francji, 4 razy mniejsze niż w Niemczech. Sytuacja ta jeszcze mniej korzystnie wygląda na poziomie jednostek samorządu terytorialnego, w tym gmin. Wydatki gmin związane z zachowaniem i ochroną zabytków powinny przyczyniać się do poprawy stanu zachowania dziedzictwa kulturowego. Dlatego celem artykułu jest analiza wydatków publicznych na odnowę zabytków, dokonywanych na poziomie gmin w Polsce, w okresie 2001 – 2011. Szczególną uwagę zwrócono na okres spowolnienia gospodarczego w kraju, tj. po 2009 r. dla potwierdzenia hipotezy, że wzrost gospodarczy oddziałuje na wysokość wydatków na odnowę zabytków w Polsce na poziomie gmin. Artykuł został podzielony na trzy części. Pierwsza z nich dotyczy zagadnień teoretycznych związanych z oddziaływaniem wzrostu gospodarczego na wysokość i strukturę wydatków publicznych na cele związane z odnową dziedzictwa narodowego, a w konsekwencji wpływających na stan zachowania samych zabytków. Część druga to analiza wysokości i struktury wydatków gmin w Polsce na te cele, wraz z odniesieniem do wzrostu gospodarczego i liczby zabytków. W części trzeciej przeprowadzono porównanie sytuacji w badanym obszarze w poszczególnych regionach Polski w roku 2004 i 2011.

Autor (1)