Filters
total: 1861
filtered: 284
-
Catalog
- Publications 1205 available results
- Journals 257 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 65 available results
- Projects 11 available results
- Research Teams 13 available results
- e-Learning Courses 284 available results
- Events 19 available results
- Open Research Data 6 available results
Chosen catalog filters
Search results for: TEORIA PORTFELOWA
-
Teorie wzrostu gospodarczego i konwergencji - stacjonarne, 2023/24 lato
e-Learning Courses -
Teorie architektoniczne i urbanistyczne w procesie rewitalizacji 2024/25
e-Learning Courses -
Teorie wzrostu gospodarczego i konwergencji - niestacjonarne, 2023/24 lato
e-Learning Courses -
Teoria mechanizmów i dynamika maszyn, W, Mechatronika, Inżynierskie, sem4, lato 21/22 (PG_00008954
e-Learning CoursesZapoznanie studenta z najważniejszymi pojęciami teorii mechanizmów i maszyn. Przeglądu rodzajów mechanizmów. Wprowadzenie pojęć analizy strukturalnej. Prezentacja wybranych metod wyznaczania położeń, prędkości i przyspieszeń. Prezentacja metod dynamiki mechanizmów. Wprowadzenie do zagadnień drgań swobodnych i wymuszonych układów dyskretnych.
-
Teoria żeglowania I, W, L,( PG_00056261), PiBJ (WIMiO), sem.5, zimowy 2024/2025
e-Learning Courses -
Kinematyka i dynamika maszyn, Wykład, Mechanika i Budowa Maszyn, Inżynierskie, sem3, zima 22/23 (PG_00055380)
e-Learning CoursesZapoznanie studenta z najważniejszymi pojęciami teorii mechanizmów i maszyn. Przeglądu rodzajów mechanizmów. Wprowadzenie pojęć analizy strukturalnej. Prezentacja wybranych metod wyznaczania położeń, prędkości i przyspieszeń. Prezentacja metod dynamiki mechanizmów. Wprowadzenie do zagadnień drgań swobodnych i wymuszonych układów dyskretnych.
-
Kinematyka i dynamika maszyn, Wykład, Mechatronika, Inżynierskie, sem3, zima 22/23 (PG_00055405)
e-Learning CoursesZapoznanie studenta z najważniejszymi pojęciami teorii mechanizmów i maszyn. Przeglądu rodzajów mechanizmów. Wprowadzenie pojęć analizy strukturalnej. Prezentacja wybranych metod wyznaczania położeń, prędkości i przyspieszeń. Prezentacja metod dynamiki mechanizmów. Wprowadzenie do zagadnień drgań swobodnych i wymuszonych układów dyskretnych.
-
Mechanika, W, MTR, I st., sem. 02, letni 23/24, (PG_00060473)
e-Learning CoursesMechanika ogólna jest przedmiotem podstawowym, przygotowującym do studiowania innych przedmiotów teoretycznych, takich jak np.: wytrzymałość materiałów, mechanika płynów, termodynamika, podstawy konstrukcji maszyn, teoria maszyn i mechanizmów, podstawy automatyki, robotyka, technologie kosmiczne i satelitarne. Podczas zajęć studenci zapoznają się z podstawowymi prawami i zasadami mechaniki oraz uczą się rozwiązywania zadań praktycznych.
-
Geoinformatyka w komunikacji
e-Learning CoursesSłuchacz poznaje podstawy Systemów Informacji Przestrzennej - GIS. Uczy się obsługi danych wektorowych w oprogramowaniu GIS. Przeprowadza kontrolę danych na podstawie relacji topologicznych. Student zapoznaje się z analizami sieciowymi, podstawami teorii grafów oraz sposobu działania algorytmów optymalnych ścieżek. Podczas kursu słuchacz nauczy się tworzenia numerycznych modeli terenu.
-
Geodezja wyższa
e-Learning CoursesCelem nauczania jest: zapoznanie z teorią pola siły ciężkości związaną z obecnym kształtem Ziemi; podejście kolokacyjne do parametrów pola siły ciężkości, umiejętność uwzględnienia wpływu pola siły ciężkości na opracowanie obserwacji geodezyjnych - redukcje elementów geodezyjnych na elipsoidę odniesienia.
-
Teoria sterowania, W/Ć/L, Mech., I st., sem. 5, zimowy 24/25 (PG_00055448)
e-Learning Courses -
Teoria Żeglowania I, PiBJ (WIMiO), I stopnia inżynierskie, stacjonarne, sem.5, zimowy 2023/24
e-Learning Courses -
Teoria systemów mechatronicznych, W/L, Mech, II st., sem. 1, letni 23/24 (PG_00057023)
e-Learning Courses -
Teoria Sterowania, W/L/Ć, MTR, I st., sem. 05 zimowy 23/24 (PG_00055448)
e-Learning Courses -
Mechanika konstrukcji okrętu (PG_00056290), [W], Inż., WIMiO, zimowy, 2023/2024
e-Learning CoursesKlasyfikacja elementów konstrukcji; Płaskie ramy statycznie wyznaczalne i niewyznaczalne; Podstawy Metody Elementów Skończonych cz. 1 (układy prętowe); Środek ścinania (skręcania); Skręcanie swobodne i skrępowane (koncepcja); Elementy teorii tarcz, płyt i powłok; Współpraca elementów konstrukcji kadłuba statku; Stateczność; Podstawy Metody Elementów Skończonych cz. 2 (ustroje powierzchniowe); Drgania kadłuba statku.
-
MIKROBIOLOGIA OGÓLNA
e-Learning CoursesWykłady z mikrobiologii ogólnej dotyczą naturalnego środowiska mikroorganizmów, interakcji z fauną i florą oraz pomiędzy drobnoustrojami, budowy komórkowej, metabolizmu, taksonomii, warunków wzrostu, cech morfologicznych, zastosowania w badaniach naukowych, zastosowaniach przemysłowych w różnych gałęziach przemysłu, wpływu mikroorganizmów na ludzi, znaczenia w ochronie środowiska oraz badaniach ekologicznych dotyczących np. teorii...
-
Projektowanie urbanistyczne I. Kompozycja urbanistyczna
e-Learning CoursesCelem kursu jest zapoznanie studentów z podstawami teorii urbanistyki i projektowania urbanistycznego. Kurs obejmuje 15 godzin wykładu i 45 godzin projektowania. Studenci uczą się m.in. czytania i analizowania przestrzeni miejskiej, rozróżniania i definiowania związków pomiędzy elementami przestrzeni, proporcji wnętrz urbanistycznych, typów przestrzeni miejskich, projektowania układów kompozycyjnych w skali architektoniczno-urbanistycznej.
-
Turbiny Parowe, Gazowe i Wodne
e-Learning CoursesPodstawy obiegów cieplnych turbin parowych (obieg Rankine'a, obiegi z regeneracją, obiegi z przegrzewem międzystopniowym, dobór parametrów i schematów obiegu). Podstawy obiegów cieplnych turbin gazowych (obieg Braytona, obiegi z regeneracją, chłodzeniem międzystopniowym, sekwencyjnymi komorami spalania, Ericssona, dobór parametrów projektowych). Teoria stopnia turbinowego (rozkład ciśnień na profilu, siły działające na profil,...
-
Teoria nawierzchni i materiałoznawstwo drogowe (WILiŚ, Bud., stac., 2 st., 2 sem., r. 23/24)
e-Learning Courses -
Teoria nawierzchni i materiałoznawstwo drogowe (WILiŚ, Bud., stac., 2 st., 2 sem., r. 24/25)
e-Learning Courses -
Mechanika Techniczna II (PG_00042007), I stop., Energetyka, Powt., [W,C], [BR], zimowy, 22/23
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przedstawienie podstaw teoretycznych mechaniki i wytrzymałości ustrojów jednowymiarowych (pręty, belki) oraz dwuwymiarowych (elementy teorii tarcz, płyt i powłok osiowo-symetrycznych). Student po kursie powinien umieć : wyznaczyć rozkłady sił i momentów wewnętrznych; wyznaczyć rozkład naprężenia; obliczać przemieszczenia ustrojów prętowych; wskazać miejsca największego wytężenia materiału przy typowych...
-
Metody matematyczne w chemii 2024 lato
e-Learning CoursesWprowadzenie do programowania w Pythonie (zmienne, instrukcje sterujące, funkcje, reprezentacje macierzy i operacje na nich) Podejście numeryczne do rozwiązywania równań różniczkowych i modelowania procesów Markova; proste modele opisujące: kinetykę bistabilnych reakcji wielosubstratowych, termodynamikę dimeryzacji, kooperatywność na poziomie molekularnym Zagadnienie własne: podstawy analizy głównych składowych i teorii Huckla, kwantowochemiczne...
-
MES w mechanice cienkościennych konstrukcji powłokowych, II stop., Oce Sn, W, [BR], zimowy, 22/23 (PG_00057296)
e-Learning CoursesTematy: Omówienie literatury przedmiotu; ogólny obraz MES - typy analiz, idea dyskretyzacji, pojęcie elementu skończonego, budowa globalnych równań równowagi, zasada pracy wirtualnej w zapisie macierzowym; Podstawowe równania MES (statyka, dynamika) - algorytm MES w mechanice liniowej, równania liniowej teorii płyt cienkich, założenia upraszczające (hipoteza Kirchhoffa-Love'a); dyskretyzacja ustroju powierzchniowego, dynamiczne...
-
KPŚ Projektowanie terenów publicznych... - wykłady (sem. 6 inż.)
e-Learning CoursesTematyka zajęć podejmuje zagadnienia z architektury krajobrazu potrzebne w pracy architekta. Na wykładach przekazywane są podstawowe informacja z zakresu teorii i historii architektury krajobrazu, projektowania w krajobrazie miasta, dendrologii, ochrony krajobrazu, zarządzania krajobrazem, technik graficznych, nowoczesnych technologii oraz psychologii zieleni. W trakcie kursy studenci mają również możliwość przedstawiania i dyskutowania...
-
KPŚ Projektowanie terenów publicznych... - wykłady (sem. 6 inż.) - 2021/2022
e-Learning CoursesTematyka zajęć podejmuje zagadnienia z architektury krajobrazu potrzebne w pracy architekta. Na wykładach przekazywane są podstawowe informacja z zakresu teorii i historii architektury krajobrazu, projektowania w krajobrazie miasta, dendrologii, ochrony krajobrazu, zarządzania krajobrazem, technik graficznych, nowoczesnych technologii oraz psychologii zieleni. W trakcie kursy studenci mają również możliwość przedstawiania i dyskutowania...
-
KPŚ Projektowanie terenów publicznych... - wykłady (sem. 6 inż.) - 2022/2023
e-Learning CoursesTematyka zajęć podejmuje zagadnienia z architektury krajobrazu potrzebne w pracy architekta. Na wykładach przekazywane są podstawowe informacja z zakresu teorii i historii architektury krajobrazu, projektowania w krajobrazie miasta, dendrologii, ochrony krajobrazu, zarządzania krajobrazem, technik graficznych, nowoczesnych technologii oraz psychologii zieleni. W trakcie kursy studenci mają również możliwość przedstawiania i dyskutowania...
-
Pojazdy mechaniczne / Wykłady / M / sem. V / I st. / sem. zimowy 2023/2024 (PG_00056108)
e-Learning CoursesWYKŁADY Ogólna budowa samochodu. Charakterystyka silnika a niezbędne mechanizmy napędowe. Układy mechanizmów napędowych. Sprzęgła - stosowane rodzaje. Budowa działanie i obliczanie sprzęgieł ciernych. Elementy sprzęgieł ciernych. Mechanizmy włączania. Układy automatycznego sterowania.Sprzęgła hydrokinetyczne. Stopniowe skrzynki biegów. Synchronizatory i mechanizmy zmiany biegów. Przekładnie planetarne. Automatyzacja zmiany przełożeń....
-
Pojazdy mechaniczne / Wykłady / M / sem. V / I st. / sem. zimowy 2024/2025 (PG_00056108)
e-Learning CoursesWYKŁADY Ogólna budowa samochodu. Charakterystyka silnika a niezbędne mechanizmy napędowe. Układy mechanizmów napędowych. Sprzęgła - stosowane rodzaje. Budowa działanie i obliczanie sprzęgieł ciernych. Elementy sprzęgieł ciernych. Mechanizmy włączania. Układy automatycznego sterowania.Sprzęgła hydrokinetyczne. Stopniowe skrzynki biegów. Synchronizatory i mechanizmy zmiany biegów. Przekładnie planetarne. Automatyzacja zmiany przełożeń....
-
Budowa pojazdów samochodowych / Wykłady / MiBM / sem. V / I st. / sem. zimowy 2023/2024 (PG_00055498)
e-Learning CoursesWYKŁADY Ogólna budowa samochodu. Charakterystyka silnika a niezbędne mechanizmy napędowe. Układy mechanizmów napędowych. Sprzęgła - stosowane rodzaje. Budowa działanie i obliczanie sprzęgieł ciernych. Elementy sprzęgieł ciernych. Mechanizmy włączania. Układy automatycznego sterowania.Sprzęgła hydrokinetyczne. Stopniowe skrzynki biegów. Synchronizatory i mechanizmy zmiany biegów. Przekładnie planetarne. Automatyzacja zmiany przełożeń....
-
Badania operacyjne z elementami teorii grafów, W, TiL(sem. 3) zimowy 23/24 (PG_00056158)
e-Learning CoursesKurs dla przedmiotu: "Badania operacyjne z elementami teorii grafów w transporcie" Prowadzący (wykład i laboratoria): dr hab. inż. Rafał Szłapczyński, prof. uczelni Pokój: 506 Telefon: 58-347-2745 Email: rafal.szlapczynski@pg.edu.pl Terminy zajęć: zgodnie z planem zajęć na moja.pg. Proponowane godziny konsultacji: poniedziałek 12:15-13:00, środa 9:15-10:00
-
Laboratorium z Teorii Okrętu II Budowa Okrętów i Jachtów (WOiO), I stopnia - inżynierskie, niestacjonarne,
e-Learning CoursesMateriały pomocnicze do zajęć
-
Badania operacyjne z elementami teorii grafów, W, TiL(sem. 3) zimowy 23/24 (PG_00056158)
e-Learning CoursesKurs dla przedmiotu: "Badania operacyjne z elementami teorii grafów w transporcie" Prowadzący (wykład i laboratoria): dr hab. inż. Rafał Szłapczyński, prof. uczelni Pokój: 506 Telefon: 58-347-2745 Email: rafal.szlapczynski@pg.edu.pl Terminy zajęć: zgodnie z planem zajęć na moja.pg: Grupa L1 - wtorek, godz. 13:00, sala 501 Grupa L2 - wtorek, godz. 15:00, sala 500 Grupa L3 - wtorek, godz. 9:00, sala 500 Wykład - piątek,...
-
Zbuduj i zbadaj, czyli technologia betonu i diagnostyka konstrukcji w teorii i w praktyce
e-Learning CoursesKurs przeznaczony do realizacji zadań na potrzeby grantu dydaktycznego w ramach konkursu Uranium (edycja 2, 2022).
-
Architectural and urban theories in urban regeneration
e-Learning CoursesThis course deals with key issues associated with contemporary architectural and urban teories associated with transformation and revitalization of the distressed / degradated areas and buildings / objects. The architectural topics will be presented by dr Ksenia Piątkowska and Prof. Lucyna Nyka, while urban topics will be discussed by Prof. Piotr Lorens. Particular topics and themes will be presented according to the individual...
-
Oceny Oddziaływania na Środowisko - GP 2022/23
e-Learning CoursesKurs "Oceny oddziaływania na środowisko" przeznaczony jest dla studentów VII semestru Gospodarki Przestrzennej. Obejmuje wykłady, prezentujące teorię oraz analizę różnych przypadków, oraz ćwiczenia seminaryjne przeprowadzane w trybie interaktywnym. Celem przedmiotu jest ukazanie możliwości wykorzystania i potencjału Ocen Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) – procedury obowiązkowej w ramach polskiego prawa dla konfliktogennych inwestycji,...
-
Laboratorium z Teorii Okretu I Budowa okrętów (WIMiO), I stopnia - inżynierskie, stacjonarne, 2022/2023 - zimowy
e-Learning CoursesMateriały pomocnicze do przedmiotu
-
Modelowanie materiałów metodami kwantowymi 2023
e-Learning CoursesPrzypomnienie narzędzi obsługi systemu operacyjnego Linux niezbędnych do pracy z oprogramowaniem służącym modelowaniu materiałów i procesów związanych z materiałami oraz pracy z komputerem obliczeniowym. Wstępy teoretyczne z teorii metod kwantowych i podstawowych algorytmów: operatory, funkcje falowe, równanie własne, równanie Schrödingera i metody przybliżone: metody wariacyjne, metoda Hartree-Focka oraz przedstawienie zastosowań...
-
Metody Badań Strukturalnych Związków Organicznych
e-Learning CoursesGłównym celem wykładu jest nauczenie słuchaczy interpretacji widm z wykorzystaniem synergizmu informacji dostarczanych przez spektroskopie NMR, IR, elektronową oraz spektrometrię mas.Techniki spektroskopowe wykorzystują promieniowanie elektromagnetyczne o różnej energii, a widma są odpowiedzią badanego związku na zastosowane promieniowanie. W treściach wykładu zostaną przedstawione:(1) podstawy teorii i sposoby rejestracji widm...
-
Przedmiot ekonomiczny, Systemy zarządzania, PG_00032920 2022/2023
e-Learning CoursesOpis przedmiotu Celem Kursu jest nie tylko zapoznanie się z teoriami Ekonomii i Zarzadzania, ale także zrozumienie, jak zostać liderami i przedsiębiorcami w czasach po pandemicznego kryzysu. Studenci w ciągu 30 godzin kursu poznają proces podejścia i planowania nowego przedsięwzięcia opartego na kreatywności i innowacjach. Jako ramy do tego wykorzystany zostanie proces myślenia projektowego i procesowego z określaniem misji,...
-
Przedsiębiorczość i działalność gospodarcza w transporcie
e-Learning Coursescel przedmiotu: »przekazanie wiedzy o przedsiębiorczości i prowadzeniu działalności gospodarczej w usługach transportowych. zakres tematyczny przedmiotu : »podstawy teorii przedsiębiorczości; »specyfika funkcjonowania przedsiębiorstw transportowych na rynku; »formy organizacyjne przedsiębiorstw transportowych; »determinanty konkurencyjności przedsiębiorstw transportowych; »zasady zarządzania przedsiębiorstwem transportowym; »znaczenie...
-
Przedsiębiorczość i działalność gospodarcza w transporcie 2022/2023
e-Learning Coursescel przedmiotu: »przekazanie wiedzy o przedsiębiorczości i prowadzeniu działalności gospodarczej w usługach transportowych. zakres tematyczny przedmiotu : »podstawy teorii przedsiębiorczości; »specyfika funkcjonowania przedsiębiorstw transportowych na rynku; »formy organizacyjne przedsiębiorstw transportowych; »determinanty konkurencyjności przedsiębiorstw transportowych; »zasady zarządzania przedsiębiorstwem transportowym; »znaczenie...
-
Przedsiębiorczość i działalność gospodarcza w transporcie_semestr zimowy 2023
e-Learning Coursescel przedmiotu: »przekazanie wiedzy o przedsiębiorczości i prowadzeniu działalności gospodarczej w usługach transportowych. zakres tematyczny przedmiotu : »podstawy teorii przedsiębiorczości; »specyfika funkcjonowania przedsiębiorstw transportowych na rynku; »formy organizacyjne przedsiębiorstw transportowych; »determinanty konkurencyjności przedsiębiorstw transportowych; »zasady zarządzania przedsiębiorstwem transportowym; »znaczenie...
-
Teoria ruchu pojazdów - W-30/Ć-15/L-0/P-0, WIMiO, PMRiUN, I st., sem. 05, stacjonarne, (M:31576W0), semestr zimowy 2022/2023
e-Learning CoursesPrzenoszenie napędu przez koło ogumione: toczenie z poślizgiem, toczenie przy dużej odkształcalności ogumienia, normalne i styczne reakcje nawierzchni, przyczepność, straty energetyczne, siły w obszarze styku opony z jezdnią. Opory ruchu: powietrza, wzniesienia, bezwładności i holowania. Siły i momenty sił działające na pojazd w ruchu prostoliniowym. Graniczne wartości sił reakcji podłoża. Różne układy napędowe - porównanie właściwości....
-
Teoria ruchu pojazdów - W-30/Ć-15/L-0/P-0, WIMiO, PMRiUN, I st., sem. 05, stacjonarne, (M:31576W0), semestr zimowy 2023/2024
e-Learning CoursesPrzenoszenie napędu przez koło ogumione: toczenie z poślizgiem, toczenie przy dużej odkształcalności ogumienia, normalne i styczne reakcje nawierzchni, przyczepność, straty energetyczne, siły w obszarze styku opony z jezdnią. Opory ruchu: powietrza, wzniesienia, bezwładności i holowania. Siły i momenty sił działające na pojazd w ruchu prostoliniowym. Graniczne wartości sił reakcji podłoża. Różne układy napędowe - porównanie właściwości....
-
Optymalne projektowanie konstrukcji inżynierskich 2024/25
e-Learning CoursesOptymalizacja to wybór najlepszego rozwiązania przy zadanym celu (określonym kryterium lub kryteriach w ramach optymalizacji jedno lub wielokryterialnej) z pewnego zestawu dostępnych alternatyw. W przypadku konstrukcji inżynierskich tym kryterium mogą być SGU, SGN lub inne. Optymalizacja posługuje się sformalizowanym językiem matematycznym w ramach różnych metod programowania matematycznego. Programowanie matematyczne lub optymalizacja...
-
Optymalne projektowanie konstrukcji inżynierskich 2023/24
e-Learning CoursesOptymalizacja to wybór najlepszego rozwiązania przy zadanym celu (określonym kryterium lub kryteriach w ramach optymalizacji jedno lub wielokryterialnej) z pewnego zestawu dostępnych alternatyw. W przypadku konstrukcji inżynierskich tym kryterium mogą być SGU, SGN lub inne. Optymalizacja posługuje się sformalizowanym językiem matematycznym w ramach różnych metod programowania matematycznego. Programowanie matematyczne lub optymalizacja...
-
Pojazdy i urządzenia transportowe / Wykłady / MiBM / sem. VI / I st. / sem. letni 2022/2023 (PG_00057927)
e-Learning CoursesWYKŁADY Ogólna budowa samochodu. Charakterystyka silnika a niezbędne mechanizmy napędowe. Układy mechanizmów napędowych. Sprzęgła - stosowane rodzaje. Budowa działanie i obliczanie sprzęgieł ciernych. Elementy sprzęgieł ciernych. Mechanizmy włączania. Układy automatycznego sterowania.Sprzęgła hydrokinetyczne. Stopniowe skrzynki biegów. Synchronizatory i mechanizmy zmiany biegów. Przekładnie planetarne. Automatyzacja zmiany przełożeń....
-
Nowoczesne metody wizualizacji treści dydaktycznych (szkolenie zewnętrzne)
e-Learning CoursesCEL Podniesienie kompetencji kadry w zakresie stosowania nowoczesnych metod wizualizacji treścidydaktycznych. OPIS Warsztat z zakresu atrakcyjnej wizualizacji treści dydaktycznych. Uczestnicy szkolenia nabędą informacje na temat: technik sketchnoting i graphic facilitation, m.in.: tworzenie banku rysunków, przygotowanie kreatywnych szablonów, praca z metaforą, komponowania wieloformatowego plakatu dostosowanego do konkretnych...
-
Polityka Rozwoju Gospodarka Przestrzenna Wydział Architektury
e-Learning CoursesCykl wykładowy Polityka Rozwoju na Kierunku Gospodarka Przestrzenna studiów dziennych II stopnia na WAPG realizowany jest na drugim semestrze III roku. Stanowi wstęp do praktycznego rozumienia problematyki polityki rozwoju widzianej poprzez pryzmat zagadnień gospodarki przestrzennej i rozwoju miast. Opracowane treści zajęć obejmują wprowadzenie teoretyczne do problemu światowej polityki rozwoju pozwalając na określenie sytuacji...
-
Wytrzymałość materialów, W, MTR, Ist, sem. 03, zima, 2024/25, (PG_00055417)
e-Learning CoursesPodstawowe pojęcia wytrzymałości materiałów: Modelowanie. Współczynnik bezpieczeństwa. Momenty bezwładności figur płaskich. Ściskanie i rozciąganie prętów: Warunki równowagi i warunki geometryczne. Próba rozciągania i ściskania. Prawo Hookea. Moduł Younga. Liczba Poissona. Zagadnienia statycznie niewyznaczalne. Skręcanie prętów. Zginanie belek: Momenty gnące i siły poprzeczne. Czyste zginanie. Odkształcenia i naprężenia...