Abstract

W eseju przedstawiłem w zwięzły sposób problematykę teoriopoznawczą z jej odniesieniem do problemu realności w myśli filozoficznej współtwórcy fenomenologii. Uwypukliłem następującą tematykę teoriopoznawczą scil.: porządek tego, co dane, wiedza ekstatyczna, transcendencja świadomości, a także problem a priori w aspekcie wartość- etos, problem sfer, poznanie i jego miary, problem relatywności bytowej oraz pojęcie "fantazji". Pokazałem, że powyższa tematyka/problematyka jest motywowana przez Schelerowską fenomenologię rzeczy. I tak teorię poznania motywował Scheler w jak najszerszym zakresie jako zarówno teorię spostrzeżenia i myślowego przetwarzania obiektywnych treści bytu, jak również jako teorię spostrzegania wartości i osądzania istot. Z kolei pokazałem to, że Scheler przyjmuje, iż "oczywistość" bytu realnego (świata) i "oczywistość" istoty (ducha osoby) są ontycznie w jednakowym stopniu pierwotne. Najbardziej oczywiste jest to, że w ogóle jest "coś". Podkreśliłem, że różnica pomiędzy bytem intencjonalnym (ens intentionale) i bytem realnym (ens reale) jest faktem. Następnie uwypukliłem, że po 1922r. występuje przejście w myśli Schelera od fenomenologicznych intuicji związanych ściśle z intencjonalnym realizmem do bezpośredniego przeżycia realności. Z kolei podkreśliłem, że nie zmienia się jednak znaczenie faktu, że bezpośredni kontakt z bytem nawiązujemy tylko za pośrednictwem ujęcia istot i wartości. Wtedy to w przeżyciu realności świata dana jest nam zarówno istota, jak i wartość przedmiotowego świata. Pokazałem również, że oczywistość "czegoś" jest określona w ramach doświadczenia "oporu" i skuteczności "czegoś" jako rzeczy.

Author (1)