Filtry
wszystkich: 1967
-
Katalog
- Publikacje 1230 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 282 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 11 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 8 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 4 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 14 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 24 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 371 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 21 wyników po odfiltrowaniu
- Oferty 1 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: sterownik mikroprocesorowy
-
Graficzne przedstawianie mocy strat energetycznych oraz mocy rozwijanych w elementach układu napędu i sterowania hydrostatycznego. Część II. Układy ze sterowaniem dławieniowym równoległym prędkości silnika hydraulicznego obrotowego
PublikacjaPrzedstawiono interpretację graficzną mocy strat energetycznych występujących w elementach układów napędu hydrostatycznego, a także mocy rozwijanych przez te elementy.
-
Kazimierz Duzinkiewicz dr hab. inż.
Osoby -
Tomasz Wąsowicz dr hab.
OsobyAbsolwent Technikum Elektrycznego w Słupsku (1997 rok) oraz Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego (2002 rok). W 2006 roku obronił dysertację doktorską z fizyki na WMFiI UG. Pracując już w PG, w 2018 roku uzyskał habilitację. W pierwszym okresie prace badawcze Tomasza Wąsowicza miały związek ze spektroskopią atomową wysokiej zdolności rozdzielczej i koncentrowały się na pomiarze i analizie prawdopodobieństw...
-
Softly switched model predictive control for control of integratedwastewater treatment system at medium time scale.
PublikacjaW przypadku gdy system jest sterowany za pomocą jednej, uniwersalnej strategii sterowania w pełnym zakresie jego obciążeń, powstają poważne trudności w znalezieniu optymalnego sterowania. W celu jak najlepszego dopasowania strategii sterowania do panujący warunków, zdefiniowano trzy stany operacyjne: normalny, zakłóceniowy oraz awaryjny. Dla tych stanów zaprojektowano odpowiednie strategie sterowania. W związku z tym pojawia się...
-
Modelowanie układów mechatronicznych, W, MTR, Ist, sem. 05, zima, 2023/24, (PG_00055449)
Kursy OnlinePojęcia podstawowe. Tworzenie modeli obliczeniowych: Modele elementów układów mechatronicznych. Modelowanie układów wielomasowych. Modele strukturalne. Modele modalne. Opis matematyczny: Analogie między środowiskami fizycznymi. Równania dynamiki we współrzędnych uogólnionych. Sterowanie układów mechatronicznych: Wielowymiarowe układy sterowania. Optymalne sterowanie liniowe. Sterowanie modalne. Układy ze sprzężeniem zwrotnym....
-
Dydaktyczne stanowisko laboratoryjne do zdalnego zarządzania elementami instalacji elektrycznej budynku
PublikacjaW artykule przedstawiono metody zdalnego monitorowania i sterowania urządzeniami instalacji elektrycznej standardu KNX. W szczególności zwrócono uwagę na możliwości wykorzystania programu ETS, biblioteki Falcon, serwera OPC wraz z oprogramowaniem typu SCADA oraz sterownika umożliwiającego zdalne zarządzanie instalacją za pomocą przeglądarki internetowej z dowolnego komputera podłączonego do sieci Internet. Przedstawiono elementy...
-
Modelowanie trakcyjnego układu napędowego z silnikiem ipm ze sterownikiem cyfrowym w środowisku matlab/simulink
PublikacjaReferat przedstawia model symulacyjny trakcyjnego układu napędowego z silnikiem IPM. Omówiono strukturę układu oraz algorytm sterowania momentem silnika. Opisano model symulacyjny uwzględniający technikę modulacji napięć wyjściowych falownika typu SVM oraz dyskretne działanie sterownika cyfrowego. Przedstawiono wybrane wyniki symulacyjne i skonfrontowano je z otrzymanymi z rzeczywistego układu napędowego. Opisano przyczyny różnic...
-
Analiza stabilności pracy sieciowych pojazdów z napędem energoelektronicznym.
PublikacjaNowoczesne pojazdy trakcyjne są wyposażane w filtry wejściowe LO, falowniki napięcia z modulacją PWM, silniki indukcyjne o łącznej mocy kilku MW oraz sterowniki komputerowe, realizujące algorytmy sterowania napędem. Jednym z zagrożeń w funkcjonowaniu tego typu pojazdów jest potencjalna możliwość pojawienia się oscylacji napięcia i prądu w układzie zasilania. Przedstawiono rezultaty komputerowej analizy systemu - podstacje trakcyjne,...
-
Modele typu szara skrzynka dla potrzeb estymacji zmiennych i sterowania predykcyjnego z zastosowaniem w zintegrowanych systemach ściekowych - doktoratData obrony (14.12.2004)Promotor: prof. dr hab. inż. Mieczysław Brdyś
PublikacjaEfektywne sterowanie zintegrowanym systemem ściekowym za pomocą zaawansowanych technologii sterowania, mające na celu utrzymanie jego wysokiej technologicznej wydajności przy relatywnie niskich kosztach, wymaga bogatej informacji o jego stanie. Nie jest jednak możliwe ze względów fizycznych i ekonomicznych, uzyskanie wystarczających informacji o stanie systemu wyłącznie na podstawie bezpośrednich pomiarów. Niezbędne jest wykorzystanie...
-
Dwa zastosowania procesorów sygnałowych w układach przetwarzania i akwizycji danych
PublikacjaW ciągu ostatnich kilku lat nastąpił skokowy wzrost liczby aplikacji stosujących mikrokontrolery i mikroprocesory w układach pomiarowych. Ten wzrost dotyczy także zastosowań procesorów sygnałowych, pozwalających na wstępne przetwarzanie rejestrowanych danych w czasie rzeczywistym. Możliwość wstępnego przetwarzania istotnie ogranicza liczbę przechowywanych lub przesyłanych do nadrzędnego komputera parametrów w stosunku do liczby...
-
Rozpoznawanie elementów elektronicznych w obudowach SOT-23
PublikacjaProdukowane obecnie elementy elektroniczne do montażu powierzchniowego (SMD) mają tak małe obudowy, że producenci nie są w stanie umieszczać na nich dostatecznej ilości oznaczeń umożliwiających ich jednoznaczną identyfikację. Ponadto, podobnie jak w przypadku elementów do montażu przewlekanego, w obudowie jednego typu mogą być zamknięte różne rodzaje elementów. Przykładem takiej obudowy jest obudowa SOT-23 (Small Outline Transistor)....
-
COALA Algorytm sterowania i sterownik do podnoszenia sprawności hybrydowych systemów zasilania opartych na ogniwach paliwowych z elektrolitem polimerowym w różnych zastosowaniach
ProjektyProjekt realizowany w Katedra Elektrochemii, Korozji i Inżynierii Materiałowej zgodnie z porozumieniem STAIR/6/2016
-
Detekcja uszkodzeń w bezczujnikowym napędzie elektrycznym z wykorzystaniem obserwatora momentu obciążenia
PublikacjaW artykule przedstawiono metodę monitorowania oraz detekcji uszkodzeń układu transmisji momentu w przekształtnikowym napędzi elektrycznym. Detekcję uszkodzeń oparto na analizie estymowanego momentu obciążenia silnika indukcyjnego pracującego w bezczujnikowym układzie sterowania. Moment obciążenia estymowany jest jako dodatkowa wielkość oprócz innych sygnałów wykorzystywanych przy sterowaniu, tj.: prędkości obrotowej i strumienia...
-
Paweł Śliwiński dr hab. inż.
OsobyStopnie naukowe marzec 2017 – nadanie stopnia doktora habilitowanego;2006 – doktor nauk technicznych (praca doktorska obroniona na Wydziale Mechanicznym PG z wyróżnieniem);2001–2006 – studia doktoranckie „Nowoczesne Technologie i Konwersja Energii” przy Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej; Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu: od 01.07.2018 - profesor uczelni, Wydział Mechanicznyod 01.05.2017 – adiunkt, Wydział Mechaniczny...
-
Wybrane problemy modelowania obiektów technicznych : Chosen problems in the modeling of technical objects
PublikacjaBudowa modeli obiektów technicznych połączona z identyfikacją przyjętych wstępnie parametrów oraz diagnostyką weryfikacyjną porównującą obiekt z modelem w celu sprawdzenia rzeczywistych przedziałów wartości istotnych właściwości obiektu, jest cyklicznym procesem udoskonalającym zarówno model, jak również kolejne wersje obiektu rzeczywistego. Wirtualne programy w pamięciach komputerowych pozwalają projektantom na sprawdzenie swojego...
-
Badania bezczujnikowego układu napędowego z silnikiem pięciofazowym w normalnych i awaryjnych stanach pracy.
PublikacjaW artykule przedstawiono bezczujnikowe sterowanie polowo zorientowane dla pięciofazowego silnika indukcyjnego. Zaproponowany układ sterowania został przebadany pod kątem możliwej pracy w przypadku braku zasilania jednej oraz dwóch faz stojana silnika. Zaprezentowane wyniki badań eksperymentalnych przeprowadzono dla normalnego i awaryjnego trybu pracy napędu w zakresach prędkości ponad znamionowych oraz bardzo niskich.
-
PRZEMYSŁOWE SIECI INFORMATYCZNE [Niestacjonarne][2023/24]
Kursy OnlineKurs do Przedmiotu Przemysłowe Sieci Informatyczne Sem. 5 kierunek elektrotechnika studia niestacjonarne WYKŁADOgólna charakterystyka sieci przemysłowych. Przegląd topologii sieci. Przegląd protokołów sieci. Sieci z dostępem zdeterminowanym i niezdeterminowanym. Przegląd rodzajów mediów transmisyjnych. Interfejsy w cyfrowych systemach pomiarowych. Interfejs RS-232C, RS-422A, RS-485, pętla prądowa. Parametryzacja sieci. Analiza...
-
PRZEMYSŁOWE SIECI INFORMATYCZNE [Niestacjonarne][2022/23]
Kursy OnlineKurs do Przedmiotu Przemysłowe Sieci Informatyczne Sem. 5 kierunek elektrotechnika studia niestacjonarne WYKŁADOgólna charakterystyka sieci przemysłowych. Przegląd topologii sieci. Przegląd protokołów sieci. Sieci z dostępem zdeterminowanym i niezdeterminowanym. Przegląd rodzajów mediów transmisyjnych. Interfejsy w cyfrowych systemach pomiarowych. Interfejs RS-232C, RS-422A, RS-485, pętla prądowa. Parametryzacja sieci. Analiza...
-
Piotr Tojza dr inż. lek.
Osoby -
TECHNIKI MIKROPROCESOROWE [ET][2022/23]
Kursy Online -
TECHNIKI MIKROPROCESOROWE [Niestacjonarne][2021/22]
Kursy Online -
TECHNIKI MIKROPROCESOROWE [ET][2021/22]
Kursy Online -
TECHNIKI MIKROPROCESOROWE [2020/21]) - Nowy
Kursy Online -
TECHNIKI MIKROPROCESOROWE [ET][2023/24]
Kursy Online -
TECHNIKI MIKROPROCESOROWE [TWiE][2023/24]
Kursy Online -
Stany przejściowe w układzie zasilania zagrażające funkcjonowaniu sieciowych pojazdów trakcyjnych z napędem energoelektronicznym, Przegląd Elektrotechniczny R.80 NR 10/2004 s. 1020-1024, 9 rysunków, bibliografia 13 pozycji.
PublikacjaSieciowe pojazdy trakcyjne są wyposażane w filtry wejściowe LO, tłumiące tętnienia prądu, przekształtniki impulsowe PWM, przetwarzające energię prądu stałego na trójfazową prądu przemiennego zasilającą silniki indukcyjne, oraz sterowniki komputerowe, realizujące algorytmy sterowania napędem. Jednym z zagrożeń w funkcjonowaniu tego typu pojazdów jest potencjalna możliwość pojawienia się oscylacji napięcia i prądu w układzie zasilania....
-
System wymuszonego dawkowania zawiesiny ściernej w docieraniu powierzchni płaskich
PublikacjaPrzedstawiono innowacyjny system dawkowania zawiesiny ściernej, który umożliwia sterowanie procesem dawkowania i nanoszenia zawiesiny na powierzchnię docieraka tarczowego. Układ składa się z wysokociśnieniowego zbiornika wyposażonego w mieszadło o napędzie pneumatycznym, które zapewnia ciągłe mieszanie zawiesiny ściernej. Częścią układu jest również urządzenie nanoszące komponent na docierak i elektroniczny układ sterowania procesem...
-
Sylwester Kaczmarek dr hab. inż.
OsobySylwester Kaczmarek ukończył studia w 1972 roku jako mgr inż. Elektroniki, a doktorat i habilitację uzyskał z technik komutacyjnych i inżynierii ruchu telekomunikacyjnego w 1981 i 1994 roku na Politechnice Gdańskiej. Jego zainteresowania badawcze ukierunkowane są na: sieci IP QoS, sieci GMPLS, sieci SDN, komutację, ruting QoS, inżynierię ruchu telekomunikacyjnego, usługi multimedialne i jakość usług. Aktualnie jego badania skupiają...
-
Modification of the structural model of manipulator's carrying system for a use of modal control at energy performance index.
PublikacjaW pracy rozważa się drgania niestacjonarnego układu nośnego manipulatora IRb-6 modelowanego dyskretnie metodą sztywnych elementów skończonych. Z uwagi na gwałtowne ruchy (start, zatrzymanie) poszczególnych członów manipulatora, jest to problem o dużym znaczeniu praktycznym. Jednym ze sposobów nadzorowania tych drgań jest wykorzystanie sterowania modalnego przy energetycznym wskaźniku jakości. Uwzględnia on zmianę w czasie względem...
-
Nowoczesne metody informatyczne w sprawnym wspomaganiu zarządzania przedsiębiorstw bankowych
PublikacjaW pracy omówiono możliwości zwiększanie konkurencyjności przedsiębiorstwa za pomocą wprowadzenia zaawansowanych usług sieciowych. Scharakteryzowano znaczenie systemów eksperckich, które w formie botów umożliwiają znaczącą poprawę szeregu aspektów komunikacji. Awatary można zamieszczać w witrynach przedsiębiorstw internetowych, co pośrednio zwiększa obroty firmy. Natomiast za pomocą algorytmu ewolucyjnego możliwe jest skrócenie...
-
System wymuszonego dawkowania zawiesiny ściernej w docieraniu powierzchni płaskich
PublikacjaPrzedstawiono innowacyjny system dawkowania zawiesiny ściernej. System ten umożliwia sterowanie procesem dawkowania i nanoszenia zawiesiny na powierzchnię docieraka tarczowego. Układ składa się z wysokociśnieniowego zbiornika wyposażonego w mieszadło o napędzie pneumatycznym, które zapewnia ciągłe mieszanie zawiesiny ściernej. W skład układu wchodzi również urządzenie nanoszące komponent na docierak i elektroniczny układ sterowania...
-
Systemy Wbudowane i Mikroprocesory
Kursy OnlineKurs przeznaczony dla studentów 4 semestru studiów pierwszego stopnia dla kierunku Informatyka. Celem kursu jest zapoznanie studentów z podstawami cechami systemów wbudowanych opartych na mikrokontrolerach, omówienie budowy, organizacji i architektury współczesnych mikrokortrolerów, nabycie przez studentów umiejętności programowania mikrokontrolerów na przykładzie platformy Arduino.
-
Monitorowanie procesu łączenia synchronicznych obiektów elektroenergetycznych
PublikacjaW artykule opisano system sterowania i monitorowania procesu łączenia synchronicznych obiektów elektroenergetycznych, opracowany i wykonany szczególnie dla celów badawczych, na etapie weryfikacji nowo proponowanych rozwiązań. System ten pozwala na proste sterowanie procesem synchronizacji, szybką i wygodną rejestrację wielu przebiegów i parametrów procesu, a także na łatwą oraz szybką implementację w nim, nowo opracowywanych rozwiązań...
-
Bezczujnikowy rozruch wysokoobrotowej maszyny synchronicznej z magnesami trwałymi
PublikacjaCelem artykułu jest przedstawienie bezczujnikowego rozruchu maszyny synchronicznej z magnesami trwałymi. W pierwszej fazierozruchu zastosowano sterowanie w układzie otwartym z regulacją składowych prądu stojana. Zaproponowano sposób przełączenia pomiędzysterowaniami w układzie otwartym i zamkniętym. W układzie zamkniętym do estymacji prędkości wykorzystano rozszerzony filtr Kalmanai bezśladowy filtr Kalmana. Przedstawiono takŜe...
-
Obserwator prędkości silnika asynchronicznego pracującego w układzie z filtrem sinusoidalnym
PublikacjaW układach napędowych z tranzystorowymi falownikami napięcia występująniekorzystne zjawiska wynikające z dużych stromości napięć zasilającychsilnik. Aby ich uniknąć między falownik a silnik włącza się filtrbierny wygładzający przebiegi napięć i prądów silnika. Włączenie takiegofiltru sinusoidalnego powoduje zmianę struktury układu i powoduje koniecznośćmodyfikacji układu sterowania silnika i estymatorów zmiennychstanu układu. W...
-
Modeling Dynamics of Autonomous Underwater Vehicle.
PublikacjaArtykuł dotyczy budowy modelu autonomicznego pojazdu podwodnego do celów syntezy układu sterowania pojazdem. Rozważany pojazd ma długośc ok. 1 m i 30 cm średnicy. Wyposażony jest w 5 pędników, które pozwalają na sterowanie w pięciu stopniach swobody. Do badań wykorzystano model o 4 stopniach swobody. Dokonano identyfikacji parametrycznej modelu. Model zrealizowano w środowisku programowym Matlab/Simulink.
-
Fuzzy track controller for ships.
PublikacjaPrzedstawiono projekt regulatora trajektorii zrealizowanego w oparciu o logikę rozmytą. Zadaniem regulatora jest sterowanie statkiem wzdłuż zadanej trajektorii z uwzględnieniem prędkości. Zadana trajektoria przedstawiona została w postaci linii łamanej z wyznaczona wartością prędkości z jaką statek ma poruszać się po każdym odcinku. Opracowane reguły sterowania regulatora rozmytego trajektorii poddane zostały badaniom na statku...
-
Badania symulacyjne i eksperymentalne trakcyjnego układu napędowego z silnikiem IPM.
Publikacjasilnikiem IPM zrealizowanego w Katedrze Trakcji Elektrycznej. Przedstawiono model silnika synchronicznego w osiach d-q, model obwodu sterowania i aproksymację trakcyjnych oporów ruchu w programie PSpice. Porównano zarejestrowane przebiegi charakterystycznych wielkości dla układu rzeczywistego i modelu układu napędowego przy sterowaniu w trybie regulacji momentu. Określono, w jakim stopniu badania symulacyjne trakcyjnego układu...
-
Katedra Automatyki Napędu Elektrycznego i Konwersji Energii
Zespoły Badawcze* nieliniowe sterowanie maszynami elektrycznymi * napędy elektryczne o sterowaniu bez czujnikowym * sterowanie przekształtnikami energoelektronicznymi, w tym przekształtnikami na średnie napięcia i przekształtnikami sieciowymi * energoelektroniczne układy przetwarzania energii w odnawialnych źródłach energii * projektowanie i badanie falowników i przetwornic * projektowanie układów sterowania mikroprocesorowego z wykorzystaniem...
-
Optimizing Control by Robustly Feasible Model Predictive Control and Application to Drinking Water Distribution Systems
PublikacjaThe paper considers optimizing Model Predictive Control (MPC) for nonlinear plants with output constraints under uncertainties. Although the MPC technology can handle the constraints in the model by solving constraint model based optimization task, satisfying the plant output constraints still remains a challenge. The paper proposes Robustly Feasible MPC (RFMPC), which achieves feasibility of the outputs in the controlled plant....
-
Mikroelektroniczne systemy programowalne - 2022/23
Kursy OnlineZapoznanie z budową i możliwościami mikroelektronicznych systemów programowalnych, zbudowanych w oparciu o układy programowalne FPGA. Nauczenie studentów, w jaki sposób wewnątrz jednego układu FPGA utworzyć pełen mikroprocesorowy system wraz z procesorem, magistralami, układami peryferyjnymi i pamięcią. Zapoznanie z metodami uruchamiania takich systemów.
-
Mikroelektroniczne systemy programowalne 2023/2024
Kursy OnlineZapoznanie z budową i możliwościami mikroelektronicznych systemów programowalnych, zbudowanych w oparciu o układy programowalne FPGA. Nauczenie studentów, w jaki sposób wewnątrz jednego układu FPGA utworzyć pełen mikroprocesorowy system wraz z procesorem, magistralami, układami peryferyjnymi i pamięcią. Zapoznanie z metodami uruchamiania takich systemów.
-
Modelowanie środowiska nawigacyjnego w zagadnieniu ewolucyjnym unikania kolizji na morzu
PublikacjaAlgorytm pozycyjnego sterowania rozgrywającego, umożliwia wyznaczenie bezpiecznej i jednocześnie możliwie najbardziej ekonomicznej drogi własnego statku. W przedstawionym modelu gry pozycyjnej założono, że spotkane obiekty mogą manewrować, co powoduje, że w każdym kroku obliczeniowym istnieje możliwość oceny sytuacji nawigacyjnej, oznacza to tym samym, że algorytm może pracować w trybie on-line. Mając dane parametry własnego statku,...
-
Innowacyjne systemy wyrównywania napięć na 12-woltowych akumulatorach ołowiowych pracujących w połączeniu szeregowym
PublikacjaW artykule omówiono problematykę wyrównywania napięć na szeregowo połączonych 12-woltowych akumulatorach ołowiowych zbudowanych na bazie sześciu ogniw 2-woltowych. Skupiono się na rozwiązaniu z zastosowaniem dodatkowego akumulatora energii. Należy tu podkreślić fakt, że prezentowany proces wyrównywania dotyczy napięć na poszczególnych akumulatorach, a nie na ich poszczególnych ogniwach. Omówiono i przedyskutowano zalety, wynikające...
-
Innowacyjne systemy wyrównywania napięć na 12-woltowych akumulatorach ołowiowych pracujących w połączeniu szeregowym
PublikacjaW artykule omówiono problematykę wyrównywania napięć na szeregowo połączonych 12-woltowych akumulatorach ołowiowych zbudowanych na bazie sześciu ogniw 2-woltowych. Skupiono się na rozwiązaniu z zastosowaniem dodatkowego akumulatora energii. Należy tu podkreślić fakt, że prezentowany proces wyrównywania dotyczy napięć na poszczególnych akumulatorach, a nie na ich poszczególnych ogniwach. Omówiono i przedyskutowano zalety,...
-
Optymalne sterowanie drganiami poprzecznymi wirników maszyn.**2003, 139 s. 92 rys. 9 tab. bibliogr. 83 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /24.05.2004/. P. Gdań., Wydz. Mechaniczny. Promotor: prof. dr hab. inż. E. Wittbrodt.
Publikacja.
-
Wykorzystanie sprzętu komputerowego klasy SOHO do modelowania złożonych rozwiązań sieciowych
PublikacjaW artykule dokonano oceny możliwosci modelowania złożonych rozwiązań sieciowych, za pomocą modyfikacji otwartoźródłowego sterownika tanich kart ethernetowych. Zaproponowano wykorzystanie koncepcji interfejsów logicznych, znakowania ramek z uzyciem pola Tag standardu IEEE 802.1Q - VLAN oraz wielu pierscieniami DMA do priorytetyzowania klas ruchu. Techniki te, w połaczeniu z implemtacja w sterowniku odpowiednich algorytmów, umożliwiają...
-
Tomasz Adam Rutkowski dr inż.
Osoby -
Jerzy Pikies prof. dr hab. inż.
Osoby -
Designing optimal operational-point trajectories using an intelligent sub-strategy agent-based approach
PublikacjaW rozdziale opisuje się metodę projektowania optymalnej i bezpiecznego sterowania nieliniowymi procesami dynamicznymi. Poszukiwane sterowanie jest wynikiem zastosowania elementarnej strategii poszczególnych agentów, realizujšcych zadanie minimalizacji wspólnej miary kosztu sterowania. Zagadnienie projektowania optymalnego sterowania traktowane jest jako proces decyzyjny, w którym decyzje podejmowane sš w kolejnych regionach przestrzeni...