Prowadzący:

dr inż. arch. Monika Arczyńska

dr inż. arch. Łukasz Pancewicz

mgr. inż. arch. Marta Waczyńska

Cel zajęć - Teoria i praktyka partycypacji

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z teoretyczną i praktyczną wiedzą nt. partycypacji w procesach projektowania i planowania przestrzeni. Kurs został przygotowany tak, aby objąć zarówno działania realizowane przez samorządy jak i organizacji pozarządowe, działające oddolnie. Integralnym elementem kursu są także zajęcia praktyczne, przygotowujące uczestników do praktycznej aplikacji swojej wiedzy.

W trakcie kursu przedstawione zostaną zarówno elementy partycypacji wymagane ustawowo (dialog społeczny w procedurach planistycznych uchwalania studium i planów miejscowych, budżet obywatelski), umocowanie prawnie inicjatywy obywatelskie (inicjatywa obywatelska),  jak i inne rodzaje działań partycypacyjnych (współprojektowanie, panel obywatelski itp.).

Studenci poznają najważniejsze narzędzia partycypacji i sposobów komunikacji z interesariuszami. Zostaną omówione główne etapy procesu: od rozpoznania problemu i określenia zakresu negocjacji, przez działania rozpoznawcze (identyfikacja i  dotarcie do interesariuszy), część diagnostyczną (m.in. spacer diagnostyczny, kwestionariusze, warsztaty wydobywcze, geoankiety), projektową (warsztaty projektowe), aż po podsumowanie działań i ustalenie dalszej komunikacji.

 Grupa zapozna się z doświadczeniami w partycypacji w polskich samorządach dzięki prezentacji dorobku i kluczowych działań samorządowych jednostek zajmujące się partycypacją (Laboratorium Innowacji Społecznych w Gdyni, Centrum Komunikacji Społecznej w Warszawie), fundacji, stowarzyszeń, inicjatyw i prywatnych firm specjalizujących  się  działaniach konsultacyjnych (Stocznia, Żywa ulica, Heksagon). W zajęciach będą także brać udział zaproszeni goście – praktycy partycypacji z całej Polski.

Efekty dydaktyczne

Uczestnicy kursu pozyskają praktyczną wiedzę na temat wszystkich aspektów procesu – planowania, narzędzi i metod angażowania interesariuszy. W szczególności kurs obejmuje takie aspekty jak:

1. Geneza i główne założenia partycypacji – w wymiarze ideowym i praktycznym;
2. Rolę procesów partycypacyjnych w funkcjonowaniu wspólnot lokalnych (samorządów, organizacji pozarządowych);
3. Identyfikacja głównych zasad prowadzenia procesów partycypacyjnych oraz cech efektywnej partycypacji;
4. Zasad identyfikacji uczestników procesu i ich ról (samorządy, mieszkańcy, aktywiści);
5. Planowanie głównych kroków procesu i ich komponentów (rozpoznanie interesariuszy, rozpoznanie sprawy, konstrukcja procesu, realizacja, informacje zwrotne, ewaluacja);
6. Określenie prawnych uwarunkowań prowadzenia procesów partycypacji – rola regulaminów konsultacji społecznych oraz obowiązujących ustaw;
7. Zasady i techniki prowadzenia komunikacji w ramach procesu partycypacji;
8. Przegląd dostępnych prawnych form partycypacji (konsultacje przy sporządzaniu planów miejscowych, planów rewitalizacji, budżet obywatelski, referendum, inicjatywy uchwałodawcze itp.);
9. Przegląd narzędzi i nowych inicjatyw (rola narzędzi cyfrowych, nowe narzędzia partycypacji – np. prototypowanie, panele obywatelskie);

Treść zajęć:

Standardowo kurs jest podzielony na następujące fragmenty:

1. Wprowadzenie teoretyczne – wprowadzenie do idei partycypacji;
2. Ćwiczenia praktycznie – opracowanie scenariusza partycypacji i udział w ćwiczeniu praktycznym (jednej z uproszczonych form partycypacji – np. spacerze inwentaryzacyjnym, spotkaniu z interesariuszami, wywiadzie);
3. Ćwiczenie seminaryjne – omówienie wybranego aspektu nowych praktyk partycypacji;

Istotnymi elementami szkolenia są przykłady z praktyki projektowej prowadzących, które uzupełniają materiały teoretyczne.

Ćwiczenie praktyczne:

Integralnym elementem kursu jest zintegrowanie uczenia teoretycznego z włączeniem ćwiczeń praktycznych.

W roku akademickim 2019/2020 jest to współpraca ze Stowarzyszeniem Traffic Design nad partycypacyjną częścią działań przygotowawczych w ramach „Biennale Traffic Design” na Wzgórzu Św. Maksymiliana w Gdyni. Studenci, podzieleni na tematyczne grupy, będą stanowić łącznik w procesie między mieszkańcami a artystami biorącymi udział w Biennale.