Celem rozważań było ukazanie roli liderów diaspory polskiej na Litwie, Łotwie i w Estonii w kształtowaniu rzeczywistości społeczno-organizacyjnej. Istotnym tłem analizy są przemiany zachodzące na przełomie XX i XXI w. w krajach nadbałtyckich po odzyskaniu niepodległości w 1991r., w których dość wąskie i stałe grono liderów mniejszości polskiej organizuje życie diaspory.

W latach 80. XX wieku nastąpił przełom w położeniu mniejszości narodowych i renesans działalności organizacyjnej. Pojawili się nowi liderzy, a także nowy nurt w działalności organizacyjnej tzw. odnowy ustrojowej. Działalność organizacyjna poszczególnych mniejszości narodowych jest znacząca.

Pod wpływem przemian społeczno-politycznych, zachodzących w latach 90-tych, nastąpiło ożywienie aktywności społecznej Polaków w Estonii. Liderzy są głównymi architektami przeobrażeń życia polonijnego w tym kraju, są generalnie przedstawicielami inteligencji, wyróżniają się doświadczeniem w pracy zawodowej na kierowniczych stanowiskach, w swej aktywności dużą wagę przywiązują do podtrzymywania tradycji.