Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 1765
-
Katalog
- Publikacje 917 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 7 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 64 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 5 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 17 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 4 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 17 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 715 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 18 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: SYSTEMY ZDALNEGO NAUCZANIA
-
Entrepreneurial education and attitudes among young generations in a gender perspective: the case of Polish educational system
PublikacjaThis paper is an attempt to analyze the impact of entrepreneurship education on entrepreneurial attitudes and intentions of young people: male and female students of Polish high schools and universities. The author makes an effort to verify the impact of the exposure to the business education and entrepreneurs on the decision to start-up. Special emphasis will be placed on the gender differences when discussing a respective factors’...
-
Architektura Parametryczna/ Parametric Architecture
PublikacjaPierwsze systemy CAD przeniosły tradycyjne sposoby projektowania do przestrzeni wirtualnej. Modelowanie algorytmiczne z kolei pozwoliło na wykonywanie powtarzających się zadań w sposób zautomatyzowany, a praca z wykorzystaniem tych narzędzi wymaga wypracowania nowego podejścia.
-
Liquid crystals for information processing.
PublikacjaW pracy przedstawiono właściwości ciekłych kryształów, zastosowania tych materiałów w akwizycji, przetwarzaniu i przesyłaniu informacji. Omówiono urządzenia i systemy wisualizacji informacji wykorzystujące ciekłe kryształy. Zaprezentowano zastosowania elemetów ciekłokrystalicznych w urządzeniach pamięci optycznej.
-
Michał Mazur dr inż.
OsobyAktualne zainteresowania inżynieria mechaniczna, robotyka, drgania mechaniczne, analiza modalna, sterowanie, systemy czasu rzeczywistego Wybrane publikacje Kaliński K., Galewski M., Mazur M., Chodnicki M, 2017, Modelling and Simulation Of A New Variable Stiffness Holder for Milling Of Flexible Details, Polish Maritime Research, vol 24, ss. 115-124 Kaliński K. J., Mazur M.: Optimal control at energy performance index of the mobile...
-
Joanna Mytnik dr hab.
OsobyDyrektor Centrum Nowoczesnej Edukacji Politechniki Gdańskiej, pasjonatka projektowania procesów uczenia się za pomocą niestandardowych metod i narzędzi (UX i design thinking). Posiada ponad 20 lat doświadczenia w pracy dydaktycznej ze studentami i nauczycielami. Jej pasją jest uczenie, które rozumie jako organizację przestrzeni edukacyjnej realizującej potrzeby każdego ze studentów. Projektując środowisko uczenia się bazuje na...
-
Wykłady Otwarte TAJP
Wydarzenia"Algorytmy sterowania jednostki autonomicznej" – drugi wykład prof. Romana Śmierzchalskiego z Wydziału EiA w ramach przedmiotu "Współczesne systemy elektroniki morskiej".
-
Wykłady Otwarte TAJP
Wydarzenia"Algorytmy sterowania jednostki autonomicznej – wykład prof. Romana Śmierzchalskiego z Wydziału EiA w ramach przedmiotu "Współczesne systemy elektroniki morskiej".
-
Postrzeganie inwazyjności automatycznego rozpoznawania emocji w kontekście edukacyjnym
PublikacjaArtykuł dotyczy aktualnych trendów w konstrukcji inteligentnych systemów edukacyjnych, uwzględniających stan emocjonalny ucznia w doborze ścieżki nauczania. Artykuł przedstawia założenia i rezultaty badania ankietowego, którego celem było określenie, jak zastosowanie automatycznego rozpoznawania emocji jest postrzegane w kontekście edukacyjnym. Badanie przeprowadzono wśród studentów oraz pracowników uczelni wyższych w Polsce. Rezultaty...
-
Instruments for the support of the SME innovation-oriented activities (French and Polish experiences)
PublikacjaArtykuł jest próbą porównania instrumentów wsparcia innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce i we Francji. Szczegółowo przedstawiono w nim zaproponowane w obu krajach systemy wsparcia, w podziale na instrumenty państwowe i regionalne.
-
Programmable digital circuits in practical laboratory educations
PublikacjaPrzedstawiono przegląd teoretyczny problematyki układów programowalnych. Przedstawiono rzeczywiste systemy laboratoryjne wykorzystywane na Politechnice Gdańskiej i Uniwersytecie w Birzeit w Palestynie. Przedstawiono szczegółowo opracowany na WEiE zestaw laboratoryjny ZLA1 i przykładowe tematy zajęć dydaktycznych.
-
Comparison of physical performances of the ventilation systems in low-energy residential houses.
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki doświadczeń pomiaru efektywności różnych systemów wentylacyjnych w energooszczędnych budynkach mieszkalnych na terenie Niemiec. Porównano 4 różne systemy wentylacyjne. Dodatkowo wykonano ankiety wśród mieszkańców na temat opinii o systemach wentylacyjnych.
-
Kierunki rozwoju inteligentnych systemów produkcyjnych
PublikacjaNiniejszy rozdział jest konsekwentnym rozwinieciem wybranych wniosków pracy [8]. W szczególności nadal aktualne pozostaje twierdzenie, że projektowanie Elastycznych Systemów Sterowania Produkcją nalezy do kręgu podstawowych kierunków prac badawczych o istotnym znaczeniu w nauce o inzynierii i zarządzania produkcją. Zatem po charakteryzowaniu trendów interpretacji elastyczności systemów produkcyjnych przystąpiono do analizy jej...
-
Innowacyjne technologie CAx / PLM
PublikacjaWyzwania stawiane przed firmami projektowymi, produkcyjnymi, usługowymi to m.in. rosnące wymagania innowacyjności produktów. Zauważalna jest silna potrzeba wprowadzania nowych produktów wysokiej jakości, w krótkim czasie i konkurencyjnych cenach. Zauważalny jest również aspekt konieczności minimalizowania ryzyka związanego z wprowadzaniem nowych rozwiązań na rynek. W odpowiedzi na te wyzwania wprowadzono nowe technologie wspomagające...
-
Możliwości redukcji przebiegowego zużycia paliwa przy zastosowaniu elektronicznych systemów wspomagających kierowców
PublikacjaElektroniczne systemy wspomagające kierowcę pomagają kierującym kontrolować sytuację na drodze, przekazują sygnały do układu hamulcowego i napędowego, rozpoznają znaki drogowe, pozwalają utrzymać odpowiedni dystans w czasie jazdy w kolumnie, a także kontrolują położenie pojazdu na pasie ruchu. Elek-troniczne systemy wspomagające kierowcę pomagają również zmniejszyć przebiegowe zużycie paliwa, poprzez odpowiednie sterowanie układem...
-
Letters detection in the photograph
PublikacjaUrządzenie do lokalizacji i odczytu napisów z przeznaczeniem dla osób niewidomych może wykorzystywać standardowe systemy rozpoznawania znaków OCR (ang. Optical Character Recognition). Niestety ze względu na złożoność scen w terenie systemy takie nie potrafią analizować zdjęć bezpośrednio. Zdjęcia przed uruchomieniem systemu OCR wymagają przetworzenia polegającego na segmentacji i wyszukaniu segmentów podobnych do liter. Podejście...
-
Wykrywanie zdarzeń drogowych z wykorzystaniem telematyki transportu
PublikacjaW ostatnich latach na terenie Polski możemy zaobserwować intensyfikację wdrożeń środków i metod Inteligentnych Systemów Transportu. Zaawansowane systemy zarządzania i sterowania ruchem lub ich elementy pojawiają się zarówno na polskich autostradach, jak i w obszarach sieci dróg miejskich. Jedną z funkcji, jaką realizować mogą systemy zarządzania ruchem jest zarządzanie incydentami, którego elementem jest wykrywanie zdarzeń drogowych....
-
Current challenges and methodological issues of functional safety and security management in hazardous technical systems
PublikacjaCelem artykułu jest zidentyfikowanie problemów oceny ryzyka w kontekście stosowania systemów elektrycznych / elektronicznych / programowalnych elektronicznych (E/E/PE) z uwzględnieniem aspektów bezpieczeństwa funkcjonalnego i zabezpieczeń (ochrony). Zadaniem rozwiązań bezpieczeństwa funkcjonalnego jest efektywne redukowanie ryzyka wychodząc z poziomu nieakceptowanego. Ryzyko jest definiowane jako kombinacja prawdopodobieństwa wystąpienia...
-
Przyszłość fotowoltaiki - Instalacje fotowoltaiczne zintegrowane z budynkiem (BIPV)
PublikacjaBIPV (ang. Building Integrated Photovoltaics) architektoniczne, strukturalne i estetyczne systemy fotowoltaiczne zintegrowane z budynkami to jedna z najbardziej obiecujących form wykorzystania energii odnawialnej, pozwalająca na połączenie systemu generującego energię elektryczną z obiektami takimi jak domy mieszkalne, szkoły i biurowce. Instalacje takie powstają na całym świecie, głównie w przypadku prestiżowych projektów, takich...
-
Integration of Geographic Information Systems for Monitoring and Dissemination of Marine Environment Data
PublikacjaZastosowanie Systemów Informacji Przestrzennej (GIS) do celu monitorowania i wizualizacji różnych procesów środowiska morskiego jest dziedziną badaną od końca XX wieku. W ostatnich latach rozwój szerokopasmowego dostępu do Internetu oraz dostępność klastrów obliczeniowych pozwalają na wykonywanie czasochłonnych i wymagających operacji, takich jak analizy przestrzenne, w sposób zdalny. Jakkolwiek do tej pory sieciowe Systemy Informacji...
-
Production planning and control methods in the intelligent manufacturing systems
PublikacjaNiniejszy rozdział prezentuje zagadnienia związane z planowaniem i sterowaniem wytwarzaniem w kontekście budowy i działania inteligentnych systemów produkcyjnych (ISP). Architektura ISP, będąca rozwinięciem elastycznych systemów produkcyjnych, integruje systemy wspomagania decyzji ze strukturami bazodanowymi oraz dodatkowymi modułami komunikacyjnymi. Systemy wspomagania decyzji budowane są w oparciu o mechanizmy tzw. inteligencji...
-
Katedra Techniki Cieplnej: 1945 - 2010
PublikacjaArtykuł poświęcony w pierwszej części zarysowi historii Katedry Techniki Cieplnej Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej w latach 1945 - 2010. W części drugiej przedstawiono jej dzień dzisiejszy, udokumentowany licznymi osiągnięciami naukowymi i dydaktycznymi. W Katedrze prowadzone są dwie atrakcyjne specjalności, a są to: "Systemy i Urządzenia Energetyki Cieplnej" oraz "Systemy i Urządzenia Chłodnicze i Klimatyzacyjne"....
-
Wykłady Otwarte TAJP
Wydarzenia"Wymagania IoT na autonomicznych platformach mobilnych" – wykład dr. Marka Zmudy z Intel Technologies w ramach przedmiotu "Współczesne systemy elektroniki morskiej".
-
Identyfikacja na podstawie pisma i tekstu
PublikacjaW pracy zamieszczono opis różnych technik identyfikacji tożsamości na podstawie pisma, tekstu i podpisów. Omówiono algorytmy ekstrakcji cech niezbędne do wykonania operacji rozpoznawania. Opisane systemy biometryczne odgrywają dużą rolę w identyfikacji i weryfikacji osobniczej.
-
Effective dielectric constant of two phase dielectric systems
PublikacjaW tym artykule model brick-layer ścianie został rozszerzony na dwufazowe systemy perkolacyjne. Porównano wyniki obliczeń z danymi eksperymentalnymi. Stałe dielektryczne obu faz oraz próg perkolacji pozwala na wyznaczenie efektywnej stałej dielektrycznej systemu dwufazowego.
-
MBS ITNE 2023/24
Kursy OnlineZadaniem kursu jest wspomaganie nauczania przedmiotu Medody Badań Strukturalnych. Podstawowe zagadnienia poruszane podczas kursu to analiza widm 1H NMR, 13C NMR, IR , MS.
-
Wykłady Otwarte TAJP
WydarzeniaCyberbezpieczeństwo jednostek autonomicznych - wykład prowadzony przez dr. inż. Marka Zmudę z firmy Intel Technology Poland w ramach przedmiotu "Współczesne systemy elektroniki morskiej".
-
Wybrane aspekty wykorzystania projakościowych systemów zarządzania w szkolnictwie wyższym
PublikacjaW opracowaniu przedstawiono rozważania dotyczące relacji jakie łączą systemy zarządzania skoncentrowane na jakości z elementami zarządzania wiedzą w wyższych uczelniach. Zaproponowano trójetapowy model rozwojowy projakościowego systemu zarządzania uczelnią uwzględniający elementy zarządzania wiedzą w ramach struktur procesowych.
-
Zwiększenie sprawności procesów technologicznych poprzez wykorzystanie ciepła odpadowego w układach ORC i trigeneracyjnych.
PublikacjaNiniejsza praca wychodzi naprzeciw rynkowym oczekiwaniom zwiększenia efektywności energetycznej procesów technologicznych zachodzących w zakładach przemysłowych dzięki odpowiedniemu zagospodarowaniu zasobów energii odpadowej. Jako elementy poprawy, możliwe do zastosowania w istniejących instalacjach, wskazano układy ORC oraz systemy trigeneracyjne.
-
Wybrane aspekty architektur rozproszonych systemów komputerowych
PublikacjaScharakteryzowano architekturę systemu klasy grid w odniesieniu do wybranych aspektów architektur systemów rozproszonych. Przedstawiono wnioski wyciągnięte na podstawie prac projektowych prowadzonych nad systemem Comcute na Politechnice Gdańskiej. Omówiono kluczowe wymagania, jakim powinny sprostać tej klasy systemy.
-
Ocena Studium Podyplomowego z perspektywy roku. W: Informatyczne przygoto-wanie nauczucieli. Kształcenie zdalne, uwarunkowania, bariery, prognozy. Red. J. Migdałek, B. Kędzierska. Kraków: Rabid**2003 s. 473-479, 4 rys.
PublikacjaW referacie przedstawiono problematykę kształcenia nauczycieli w zakresieinformatyki i technologii informacyjnej na studiach podyplomowych. Omówionowyniki ankiety przeprowadzonej wśród absolwentów Studium Podyplomowego ''Zin-tegrowana Edukacja Informatyczna w Szkole Podstawowej i Gimnazjum: realizo-wanego w latach 2000/2001 w ramach III edycji grantów MEN, której celem byłozebranie opinii na temat zawartości merytorycznej oraz...
-
Wykłady Otwarte TAJP
Wydarzenia"Aspekty bezpieczeństwa w projektowaniu jednostek pływających" – wykład dr. Cezarego Żrodowskiego z Wydziału OiO i DNV-GL w ramach przedmiotu "Współczesne systemy elektroniki morskiej".
-
Inżynieria ekologiczna w gospodarce wodno-ściekowej
PublikacjaSystemy hydrofitowe minimalizują konieczną techniczną ingerencję w naturalne warunki przyrodnicze. Stanowią więc klasyczny przykład inzynierii ekologicznej. W pracy przedstawiono przykłady usuwania zanieczyszczeń ze źródeł punktowych i obszarowych oraz w warunkach lokalnych do odwadniania i stabilizacji osadów ściekowych
-
Sprzeczności celów w spółkach publicznych.
PublikacjaOmówiono cele przedsiębiorstwa w odniesieniu do spółek, w których ma miejsce rozdzielenie własnosci od zarzadzania. Przedstawiono systemy nadzoru korporacyjnego i w ich świetle scharakteryzowano cele spółek. Uwzględnono w tej charakterystyce warunki w jakich funkcjonują polskie spółki gieldowe.
-
Wykorzystanie światłowodów w przemyśle elektroenergetycznym
PublikacjaAktualnie, eksploatacja czujników światłowodowych w elektroenergetyce nie jest rozwiązaniem powszechnie stosowanym, jednak wykorzystanie włókien światłowodowych w rozległych systemach sterowania i nadzoru, jakim jest np. Krajowy System Elektroenergetyczny, jest już standardem. Połączenie transmisji światłowodowej z techniką cyfrową wpłynęło na niezawodność łączy technologicznych, co spowodowało wzrost niezawodności i bezpieczeństwa...
-
Bezprzewodowa sieć kontroli i sterowania infrastrukturą krytyczną
PublikacjaPrzedstawiono budowę i działanie systemu automatycznego monitorowania zagrożeń bezpieczeństwa publicznego i/lub przemysłowego i zdalnego sterowania elementami regulacyjnymi opartego na samoorganizującej się sieci węzłów pomiarowo-telekomunikacyjnych WPT i telekomunikacyjno-wykonawczych WTW, współpracujących poprzez interfejs bezprzewodowy z serwerami obsługującymi centrum automatycznego nadzoru poprawnego działania infrastruktury...
-
Metoda analizy i oceny ryzyka potencjalnych zdarzeń zagrażających w projektowaniu systemu detekcji gazów wybuchowych w obiektach przemysłowych.
PublikacjaW celu zmniejszenia ryzyka związanego z potencjalnym wybuchem gazów tworzących atmosferę wybuchową stosuje się systemy detekcji gazów. Ich zadaniem jest wykrycie zagrożenia i odpowiednia reakcja w celu zredukowania ryzyka np. przez poprzez odpowiednie ostrzeżenie i uruchomienie odpowiedniej wentylacji. Systemy te powinny spełniać standardy przemysłowe, a w określonych warunkach powinny być zaprojektowane zgodnie z wymogami bezpieczeństwa funkcjonalnego....
-
Ontological queries supporting decision process in KaSea system
PublikacjaWraz z rozwojem baz wiedzy pojawiły się systemy ekspertowe, które wykorzystują je do wsparcia procesu podejmowania decyzji. Systemy Wsparcia Decyzyjnego (SWD), które są tematem niniejszego artykułu, komunikują się z bazami wiedzy, wypełniając je znanymi faktami i odczytując nowo wywnioskowane informacje. Jednakże istnieją sytuacje, w których SWD otrzymują niejednoznaczną odpowiedź od bazy wiedzy. Wówczas pojawia się potrzeba określenia,...
-
Ontological queries supporting decision process in KaSea system
PublikacjaWraz z rozwojem baz wiedzy pojawiły się systemy ekspertowe, które wykorzystują je do wsparcia procesu podejmowania decyzji. Systemy Wsparcia Decyzyjnego (SWD), które są tematem niniejszego artykułu, komunikują się z bazami wiedzy, wypełniając je znanymi faktami i odczytując nowo wywnioskowane informacje. Jednakże istnieją sytuacje, w których SWD otrzymują niejednoznaczną odpowiedź od bazy wiedzy. Wówczas pojawia się potrzeba określenia,...
-
Patrycja Puzdrowska dr inż.
OsobyW październiku 2005 r. – rozpoczęcie nauki na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej, kierunek Mechanika i Budowa Maszyn, studia stacjonarne, jednolite magisterskie. W lipcu 2010 r. – ukończenie studiów o specjalności Urządzenia i Systemy Chłodnicze i Klimatyzacyjne, uzyskanie tytułu magistra inżyniera. W 2012 r. – rozpoczęcie studiów III stopnia w Środowiskowym Studium Doktoranckim, na Wydziale Oceanotechniki i Okrętownictwa,...
-
Obwody i sygnały - laboratorium 2021/22 - gdy zdalnie (kwarantanna/zawieszenie)
Kursy OnlineKurs AWARYJNY-ZDALNY przedmiotu OiS-laboratorium w roku 2021/2022 prowadzonego stacjonarnie Objaśnienie: gdy zajęcia stacjonarne przedmiotu byłyby zawieszone okresowo przez władze dziekańskie z powodu COVID-19, wtedy w okresie zawieszenia należy korzystać z niniejszego kursu (awaryjnego-zdalnego)
-
Komputerowe wspomaganie projektowania uchwytów obróbkowych
PublikacjaPrzedstawiono ideę komputerowego wspomagania projektowania uchwytów obrób-kowych. Zaprezentowano przykładowe systemy wspomagające projektowanie uchwy-tów. Opisano możliwości systemu I-DEAS Master Series w projektowaniu obróbkina obrabiarkę sterowaną numerycznie. Pokazano ominięcie przez narzędzie roz-poznawanych przez system elementów uchwytu.
-
Wsparcie eksportu małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce i we Francji
PublikacjaRozdział to studium porównawcze polityki wspierania eksportu małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce i we Francji. Szczegółowo przedstawiono w nim instytucje i systemy wsparcia eksportu w obu krajach. Dokonano również oceny udziału małych i średnich przedsiębiorstw w systemach wsparcia.
-
Adam Dąbrowski dr inż.
OsobyAdam Dąbrowski uzyskał stopień doktora nauk inżynieryjno-technicznych w dyscyplinie inżynieria mechaniczna na Politechnice Gdańskiej oraz ukończył studia II stopnia na kierunku mechatronika na Technische Universität Hamburg a także double degree Engineering and Management of Space Systems na Hochschule Bremen. Posiada doświadczenie przemysłowe (Instytut Lotnictwa w Warszawie, SICK AG w Hamburgu, Blue Dot Solutions w Gdańsku, Niemieckie...
-
Internet Rzeczy a internetowy protokół sieciowy IP
PublikacjaW pracy omówiono problemy wdrażania IoT z punktu widzenia zapewniania komunikacji. Przedstawiono podstawowe wymagania jakie systemy IoT stawiają sieciowym rozwiązaniom protokolarnym. Opisano IPv6 pod kątem możliwości spełnienia tych wymagań. Wskazano na konieczność rozpowszechnienia protokołu sieciowego IPv6. Przedstawiono aktualny stan wdrożenia IPv6
-
Elektrociepłownie- przegląd rozwiązań
PublikacjaW artykule przedstawione i opisane zostały rożnego typu układy elektrociepłowni. Systemy zostały sklasyfikowane ze względu na konstrukcję. Przedstawione zostały główne wady i zalety każdego rozwiązań. Artykuł ukazuje również zalety kogeneracji jako sposobu wytwarzania w bardziej efektywny sposób energii elektrycznej oraz cieplnej.
-
Proponowana strategia zarządzania budową w warunkach ryzyka
PublikacjaW artykule został przedstawiony pogląd dotyczący uwzględniania wielu czynników podczas planowania prac budowlanych. Ze względu na niedeterministyczny charakter czasu robót budowlanych warto spróbować udzielić odpowiedzi na szereg pytań dotyczących tego zjawiska. Pozwoli to w przyszłości budować systemy służące do wyznaczania oceny ryzyka.
-
Zintegrowany system dyspozytorski dla potrzeb specjalnych
PublikacjaW publikacji przedstawiono budowę i działanie nowoczesnego systemu dyspozytorskiego, integrującego analogowe i cyfrowe systemy telekomunikacji przewodowej i bezprzewodowej dla potrzeb prowadzenia efektywnego procesu dowodzenia, w którym uwzględniono także sposób wizualizacji danych na podkładzie mapowym w celu zobrazowania aktualnego stanu pola taktycznego.
-
Knowledge and knowledge management in agro-food systems
PublikacjaArtykuł prezentuje zmiany, które się dokonały w systemach rolno-spożywczych, postrzeganych jako złożone sieci wzajemnie na siebie oddziałujących graczy. W artykule opisano również wyzwania, jakim te systemy muszą sprostać. Ponadto, zaprezentowano koncepcję zarządzania wiedzą i jej zastosowanie w systemach rolno-spożywczych.
-
Rezultaty akredytacji KAUT na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej.
PublikacjaW pracy scharakteryzowano systemy oceny jakości kształcenia w szkołach wyższych w krajach Unii Europejskiej i w Polsce. Przedstawiono też krótką charakterystykę Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej. Został opisany przebieg i zakres akredytacji kieunku kształcenia Mechanika i Budowa Maszyn oraz jej rezultaty.
-
Strategia rozwoju regionów : Zbliżanie przepisów prawnych Rzeczypospolitej Polskiej do acquis communautaire
PublikacjaSystem terytorialny Europy opiera się na państwach, regionach i gminach. Regionalne systemy terytorialne opisane zostały poprzez typologię, zasady rozwoju i uwarunkowania polityki rozwoju. Opisano strategie i programy rozwoju regionalnego w kontekście Strategii Lizbońskiej i okresu programowania Unii Europejskiej 2007-2013.