Abstrakt

Niniejsza rozprawa składa się z dwóch głównych części: literaturowej i doświadczalnej. W części literaturowej przedstawiono modele literaturowe dotyczące płynu pozabiegowego. Wskazano, że dobrze opisane zostały modele wykorzystujące dane dotyczące płynu pozabiegowego do optymalizacji oczyszczania odwiertu i zwiększania produkcji. Modele nawiązujące do przedmiotu dysertacji są nieliczne, ograniczone do danych na wybranych formacjach. Nie mogą być bezpośrednio stosowane dla polskich złóż. Ponadto nie uwzględniają bezpośrednio składu mineralogicznego i pierwiastkowego skały łupkowej. Nie znaleziono modeli opartych o analizę zwiercin. Przedmiotem części doświadczalnej dysertacji są badania wpływu właściwości modelowych płynów szczelinujących oraz właściwości urobku skalnego z wierceń w formacjach łupkowych na ługowanie wybranych pierwiastków, mających na celu opracowanie metody przewidywania składu płynu pozabiegowego. Postanowiono wykorzystać do opisu powstawania płynu pozabiegowego proces ługowania, a następnie zaproponować równania regresji opisujące wpływ parametrów skały i płynu szczelinującego na skład płynu pozabiegowego. Scharakteryzowano właściwości urobku skalnego, posługując się spektroskopem fluorescencji rentgenowskiej (XRF), dyfraktometrem rentgenowskim (XRD) oraz analizami laboratoryjnymi. Na tej podstawie wykazano wysoką heterogeniczność próbek skały łupkowej pobranych z wybranych sekcji odwiertu poziomego oraz możliwość ich wykorzystania do budowy modelu przewidywania składy płynu pozabiegowego. Następnie prowadzono badania efektywności ługowania materiału skalnego i oceny stopnia wymywalności wybranych pierwiastków i węgla organicznego dla modelowych płynów szczelinujących o różnych parametrach. Ekstrakty po ługowania analizowano, oznaczając OWO i wybrane pierwiastki. Dla otrzymanych wyników opracowano serię równań regresji, stosując narzędzie regresji wielorakiej. Wybrane parametry i otrzymane wyniki umożliwiły opis laboratoryjnego modelu przewidywania składu płynu pozabiegowego z wysoką dokładnością. Otrzymano modele o wysokich współczynnikach dopasowania i relatywnie niskich błędach standardowych. Zaproponowano uproszczoną procedurę praktycznego wykorzystania wyników pracy.

Autor (1)