Filters
total: 1060
filtered: 77
-
Catalog
Chosen catalog filters
Search results for: WARUNKI TECHNICZNO – EKSPLOATACYJNE
-
Technika bezprzewodowa w automatyce - 2021/2022
e-Learning CoursesCel przedmiotu:Poznanie budowy i działania łącza radiowego i jego głównych zastosowań w automatyce Treść przedmiotu: 1. Wprowadzenie do łączności bezprzewodowej, funkcje części nadawczej i odbiorczej, schemat funkcjonalny łącza radiowego, skrótowy zapis fali radiowej 2. Podstawowe zależności energetyczne w części bezprzewodowej łącza radiowego, powierzchniowa gęstość mocy, natężenie pole elektrycznego 3. Nadajnik radiowy, układ...
-
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń , S, TMiMK, sem.06 (PG_00039927)
e-Learning CoursesSeminarium z przedmiotu Zużycie eksploatacyjne maszyn i urzadzeń
-
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń , W, TMiMK, sem.06, letni 22/23 (PG_00039927)
e-Learning CoursesWykład z przedmiotu Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń
-
POMIARY I BADANIA EKSPLOATACYJNE URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH [Niestacjonarne][2021/22]
e-Learning Courses -
POMIARY I BADANIA EKSPLOATACYJNE URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH [Niestacjonarne][2022/23]
e-Learning Courses -
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń, L, MiBM, sem.6, letni, 2023/24
e-Learning CoursesLaboratorium z przedmiotu
-
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń, L, MiBM, sem.5, letni, 2023/24
e-Learning CoursesLaboratorium z przedmiotu
-
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń, W, MiBM, sem.5, letni, 2023/24
e-Learning CoursesWykład z przedmiotu
-
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń, W, MiBM, sem.6, letni, 2023/24
e-Learning CoursesWykład z przedmiotu
-
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń - L, MiBM, sem.06, letni 21/22 (M:31574W0)
e-Learning Courses -
Zużycie eksploatacyjne maszyn i urządzeń - W, MiBM, sem.06, letni 21/22 (M:31574W0)
e-Learning Courses -
Praktyka dyplomowa, E, sem.6, letni 22/23 (PG_00042116)
e-Learning CoursesPraktyki dyplomowe obejmujące prace projektowe, warsztatowe i eksploatacyjne z zakresu energetyki.
-
Praktyka zawodowa, E, sem.6, letni 24/25 (PG_00055948)
e-Learning CoursesPraktyki zawodowe obejmują prace projektowe, warsztatowe i eksploatacyjne z zakresu energetyki
-
Fotogrametria cyfrowa z elementami widzenia komputerowego 2021/2022
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przygotowanie studenta do realizacji zaawansowanych prac techniczno- rozwojowych z wykorzystaniem technik fotogrametrii naziemnej, lotniczej oraz teledetekcji satelitarnej.
-
Seminarium Dyplomowe 2023
e-Learning CoursesSeminarium ma na celu przekazanie informacji techniczno-organizacyjnych koniecznych do realizacji i terminowego zakończenia procesu przygotowywania pracy dyplomowej oraz sprawdzenie poprawności realizacji harmonogramu realizacji pracy dyplomowej.
-
SEMINARIUM DYPLOMOWE
e-Learning CoursesCelem seminarium dyplomowego jest, aby po jego zakończeniu student posiadał informacje techniczno-organizacyjne konieczne do realizacji i terminowego zakończenia procesu przygotowywania pracy dyplomowej oraz potrafił szukać przydatnych źródeł informacji.
-
PRZEDMIOT OBIERALNY - PROJEKTOWANIE SZPITALI
e-Learning CoursesKrótki opis problematyki zajęć: Problematyka zajęć obejmuje zagadnienia związane z projektowaniem obiektów medycznych. Zakładamy wykonanie projektów koncepcyjnych wybranych jednostek organizacyjnych szpitala w małych podgrupach i całościową koncepcję szpitala w ramach całej grupy projektowej. Podstawą zajęć będzie dyskusja dotycząca uwarunkowań techniczno-organizacyjnych dla przyjętych rozwiązań projektowych.
-
2021/22 CHEMORG BT I st. IV sem - Nowy
e-Learning Coursese-kurs zastępuje stacjonarne wykłady z przedmiotu Chemia Organiczna; odbywać się będzie w terminach i godzinach przewidzianych w planie zajęć z przedmiotu Chemia Organiczna. Uczestnictwo w e-kursie jest obowiązkowe. Testy odbywać się będą w godzinach zajęć przewidzianych w planie w systemie hybrydowym. Warunki zaliczenia e-kursu są identyczne jak warunki zaliczenia przedmiotu opisane w karcie przedmiotu
-
Rynek Pracy NST
e-Learning CoursesWARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU: •Aktywność. •Projekty grupowe. •Kolokwium na przedostatnich zajęciach (teoria ze slajdów). •Obecność – obowiązkowa.
-
Podstawy racjonalnej eksploatacji silników spalinowych i sprężarek wyporowych - W/L, E, sem.07
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest poznanie podstawowych metod identyfikacji warunków eksploatacji silników spalinowych i sprężarek, paramentów opisujących te warunki, metod oceny efektywności energetycznej systemów oraz kryteriów, ograniczeń i metod podejmowania decyzji w zakresie ich racjonalnej eksploatacji.
-
Wytrzymałość materialów, W, MTR, Ist, sem. 03, zima, 2024/25, (PG_00055417)
e-Learning CoursesPodstawowe pojęcia wytrzymałości materiałów: Modelowanie. Współczynnik bezpieczeństwa. Momenty bezwładności figur płaskich. Ściskanie i rozciąganie prętów: Warunki równowagi i warunki geometryczne. Próba rozciągania i ściskania. Prawo Hookea. Moduł Younga. Liczba Poissona. Zagadnienia statycznie niewyznaczalne. Skręcanie prętów. Zginanie belek: Momenty gnące i siły poprzeczne. Czyste zginanie. Odkształcenia i naprężenia...
-
Wytrzymałość materialów, W, MTR, Ist, sem. 03, zima, 2023/24, (PG_00055417)
e-Learning CoursesPodstawowe pojęcia wytrzymałości materiałów: Modelowanie. Współczynnik bezpieczeństwa. Momenty bezwładności figur płaskich. Ściskanie i rozciąganie prętów: Warunki równowagi i warunki geometryczne. Próba rozciągania i ściskania. Prawo Hookea. Moduł Younga. Liczba Poissona. Zagadnienia statycznie niewyznaczalne. Skręcanie prętów. Zginanie belek: Momenty gnące i siły poprzeczne. Czyste zginanie. Odkształcenia i naprężenia w belkach....
-
Technologia maszyn, W/L/P, MiBM, sem. 05, zimowy, 22/23, (PG_00050290)
e-Learning CoursesWYKŁAD Proces produkcyjny i jego elementy składowe. Dane do procesu projektowania technologicznego, dokumentacja i techniczna norma czasu. Dobór naddatków obróbkowych. Projektowanie pólfabrykatów. Technologiczność konstrukcji. Bazy obróbkowe i zasady ustalania przedmiotów na obrabiarkach oraz dokładność obróbki. Technologiczne sposoby kształtowania warstwy wierzchniej części maszyn i ich wpływ na właściwości eksploatacyjne. Procesy...
-
BHP i Ergonomia - W-15/C-0/L-0/P-0, WIMiO, ENERGETYKA, I st., studia stacjonarne, sem. 01, (PG_00041979), 2022/2023 semestr zimowy.
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Zasady przedsiębiorczości i zarządzania - lato 2023
e-Learning Courses1. Warunki opłacalności prowadzenia biznesu.2. Definicja specyfikacji funkcjonalnej i technicznej3. Klasyfikacja rodzajów przedsiębiorczości4. Schemat funkcjonalny firmy hi-tec5. Marketing6. Konflikty pomiędzy działem Marketingu i R&D7. Pozyskiwanie kapitału od venture-capital8. Organizacja Działu Sprzedaży9. Priorytetyzacja10. Podejmowanie decyzji z użyciem algorytmu Markowa
-
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia - W-15/Ć-0/L-0/P-0, WIMiO, MiBM, I st., sem. 01, stacjonarne, (PG_00055370), semestr zimowy 2022/2023
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia - W-15/Ć-0/L-0/P-0, WIMiO, IMM, I st., sem. 01, stacjonarne, (PG_00064112), semestr zimowy 2024/2025
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia - W-15/Ć-0/L-0/P-0, WIMiO, MiBM, I st., sem. 01, stacjonarne, (PG_00055370), semestr zimowy 2023/2024
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Projektowanie pojazdów samochodowych W-15, Ć-15, L-0, P-15, (PG_00057400), WIMiO, MiBM, MwBMiP, sem. 02, zimowy, 2024/2025, II stopnia, stacjonarne
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia - W-15/Ć-0/L-0/P-0, WIMiO, MiBM, I st., sem. 01, stacjonarne, (PG_00055370), semestr zimowy 2024/2025
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia - W-15/Ć-0/L-0/P-0, WIMiO, ENERGETYKA, I st., sem. 01, stacjonarne, (PG_00055867), semestr zimowy 2024/2025
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
ener
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia - W-15/Ć-0/L-0/P-0, WIMiO, ENERGETYKA, I st., sem. 01, stacjonarne, (PG_00041987), semestr zimowy 2023/2024
e-Learning CoursesDefinicje ergonomii, jej przedmiot, cel i zastosowanie. Opis układu człowiek - maszyna otoczenie. Koncepcja zrównoważonego rozwoju. Systemy zarządzania środowiskowego. Model człowieka oraz jego charakterystyka. Możliwości człowieka a procesy przemysłowe. Środowisko pracy człowieka - warunki materialne. Zasady projektowania środowiska pracy człowieka. Bezpieczeństwo i niezawodność układu człowiek - maszyna - otoczenie. Informacyjność...
-
Projekt zespołowy, PG_00055254
e-Learning CoursesStudenci w zespołach 2- lub 3 osobowych opracowują Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru zadanej konstrukcji spawanej, w tym: uzasadnienie doboru materiału, analizę dostaw materiału, ramowy proces wytwarzania konstrukcji: operacje technologiczne i kontrolne. W projekcie należy także przedstawić dobór maszyn oraz urządzeń i środków kontroli, a także metody badań i kryteria odbioru konstrukcji.
-
Projekt zespolowy, PG_00029983
e-Learning CoursesStudenci w zespołach 2- lub 3 osobowych opracowują Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru zadanej konstrukcji spawanej, w tym: uzasadnienie doboru materiału, analizę dostaw materiału, ramowy proces wytwarzania konstrukcji: operacje technologiczne i kontrolne. W projekcie należy także przedstawić dobór maszyn oraz urządzeń i środków kontroli, a także metody badań i kryteria odbioru konstrukcji.
-
Lokalne ekologiczne elektrociepłownie z silnikami spalinowymi, Energetyka, I st.
e-Learning CoursesCharakterystyka lokalnych systemów energetyki skojarzonej. Rynek energii i rola energetyki rozproszonej na krajowym rynku energii. Wskaźniki charakteryzujące warunki eksploatacji elektrociepłowni. Średnioroczna sprawność ogólna układu energetycznego. Optymalizacja pracy układu energetycznego kryteria i sposoby realizacji założeń optymalizacyjnych. Charakterystyka podstawowych instalacji układów elektrociepłowni z silnikami spalinowymi....
-
Elementy nautyki i gospodarka w strefie przybrzeżnej
e-Learning Courses1. Typy i rodzaje statków, ruch statku i jego parametry, zapas wody pod stępką statku, podział funkcjonalny akwenów Granice obszarów, pas techniczny i ochronny. 2. Czynniki lokalizacyjne portów morskich, funkcje portowe. 3. Systemy nadzoru i monitorowania bezpieczeństwa ruchu morskiego (VTS) 4. Potrzeby eksploatacyjne statków zapewniane przez port 5. Wybrane zagadnienia eksploatacji statku 6. . Wybrane zagadnienia...
-
Mechanika (PG_00055738) 2023/24 IMM
e-Learning CoursesModelowanie w mechanice: układ rzeczywisty, model fizyczny, model matematyczny, algorytm, Statyka: Pojęcia podstawowe. Warunki równowagi dowolnego układu sił. Warunki równowagi dla szczególnych przypadków układów sił: układy płaskie, zbieżne i równoległe. Zastępcze warunki równowagi. . Siła ciężkości, środek ciężkości i pojęcie momentu statycznego. Tarcie posuwiste. Tarcie . Kinematyka: Pojęcia podstawowe. Opis ruchu punktu we...
-
Mechanika (PG_00055738) wykład 2023/24 IMM
e-Learning CoursesModelowanie w mechanice: układ rzeczywisty, model fizyczny, model matematyczny, algorytm, Statyka: Pojęcia podstawowe. Warunki równowagi dowolnego układu sił. Warunki równowagi dla szczególnych przypadków układów sił: układy płaskie, zbieżne i równoległe. Zastępcze warunki równowagi. . Siła ciężkości, środek ciężkości i pojęcie momentu statycznego. Tarcie posuwiste. Tarcie . Kinematyka: Pojęcia podstawowe. Opis ruchu punktu we...
-
Mechanika (PG_00055048) wykład 2023/24 ZIP
e-Learning CoursesModelowanie w mechanice: układ rzeczywisty, model fizyczny, model matematyczny, algorytm, Statyka: Pojęcia podstawowe. Warunki równowagi dowolnego układu sił. Warunki równowagi dla szczególnych przypadków układów sił: układy płaskie, zbieżne i równoległe. Zastępcze warunki równowagi. . Siła ciężkości, środek ciężkości i pojęcie momentu statycznego. Tarcie posuwiste. Tarcie . Kinematyka: Pojęcia podstawowe. Opis ruchu punktu we...
-
Mechanika (PG_00055048), Ć, Gr. 2, I st., sem 02, letni, 2023/24, ZIP
e-Learning CoursesĆwiczenia tablicowe: 1) Statyka: moment siły względem punktu i względem osi; przypadki redukcji układu sił; warunki równowagi układu sił; środki ciężkości; tarcie posuwiste, tarcie cięgien i opory toczenia; statyka kratownic. 2) Kinematyka: opisy ruchu punktu we współrzędnych wektorowych, kartezjańskich, biegunowych oraz naturalnych; kinematyka bryły: ruch postępowy, obrotowy i płaski; chwilowy środek prędkości i przyspieszenia;...
-
Technologia maszyn 2023/2024 letni niestacjonarne (M:31921W0)
e-Learning CoursesWYKŁAD Proces produkcyjny i jego elementy składowe. Dane do procesu projektowania technologicznego, dokumentacja i techniczna norma czasu. Dobór naddatków obróbkowych. Projektowanie pólfabrykatów. Technologiczność konstrukcji. Bazy obróbkowe i zasady ustalania przedmiotów na obrabiarkach oraz dokładność obróbki. Technologiczne sposoby kształtowania warstwy wierzchniej części maszyn i ich wpływ na właściwości eksploatacyjne. Procesy...
-
Projekt fakultatywny: Zastosowanie technologii cyfrowych w kontekście nowych metod projektowanie w architekturze
e-Learning CoursesW ramach seminarium obieralnego studenci podczas pracy w grupach 2-3 osobowych przygotują projekt oprawy oświetleniowej z zastosowaniem technologii LED na międzynarodowy konkurs „LAMPA SYSTEMOWA do wnętrz mieszkalnych” organizowany przez Polski Związek Przemysłu Oświetleniowego (PZPO), współorganizowany przez Goczołowie Architekci Studio Autorskie, OVO Grąbczewscy Architekci oraz Agencja SOMA, organizatora Międzynarodowych...
-
Fizyka budowli - sem. 3, NS I, 2024/2025
e-Learning CoursesKurs jest skierowany do studentów II semestru niestacjonarnych studiów I stopnia na kierunku Budownictwo organizowanych przez Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej. WARUNKI PRZYSTĄPIENIA I REALIZACJI ZAJĘĆ: uczestnictwo w zajęciach jest obowiązkowe, termin podstawowy kolokwium odbędzie się na ostatnich zajęciach w semestrze, termin kolokwium poprawkowego zostanie ustalony w porozumieniu ze starostami...
-
Projektowanie procesów technologicznych, PG_00055055
e-Learning CoursesWYKŁAD Proces produkcyjny i jego elementy składowe. Dane do procesu projektowaniatechnologicznego, dokumentacja i techniczna norma czasu. Dobór naddatków obróbkowych. Projektowaniepółfabrykatów. Technologiczność konstrukcji. Bazy obróbkowe i zasady ustalania przedmiotów naobrabiarkach oraz dokładność obróbki. Technologiczne sposoby kształtowania warstwy wierzchniej częścimaszyn i ich wpływ na właściwości eksploatacyjne. Procesy...
-
Technika wysokich napięć [st. niestacjonarne] [2019/20]
e-Learning CoursesStudia niestacjonarne, kierunek Elektrotechnika, stopień I, semestr 4 Dielektryki, procesy jonizacyjne w gazach, rodzaje wyładowań, ulot, wytrzymałość udarowa powietrza, wpływ rozkładu pola, biegunowości, symetrii, czasu i częstotliwości na wytrzymałość elektryczną gazu, wpływ warunków atmosferycznych, gazy sprężone. Ciecze izolacyjne i ich wytrzymałość, wpływ ciśnienia, temperatury, wilgotności, czasu i częstotliwości, rozkładu...
-
Technika wysokich napięć [2019/20]
e-Learning CoursesStudia stacjonarne, kierunek Elektrotechnika, stopień I, semestr 4 Dielektryki, procesy jonizacyjne w gazach, rodzaje wyładowań, ulot, wytrzymałość udarowa powietrza, wpływ rozkładu pola, biegunowości, symetrii, czasu i częstotliwości na wytrzymałość elektryczną gazu, wpływ warunków atmosferycznych, gazy sprężone. Ciecze izolacyjne i ich wytrzymałość, wpływ ciśnienia, temperatury, wilgotności, czasu i częstotliwości, rozkładu...
-
Mechanika Wykład PG_00055738 IMM sem. letni 2022/23
e-Learning CoursesModelowanie w mechanice: układ rzeczywisty, model fizyczny, model matematyczny, algorytm, a także: ciało idealnie sztywne, punkt materialny, siła skupiona. Prawa Newtona. Pojęcia pierwotne i aksjomaty. Równoważne układy sił. Wypadkowa zbieżnego układu sił. Moment siły względem punktu i względem osi. Wypadkowa dwóch sił równoległych. Para sił i jej moment. Moment wypadkowej zbieżnego i równoległego układu sił. Siła główna i moment...
-
Turbiny parowe i gazowe
e-Learning Courses1. Obiegi turbin parowych (obieg Rankine'a, wpływ parametrów czynnika na sprawność obiegu, regeneracja i typy podgrzewaczy, przegrzew międzystopniowy, elementy siłowni parowej, obliczanie turbinowego obiegu parowego) 2. Obiegi turbin gazowych (obieg Brytona, wpływ parametrów czynnika na sprawność obiegu, regeneracja, chłodzenie międzystopniowe, sekwencyjne komory spalania, elementy zespołu turbogazowego, obliczanie turbinowego...
-
Mechanika Wykład PG_00055374 MiBM sem.letni 2022/23
e-Learning CoursesModelowanie w mechanice: układ rzeczywisty, model fizyczny, model matematyczny, algorytm, a także: ciało idealnie sztywne, punkt materialny, siła skupiona. Prawa Newtona. Pojęcia pierwotne i aksjomaty. Równoważne układy sił. Wypadkowa zbieżnego układu sił. Moment siły względem punktu i względem osi. Wypadkowa dwóch sił równoległych. Para sił i jej moment. Moment wypadkowej zbieżnego i równoległego układu sił. Siła główna i moment...