Filtry
wszystkich: 675
-
Katalog
- Publikacje 530 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 2 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 27 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 7 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 11 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 2 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 2 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 3 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 65 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 17 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 8 wyników po odfiltrowaniu
Wyniki wyszukiwania dla: PAMIECI OPTYCZNE
-
Optical and chemical characterization of thin TiNx films deposited by DC-magnetron sputtering
PublikacjaThin titanium nitride (tinx) films were deposited on silicon substrates by means of a reactive dc-magnetron plasma. Layers were synthesized under various conditions of discharge power and nitrogen flows in two operation modes of the magnetron (the so-called "balanced" and "unbalanced" modes). The optical constants of the tinx films were investigated by spectroscopic ellipsometry (se). X-ray photoelectron spectroscopy (xps) was...
-
Optical recognition elements. Macrocyclic imidazole chromoionophores entrapped in silica xerogel
PublikacjaNowe chromojonofory zawierające fragment eteru koronowego i resztę azolu zostały unieruchomione w krzemionkowej matrycy żelowej metodą zol-żel i zbadane jako optyczne elementy rozpoznające kationy Li+,Cs+, Cu2+. Elementy optyczne oparte na 21-członowych pochodnych imidazolu i 4-metyloimidazolu rozpoznawały jony Li+ w roztworze wodnym. Wyznaczono parametry g i A na podstawie badań EPR dla kompleksów 18-członowej i 21-członowej pochodnej...
-
Bimolecular excited species in optical emission from organic electroluminescent devices
PublikacjaW pracy dokonano przeglądu dwu-molekularnych stanów wzbudzonych emitujących światło (ekscymery, ekscypleksy, elektromery, elektropleksy) w organicznych diodach EL
-
Modeling of broadband light source to use with optical coherenttomography system
PublikacjaW pracy przedstawiono modelowanie źródeł szerokopasmowych na potrzeby systemów koherentnej tomografii optycznej z punktu widzenia uzyskiwanej zdolności podłużnej i jakości otrzymywanych obrazów. Pokazano na przykładzie źródła szerokopasmowego wykorzystującego światłowód fotoniczny do generacji w wyniku zjawisk nieliniowych ''supercontinuum'' wpływ kształtowania wiązki na możliwości pomiarowe systemu OCT.
-
Paweł Wierzba dr hab. inż.
OsobyDr inż. Paweł Wierzba mgr inż. Elektroniki WETI PG 1994 dr inż. specjalności optoelektronika (z wyróżnieniem) WETI PG 2001 Staże badawcze w VTT Technical Research Centre of Finland w latach 1997-2000 Stypendium Akademii Fińskiej w VTT Technical Research Centre of Finland (12 miesięcy) 2002-3 Obszar zainteresowań naukowych obejmuje optyczne i światłowodowe metody pomiarowe oraz technologię wybranych ceramik i materiałów...
-
Dzielić się mądrością czasu w rodzinie. Wyzwania etyczne współczesnych przemian demograficznych w Polsce
Publikacja -
Semantic memory architecture for knowledge acquisition and management
PublikacjaRozumienie informacji zawartej w tekście przez komputer wymaga wiedzy stojacej za systemem informatycznym. Wiedza ta nie jest implicite zapisanej w analizowanym tekscie. Zapisana może być ona w postaci ontologii badanej dziedziny. Zasadniczym zagadnieniem jest konstrukcja takiej ontologii. Artykuł przedstawia podeście oparte na grze 20 pytań do budowy przestrzeni semantycznej dla wybranej dziedziny.
-
Niskokoherencyjne czujniki światłowodowe przeznaczone do pracy w warunkach zmieniającego się tłumienia sygnału w torze optycznym
PublikacjaRozprawa poświęcona jest zagadnieniu niskokoherencyjnych czujników światłowodowych. Badania przedstawione w pracy miały na celu ocenę możliwości zaimplementowania niskokoherencyjnych czujników światłowodowych do pomiaru różnych wielkości fizycznych z uwzględnieniem warunków zmieniającego się tłumienia sygnału w torze optycznym. W rozprawie zawarto informacje na temat czujników światłowodowych. Dokonano również analizy stanu wiedzy...
-
Fiber - optic low-coherence tomography system for visualization of internal structure of ceramic materials
PublikacjaW artykule przedstawiono światłowodowy system dwuwymiarowej wizualizacji niejednorodnych struktur warstw ceramicznych. Omówiono projekt i fizyczną realizację układu wykorzystującego optyczną, niskokoherentną reflektometrię optyczną, która umożliwia niedestrukcyjne obrazowanie wewnętrznych struktur różnych materiałów. W pracy przedstawiono przykładowe wyniki pomiarów wewnętrznych warstw LSFO.
-
Etyczne podstawy marketingu bezpośredniego. W: Etyczne podstawy ekonomii - teoria i praktyka. Red.nauk. J. Kubka. Gdańsk: Zakł. Nauk. Filoz. Wydz. Zarz. i Ekon. P. Gdań.**2003 s. 157-160 bibliogr. 5 poz.
PublikacjaAutor porusza etyczne problemy związane z wykorzystaniem przez firmy po-szczególnych form marketingu bezpośredniego ( m. in. telemarketingu, marke-tingu katalogowego i on-line). Ukazano także strukturę Kodeksu EtycznegoStowarzyszenia Marketingu Bezpośredniego. Wśród głównych zarzutów kierowa-nych do firm, wymienia się m. in.:naruszanie prywatności, niuczciwość, nadużycia i oszustwa.
-
UCIĄŻLIWOŚĆ ZAPACHOWA Z WYSYPISKA ŚMIECI MONITOROWANA ZA POMOCĄ RÓŻNYCH TYPÓW ELEKTRONICZNEGO NOSA
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań klasyfikacji próbek powietrza atmosferycznego pobranych wokół miejskiego wysypiska śmieci pod kątem uciążliwości zapachowej. Badania przeprowadzono przy pomocy prototypu elektronicznego nosa i komercyjnego elektronicznego nosa typu Fast/Flash GC - HERACLES II. Prototyp był wyposażony w zestaw sześciu półprzewodnikowych czujników firmy FIGARO. Klasyfikację próbek powietrza w zależności od kierunku pobrania...
-
Liquid crystals for information processing.
PublikacjaW pracy przedstawiono właściwości ciekłych kryształów, zastosowania tych materiałów w akwizycji, przetwarzaniu i przesyłaniu informacji. Omówiono urządzenia i systemy wisualizacji informacji wykorzystujące ciekłe kryształy. Zaprezentowano zastosowania elemetów ciekłokrystalicznych w urządzeniach pamięci optycznej.
-
Survivability issues in IP-MPLS networks.
PublikacjaW pracy przedstawiono model oceny przeżywalności sieci IP-MPLS zaimplementowanej bezpośrednio na optycznej sieci WDM. Założono zaplanowane z góry zabezpieczenia aktywności ścieżek od krańca do krańca przez ścieżki węzłowo-rozłączne dedykowane bądź współdzielone. Przyjęto, że naprawa sieci zaczyna się w warstwie IP, a następnie obejmuje ścieżki optyczne. Zadanie optymalizacji tras IP i ich odwzorowanie na ścieżki optyczne zdekomponowano...
-
Survivability issues in op-mpls networks
PublikacjaW pracy przedstawiono model oceny przeżywalności sieci IP-MPLS zaimplementowanej bezpośrednio na optycznej sieci WDM. Założono zaplanowane z góry zabezpieczenia aktywnych ścieżek od krańca do krańca przez ścieżki węzłowo-rozłączne dedykowane bądź współdzielone. Przyjęto, że naprawa sieci zaczyna się w warstwie IP, a następnie obejmuje ścieżki optyczne. Zadanie optymalizacji tras IP i ich odwzorowanie na ścieżki optyczne zdekomponowano...
-
Ultrahigh-resolution detection techniques for biomedical applications of optical coherent tomography.
PublikacjaOptyczne metody pomiarowe odgrywają w ostatnich latach coraz większą rolę w badaniach i diagnostyce medycznej. Mają one szereg zalet, do których zaliczyć można odporność na promieniowanie elektromagnetyczne, bezinwazyjność, bezpieczeństwo pomiaru oraz wysoką rozdzielczość. Jedną z najważniejszych technik stosowanych w diagnostyce medycznej jest koherentna tomografia optyczna (OCT). Jest to wysokorozdzielcza metoda obrazowania wewnętrznych...
-
Time-of-flight spectroscopy for medical applications.
PublikacjaW pracy przedstawiono korzyści optycznej spektroskopii czasu przelotu, w zastosowaniach medycznych. Przedstawiono także zasadę pomiarów oraz pokazano, jak z danych pomiarowych można wyznaczyć podstawowe parametry optyczne tkanki. Potencjał pomiarowy optycznej spektroskopii czasu przelotu zaprezentowano na przykładzie pomiarów ośrodków silnie rozpraszających światło jakimi są: papier, cicze technologiczne z papierni, wodne roztwory...
-
Wieczór pamięci prof. Jacka Namieśnika
WydarzeniaPolitechnika Gdańska i Stowarzyszenie Absolwentów PG zapraszają 19.05.2019 r. do Akademickiego Klubu PG „KWADRATOWA” na wieczór poświęcony pamięci prof. Jacka Namieśnika, śp. rektora Politechniki Gdańskiej.
-
Theoretical and experimental investigation of Optical Coherent Tomography topologies
PublikacjaW artykule przedstawiono teoretyczną i eksperymentalną analizę konfiguracji interferometrów w układach koherentnego tomografu optycznego. Zaprezentowano zrealizowany układ, którego specjalnie zaprojektowana konfiguracja pozawala na analizę zmian polaryzacji sygnału pomiarowego.
-
Applying of the optical time-of-flight spectroscopy for the paper and pulp characterization
PublikacjaW pracy przedstawiono korzyści wykorzystania optycznej spektroskopii czasu przelotu w badaniach papieru i miazgi drzewnej. Przedmiotem badań były różne gatunki papieru oraz miazgi drzewnej (bez obróbki cieplnej, po obróbce cieplnej lub po obróbce chemicznej). W pomiarach wykorzystano półprzewodnikowe lasery impulsowe oraz w charakterze fotoodbiorników kamerę smugową lub licznik fotonów.
-
The management methods of the hardware and virtual threads in the integrated multiprocessor shared memory architectures
PublikacjaRozprawa doktorska skupiona jest na problematyce efektywnego zarządzania bezpośredniego wątkami sprzętowymi i jednostkami przetwarzającymi, a również zarządzania pośredniego poprzez wątki wirtualne (zadania współbieżne). Omawia ona dostępne technologie wątków sprzętowych i porządkuje metodologie ich wykorzystania. Główna myślą przewodnią pracy jest stwierdzenie, że synchronizacja i zarządzanie wątkami sprzętowymi oraz wirtualnymi...
-
Optical low-coherence interferometry for selected technical applications
PublikacjaW artykule przedstawiono teoretyczne podstawy optycznej interferometrii niskokoherentnej i przedyskutowano jej unikatowe właściwości. Opisano w nim opracowany przez autorów system OCT przeznaczony do badań strukturalnych materiałów technicznych. Badania te obejmują także zmiany stanu polaryzacji promieniowania rozproszonego w badanym obiekcie. W artykule zawarto wyniki badań wybranych materiałów silnie rozpraszających promieniowanie...
-
Nowe Muzeum Sztuki NOMUS w Gdańsku – wytyczne projektowe i programowe dla adaptacji budynku 145B przy ul. Jaracza 14
PublikacjaWytyczne projektowe dla modernizacji budynku 145B na terenach postoczniowych w Gdańsku oraz jego adaptacji na potrzeby NOMUS - Nowego Muzeum Sztuki, oddziału Muzeum Narodowego w Gdańsku.
-
Optyka nieuporządkowanych ośrodków silnie rozpraszających
PublikacjaW pracy omówiono w syntetyczny sposób podstawowe problemy teoretyczne związane z analizą propagacji promieniowania optycznego w nieuporządkowanych ośrodkach silnie rozpraszających. Szczególną uwagę, obok zakresu stosowalności różnych metod analizy propagacji promieniowania optycznego w takich ośrodkach, zwrócono na ich dokładność, uniwersalność i efektywność. Przedstawiono nowatorskie usprawnienia metody Monte Carlo mające za zadanie...
-
Joanna Kabrońska dr inż. arch.
OsobyDoktorat z wyróżnieniem: Forma rozwiązań architektonicznych jako droga realizacji idei biblioteki przyszłości, 1994 Laureatka IV Międzynarodowego Biennale Architektury w Krakowie, 1991 Stypendystka DAAD post-doctoral scholarship, Berlin, 2002 Autorka publikacji dotyczących relacji architektury, sztuki i pamięci, między innymi monografii Architektura jako forma pamięci. Rola architektury w tworzeniu współczesnego horyzontu wartości,...
-
Etyczne wykorzystanie reguł wpływu społecznego – Model Głównych Motywów Wpływu Społecznego skuteczną drogą do zmiany w instytucjach resocjalizacyjnych.
PublikacjaPrzedmiotem artykułu jest zaprezentowanie Modelu Głównych Motywów Wpływu Społecznego oraz jego zastosowania w warunkach izolacji penitencjarnej w celu uzyskania zmiany w zachowaniu i postępowaniu osób pozbawionych wolności. W artykule opisano reguły wpływu społecznego zoperacjonalizowane przez Roberta Cialdiniego. Następnie przedstawiono model etycznego ich zastosowania zaproponowany przez Gregorego P.M. Neiderta. Wskazano na...
-
Spectroscopic analysis for polarization sensitive optical coherent tomography
PublikacjaW artykule przedstawiono właściwości oraz ograniczenia optycznej tomografii koherentnej z analizą stanu polaryzacji promieniowania optycznego. Zaproponowano nową spektroskopową metodę analizy sygnału pomiarowego w PS-OCT oraz przedstawiono i omówiono zalety nowego rozwiązania na bazie uzyskanych wyników pomiarowych.
-
Wytyczne akustyczne oraz konsultacje specjalistyczne do projektu architektonicznego trzech sal koncertowych wraz z pomieszczeniami towarzyszącymi w UMFC w Warszawie
Publikacja -
Fizyczne Podstawy Fotoniki - lato 2021/2022
Kursy OnlineMateriały do zajęć wykładowych: 1. Budowa molekularno-krystalograficzna materiałów optycznych i jej wpływ na barwę materiałów. 2. Współczynnik załamania i ekstynkcji metali, półprzewodników i dielektryków. 3. Właściwości optyczne szkieł. 4. Właściwości optyczne i elektrooptyczne ceramik 5. Kryształy optyczne. 6. Właściwości i zastosowanie materiałów organicznych. 7. Indykatrysa optyczna. Wpływ budowy materiału na właściwości...
-
Fizyczne Podstawy Fotoniki - lato 2020/2021
Kursy OnlineMateriały do zajęć wykładowych: 1. Budowa molekularno-krystalograficzna materiałów optycznych i jej wpływ na barwę materiałów. 2. Współczynnik załamania i ekstynkcji metali, półprzewodników i dielektryków. 3. Właściwości optyczne szkieł. 4. Właściwości optyczne i elektrooptyczne ceramik 5. Kryształy optyczne. 6. Właściwości i zastosowanie materiałów organicznych. 7. Indykatrysa optyczna. Wpływ budowy materiału na właściwości...
-
Polarization sensitive optical coherence tomography with spectroscopic analysis
PublikacjaOptyczna tomografia koherentna (OCT) jest nieinwazyjną, nieniszczącą i bezkontaktową metodą obrazowania wewnętrznej struktury obiektów i materiałów rozpraszających. Dodatkowo w połączeniu z analizą stanu polaryzacji metoda ta umożliwia badanie lokalnych zmian optycznej anizotropii występującej w badanym obiekcie. W artykule przedstawiono zalety oraz ograniczenia metody oraz przedstawiono propozycję rozszerzenia analizy o badanie...
-
Wystawa poświęcona pamięci prof. Czesława Drueta
WydarzeniaWystawa w ramach Politechniki Otwartej została przygotowana przez Instytut Oceanologii PAN. Uroczyste otwarcie wystawy, z udziałem prof. Jacka Namieśnika, rektora PG, 11.01.2018 r. o godz. 12.00.
-
Wystawa poświęcona pamięci prof. Czesława Drueta
WydarzeniaWystawa poświęcona pamięci prof. dr. hab. inż. Czesława Drueta, absolwenta Politechniki Gdańskiej, Pierwszego Marszałka Uczelnianego Parlamentu ZSP PG. Hol przed Biblioteką w Gmachu Głównym PG.
-
Seminarium poświęcone pamięci prof. Jerzego Seidlera
WydarzeniaNa Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki odbędzie się seminarium w ramach uroczystości związanych z nadaniem audytorium imienia prof. Jerzego Seidlera.
-
Klisze pamięci. Labirynty Mariana Kołodzieja w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach i anonimowe szkice przechowywane w zasobach Muzeum Gross-Rosen jako dokumenty czasu zagłady
Publikacja -
Farmaceuta w służbie zdrowia oraz w trosce o życie i rodzinę – wyzwania etyczne w świetle nauczania Kościoła katolickiego
Publikacja -
Optoelektroniczne metody ochrony infrastruktury teleinformatycznej.
PublikacjaKluczowe znaczenie infrastruktury teleinformatycznej w funkcjonowaniu współczesnego państwa wymaga zapewnienia bezpieczeństwa jej funkcjonowania. W referacie omówiono metody kontroli dostępu do obiektów infractruktury teleinformatycznej wykorzystujące optyczne techniki wykrywa-nia i zobrazowania oraz interferometryczne rozłożone sensory światłowodowe i sieci sensorowe. Przedstawiono zastosowanie technik biometrycznych w identyfikacji...
-
Wytyczne akustyczne do projektu wnętrza sali koncertowej Akademii Muzycznej w Gdańsku = Acoustical recommendations to interior design of the concert hall at the Academy of Music in Gdańsk
PublikacjaProjektowana sala jest przeznaczona do wykonywania muzyki symfonicznej oraz dzieł oratoryjnych (orkiestra symf. + chór + soliści) oraz inscenizacji operowych w zredukowanych dekoracjach. Funkcją drugoplanową jest wykorzystanie sali do celów konferencyjnych. Taki zestaw funkcji wymaga odmiennych warunków akustycznych. Praca przedstawia zalecenia akustyczne do projektu wnętrza, spełniajace te oczekiwania.
-
Chromatic monitoring technique for thickness measurementof thin transparent films.IV Workshopon Atomic and Molecular Physics.
PublikacjaW pracy opisano nową technikę monitorowania grubości cienkich warstw podczas procesu ich syntezy. Jest to optyczna metoda oparta na zdegenerowanej analizie widmowej tzw. modulacji chromatycznej. Umożliwia ona precyzyjny ciągły pomiar zmian grubości wzrastających warstw stosowanych w optyce.
-
Spectroscopic studies of sol-gel derived thin film structures for integrated optics
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badania struktur cienkowarstwowych wykonywanych dla zastosowań w optyce zintegrowanej z polimerów hybrydowych (np. w postaci ścieżek śwaitłowodów planarnych). Jakość i jednorodność stuktur badano za pomocą mikroskopii ramanowskiej, mikroskopii optycznej i profilometrii światła białego. Wykonano porównanie wyników uzyskanych tymi trzema metodami.
-
DFMA guidelines and a data base system in integrated development of hydraulic pumps
PublikacjaPrzedstawiono koncepcję budowy systemu decyzyjnego, dla zintegrowanego rozwoju pomp hydraulicznych oraz doboru adekwatnych technik wytworzenia komponentów i procesów montażu, z zastosowaniem metodyki SADT/IDEF0 oraz ogólnych wytycznych DFMA. Omówiono stosowane w przemyśle krajowym konstrukcje pomp zębatych z łożyskami tocznymi oraz udoskonalone rozwiązania projektowe tych pomp z łożyskami ślizgowymi (polimerowymi). Wskazano na...
-
Taking advantage of the shared explicit cache system based critical sections in the shared memory parallel architectures
PublikacjaArtykuł prezentuje nową metodę implementacji sekcji krytycznych w równoległych architekturach z pamięcią współdzieloną, takich jak systemy zintegrowane wielowątkowe wieloprocesorowe. Metoda stanowi modyfikację i rozbudowanie metody zwanej Folding, dostępnej w procesorach sieciowych oraz jest w założeniach podobna do techniki zwanej cache-based locking. W porównaniu do dostępnych metod, nowa metoda usuwa problemy skalowalności i...
-
The optical and electrical properties of nanocrystalline La0.4Sr0.6TiO3 thin films.
PublikacjaW pracy badano wpływ mikrostruktury cienkich filmów La0.8Sr0.6TiO3 na właściwości optyczne. Gęste filmy o grubości około 200nm były przygotowane na szafirze z prekursorów polimerowych metodą wirową. Filmy były wypalone w temperaturze 500-800 stC. Badania rentgenowskie wskazały utworzenie kubicznej struktury perowskitowej podobnej do niedomieszkowanego SrTiO3. Wielkość ziaren zależała od temperatury wypalenia osiągając 30nm w 800stC....
-
„Jeśli my zapomnimy, kto będzie pamiętał?". Dzieło sztuki jako manifestacja postpamięci
PublikacjaTekst jest próbą ujęcia relacji między postpamięcią (lub inaczej ujmując - „pamięcią zastępczą”) a sztuką, przy czym szczególny akcent położono na sztuki wizualne. Dokonano analizy dzieł artystów młodszego pokolenia, podejmujących temat pamięci o Szoa (między innymi Libera, Bałka, Żmijewski, do pewnego stopnia Betlejewski), traktując je jako formy manifestacji postpamięci. Wychodząc z założenia, że analiza zjawisk artystycznych...
-
Krzysztof Wróblewski prof. dr art. mal.
Osoby -
Hardware implementation of digital image stabilization using optical flow algorithm and FPGA technology
PublikacjaW artykule przedstawiono efektywną procedurę uproszczenia algorytmu przepływu optycznego oraz jego realizację w układzie programowalnym FPGA. Zmodyfikowany algorytm wykorzystuję metodę blokowego dopasowania podobszarów oraz jednowymiarową reprezentację podobszarów. Dodatkowo, funkcja korelacji oparta jest o normę L1. W rezultacie uzyskano zmniejszenie zużytych zasobów kosztem nieznacznej utraty dokładności. Zarówno dokładność,...
-
Electrochromic foil-based devices: optical transmittance and modulation range, effect of ultraviolet irradiation,and quality assessment by 1/f current noise
PublikacjaPrzedstawiono technologię wytwarzania elementów wykazujących zjawisko elektrochromizmu - zmiany transmitancji optycznej pod wpływem gromadzenia ładunku. Pokazano, że zastosowanie warstwy odbijającej może poprawić stopień zmian transmitancji optycznej. Ponadto, pokazano, że zjawiska losowe generujące szum typu 1/f w tych elementach może być wykorzystane do oceny ich jakości.
-
Kamila Sadowska dr hab. inż.
Osoby -
Metaheurystyki dla problemu routingu oraz kolorowania ścieżek w grafie.
PublikacjaReferat dotyczy zagadnienia ścieżkowego kolorowania grafu, które stanowi naturalny model dla problemu routingu i przydziału częstotliwości w czysto optycznej sieci światłowodowej. Zagadnienie optymalizacyjne dla zadanego zbioru zgłoszeń polega na minimalizacji największej użytej wartości koloru ścieżki (tzw. liczby chromatycznej zbioru zgłoszeń). Opisano podstawowe zasady i właściwości ścieżkowego kolorowania grafów. Porównano...
-
Ocena stanu po powodzi wraz z dokumentacją fotograficzną oraz wytyczne konserwatorskie dla odbudowy i rewaloryzacji zabytkowego ciągu Potoku Jelitkowskiego od zbiornika IV "Subisława" do zbiornika III "Pomorska"
PublikacjaW opinii przedstawiono stan zabytkowego systemu wodnego z wytycznymi dotyczącymi formy i zastosowanych materiałów jego rekonstrukcji, konieczność zachowania bez zmian ocalałych historycznych fragmentów a także ochrony i zachowania zieleni towarzyszącej.
-
Robert Hirsch dr hab. inż. arch.
Osoby