The paper discusses in a concise manner and critical intent Marek J. Siemek’s conception of transcendental philosophy. Firstly, theory of knowledge does not belong to the epistemic level of reflection (Siemek’s stance) but it is precisely the other way around; namely, it is due to transcendental philosophy (critique of cognitive faculties) that it was possible to distinguish metaphysical, ontological and epistemological questions....

Rdzeń monografii stanowią założenia metodologiczne i refleksja nad zasadami poznania wyrastające z tradycji filozofii krytycznej i przedstawione przez Cassirera jako „krytyka poznania”. Ma ona na celu przedstawienie oraz omówienie historii i teorii transcendentalizmu w jego marburskiej postaci oraz pokazanie jego potencjału wyjaśniającego jako metody współczesnych nauk ścisłych i humanistycznych.

Artykuł pokazuje możliwość istnienia fenomenologii zorientowanej noematycznie i transcendentalnej, zarazem wolnej od husserlowsko-kartezjańskich dogmatycznych założeń. Oznacza to nieegologiczne pojęcie świadomości - świadomość nie jest utożsamiana z podmiotem ale jest polem w obrębie którego dopiero konstytuuje się realny podmiot i przedmiot (sama świadomość więc niczego nie konstytuuje). Taka fenomenologia ma charakter noematyczny...

Article is a systematic and historical presentation of a specific understanding of the idea of transcendentalism, developed in so called Marburg School of neo-Kantianism. Their unique line of interpretation of Kant’s critical philosophy which consisted in contrasting critical (relational) and dogmatic (substantial) understanding of basic philosophical concepts is characteristic, from one hand, of Marburg School of idealism and,...

Artykuł zarysowuje mocno akcentowaną przez filozofów z neokantowskiej szkoły marburskiej opozycję przypisywanego Arystotelesowi, "rzeczowego", lub "metafizycznego" znaczenia pojęcia substancji i jej krytycznego znaczenia relacyjnego. Przeciwstawienie to, charakterystyczne zwłaszcza dla wymienionej szkoły i w niej twórczo rozwijane, wychodzi od krytyki Arystotelesa oraz jego pojęcia "substancji jako bytu w sobie", w której wyniku...