Filtry
wszystkich: 1673
wybranych: 1462
-
Katalog
- Publikacje 1462 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 46 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 3 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 12 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 6 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 12 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 124 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 6 wyników po odfiltrowaniu
- Oferty 1 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: SYMULACJA ZDARZENIOWA
-
Fuzzy reasoning approach to properties' determination of calcium phosphate coatings processed using ion beam assisted deposition on heated substrates
PublikacjaPraca przedstawia rozmyty system wnioskowania dla zamodelowania związków pomiędzy temperaturą podłoża oraz stosunkiem molowym Ca/P w gradientowej powłoce hydroxyapatytowej na podłożu tytanowym. Przeprowadzono symulację działania sterownika rozmytego na pomocą oprogramowania Matlab.
-
Problems of 3d breast imaging
PublikacjaW poniższym artykule zaprezentowana zostanie idea stereoskopowego systemu pomiaru trójwymiarowej geometrii badanego obiektu. Taki sposób przetwarzania pomiarów umożliwi symulacje rozkłady temperatur na powierzchni ciała. Omówione zostaną problemy związane z konstrukcją takiego urządzenia.
-
Methods of material parameters identification for isotropic damage in viscoplastic flow conditions
PublikacjaW pracy zaprezentowano trzy metody identyfikacji parametrów materiałowych dla izotropowego zniszczenia w warunkach lepkoplastycznego płynięcia. Przedstawiono wyniki identyfikacji dla dwóch stopów aluminium, które następnie zweryfikowano porównując wyniki symulacji numerycznych z wynikami eksperymentalnymi.
-
Modernizacja oczyszczalni ścieków w Białymstoku pod kątem optymalizacji procesów oczyszczania ścieków i zmniejszenia kosztów eksploatacyjnych
PublikacjaOpracowanie obejmuje opracowanie modelu komputerowego oczyszczalni ścieków w Białym stoku w programie GPS-X dla przeprowadzenia symulacji statycznych układu technologicznego oraz wykonanie analizy wariantowej poprawy efektywności usuwania azotu z wykorzystaniem opracowanego modelu.
-
An advanced low-cost sensorless induction motor drive
PublikacjaW artykule przedstawiono układ sterowania silnikiem asynchronicznym klatkowym pracujący bez pomiaru prędkości obrotowej. Układ zrealizowano na tanim procesorze stałoprzecinkowym. aspekty praktyczne realizacji układu rozpatrzono na podstawie uzyskanych wyników z symulacji i eksperymentu.
-
On a threshold induced bias in fish target strength estimation.
PublikacjaPrzedstawiono statystyczny opis zjawiska wpływu progu rejestracji ech od ryb na estymatę siły celu ryb. Pokazano sposób korekcji wykorzystujący zależności pomiędzy funkcjami rozkładu prawdopodobieństwa poziomu echa i charakterystyki wiązki. Przedstawiono wyniki symulacji.
-
Molecular Dynamics study of short and medium range order in modified BGO glasses.
PublikacjaArtykuł przedstawia wyniki symulacji dynamiczno-molekularnychniemodyfikowanych i modyfikowanych szkieł BGO o różnych stechiometriach. Otrzymane wyniki dokładnie przedyskutowano pod kątem blisko- i średnio-zasięgowego uporządkowania atomów i porównano z innymi dostępnymi danymi literaturowymi.
-
The structure of porous and spontaneously densified amorphous PbSiO3: a Molecular Dynamics study.
PublikacjaW pracy zaproponowano nową metodę numerycznego otrzymywania strukturporowatych metodą dynamiki molekularnej. Metoda polega na rozpoczęciu symulacji z ładunkami ekranowanymi i stopniowym zwiększaniu ich do pełnych ładunków jonowych. Metodę zastosowano do układu PbSiO3.
-
Numerical simulations of triaxial test with sand using DEM. Archives of Hydro-Engineering and Environmental
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki symulacji badania trójosiowego dlamateriałów granulowanych. Obliczenia wykonano przy zastosowaniu metodyDEM. Pokazano wpływ momentów kontaktowych na wytrzymałoć próbki. Zbadanowpływ parametrów mikroskopowych na zachowanie się materiału. Wynikiporównano z doswiadczeniami.
-
Study of fracture process in concrete using a discrete lattice model.
PublikacjaW artykule omówiono wyniki numeryczne z zastosowaniem dyskretnego modelu rusztowego złożonego z belek do symulacji procesu zarysowania w elementach betonowych. Obliczenia wykonano dla różnych procesów obciążeniowych. Wyniki porównano jakościowo z wynikami doświadczeń.
-
OCENA NOŚNOŚCI ŁAWY FUNDAMENTOWEJ METODAMI NIEZAWODNOŚCI TRZECH POZIOMÓW
PublikacjaPrzeprowadzono ocenę niezawodności ławy fundamentowej probabilistycznymi metodami trzech poziomów. Analizę rozpoczęto od wyznaczenia nośności metodą poziomu I, na podstawie Eurokodu 7. Następnie obliczenia wykonywano metodami poziomu II (PEM) i III (symulacja Monte Carlo), uzyskując dużą zgodność. Metodą PEM przeprowadzono analizę ilościową badając wpływ zmienności poszczególnych zmiennych losowych opisujących parametry geotechniczne...
-
New technology for hearing stimulation employing the SPS-S method
PublikacjaIstotnym założeniem metody SPS-S jest możliwość stosowania treningu słuchowego w warunkach życia codziennego, a więc także poza gabinetami placówek terapeutycznych. Mobilne urządzenie - stymulator słuchu jest oparte na najnowszej technologii mikroelektronicznej, Oferuje on możliwość wykorzystywania wielu programów terapii, które przebiegają z zastosowaniem algorytmów cyfrowego przetwarzania dźwięku. Algorytmy te można podzielić...
-
Simulation of solid state ionic conductors I-V characteristics
PublikacjaW pracy przedstawiono sumulacje charakterystyk prądowo-napięciowych czujników elktrokatalitycznych. Zastosowano metode różnić skończonych.
-
Investigations of nonreciprocal devices employing cylindrical ferrite coupled line junction
PublikacjaArtykuł opisuje wykorzystanie cylindrycznej sekcji ferrytowych linii sprzężonych do realizacji układów niewzajemnych. W artykule opisano proces projektowy izolatora ferrytowego wykorzystującego badaną sekcję oraz planarne układy zasilające. Uzyskane z symulacji wyniki zostały zweryfikowane eksperymentalnie.
-
Simulations of fracture in concrete elements using continuous and discontinuous models
PublikacjaArtykuł przedstawia wyniki symulacji MES w elementach betonowych przy zastosowaniu modeli ciągłych i nieciągłych. Stosując modele ciągłe symulowano proces lokalizacji odkształceń. Stosując modele nieciągłe symulowano proces zarysowania. Obliczenia wykonano dla różnych typów obciążeń.
-
Parametry kinematyczne docierarek tarczowych
PublikacjaW artykule przedstawiono symulację kinematyki docierania powierzchni płaskich. Opracowano modele standardowych układów kinematycznych. Stan płaskości powierzchni czynnej docieraka ma zasadniczy wpływ na płaskość powierzchni obrabianych. Decyduje także o tym stosunkowo złożona kinematyka docierania.
-
FE-studies on formation of shear zones in granular bodies within a polar hypoplascity.
PublikacjaPrzedstawiono wyniki numerycznej symulacji lokalizacji odkształceń stycznych w materiałach granulowanych dla 3 różnych problemów brzegowych. Zachowanie materiału granulowanego było modelowane mikropolarnym hipoplastycznym prawem materiałowym. Obliczenia wykonano dla problemu parcia i odporu oraz ścinania
-
Effective length of lightning protection earthings
PublikacjaSystem uziemień współczesnych obiektów jest zwykle bardzo rozległy, a na łączenie poszczególnych elementów uziemiających za pomocą głównej szyny wyrównania potencjałów uwzględnia także uziemienia stacji transformatorowej. Ocena przydatności takiego systemu uziemień do celów ochrony odgromowej nie jest prosta, bo tylko jego część określana, jako długość efektywna bierze udział w odprowadzaniu do gruntu prądu piorunowego. Praca zawiera...
-
Lightning impulse efficiency of horizontal earthings
PublikacjaSystem uziemień współczesnych obiektów jest zwykle bardzo rozległy, a na łączenie poszczególnych elementów uziemiających za pomocą głównej szyny wyrównania potencjałów uwzględnia także uziemienia stacji transformatorowej. Ocena przydatności takiego systemu uziemień do celów ochrony odgromowej nie jest prosta, bo tylko jego część określana, jako długość efektywna bierze udział w odprowadzaniu do gruntu prądu piorunowego. Praca zawiera...
-
MODELOWANIE ODDZIAŁYWAŃ DYNAMICZNYCH POCIĄGU TYPU PENDOLINO NA KONSTRUKCJE ZABYTKOWYCH MOSTÓW KOLEJOWYCH W POLSCE
PublikacjaW artykule przedstawiono badania i symulacje numeryczne dotyczące modelowania oddziaływań dynamicznych przejeżdżających pociągów Pendolino po zabytkowych mostach kolejowych w Polsce. Zakres prac obejmuje badania doświadczalne, rozwiązanie problemu dotyczącego poprawnego rozwiązania funkcji dynamicznej uwzględniającej model zależności między mostem, torem i taborem, tzw. model RBT oraz symulacje numeryczne dla obiektu zabytkowego...
-
Some aspects of physical and numerical modeling of water hammer in pipelines
PublikacjaCharakterystyki ciśnieniowe otrzymywane w wyniku symulacji numerycznych uderzenia hydraulicznego różnią się zasadniczo od charakterystyk obserwowanych na drodze doświadczalnej. Stosowane zabiegi matematyczne i numeryczne pozwalające na poprawę zgodności między obliczeniami a pomiarami okazują się skuteczne tylko w przypadku prostych rurociągów o stałej średnicy. Dla bardziej skomplikowanych przypadków prawidłowe odwzorowanie zjawiska...
-
Szybka identyfikacja harmonicznych na podstawie oszczędnego próbkowania
PublikacjaW pracy przedstawiono implementację szybkiego algorytmu rekonstrukcji sygnału, opartego na teorii oszczędnego próbkowania, który może wykrywać harmoniczne w sygnale wejściowym. Zagadnienie rekonstrukcji sygnału jest problemem optymalizacyjnym rozwiązywanym za pomocą algorytmu programowania liniowego. Dodatkowo, aby przyspieszyć zbieżność rozwiązania zastosowano w rzadkiej dziedzinie sygnału filtr typu K-rank-order. Przeprowadzona...
-
On some properties of 2d spectral finite elements in problems of wave propagation
PublikacjaW pracy przedstawiono sformułowanie dwuwymiarowych elementów spektralnych stosowanych w symulacji propagacji fal prowadzonych. Zbadano własności tych elementów pod kątem występowania form pasożytniczych, odporności na dystorsję siatki oraz zbadano wpływ kształtu elementu na krzywe dyspersji
-
Physiologically structured populations with diffusion
PublikacjaRozważamy strukturalny model populacyjny z dyfuzją wraz z dołączonymi warunkami brzegowymi Wentzella. Badamy przypadek o stałych współczynnikach. Dowodzimy nieujemności rozwiązań oraz badamy ich asymptotyczne zachowanie poprzez zasadę maksimum. Symulacje numeryczne potwierdzają nasze teoretyczne rozważania.
-
Modele optymalizacji wielokryterialnej. Przykłady aplikacji.
PublikacjaNiniejszy rozdział prezentuje problematykę modeli optymalizacji wielokryterialnej mającej zastosowanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem produkcyjnym.Zaprezentowano cztery najczęściej stosowane metody podejmowania decyzji w przypadku modelu wielokryterialnego. Wszystkie metody zostały zaprezentowane na przykładzie symulacji modelu wirtualnego przedsiębiorstwa produkcyjnego.
-
Loads on walls and inserts in a mass-flow silos
PublikacjaArtykuł przedstawia numeryczną symulację przepływu materiału sypkiego w silosach z uwzględnieniem wkładki silosowej o kształcie podwójnego stożka. Pokazany został wpływ zamontowanej wkładki na rodzaj przepływu oraz na wartość i kształt naporu na ścianę silosu.
-
Nadzorowanie drgań procesów obróbkowych z wykorzystaniem optymalno-liniowego sterowania prędkością obrotową wrzeciona.
PublikacjaW pracy przedstawiono zmodyfikowaną metodę nadzorowania drgań narzędzie-przedmiot obrabiany za pomocą sterowania optymalno-liniowego prędkością obrotową wrzeciona. Podano opis dynamiki skrawania, niestacjonarnego modelu obliczeniowego oraz sposobu nadzorowania. Zamieszczono przykład symulacji komputerowej nadzorowania drgań.
-
Uniwersalny model symulacyjny układu napędowego prototypu samochodu elektrycznego 'ELV001'
PublikacjaW artykule zaprezentowano uniwersalny model symulacyjny układu napędowego prototypu samochodu elektrycznego "ELV001". Opracowany model implementowano do programu Synopsys/Saber. Przedstawiono wybrane wyniki symulacji zużycia energii elektrycznej przez samochód "ELV001" dla przykładowego przejazdu w ruchu miejskim.
-
Grouping macromodels by using multilevel model order reduction
Publikacjaartykuł pprezentuje nowatorską technikę grupowania makromodeli dla metody fdtd. nowa technika bazuje na schemacie wielopoziomowej redukcji rzędu modeli. grupowanie makromodeli pozwala na zwiększenie szybkości symulacji w porównaniu do niezgrupowanych makromodeli, zapewniając przy tym porównywalną dokładność.
-
Investigation of the flow, heat and mass transfer and emissions in pulverized fuel fired boiler using physical and numerical modeling.
PublikacjaPraca przedstawia wykorzystanie techniki modelowania fizycznego trójwymiarowego oraz obliczeń numerycznych umożliwiających symulację rzeczywistych procesów spalania paliw stałych i gazowych w urządzeniach energetycznych. Dodatkowo wyniki obliczeń porównano z wynikami modelowania fizycznego oraz pomiarów na obiekcie rzeczywistym.
-
Active vibration reduction with a use of enegry performance index at acceleration feedback
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych i symulacji w trybie Hardware-in-the-loop nowego algorytmu aktywnej redukcji drgań. Algorytm ten bazuje na energetycznym wskaźniku jakości zmodyfikowanym w ten sposób, że wykorzystuje bezpośrednio sygnał sprzężenia zwrotnego przyspieszeń.
-
Efektywność odzysku energii hamowania elektrodynamicznego w komunikacji miejskiej.
PublikacjaPrzedstawiono metodę aktywnego sterowania ruchem pojazdów komunikacji miejskiej dla zwiększenia wykorzystania energii hamowania zwracanej do sieci. Przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych w metrze i komunikacji tramwajowej oraz analizy teoretycznej z wykorzystaniem komputerowych metod modelowania i symulacji.
-
Synthesis of autonomous underwater vehicle control system.
PublikacjaArtykuł dotyczy parametrycznej identyfikacji systemu sterowania autonomicznego pojazdu podwodnego.Badania opierają sie na modelu pojazdu o 4 stopniach swobody, zrealizowanym w środowisku programowym Matlab/Simulink. Zastosowano wielowymiarowy nieliniowy regulator PID. Przedstawiono wyniki symulacji zaprojektowanego układu sterowania.
-
Technological logistics HL as a factor in distribution network effectivness
PublikacjaPrzedstawiono podział kompetencyjny logistyki i wskazano na znaczenie logistyki technicznej HL (HardLogistics). Jako przykład wpływu logistyki HL na efektywność ekonomiczną systemu dystrybucji zamieszczono wyniki symulacji wyniku eksploatacji pojazdów samochodowych o różnym wyposażeniu w urządzenia przeładunkowe.
-
Podejście do oceny bezpieczeństwa IT infrastruktur krytycznych
PublikacjaArtykuł przedstawia podejście do oceny bezpieczeństwa systemów informacyjnych stosowanych w infrastrukturach krytycznych. Prezentowany sposób oceny polega na dokładnej rekonstrukcji ocenianego systemu informacyjnego w laboratorium bezpieczeństwa IT, a następ-nie symulowaniu potencjalnych zagrożeń w systemie. Podejście zostało zastosowane przy weryfikacji bezpieczeństwa elektrowni. W rozdziale został opisany jeden z eksperymentów...
-
Symulator czasu rzeczywistego procesów reaktora jądrowego
PublikacjaSymulacja procesów zachodzących w reaktorze jądrowym (RJ) może być wykorzystywana do różnych użytecznych celów: edukacyjnych, popularyzatorskich, badawczych, weryfikacji układów sterowania. W artykule przedstawiono proces budowy symulatora czasu rzeczywistego wybranych procesów RJ z uwzględnieniem różnych skali czasu tych procesów. Zaprezentowano podejście scentralizowane (jednoagentowe) i wieloagentowe wraz z analizą czasu wykonania...
-
Badanie egoistycznych zachowań stacji w bezprzewodowej sieci LAN wykorzystującej standard IEEE 802.11.
PublikacjaProtokół IEEE 802.11 wykorzystywany w bezprzewodowych sieciach LAN ułatwia niekooperacyjne zachowania stacji. Od niedawna przedmiotem badań są zachowania egoistyczne, zwiększające udział pasma stacji kosztem innych użytkowników sieci. W pracy przedstawiono kilka egoistycznych ataków przeciwko protokołowi, w tym poprzez rekonfigurację mechanizmu CSMA/CA. Symulacja wybranych scenariuszy pracy sieci pozwoliła ocenić ilościowo efekty...
-
Środowisko naturalne a działania przedsiębiorców związane z EURO 2004 w regionie Minho-Lima w Portugalii
PublikacjaŚrodowisko w pracy przedstawiono wpływ środowiska naturalnego na działania przedsiębiorców przed i w trakcie przygotowań do turnieju Euro 2004 w regionie Minho-Lima w Portugalii oraz omówiono zagrożenia dla środowiska naturalnego związane z przygotowaniem i rozgrywaniem EURO 2004. Omówiono warunki klimatyczne Portugalii, skupiając się na regionie Minho. Przedstawiono również nadzwyczajne zdarzenia pogodowe, do których doszło przed...
-
Modelling of energy flow in mechatronic systems. A bond graph approach
PublikacjaW referacie przedstawiono w sposób jednoliy modelowanie systemów mechatroniki metodą grafów wiązań (GW) w aspekcie symulacji przepływu energii. Omówiono ogólne założenia modelowania w ujęciu GW. Modelowanie przepływu energii rozważano na przykładzie napędu pojazdu hybrydowego PH-MAK.
-
Generowanie planu zajęć z zastosowaniem algorytmów genetycznych
PublikacjaPrzedstawiono problem automatycznego generowania rozkładu zajęć. Do tego celu stworzono program, który przy wykorzystaniu algorytmów genetycznych w kilka minut potrafi sobie poradzić sobie ze średniej klasy problemem. Praca zawiera opis rdzenia programu oraz wyniki przeprowadzonych symulacji.
-
Wydzielanie KSE do pracy samodzielnej z wykorzystaniem technologii WAMS
PublikacjaReferat przedstawia wstępną analizę możliwości wykorzystania technologii WAMS w procesie wydzielania systemów elektroenergetycznych do pracy samodzielnej. Przeprowadzone w tym zakresie symulacje wskazują na możliwość bezpiecznego wydzielania KSE do pracy samodzielnej przez jednoczesne wyłączenie wszystkich linii transgranicznych.
-
Symulacyjne badanie efektywności ekonomicznej pojazdów w logistycznej sieci dystrybucji
PublikacjaEfektywny dobór wyposażenia pojazdu w przyczepę oraz urządzenia dźwignicowe może być przeprowadzony w drodze symulacji komputerowej. Poprzez ocenę porównawczą różnych wersji rozwiązania, w różnych warunkach eksploatacji można dostosować także eksploatowany sprzęt transportowy do wymagań rynku dystrybucyjnego.
-
The structure of Pb-PbO-SiO2 glass via molecular dynamics simulation
PublikacjaPraca poświęcona jest badaniom struktury blisko i średniozasięgowej częściowo zredukowanego szkła ołowiowo-krzemianowego o stechiometrii 1Pb1PbO1SiO2 uzyskanego na drodze symulacji dynamiczno-molekularnych. Otrzymane rezultaty porównamy z danymi otrzymanymi dla szkła niemodyfikowanego (2PbO1SiO2) i całkowicie zredukowanego (2Pb1SiO2).
-
Active dynamic thermography in mammography.
PublikacjaW artykule przedstawiono zaproponowany numeryczny model termiczny piersi z nowotworem umiejscowionym na różnych głębokościach. Przedstawione są wyniki symulacji modelu dla różnych warunków zewnętrznego pobudzenia termicznego powierzchni piersi. Pokazano również wyniki przykładowego badania termograficznego piersi z nowotworem.
-
Dynamika wzrostu gospodarczego a stopy procentowe w Polsce w latach 1996-2004
PublikacjaW pierwszej części artykułu przedstawiono teoretyczną koncepcję opisującą związki pomiędzy stopą procentową a dynamiką produktu krajowego. W drugiej części artykułu, na podstawie skonstruowanego i oszacowanego modelu, poddanoweryfikacji opisywane związki oraz przeprowadzono symulację warunkową dynamiki wzrostu produktu krajowego.
-
Effect of steel fibres on concrete behavior in 2D and 3D simulations using lattice model.
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki numerycznej symulacji betonu zbrojonego włóknami stalowymi. Beton został opisany w skali mezo jako materiał 3-fazowy przy zastosowaniu modelu sieciowego. Obliczenia wykonano dla rozciągania jednoosiowego. Porównano ze sobą wyniki dwu- i trójwymiarowe.
-
BADANIE WPŁYWU INDUKCJI REMANENCJI NA STAN PRZEJŚCIOWY JEDNOFAZOWEGO UKŁADU TRANSFORMATOROWEGO
PublikacjaW referacie przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych i symulacyjnych wpływu indukcji remanencji w rdzeniu transformatora jednofazowego na jego stan przejściowy przy jego pracy jałowej. Badany obiekt jest układem transformatorowym o dwóch uzwojeniach nawiniętych na zwijanym z blachy anizotropowej rdzeniu w kształcie toroidu. Doświadczenia eksperymentalne polegały na rozładowywaniu kondensatora przez uzwojenie strony pierwotnej...
-
Modeling of unsaturated water flow in highly heterogeneous soils.
PublikacjaTematem pracy jest modelowanie przepływu wody w gruntach nienasyconych o podwójnej porowatości, które charakteryzują się obecnością dwóch podobszarów porowatych o skontrastowanych parametrach hydraulicznych. Jako punkt wyjścia przyjęto, że w skali lokalnej przepływ w obu podobszarach jest opisany równaniem Richardsa. Przedstawiono wyprowadzenie dwóch modeli przepływu w skali makroskopowej przy użyciu metody homogenizacji asymptotycznej....
-
Active Linear Tunable Resistance Element and Application to Feedforward Linearization of CMOS Transconductance Amplifier
PublikacjaW pracy przedstawiono koncepcję układową przestrajalnego rezystora liniowego MOS wykorzystującego tranzystory pracujące w zakresie triodowym. Opracowana struktura, jak wykazały symulacje komputerowe, charakteryzuje się dobrymi właściwościami zarówno jeżeli chodzi o zakres przestrajania jak i liniowość charakterystyk przejściowych. Pozwoliło to efektywnie wykorzystać prezentowany element do linearyzacji operacyjnego wzmacniacza...
-
Coupled DEM/CFD analysis of impact of free water on the static and dynamic response of concrete in tension regime
PublikacjaW tym artykule zbadano numerycznie quasi-statyczne i dynamiczne zachowanie częściowo nasyconego płynem betonu w warunkach dwuwymiarowego (2D) jednoosiowego rozciągania w mezoskali. Obliczono, jaki wpływ ma zawartość wolnego płynu porowego (gazu i wody) na proces pękania i wytrzymałość betonu w rozciąganiu. Do symulacji zachowania betonu całkowicie i częściowo nasyconego płynem w warunkach quasi-statycznych i dynamicznych wykorzystano...