Wyniki wyszukiwania dla: gis

• Transactions in GIS

  Czasopisma

  ISSN: 1361-1682 , eISSN: 1467-9671

• GIS-Business

  Czasopisma

  ISSN: 1430-3663

• Annals of GIS

  Czasopisma

  ISSN: 1947-5683

• Applied GIS

  Czasopisma

  ISSN: 1832-5505

• 3D GIS technology. More accurate GIS-every-day-reality

  Publikacja

  • A. Sobieraj-Żłobińska
  • B. Wieczorek

  - Geodesy Cartography and Aerial Photography - Rok 2013

  Geographical space can be described with the Geographic Information System (GIS). It consists of software, hardware, data, algorithms, procedures for processing information and accessibility, as well as the people who use the system and the legal, technological and organisational procedures. GIS is commonly applied in such studies as “Environmental Protection Programmes”, and in numerous reports and documents regarding spatial...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• GIS Odyssey Journal

  Czasopisma

  ISSN: 2720-2682

• GIS Odyssey Journal

  Czasopisma

  ISSN: 2720-2682

• SOLAP GIS in maritime research

  Publikacja

  • K. Drypczewski
  • A. Stepnowski

  - HYDROACOUSTICS - Rok 2016

  Multidimensional Geographical Information System is a system especially designed to acquire, distribute, analyze and visualize complicated spatio-temporal data. Modern Geographical Information System technology can provide easy-to-use, near real-time solutions to many problems from different areas of research. In the article, authors summarize recent works on Spatial Online Analytical Processing (SOLAP) and multidimensional Geographical...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Multidimensional GIS for satellite imagery analysis

  Publikacja

  • K. Drypczewski
  • Ł. Markiewicz
  • A. Stepnowski

  - HYDROACOUSTICS - Rok 2017

  Multidimensional Geographical Information System allows storing, querying and processing of multidimensional query data. It is able to process satellite imagery and provide tools for its analysis. In the article authors present the developed system that analyzes a time series of SENTINEL - 1 mission satellite imagery acquired over the coast of Poland. The algorithm used finds and detects changes in the shape...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• GIS Integrated Modelling of a Himalayan Landscape

  Publikacja

  • T. Gumbricht
  • H. Lindholm
  • A. Akre
  • R. Szczepanek
  • M. Hessling
  • J. McCarthy

  - INTERNATIONAL JOURNAL OF WATER RESOURCES DEVELOPMENT - Rok 1997

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• GIS Solution for Weather Forecast Data Analysis

  Publikacja

  • K. Drypczewski
  • Ł. Markiewicz

  - Rok 2013

  In this paper authors present the GIS system for the analysis of the numerical weather prediction data. This kind of data has multidimensional character (three dimensions and time) and its analysis should consider all the available factors. Proposed GIS system consists of RASDAMAN application with implemented OLAP cube mechanism, which enables the user to process data in the spatial-time domain. It also simplifies the meteorological...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Rola GIS w badaniach środowiska morskiego

  Publikacja

  • M. Przyborski
  • J. Pyrchla
  • M. Serafin
  • A. Janowski

  - Logistyka - Rok 2014

  Środowisko morskie nadal pozostaje „białą plamą” z punktu widzenia systemów GIS. Trudno jest znaleźć analogie pomiędzy cyfrowym modelem terenu a danymi batymetrycznymi, ponieważ odzwierciedlają one tylko jedno z możliwych obliczy środowiska morskiego, drugim bardzo ważnym, jest falowanie. Jednakże dopiero informacja wspólna o batymetrii i falowaniu jest naprawdę wartościowa dla ludzi korzystających z morza zawodowo. Mając do dyspozycji...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Real terrain visualisation on the basis of GIS Data.

  Publikacja

  • J. Lebiedź
  • K. Mieloszyk

  - Rok 2005

  Artykuł prezentuje projekt realistycznej wizualizacji terenu rzeczywistego na podstawie danych pochodzšcych z Geograficznych Systemów Informacyjnych GIS (ang. Geographical Information Systems). Ze względu na złożoność i niedokładność przechowywanych danych geograficznych od systemu takiego należy oczekiwać pracy w dwóch etapach: off-line'owym i on-line'owym. Etap off-line'owy powinien dokonywać konwersji danych z formatu GIS na...

• Web-based marine gis for littoral security

  Publikacja

  • A. Partyka
  • Z. Łubniewski
  • A. Ogonowski
  • A. Stepnowski
  • J. Gajewski

  - Rok 2006

  W artykule opisano koncepcję oraz przykładowe zastosowania systemu informacji geograficznej umożliwiającego zbieranie, przetwarzanie, integrowanie oraz wizualizację danych pochodzących z pomiarów bezpośrednich, obrazów lotniczych i satelitarnych oraz systemów hydroakustycznych.Przedstawiono przykłady zastosowania systemu w dziedzinie ochrony strefy przybrzeżnej takie, jak: -monitoring rozprzestrzeniania wylewu olejowego, -monitoring...

• The use of GIS tools for road infrastructure safety management

  Publikacja

  • M. Budzyński
  • W. Kustra
  • R. Okraszewska
  • K. Jamroz
  • J. Pyrchla

  - Rok 2018

  There are many factors that influence accidents and their severity. They can be grouped within the system of man, vehicle and environment. The article focuses on how GIS tools can be used to manage road infrastructure safety. To ensure a better understanding and identification of road factors, GIS tools help with the acquisition of road parameter data. Their other role is helping with a clear and effective presentation of risk...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Processing of Marine Satellite Data in WEB-BASED GIS

  Publikacja

  • M. Kulawiak
  • K. Bruniecki
  • T. Bieliński

  - HYDROACOUSTICS - Rok 2013

  GIS systems are important modern word. They allow to quickly analyse and corelate various data bound to their geographical context. The paper describes Web-base GIS with ability to integrate and analyse data from many sources such as: satellite imagery, threat simulation models, marine vessels Automatic Identification System, raster and vector topographic charts. Some details of system architecture and implementation are presented...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• GIS three-dimensional Modelling with geo-informatics techniques

  Publikacja

  • P. Ziółkowski
  • P. Tysiąc
  • J. Szulwic
  • K. Bobkowska

  - Rok 2017

  The integration issue of virtual models and geo-referenced database have a very broad spectrum of potential applications. Before the integration issue was on the cusp, it was quite problematic to combine three-dimensional models with the geo-referenced database. An integrated database contains a variety of data including such as object orientated data model and raster data. Within this paper, authors present an integration process...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Geographic Information System (GIS) tools for aiding development of inland waterways fleet

  Publikacja

  • C. Żrodowski
  • A. Kniat
  • R. Pyszko

  - Polish Maritime Research - Rok 2006

  Informatyczne wspomaganie planowania i eksploatacji floty śródlądowej obejmuje szereg zagadnień, pośród których szczególnie istotne są problemy związane z analizą stanu istniejących dróg wodnych. Artykuł przedstawia koncepcję budowy modelu danych GIS dla potrzeb projektu INCOWATRANS z uwzględnieniem istniejących danych i ewentualnego wykorzystania ich przez administrację oraz innych użytkowników dróg wodnych.

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• GIS for processing multidimensional marine data in SAAS model

  Publikacja

  • K. Drypczewski
  • B. Wiśniewski
  • M. Kulawiak
  • K. Bruniecki

  - HYDROACOUSTICS - Rok 2013

  Geographic Information Systems (GIS) have always been a useful tool for visualization and processing of geospatial data. However, their capabilities of analysis non-standard information such as hydroacoustic soundings has thus far been very limited. This paper proposes a general-purpose GIS which uses techniques such as OLAP, WCS and WCPS for processing of multidimensional spatio-temporal data. The versatility of the GIS is exemplified...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Indykatory mobilne GIS w analizie ruchu miejskiego

  Publikacja

  • A. Janowski
  • J. Szulwic

  - Logistyka - Rok 2014

  W ramach artykułu autorzy przedstawią możliwości monitorowania sytuacji komunikacyjnej miasta z wykorzystaniem autorskiego i dedykowanego systemu monitorowania ruchu w mieście, opartego o pakiet oprogramowania stacjonarnego i mobilnego przeznaczonego dla korporacji taxi. Celem publikacji jest przedstawienie założeń optymalnych i minimalnych do realizacji monitoringu ruchu w mieście. Przywołane zostaną autorskie próby wdrożeń rozwiązań...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Mobile indicators in GIS and GPS positioning accuracy in cities

  Publikacja

  • A. Janowski
  • A. Nowak
  • M. Przyborski
  • J. Szulwic

  - Rok 2014

  The publication describes the possible use of tele-geoprocessing as a synergy of modern IT solutions, telecommunications and GIS algorithms. The paper presents a possibility of urban traffic monitoring with the use of mobile GIS indicators of dedicated monitoring system designed for taxi corporation. The system is based on a stationary and mobile software package. The optimal and minimal assumptions for the monitoring of urban...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Realistic visualization of real terrain based on GIS Data.

  Publikacja

  • K. Mieloszyk
  • J. Lebiedź

  - Rok 2004

  Artykuł prezentuje projekt realistycznej wizualizacji terenu rzeczywistego na podstawie danych pochodzących z Geograficznych Systemów Informacyjnych (GIS). Opisano w nim koncepcję projektu, wskazano trudności w jego realizacji i wskazano drogi ich przezwyciężenia.

• Mapping Invisibles - Acquiring GIS for Urban Planner Workshop

  Publikacja

  • M. Hanzl
  • E. Stankiewicz
  • A. Wierzbicka
  • T. Kujawski
  • K. Dzik
  • P. Kowalczyk
  • K. Kwiecinski
  • M. Burdalski
  • A. Śliwka
  • M. Wójcicki... i 3 innych

  - Rok 2011

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Reaching beyond GIS for comprehensive 3D visibility analysis

  Publikacja

  • R. Wróżyński
  • K. Pyszny
  • M. Wróżyńska

  - Landscape and Urban Planning - Rok 2024

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Web-based GIS as a tool for supporting marine research

  Publikacja

  • M. Kulawiak
  • A. Chybicki
  • M. Moszyński

  - MARINE GEODESY - Rok 2010

  Zbieranie danych morskich podczas badań hydroakustycznych jest złożonym zadaniem, na które składają się nie tylko pomiary, ale także analiza, weryfikacja i interpretacja informacji uzyskanych przez różne czujniki. Automatyczna integracja, wizualizacja i przetwarzanie zgromadzonych danych pozwala na bardziej precyzyjne rozpoznanie badanych zjawisk. W pracy przedstawiono dedykowany sieciowy system syntezy i rozpowszechniania danych...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Three-dimensional representation of geographic data in a Web-based GIS

  Publikacja

  • M. Kulawiak

  - HYDROACOUSTICS - Rok 2013

  Presenting geographic data in a web environment has been a long standing problem. For many years the low performance of web browsers has limited the visualization of spatial data to only two dimensions. More recently, the introduction of open standards for 3D acceleration of web applications sparked the emergence of new methods of presenting three-dimensional data in a web browser without using third-party extensions. However,...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Integration, Processing and Dissemination of LiDAR Data in a 3D Web-GIS

  Publikacja

  • M. Kulawiak
  • M. Kulawiak
  • Z. Łubniewski

  - ISPRS International Journal of Geo-Information - Rok 2019

  The rapid increase in applications of Light Detection and Ranging (LiDAR) scanners, followed by the development of various methods that are dedicated for survey data processing, visualization, and dissemination constituted the need of new open standards for storage and online distribution of collected three-dimensional data. However, over a decade of research in the area has resulted in a number of incompatible solutions that offer...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• A novel architecture of Web-GIS for mapping and analysis of echinococcosis in Poland

  Publikacja

  • M. Kulawiak
  • N. Kulawiak
  • M. Sulima
  • K. Sikorska

  - Applied Geomatics - Rok 2022

  Echinococcosis is an infectious disease transferred through ingestion of food or water which have been contaminated with eggs of the Echinococcus tapeworm, which are spread by intermediate parasite hosts. Because the latter are primarily territorial, research related to diagnosis and prevention of echinococcosis requires investigation of environmental factors, which can be supported with the use of a Geographical Information System...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• The potential of Web-GIS and geovisual analytics in the context of marine cadastre

  Publikacja

  • A. Dawidowicz
  • M. Kulawiak

  - SURVEY REVIEW - Rok 2017

  The importance of the marine environment to human existence makes it imperative that information models represent the multidimensional nature of reality as closely as possible in order to facilitate good governance. Information regarding jurisdiction, as well as the effects of formal law and community interests on the marine environment (e.g. nature and spatial extents as well as rights, responsibilities, restrictions etc.) would...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• The Comparison of the Web GIS Applications Relevant for 4D Models Sharing

  Publikacja

  • B. Hejmanowska
  • E. Głowienka
  • K. Michałowska
  • S. Mikrut
  • e. al.

  - Rok 2019

  The paper presents results of the project: Cultural Heritage Through Time (CHT 2, http://cht2-project.eu) realized accomplished within the framework of the “Joint Programming Initiative in Cultural Heritage” JPI-CH (http://www.jpi-culturalheritage.eu) by an international consortium: Politecnico di Milano (IT), Newcastle University (UK), Salamanca University (ES), and Stanislaw Staszic Scientific Association SSSA (a non-profit...

• 3D visualisation and monitoring of marine pollutant aggregations in Web-based GIS

  Publikacja

  • Z. Łubniewski
  • K. Bikonis
  • J. Demkowicz
  • A. Partyka
  • A. Stepnowski

  - HYDROACOUSTICS - Rok 2006

  Przedstawiony internetowy GIS służy do integracji, przetwarzania i wizualizacji pochodzących z wielu źródeł danych o różnych komponentach środowiska morskiego, w tym o zanieczyszczeniach. Jako przykład przedstawiono wyniki trójwymiarowego modelowania rozprzestrzeniania się wylewu olejowego w morzu.

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Zastosowanie Systemu Informacji Geograficznej (GIS) w identyfikacji potencjalnych klastrów

  Publikacja

  • K. Sikora

  - Rok 2013

  Polityka klastrowania znajduje się w strategicznych dokumentach rozwoju gospodarczego Polski i nastawiona jest na promowanie współpracy regionalnej ponadregionalnej. Budowa klastra na szczeblu regionalnym wymaga jednak w pierwszym etapie jego identyfikacji a w kolejnym selekcji potencjalnych uczestników. Dotychczas stosowane jakościowe i ilościowe metody identyfikacji klastrów, nie są do takich zadań przystosowane lub ich stopień...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• User-oriented GIS tools in higher education of urban design and planning

  Publikacja

  • W. M. Mazurkiewicz
  • A. Kaczorowska
  • A. Rubczak
  • J. Wieczerzak
  • D. D. Kamrowska-Załuska

  - World Transactions on Engineering and Technology Education - Rok 2024

  Geographic information systems (GIS) have emerged as indispensable tools for decision-making, planning and problem-solving tasks across various domains in today’s evolving world. However, there exists a pressing need to augment the utilisation of GIS tools in higher education of urban design and planning to foster a user-oriented approach. This article explores the imperative of integrating GIS tools more comprehensively into higher...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Numerical weather prediction - data fusion to GIS systems and potential applications

  Publikacja

  • A. Chybicki
  • Z. Łubniewski
  • Ł. Kamiński
  • K. Bruniecki
  • Ł. Markiewicz

  - Rok 2011

• Interakcyjny system wizualizacji terenu rzeczywistego na podstawie danych GIS

  Publikacja

  • J. Lebiedź
  • K. Mieloszyk

  - Rok 2005

  Artykuł przedstawia koncepcję interakcyjnego systemu Wiz3D służącego do wizualizacji terenu rzeczywistego na podstawie danych pochodzących z Geograficznych Systemów Informacyjnych GIS (ang. Geographical Information Systems). Ze względu na złożoność i różnorodność formatów oraz niedokładność przechowywanych danych geograficznych system taki przed generacją obrazu powinien dokonywać konwersji danych z formatów GIS na postać dogodną...

• Fuzzy Sets in the GIS Environment in the Location of Objects on the Surface of Water Bodies

  Publikacja

  • A. Inglot
  • K. Pyrchla
  • J. Pyrchla

  - Rok 2017

  The issue presented here focuses on concerns about the localization of the object on water surface. The article shows how to facilitate localization process by applying mathematical solutions characterized by simplicity, rapid action and delivering credible results. The paper shows the results of background experiments, which enabled to collect technical parameters needed for conducting simulation testing. The research has been...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• A GIS based approach for the mitigation of surface runoff to a shallow lowland reservoir

  Publikacja

  • J. Dąbrowska
  • P. Dąbek
  • I. Lejcuś

  - Ecohydrology & Hydrobiology - Rok 2018

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Application of Web-GIS and Cloud Computing to Automatic Satellite Image Correction

  Publikacja

  • M. Moszyński
  • P. Czarnul
  • M. Kulawiak
  • M. Bishop
  • T. Bieliński
  • I. Dobreva

  - Rok 2016

  Radiometric calibration of satellite imagery requires coupling of atmospheric and topographic parameters, which constitutes serious computational problems in particular in complex geographical terrain. Successful application of topographic normalization algorithms for calibration purposes requires integration of several types of high-resolution geographic datasets and their processing in a common context. This paper presents the...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• DAB+ Coverage Analysis: a New Look at Network Planning using GIS Tools

  Publikacja

  • M. Kulawiak
  • P. Falkowski-Gilski
  • M. Kulawiak

  - Rok 2018

  For many years, the matter of designing a transmitter network, optimized for best signal coverage, has been a subject of intense research. In the last decade, numerous researchers and institutions used GIS and spatial analysis tools for network planning, especially transmitter location. Currently, many existing systems operate in a strictly two-dimensional manner, not taking into account the three-dimensional nature of the analyzed...

• Application of Web-GIS for Dissemination and 3D Visualization of Large-Volume LiDAR Data

  Publikacja

  • M. Kulawiak
  • M. Kulawiak

  - Rok 2016

  The increasing number of digital data sources, which allow for semi-automatic collection and storage of information regarding various aspects of life has recently granted a considerable rise in popularity to the term “Big data”. As far as geospatial data is concerned, one of the major sources of Big data are Light Detection And Ranging (LiDAR) scanners, which produce high resolution three-dimensional data on a local scale. The...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Web-based GIS technologies dedicated for presenting semi-dynamic geospatial data

  Publikacja

  • M. Kulawiak
  • M. Łuba
  • A. Chybicki

  - Rok 2008

  Sieciowe technologie prezentacji danych przestrzennych przeżywają aktualnie rozkwit spowodowany między innymi spadającymi cenami sprzętu komputerowego. Wynikający z tego wzrost wydajności domowych i biurowych stacji roboczych pozwala na praktyczne zastosowanie czasochłonnych algorytmów wizualizacji i przetwarzania skomplikowanych danych rastrowych i wektorowych. Niniejszy artykuł omawia wybrane technologie sieciowej prezentacji...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Operational algae bloom detection in the Baltic Sea using GIS and AVHRR data

  Publikacja

  • M. Kulawiak

  - BALTICA - Rok 2016

  During the blooming season, algal colonies can, in extreme cases, cover up to 200 000 square kilometres of the Baltic Sea water surface. Because the position and shape of the blooms may significantly change in very short time due to the influence of wind and waves, regular monitoring of the blooms' development is necessary. Currently, the desired monitoring frequency may only be achieved by means of remote sensing. The article...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Using EO satellite data in Safe City and Coastal Zone web-GIS

  Publikacja

  • K. Bruniecki
  • A. Stepnowski
  • M. Moszyński
  • Z. Łubniewski
  • K. Drypczewski
  • Ł. Markiewicz
  • M. Kulawiak
  • T. Bieliński

  - Rok 2014

  The paper presents a novel design of a web-based Safe City & Coastal Zone GIS (SCCZ-GIS) which integrates data acquired from different remote sensing and geospatial data sources for monitoring the security of the coastal zone, its inhabitants and Critical Infrastructure. The system utilizes several innovative technologies and directly co-operates with different remote sensing data sources and services, like a satellite ground station...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• APPLICATION OF SATELLITE IMAGERY AND GIS TOOLS FOR LAND SURFACE TEMPERATURE ESTIMATION AND VERIFICATION

  Publikacja

  • A. Chybicki
  • Z. Łubniewski
  • J. Niedzielko
  • D. Ruciński

  - HYDROACOUSTICS - Rok 2013

  Land surface temperature (LST) plays an important role in many land-surface processes on regional as well on global scales. It is also a good indicator of energy flux phenomena and is used as a parameter in various Earth observation related studies. However, LST estimation based on processing and utilisation of satellite derived data constitutes several problems in terms of time limitations, accessibility, atmospheric influence...

  Pełny tekst do pobrania w portalu

• Development of a tropical disease diagnosis system using artificial neural network and GIS

  Publikacja

  • P. Cieszko
  • M. Kulawiak
  • N. Kulawiak
  • K. Sikorska
  • A. Stojanowski
  • P. Goławski

  - Rok 2021

  Expert systems for diagnosis of tropical diseases have been developed and implemented for over a decade with varying degrees of success. While the recent introduction of artificial neural networks has helped to improve the diagnosis accuracy of such systems, this aspect is still negatively affected by the number of supported diseases. A large number of supported diseases usually corresponds to a high number of overlapping symptoms,...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Evaluation of the changes in the rural landscape of Napachanie (Wielkopolska voivodeship) by historical analysis GIS

  Publikacja

  • A. Dudzińska
  • B. Szpakowska
  • P. Szumigała

  - Nauka Przyroda Technologie - Rok 2016

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• SYNERGY IN SPACE – THE USE OF GIS TOOLS ON THE EXAMPLE OF PREMISES RECORDS IN THE LOD4 MODEL

  Publikacja

  • S. Budkowski
  • U. Litwin

  - Acta Scientiarum Polonorum Formatio Circumiectus - Rok 2019

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• The application of GIS and 3D graphic software to visual impact assessment of wind turbines

  Publikacja

  • R. Wróżyński
  • M. Sojka
  • K. Pyszny

  - RENEWABLE ENERGY - Rok 2016

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Modelling Coarse Particulate Matter PM10 Concentration in the Tricity Area Using GIS

  Publikacja

  • V. Bresciani
  • C. Padariya
  • M. Kulawiak

  - Rok 2018

  Environmental pollution is an issue of global concern, with Particulate Matter (PM) poisoning being a prime cause of lung cancer. This has led the European Commission to establish strict daily and annual PM concentration limits. The monitoring of air quality in major cities is the responsibility of European Member States. The Tricity, a 414.81 km 2 area in northern Poland, is monitored by a network of only 9 stations operated by...

  Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

• Aplikacje internetowe w fotogrametrii i w systemach informacji geograficznej (GIS)

  Publikacja

  • J. Szulwic

  - Rok 2005

  Prezentacja obejmowała pokaz funkcjonalny systemu PI-3000 Topcon wraz z odwołaniem się do podstaw naukowych wykonywania opracowań fotogrametrycznych z użyciem zdjęć cyfrowych z niemetrycznych aparatów fotograficznych.