Wyszukiwarka
Katedra Inżynierii Oprogramowania
Publikacje
Filtry
wszystkich: 476
Katalog Publikacji
Rok 2009
-
The Internet as a knowledge source in Knowledge Views
PublikacjaArtykuł ten przedstawia koncepcję widoków na bazę wiedzy, jak może ona zostać wykorzystana w celu zbierania informacji z różnych źródeł, wnioskowania nad tymi informacjami i udostępnienia ich w postaci wymaganej przez aplikację. Korzystając z widoków na bazę wiedzy, aplikacja może "widzieć" Internet jako pojedyncze źródło wiedzy.
-
The Role of Analysis Patterns in Systems Analysis
PublikacjaWzorce analizy są techniką, która ma wspomagać analizę systemów.W referacie zaprezentowano analizę cech charakterystycznych wzorców analizy oraz przegląd zagadnień związanych z zastosowaniem ich w procesie wytwarzania oprogramowania. Następnie przedstawiono metodę analizy systemów z zastosowaniem wzorców analizy oraz studium przypadku analizy z wykorzystaniem wzorców analizy dla systemu wspomagającego małą przychodnię lekarską.
-
Towards a precise model of DSM economics
PublikacjaRozdział podejmuje zagadnienia związane z opłacalnością zastosowania metod dziedzinowych (ang. Domain-Specific Modeling). Omówiono cechy charakterystyczne metod dziedzinowych i powiązanej z nimi technologii. Przedstawiono model kosztów pokrywający koszty początkowe, koszty utrzymania oraz koszty i zyski powiązane z fazą wytwarzania z zastosowaniem automatyzacji. Zaprezentowano model referencyjny kosztów przy tradycyjnym wytwarzaniu...
-
Towards automating repairs of IT systems
PublikacjaThis paper presents formal description of working principles of the repair library, being the essential component of the Repair Management Framework (RMF), which aims at automating the process of repairing IT systems, and consists also of the Repair Management Model (RMM) and the Repair Management System (RMS). RMM introduces two mathematical models (model of monitoring and model of repair processes), general enough to cover the...
Rok 2008
-
A Distributed Description of Facts in a Distributed Semantic Web Ontology
PublikacjaInicjatywa Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web) zakłada tworzenie w Internecie ontologii zawierających semantyczny opis dużych dziedzin wiedzy. Okazało się jednak, że przekroczenie pewnej wielkości ontologii powoduje szereg negatywnych zjawisk. Aby tym zjawiskom zapobiec, wiele prac koncentruje się na dzieleniu baz wiedzy. Celem tego opracowania jest zaprezentowanie problemów związanych z modularyzacją oraz przedstawienie kilku...
-
A method of trust case templates to support standards conformity achievement and assessment
PublikacjaOsiąganie i ocena zgodności ze standardami stanowi poważne obciążenie finansowe dla współczesnych gospodarek. Pomimo znacznej wagi tego problemu, nie znalazł on jednak zadowalającego przełożenia na rozwiązania dostępne na rynku. W tej pracy zaproponowano metodę nazwaną Standards Conformity Framework (SCF), która wspiera stosowanie standardów. Jest ona oparta na spostrzeżeniu, że osiąganie i ocena zgodności ze standardem polega...
-
A Quality Model for UML tools
PublikacjaJakość narzędzi UML wpływa na efektywność wykonywania zadań związanych z modelowaniem systemów w procesie wytwarzania oprogramowania. Celem badań prezentowanych w tym referacie jest wyodrębnienie kryteriów jakości narzędzi UML. Omówiono rolę narzędzi UML w projekcie informatycznym, a następnie zaprezentowano szereg kryteriów jakości narzędzi UML wraz z aspektami oceny oraz opisem ankiety, która służy do oceny narzędzi względem...
-
Algorithms for query processing in a distributed knowledge integration system
PublikacjaGłównym celem artykułu jest wprowadzenie modelu systemu integracji wiedzy. Przedstawiony model jest oparty na modelu Calvanese i rozszerza go o wielowarstwowy model integracji. W artykule pokazano również użycie Kartograficznej Reprezentacji Wiedzy do przechowywania i przetwarzania ontologii w źródłach wiedzy oraz do budowania odwzorowań pomiędzy ontologiami. Odwzorowania pomiędzy ontologiami budowane w oparciu o odwzorowywanie...
-
An approach to evaluation of arguments in trust cases
PublikacjaTrustworthiness of IT systems can be justified using the concept of a trust case. A trust case is an argument structure which encompasses justification and evidence supporting claimed properties of a system. It represents explicitly an expert's way of assessing that a certain object has certain properties. Trust cases can be developed collaboratively on the basis of evidence and justification of varying quality. They can be complex...
-
An integrated framework for security protocol analysis
PublikacjaAssurance of security protocols needs particular attention. Flaws in a protocol can devastate security of the applications that rely on it. Analysis of the protocols is difficult and it is recommended that formal methods are employed to provide for higher levels of assurance. However, the formal methods can cover only a part of the scope of the problem. It is important that the formal models are valid representations of the protocol...
-
An integrated method for security protocols analysis
Publikacja -
Argument strategies and patterns of the Trust-IT framework
PublikacjaArtykuł dotyczy metodologicznego i narzędziowego środowiska Trust-IT wspierającego budowę dowodów zaufania (ang. trust case), a w szczególności strategii tworzenia dowodu zaufania. Strategia uzależniona jest od właściwości systemu (lub innego rozważanego obiektu), która podlega analizie w ramach dowodu zaufania. W artykule zaprezentowano dwie strategie: oparta na ryzyku i oparta na standardach oraz omówiono kilka często stosowanych...
-
CartoMetric: Ocena semantycznych właściwości ontologii za pomocą metody kartograficznej
PublikacjaW ostatnich latach, głównie dzięki rozwojowi inicjatywy Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web), staliśmy się świadkami powstawania coraz większej liczby gwałtownie ewoluujących ontologii. W takiej sytuacji zarówno użytkownicy Sieci, jak i komputerowe agenty potrzebują metody oceny właściwości ontologii, w szczególności takiej, która uwzględni jej cechy semantyczne, czyli kształt przestrzeni dozwolonych modeli. Niniejsza praca prezentuje...
-
Cartometric: semantic ontology evaluation with cartographic methods
PublikacjaW ostatnich latach, głównie dzięki rozwojowi inicjatywy Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web), staliśmy się świadkami powstawania coraz większej liczby gwałtownie ewoluujących ontologii. W takiej sytuacji zarówno użytkownicy Sieci, jak i komputerowe agenty potrzebują metody oceny właściwości ontologii, w szczególności takiej, która uwzględni jej cechy semantyczne, czyli kształt przestrzeni dozwolonych modeli. Niniejsza praca prezentuje...
-
Defining trustworthiness in Semantic Web by ontological assertions
PublikacjaW artykule opisano model systemu zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów wiarygodności. Zaproponowano również metodę definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej i wnioskowania z wiedzy wzbogaconej o opis jej wiarygodności. Opisana metoda dostarcza sposobu wzbogacenia ontologii o opis wiarygodności asercji zdefiniowanych w tej ontologii. Definiowanie wiarygodności jest rozumiane jako przypisanie zbioru cech do asercji binarnych...
-
Description Logic As A Common Software Engineering Artifacts Language
PublikacjaDescription logic is proposed as a powerful language able to support chosen software engineering process tasks like: requirements engineering, software architecture definition, software design and configuration management. To do this there is presented a correspondence between description logic and UML. Description logic based integrated software engineering process framework is proposed which owing to automatic knowledge inferring...
-
Dynamic risk assessment in autonomous vehicles motion planning
PublikacjaArguing that an autonomous mobile system is sufficiently safe to operate in presence of other vehicles and objects is an important element in development of such systems. Traditional approach to assure safety is to distinguish between safe and unsafe area and prevent the autonomous vehicle from entering the unsafe area. The paper presents a model of autonomous vehicle control system which uses risk assessment...
-
Expert assessment of arguments: a method and its experimental evaluation
PublikacjaArgument structures are commonly used to develop and present cases for safety, security and other properties. Such argument structures tend to grow excessively. To deal with this problem, appropriate methods of their assessment are required. Two objectives are of particular interest: (1) systematic and explicit assessment of the compelling power of an argument, and (2) communication of the result of such an assessment to relevant...
-
Extending GQM by Argument Structures
PublikacjaEffective methods for metrics definition are of particular importance, as measurement mechanisms are indispensable in virtually any engineering discipline. The paper describes how the well known Goal-Question-Metric (GQM) method of systematic metrics derivation from measurement goals can be extended by applying argument structures. The proposed approach is called Goal-Argument-Metric (GAM). The general ideas of GQM and GAM are...
-
Integrating quality criteria and methods of evaluation for software models
PublikacjaRozdział podejmuje zagadnienia jakości modeli w inżynierii oprogramowania. Zawiera on przegląd i systematyzację kryteriów jakości modeli oraz metod oceny jakości modeli. Podaje metodologię tworzenia metod oceny jakości modeli w zależności od kryteriów jakości oraz innych parametrów oceny. Zawiera również studia przypadków zastosowania tej metodologii.
-
Knowledge base views
PublikacjaThe paper introduces an extension to the NeeK language. In the current shape NeeK allows for selection of fragments of a given ontology. The selected part is automatically mapped to a database schema by Data Views implementation. Experience with a real system using Data Views has shown that the resulting database schema does not necessarily reflect the needs of the business logic of an application that uses a specific Data View....
-
Koncepcja programu usprawnienia procesu inżynierii oprogramowania w oparciu o model RUP, TOGAF, PRINCE2, ITIL
PublikacjaArtykuł przedstawia koncepcję Programu Usprawnienia Procesu (PUP, Program) inżynierii oprogramowania opracowaną w oparciu o model RUP, TOGAF, PRINCE2 oraz ITIL. Koncepcja Programu umożliwiła uzyskanie intelektualnej kontroli nad złożonością zagadnienia oraz stanowiła podstawę dla podjęcia decyzji o uruchomieniu przedsięwzięcia PUP w organizacji sektora publicznego. Artykuł przedstawia zakres i granice Programu, jego strukturę (podział...
-
Logika opisowa jako język modelowania oprogramowania
PublikacjaW referacie pokazano zastosowanie logiki opisowej do opisu wybranych ontologii pojawiajcych si w inynierii oprogramowania, wymagajcych wsparcia ze strony inynierii wiedzy. Omówione zagadnienia to: inynieria wymaga, opis architektury oprogramowania wysokiego poziomu, opis projektu systemu i ontologia kodu programu. Wskazano zastosowanie systemów wnioskujcych (ang. knowledge reasoner) do automatycznego odkrywania wiedzy w systemach...
-
Metody opisu ontologii: Wnioskowanie w ontologiach opartych na logice opisowej
PublikacjaLogika opisowa jest aktualnie jednym z najsilniej rozwijanych formalizmów stosowanych w ontologicznych metodach reprezentacji wiedzy. Jednym z powodów jest to, że język OWL-DL, promowany prze W3C jako język do reprezentacji ontologii Semantycznego Internetu, oparty jest właśnie na logice opisowej. W tym artukule zaprezentowano logikę opisową jako sposób precyzyjnego formułowania i przetwarzania wiedzy. Podano definicję bazy wiedzy...
-
Metody strukturalnej analizy ontologii opartych na logice opisowej
PublikacjaW rozprawie przedstawiono opracowaną przez autora metodę wewnętrznej reprezentacji ontologii opartych na logice opisowej: kartografię wiedzy. Metoda ta służy przede wszystkim zwiększeniu efektywności wnioskowania dla baz wiedzy zawierających dużą liczbę asercji. W pracy przedstawiono formalizm opracowanej metody oraz towarzyszące jej algorytmy. Kartografię wiedzy wykorzystano w ramach projektu PIPS (6. Program Ramowy UE), a testy...
-
Metody wnioskowania kontekstowego z danych zapisanych w zewnętrznych źródłach
PublikacjaW poprzednich pracach autorów został przedstawiony system wnioskowania z danych zapisanych w zewnętrznych źródłach - KL (Knowledge Layer). Metody SED (Semantic Enrichment of Data) i RED (Reasoning over External Data) zastosowane w tym systemie umożliwiają wzbogacenie danych o semantykę oraz wnioskowanie z tych danych analogicznie jak z ontologicznego opisu świata. Dane zapisane w źródłach zewnętrznych są wzbogacone o terminologię...
-
Model systemu zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów wiarygodności
PublikacjaW rozdziale przedstawiony został model systemu zarządzania wiedzą, w którym uwzględniono aspekty wiarygodności. Dla zaprezentowanego modelu opisane zostały również metody definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej oraz wnioskowania względem wiedzy wzbogaconej o informacje na temat wiarygodności. Na początku model definiuje "ontologię wiarygodności" - ontologię, która pozwala przypisać pewne zbiory cech do konkretnych asercji....
-
Modern approaches to file system integrity checking
PublikacjaOne of the means to detect intruder's activity is totrace all unauthorized changes in a file system.Programs which fulfill this functionality are called fileintegrity checkers. This paper concerns modernapproach to file system integrity checking. It reviewsarchitecture of popular systems that are widely used inproduction environment as well as scientific projects,which not only detect intruders but also take actions tostop their...
-
Object Views - metoda mapowania obiektowo-ontologicznego
PublikacjaNiniejszy rozdział opisuje koncepcję biblioteki Object Views. Biblioteka ta służy do realizacji mapowania obiektowo-ontologicznego, które stanowi interfejs pomiędzy bazą wiedzy a aplikacją napisaną w obiektowym języku programowania, jakim jest Java. Rozwiązanie to wzorowane jest na Java Persistence API - mapowaniu obiektowo-relacyjnym. Architektura Object Views pozwala na łatwe dostosowanie do dowolnej bazy wiedzy bez względu na...
-
Processing and querying description logic ontologies using cartographic approach
PublikacjaLogika opisowa jest formalizmem reprezentowania wiedzy, który ostatnio zyskuje na znaczeniu wśród inżynierów. Niniejszy rozdział, po krótkim wprowadzeniu do logiki opisowej, prezentuje silnik wnioskujący opracowany na Politechnice Gdańskiej. Silnik ten, o nazwie KaSeA, opiera się na oryginalnej idei kartografii wiedzy. Niniejszy rozdział pokazuje podstawy kartografii wiedzy, jej ograniczenia i potencjał rozwoju, a także porównuje...
-
Quality model for UML tools in application to UML tool selection and market analysis
PublikacjaJęzyki modelowania i wspierające je narzędzia odgrywają istotną rolę w procesie wytwarzania i utrzymania oprogramowania. Wraz ze wzrostem liczby narzędzi UML na rynku pojawia się potrzeba ich porównania i oceny. Artykuł prezentuje wielowymiarowy model oceny narzędzi UML, opisuje ankietę przydatną do oceny narzędzi UML oraz przedstawia system oceny narzędzi UML wraz ze studium przypadku jego zastosowania do poszukiwania narzędzi...
-
Representing and appraising Toulmin model arguments in trust cases
PublikacjaThe paper presents a Toulmin-based argument model used in trust cases, which allows to argue various properties of IT systems. Argument patterns encountered in trust cases are discussed together with some real-life examples. A method of argument appraisal is introduced together with the corresponding aggregation mechanism. Practical applications of trust cases in industrial and research projects are outlined.
-
Rola agentów edukacyjnych w środowiskach zdalnego nauczania
PublikacjaAgent edukacyjny jest inteligentnym i autonomicznym programem, który może być zastosowany w środowiskach kształcenia na odległość. W artykule podano definicję oraz klasyfikację agentów edukacyjnych ze szczególnym wskazaniem na agenty pedagogiczne, których celem jest wsparcie dla zdobywania kompetencji przez uczniów. Wskazano także miejsce agentów w kompleksowych środowiskach nauczania za pośrednictwem Internetu. W artykule omówiono...
-
Safety assurance strategies for autonomous vehicles
PublikacjaAssuring safety of autonomous vehicles requires that the vehicle control system can perceive the situation in the environment and react to actions of other entities. One approach to vehicle safety assurance is based on the assumption that hazardous sequences of events should be identified during hazard analysis and then some means of hazard avoidance and mitigation, like barriers, should be designed and implemented. Another approach...
-
Security Evaluation of IT Systems Underlying Critical Networked Infrastructures
PublikacjaCritical infrastructures have become highly dependent on information and communication technology (ICT). The drawback of this situation is that the consequences of disturbances of the underlying ICT networks may be serious as cascading effects can occur. This raises a high demand for security assurance, with a high importance assigned to security evaluations. In this paper we present an experiment-centric approach for the characterisation...
-
Standards Conformity Framework in comparison with contemporary methods supporting standards application
PublikacjaAchieving and assessing conformity with standards and compliance with various sets of requirements generates significant costs for contemporary economies. Great deal of this is spent on fulfilment of safety and security requirements. However, standards application is not supported sufficiently by the tools available on the market. Therefore, Standards Conformity Framework (SCF) containing methods and tools which provide support...
-
Studium porównawcze ergonomii rich internet applications i aplikacji systemowych
PublikacjaW referacie poszukuje się odpowiedzi na pytanie, czy coraz częstsze zastępowanie aplikacji systemowych wzbogaconymi aplikacjami internetowymi (skr. ang. RIA) nie dzieje się kosztem ergonomii i wygody użytkowania. Artykuł przedstawia porównanie ergonomii interfejsów użytkownika aplikacji RIA i aplikacji systemowych. We wstępie wprowadzono w zagadnienie ergonomii oraz wskazano na charakterystyczne cechy aplikacji RIA. Następnie zaproponowano...
-
Techniki inżynierii oprogramowania służące do tworzenia portali o określonych własnościach społecznych
PublikacjaW referacie zawarto próbę odpowiedzi na następujące pytanie: czy w czasie wytwarzania oprogramowania można wpływać na własności społeczne tworzonych portali? zakładając, że jest to możliwe, poszukiwane są takie techniki z pogranicza socjologii i inżynierii oprogramowania, które będą udostępniały analitykom i projektantom oprogramowania pewien proces, dzięki któremu możliwe będzie systematyczne i świadome kontrolowanie tych własności...
-
Techniki modularyzacji ontologii
PublikacjaW ciągu ostatnich kilku lat tematem wielu prac naukowych stała się modularyzacja ontologii. Istnieje kilka przyczyn dużego zainteresowania tym kierunkiem prac. Z jednej strony ontologie wykazały swoją przydatność w różnego rodzaju przedsięwzięciach związanych z inicjatywą Semantic Web. Z drugiej strony okazało się, że po przekroczeniu pewnej granicy wielkości ontologii inżynierowie wiedzy natykają się na problemy, z którymi inżynieria...
-
The role and construction of educational agents in distance learning environments
PublikacjaArtykuł przedstawia definicję oraz klasyfikację agentów edukacyjnych. Wskazuje typowe cele i zadania agentów, a także omawia schemat ich budowy i funkcjonowania. Wskazano także różnorodność możliwości, jakie stwarzają różne rodzaje agentów w procesie nauczania. W artykule opisano także wytworzony w ramach badań prototyp agenta WAS, którego zadaniem jest wspomaganie uczniów w zakresie pracy z materiałami edukacyjnymi.
-
Verification of the fit to user profiles for UML tools
PublikacjaDopasowanie do profilu użytkownika ma wpływ na efektywność pracy użytkownika. W referacie postawiono pytanie, czy narzędzia UML rzeczywiście wspomagają pracę konkretnych ról w procesie wytwarzania oprogramowania. W ramach prac wykonano następujace zadania: opisano profile użytkowników narzędzi UML; wyodrębniono cechy narzędzi UML, które mają wpływ na dopasowanie do profili użytkowników; zaprojektowano model pokazujący związek pomiędzy...
-
Zarządzanie wiedzą ontologiczną w środowisku semantycznego internetu
PublikacjaW rozdziale zaprezentowano wyniki grupy badawczej Knowledge Management Group at Gdańsk University of Technology (KMG@GUT) w zakresie nowych metod reprezentacji i przetwarzania wiedzy sformułowanej w formie ontologii. Metody te wpisują się w aktualne kierunki rozwojowe inicjatywy Semantic Web: wykorzystują do zapisu ontologii logikę opisową (a więc są zgodne ze standardem OWL-DL), biorą pod uwagę rozproszenie wiedzy pomiędzy różne...
Rok 2007
-
Balancing agility and discipline in a research project
PublikacjaSuccessful software development requires both agility and discipline. Optimal selection of methods, however, is not an easy task. The problem becomes even more difficult for long lasting projects. Appropriate selection of methods involving skillful introduction and abandonment of certain practices in time makes the whole process dynamic. The paper presents in this context a research project which was realized in a few iterations....
-
Creating and application of maps of concepts for dl ontologies
PublikacjaW poprzednich pracach wprowadzono metodę reprezentacji wiedzy, zwaną Kartografią Wiedzy. Metoda ta pozwala na zapisanie, w formie tzw. map konceptów, zależności pomiędzy konceptami wyróżnionymi w terminologii, a następnie stopniowe (wraz ze wzrostem naszej wiedzy) przypisywanie indywidualnym obiektom tych konceptów. Efektywność budowy map konceptów jest kluczowym czynnikiem wpływającym na możliwość użycia metody. Niniejsza praca...
-
Czasowe wymagania bezpieczeństwa wobec systemu monitoringu ruchu drogowego
PublikacjaAnaliza drzew błędów jest dedukcyjną metodą analizy pozwalającą ustalić przyczyny wybranego zdarzenia niepożądanego. Posługuje się w tym celu koncepcją przyczyn bezpośrednich i logiki boolowskiej, a pozwala ustalić przyczyny podstawowe analizowanego zdarzenia. Technika ta wykorzystuje jednak w swoich modelach notację nieformalną, co może powodować niejednoznaczności i ograniczyć wartość analizy, szczególnie, jeśli pracuje nad nią...
-
Dane, informacje i wiedza w Semantic Web
PublikacjaW rozdziale podjęto próbę usystematyzowania pozornie dobrze znanych pojęć informatycznych, takich jak dane, informacja i wiedza, w kontekście burzliwego rozwoju zasobów informacyjnych ludzkości spowodowanego powstaniem i gwałtownym rozwojem sieci WWW. Zaprezentowane podejście opiera się na ustabilizowanym dorobku informatyki w zakresie baz danych oraz na rozwijającym się dynamicznie dorobku w zakresie ontologii i baz wiedzy. Te...
-
Definiowanie wiarygodności w Sieci Semantycznej metodą ontologicznego opisu asercji
PublikacjaW rozdziale została zaprezentowana metoda definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej oraz wnioskowania z wiedzy opisanej w kontekście wiarygodności. Przedstawiona w rozdziale metoda opisuje zasadę budowania opisu wiarygodności dla części asercjonalnej ontologii. Definiowanie wiarygodności metodą ontologicznego opisu asercji jest rozumiane jako przypisanie asercjom unarnym i binarnym zbioru cech i ich wartości. W rozdziale...
-
Dobór algorytmu do przetwarzania zależności czasowych w drzewach błędów
PublikacjaAnalizę drzew błędów można wzbogacić o rozważenia dotyczące zależności czasowych. Na podstawie informacji o zależnościach przyczynowo-skutkowych oraz o zależnościach czasowych zawartych w drzewie błędów można określić wymagania czasowe wobec komponentów analizowanego systemu, które podniosą jego bezpieczeństwo. Analiza zależności czasowych została precyzyjnie zdefiniowana w zakresie warunków wejściowych i wyjściowych przyjętego...
-
Extending GQM by argument structures
PublikacjaEffective metrics definition methods are of particular importance, as measurement mechanisms are indispensable in virtually any engineering discipline. The paper describes how the well known Goal-Question-Metric (GQM) method of systematic metrics derivation from measurement goals can be extended by applying argument structures. The proposed approach is called Goal-Argument-Metric (GAM). We briefly introduce general ideas of GQM...
-
Hierarchiczny podział przestrzeni ontologii na konteksty
PublikacjaSemantyka języka OWL wprowadza pojęcie przestrzeni ontologicznej, w której współistnieje wiele ontologii w różnym stopniu ze sobą powiązanych. Wielkość i jednolitość tej przestrzeni jest przyczyną trudności w interpretacji i wnioskowaniu. Zaproponowana w wielu pracach kontekstualizacja przestrzeni ontologii wniosła pewien porządek do opisu zależności między ontologiami i wprowadziła pojęcie interpretacji lokalnych. W tym rozdziale...