Search
Department of Radiocommunication Systems and Networks
Publications
Filters
total: 767
Catalog Publications
Year 2019
-
5G Technologies in Intelligent Transport Systems - Architectures, Virtualization and Network Slicing
PublicationIn the paper, 5G communication technologies implemented for Intelligent Transport Systems are discussed. Firstly, the essence of the 5G system concept is presented, and the problem of network functions virtualization (NFV) is analyzed. Moreover, the principle of virtualization is explained. Secondly, the analysis of network slicing is performed, from the point of view of transport systems implementation in the...
-
A Multi-Antenna Scheme for Early Detection and Mitigation of Intermediate GNSS Spoofing
PublicationThis article presents a method for detecting and mitigating intermediate GNSS spoofing. In this type of attack, at its early stage, a spoofer transmits counterfeit signals which have slight time offsets compared to true signals arriving from satellites. The anti-spoofing method proposed in this article fuses antenna array processing techniques with a multipath detection algorithm. The latter is necessary to separate highly correlated...
-
A Novel Bitrate Adaptation Method for Heterogeneous Wireless Body Area Networks
PublicationIn the article, a novel bitrate adaptation method for data streams allocation in heterogeneous Wireless Body Area Networks (WBANs) is presented. The efficiency of the proposed algorithm was compared with other known algorithms of data stream allocation using computer simulation. A dedicated simulator has been developed using results of measurements in the real environment. The usage of the proposed adaptive data streams allocation...
-
AEGIS – mobilne urządzenie do wytwarzania kurtyny elektromagnetycznej dla zastosowań specjalnych i ochrony przed RCIED
PublicationW artykule przedstawiono założenia, projekt oraz wykonanie demonstratora technologicznego mobilnego urządzenia do wytwarzania kurtyny elektromagnetycznej. Urządzenie jest zaprojektowane do zablokowania łączności radiowej, za pomocą której możliwe byłoby zdetonowanie prowizorycznych ładunków wybuchowych. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonariuszom służb państwowych takich jak Straż Graniczna, czy też Policja. W artykule...
-
ANALIZA ZANIKÓW SYGNAŁÓW W RADIOWYCH SIECIACH BAN TYPU OFF-BODY PRACUJĄCYCH W ŚRODOWISKU KORYTARZA PROMU PASAŻERSKIEGO
PublicationW referacie zaprezentowano analizę zaników sygnałów dla radiowych sieci BAN pracujących w środowisku promu pasażerskiego na częstotliwości nośnej 2,45 GHz dla komunikacji typu off-body (w łączu pomiędzy węzłem nasobnym, a węzłem zewnętrznym). Wyniki, na podstawie których przeprowadzono analizę, uzyskano w ramach badań pomiarowych dla scenariuszy dynamicznych w korytarzu promu pasażerskiego. Wyznaczono dwie składowe zaników: zaniki...
-
Analiza zaników w sieciach WBAN typu off-body z przestrzennym odbiorem zbiorczym w środowisku wewnątrzbudynkowym
PublicationW artykule przedstawiono analizę zaników w sieciach WBAN typu off-body z przestrzennym odbiorem zbiorczym w środowisku wewnątrzbudynkowym. Przeprowadzono analizę zaników szybkozmiennych oraz wolnozmiennych. Wykazano, że zaniki szybkozmienne można scharakteryzować przy użyciu rozkładu Rice’a, natomiast zaniki wolnozmienne za pomocą rozkładu log-normalnego
Year 2022
-
A Cross-Polarisation Discrimination Analysis of Off-Body Channels in Passenger Ferryboat Environments
PublicationThere is a need for investigating radio channels for Body Area Networks considering the depolarisation phenomenon and new types of environments, since these aspects are becoming very important for systems design and deployment. This paper presents an analysis of cross-polarisation discrimination for off-body channels based on a measurement campaign performed in a passenger ferryboat, i.e., where all walls, floors and ceilings are...
-
Algorytm detekcji wąskopasmowych interferencji międzysystemowych ukrytych w paśmie pracy systemu LTE
PublicationW artykule zaprezentowano algorytm detekcji wąskopasmowych interferencji międzysystemowych w sygnale w ł ączu w dół sieci LTE. Zaproponowany algorytm detekcji interferencji bazuje na analizie zmienności faz konstelacji symboli OFDM w czasie. Artykuł zawiera także porównanie efektywności detekcji interferencji z metodą znaną z literatury.
-
ANALIZA EFEKTYWNOŚCI METOD GŁĘBOKIEGO UCZENIA W ODBIORZE SYGNAŁÓW GMSK
PublicationSztuczna inteligencja odnajduje coraz szersze zastosowanie we współczesnej radiokomunikacji, choć głównie w ujęciu badawczym. Niniejszy artykuł przedstawia przegląd i ewaluację metod z obszaru głębokiego uczenia umożliwiających detekcję sygnałów z modulacją GMSK (ang. Gaussian Minimum Shift Keying) w kanale AWGN. Badane modele porównane zostały z optymalnym detektorem pracującym zgodnie z regułą największej wiarygodności MLSE (ang....
-
ANALIZA METOD SYNCHRONIZACJI W SIECI NB-IOT
PublicationW artykule zaprezentowano przegląd i analizę metod synchronizacji odbiornika w sieci NB-IoT. Zaimplementowano trzy metody synchronizacji, a ich porównania dokonano na bazie rzeczywistych sygnałów NB-IoT wygenerowanych przy użyciu testera radiokomunikacyjnego w wyizolowanym i emulowanym środowisku propagacyjnym.
-
ANALIZA ZANIKÓW SZYBKOZMIENNYCH W RADIOWYCH SIECIACH BAN PRACUJĄCYCH W REWERBERACYJNYM ŚRODOWISKU PROPAGACYJNYM
PublicationW referacie przedstawiono badania i analizę zaników szybkozmiennych występujących w sieciach BAN, pracujących na częstotliwości 2,45 GHz w środowisku zamkniętym o kształcie cylindrycznym z metalowymi ścianami. Badania przeprowadzono przy użyciu symulatora zweryfikowanego pomiarowo. Uzyskane wyniki wskazują, że w analizowanym środowisku propagacyjnym zaniki szybkozmienne można modelować przy pomocy rozkładu Rayleigha, nawet w przypadku...
-
Analysis of Impulse Responses Measured in Motion in a Towing Tank
PublicationThe growing interest in developing autonomous underwater vehicles (AUVs) and creating underwater sensor networks (USNs) has led to a need for communication tools in underwater environments. For obvious reasons, wireless means of communication are the most desirable. However, conducting research in real conditions is troublesome and costly. Moreover, as hydroacoustic propagation conditions change very significantly, even during...
-
Asynchroniczna metoda jednoczesnej estymacji położenia i orientacji obiektu za pomocą dwóch nadajników
PublicationW artykule opisano nową metodę lokalizowania obiektów dla szerokiej gamy zastosowań, w tym Internetu Rzeczy. Zaproponowana metoda umożliwia estymację położenia i orientacji obiektu na płaszczyźnie lub w przestrzeni, również będącego w spoczynku, za pomocą sygnałów lokalizacyjnych wysyłanych jednocześnie z dwóch nadajników umieszczonych na obiekcie w znanej odległości od siebie. Przedstawiono matematyczną analizę metody oraz wyniki...
Year 2021
-
A Method for Underwater Wireless Data Transmission in a Hydroacoustic Channel under NLOS Conditions
PublicationWireless data transmission in the hydroacoustic channel under non-line-of-sight (NLOS) propagation conditions, for example, during a wreck penetration, is difficult to implement reliably. This is mostly due to the multipath propagation, which causes a reduction in the quality of data reception. Therefore, in this work an attempt has been made to develop a reliable method of wireless underwater communication test it under the NLOS...
-
A Wideband Channel Model for Body Area Networks in Circular Metallic Indoor Environments
PublicationIn this paper, the wideband characterization of the propagation channel in circular metallic indoor environments is addressed, regarding Body Area Networks and 5G small cells, an analytical model for the dependence of the mean delay and the average delay spread on the circle radius, the working frequency and the distance between the transmitter and the receiver being proposed. The derivation of the model is initially done analytically,...
-
Assessment of User Mobility’s Influence on System Loss in Several Body-to-Body Scenarios
PublicationIn this paper, Body-to-Body communications in indoor and outdoor environments for different on-body antenna configurations and different mobility scenarios were studied, based on system loss measurements at 2.45 GHz. The main objective is to properly characterise the influence of the Transmitter-Receiver configuration on system loss and fast fading behaviour, the latter being modelled by the Rice Distribution. Globally, it is observed...
Year 2009
-
A method of the UMTS-FDD network design based on universal load characteristics
PublicationIn the paper an original method of the UMTS radio network design was presented. The method is based on simple way of capacity-coverage trade-off estimation for WCDMA/FDD radio interface. This trade-off is estimated by using universal load characteristics and normalized coverage characteristics. The characteristics are useful for any propagation environment as well as for any service performance requirements. The practical applications...
-
Analiza efektywności metod estymacji położenia terminala ruchomego w środowisku propagacji wielodrogowej
PublicationW referacie została zaprezentowana analiza efektywności metod estymacji położenia terminala ruchomego w systemie WCDMA/FDD (Wideband Code Division Multiple Access / Frequency Division Duplex) w warunkach propagacji wielodrogowej. Analizie poddano cztery, najczęściej spotykane w literaturze przedmiotu, metody: Chan'a, Foy'a, Fang'a oraz Friedlander'a. Metody te umożliwiają wyznaczanie położenia geograficznego termi-nala ruchomego...
-
Application of IR UWB Spectrum Shaping to IEEE 802.15.4a Standard
PublicationCoexistence of existing narrowband systems and new ultra wideband devices in the same frequency range requires using some interference mitigation techniques, for example based on spectrum shaping. This paper presents efficiency of impulse radio spectrum shaping methods, applied to IEEE 802.15.4a UWB alternate physical layer signals. Basic parameters of 802.15.4a signal structure and outline of proposed spectrum shaping methods...
Year 2018
-
A Novel Bitrate Adaptation Method for Heterogeneous Wireless Body Area Networks
PublicationIn the article, a novel bitrate adaptation method for data streams allocation in heterogeneous Wireless Body Area Networks (WBANs) is presented. The efficiency of the proposed algorithm was compared with other known algorithms of data stream allocation using computer simulation. A dedicated simulator has been developed using results of measurements in the real environment. The usage of the proposed adaptive data streams allocation...
-
An Empirical System Loss Model for Body Area Networks in a Passenger Ferry Environment
PublicationThis paper presents a general empirical system loss model for estimating propagation loss in Body Area Networks in off-body communications at 2.45 GHz in a passenger ferry environment. The model is based on measurements, which were carried out in dynamic scenarios in the discotheque passenger ferry environment. The model consists of three components: mean system loss, attenuation resulting from the variable antenna position on...
-
An Empirical System Loss Model for Body Area Networks in a Passenger Ferry Environment
PublicationThis paper presents a general empirical system loss model for estimating propagation loss in Body Area Networks in off-body communications at 2.45 GHz in a passenger ferry environment. The model is based on measurements, which were carried out in dynamic scenarios in the discotheque passenger ferry environment. The model consists of three components: mean system loss, attenuation resulting from the variable antenna position on...
-
An Off-Body Narrowband and Ultra-Wide Band Channel Model for Body Area Networks in a Ferry Environment
PublicationIn the article an off-body narrowband and ultra-wide band channel model for Body Area Networks in a ferry environment is described. A mobile, heterogeneous measurement stand, that consists of three types of devices: miniaturized mobile nodes, stationary reference nodes and a data acquisition server was developed. A detailed analysis of both radio channels parameters in untypical indoor environment was carried out. An analysis of...
-
An Off-Body Narrowband and Ultra-Wide Band Channel Model for Body Area Networks in a Ferryboat Environment
PublicationIn the article an off-body narrowband and ultra-wide band channel model for body area networks in a ferryboat environment is described. Considering the limited number of publications there is a need to develop an off-body channel model, which will facilitate the design of radio links, both from the multimedia services provider and the security point of view, for body area networks in this atypical environment. A mobile heterogeneous...
-
Analiza propagacyjna dla komunikacji typu V2X
PublicationW referacie przeanalizowano modele propagacyjne dedykowane dla systemów z komunikacją typu V2I oraz V2V. Następnie przedstawiono wyniki analizy numerycznej tłumienia propagacyjnego. Analizę wykonano dla silnie zurbanizowanego środowiska propagacyjnego z uwzględnieniem warunków LOS i NLOS.
-
ANALIZA UWARUNKOWAŃ PROPAGACYJNYCH W RADIOWYCH SIECIACH BAN Z PRZESTRZENNYM ODBIOREM ZBIORCZYM
PublicationW referacie przedstawiono analizę uwarunkowań propagacyjnych w radiowych sieciach BAN typu off-body z odbiorem zbiorczym przestrzennym. Średnia wartość tłumienia znajduje się w przedziale [54.42 dB; 64.28 dB], różnica wartości tłumienia dla anten nasobnych wynosi [0.69 dB; 8.76 dB], odchylenie standardowe tłumienia średniego zawarta jest w przedziale [6.46 dB; 7.39 dB], natomiast współczynnik korelacji pomiędzy zanikami szybkozmiennymi...
Year 2006
-
A picocellular UMTS/TDD overlay on GSM system for indoor environment
PublicationW pracy przedstawiono nakładkę CDMA na system GSM. Nakładka użytkuje system UMTS w trybie TDD i jest przeznaczona do funkcjonowania wewnątrz budynków w obszarze makrokomórki systemu GSM. Wyniki badań przedstawione w pracy ukazują znaczny wzrost efektywności wykorzystania tego samego pasma przez oba systemy i uzyskanie znacznej pojemności dla nakładki bez degradacji pracy systemu GSM
-
Aktualne problemy radiokomunikacji morskiej
PublicationScharakteryzowano aktualny stan radiokomunikacji morskiej i opisano występujące problemy użytkowe oraz trendy rozwojowe.
-
Analiza efektywności mechanizmów redukcji liczby iteracji turbodekodera w systemie UMTS
PublicationW referacie przedstawiono budowę kodera i dekodera turbokodu zastosowanego w systemie UMTS. Zaprezentowano wyniki badań symulacyjnych jakości transmisji z wykorzystaniem turbokodów ze stałą liczbą iteracji oraz z zastosowaniem mechanizmów redukcji liczby iteracji w turbodekoderze w środowisku propagacyjnym miejskim wokołobudynkowym dla dwóch szybkości transmisji 64 kb/s i 144 kb/s. Turbodekoder pracował w oparciu o algorytm SOVA.
-
Areas of research in maritime security
PublicationW referacie przedstawiono analizę ważniejszych aspektów dotyczących ochrony żeglugi (maritime security) oraz zaproponowano nowe kierunki rozwoju.
Year 2024
-
A Selection of Starting Points for Iterative Position Estimation Algorithms Using Feedforward Neural Networks
PublicationThis article proposes the use of a feedforward neural network (FNN) to select the starting point for the first iteration in well-known iterative location estimation algorithms, with the research objective of finding the minimum size of a neural network that allows iterative position estimation algorithms to converge in an example positioning network. The selected algorithms for iterative position estimation, the structure of the...
-
A simplified channel estimation procedure for NB-IoT downlink
PublicationThis paper presents a low-complexity channel estimation procedure which is suitable for use in energy-efficient NB-IoT user equipment devices. The procedure is based on the well-established least squares scheme, followed by linear interpolation in the time domain and averaging in the frequency domain. The quality of channel estimation vs. signal-to-noise ratio is evaluated for two channel models and compared with the performance...
Year 2023
-
A Simplistic Downlink Channel Estimation Method for NB-IoT
PublicationThis paper presents a downlink channel estimation method intended for a Narrowband Internet of Things (NB-IoT) access link. Due to its low computational complexity, this method is well suited for energy-efficient IoT devices, still providing acceptable reception quality in terms of signal-to-noise (SNR) performance. This paper describes the physical layer of NB-IoT within the scope of channel estimation, and also reviews existing...
-
ANALIZA SKUTECZNOŚCI DETEKCJI SYGNAŁÓW GMSK W KANALE Z PROPAGACJĄ WIELODROGOWĄ PRZY UŻYCIU METOD GŁĘBOKIEGO UCZENIA
PublicationOdbiór sygnałów radiowych w środowisku wewnątrzbudynkowym jest istotnym problemem współczesnej radiokomunikacji. W celu zwiększenia skuteczności istniejących metod odbioru radiowego coraz częściej wykorzystuje się narzędzia z obszaru uczenia maszynowego. Niniejszy artykuł prezentuje analizę skuteczności głębokiej sieci neuronowej w odbiorze sygnałów GMSK w kanale z zanikami i propagacją wielodrogową. Prezentowane wyniki porównane...
-
Analysis of Impulse Responses Measured in Motion in a Towing Tank
PublicationThe growing interest in developing autonomous underwater vehicles (AUVs) and creating underwater sensor networks (USNs) has led to a need for communication tools in underwater environments. For obvious reasons, wireless means of communication are the most desirable. However, conducting research in real conditions is troublesome and costly. Moreover, as hydroacoustic propagation conditions change very significantly, even during...
Year 2016
-
A system of visualization of operational situation on digital maps for mobile units of the Border Guards
PublicationBorder guards have to be equipped with technology enabling a communication, an acquisition, an exchange, and a visualization of data in different operational situations. This also applies to the staff, which is located on mobile units such as ground vehicles, aircrafts and vessels. Within the project realized for the Polish Border Guard and financed by The National Centre for Research and Development, a system was designed and...
-
Adaptacyjna metoda doboru przepływności przydzielanych programom radiowym nadawanym w standardzie DAB+
PublicationW artykule opisano pomiary jakości transmisji rzeczywistych programów radiowych nadawanych w standardzie DAB+. Omówiono badania ankietowe dotyczące przełączenia emisji programów radiowych z techniki analogowej FM na cyfrową DAB+. Dokonano analizy typów audycji prowadzonych w godzinie największej słuchalności pod kątem efektywnego zarządzania ograniczonymi zasobami częstotliwościowymi. Zaproponowano metodę adaptacyjnego doboru przepływności...
-
An Off-Body Channel Model for Body Area Networks in Indoor Environments
PublicationThis paper presents an off-body channel model for body area networks (BANs) in indoor environments. The proposed model, which is based on both simulations and measurements in a realistic environment, consists of three components: mean path loss, body shadowing, and multipath fading. Seven scenarios in a realistic indoor office environment containing typical scatterers have been measured: five were static (three standing and two...
-
Analiza porównawcza metody TDOA i ATDOA w systemie WAM
PublicationW artykule przedstawiono nową metodę estymacji położenia obiektów w radiowych sieciach sensorowych, w których węzły pracują asynchronicznie względem siebie. Opisano zasadę działania metody, zaprezentowano przykładowe zastosowanie tej metody w przestrzeni 3D wraz z przyjętym modelem symulacyjnym i wynikami badań. Istotną część artykułu stanowi analiza porównawcza efektywności pracy zaproponowanej metody z metodą synchroniczną dla...
-
Analiza wpływu błędu częstotliwości próbkowania na sygnały odbierane w systemie LTE
PublicationW artykule dokonano analizy wpływu błędu częstotliwości próbkowania w platformie radia programowalnego na odbierany sygnał LTE (Long Term Evolution).
Year 2010
-
Accuracy analysis of a mobile station location in the cellular networks
PublicationJakość usług lokalizacyjnych oferowanych w sieciach komórkowych zależy od efektywności estymacji położenia terminala ruchomego. Dokładność obecnie stosowanych metod lokalizacyjnych jest niewystarczająca, szczególnie w odniesieniu do wywołań w niebezpieczeństwie. Modyfikacja istniejących algorytmów może istotnie wpłynąć na zwiększenie dokładności lokalizowania terminala ruchomego przy jednocześnie niewielkich nakładach finansowych....
-
Analiza i badania pomiarowe dokładności lokalizowania terminali ruchomych w sieciach komórkowych
PublicationJakość oferowanych przez operatorów sieci komórkowych usług o wartości wzbogaconej (usług dodanych) zależy od efektywności metod estymacji położenia geograficznego terminala ruchomego MS (Mobile Station). Dokładność istniejących w sieciach komórkowych metod lokalizacyjnych jest niewystarczająca, szczególnie w odniesieniu do usług związanych z wywołaniem w niebezpieczeństwie. Obecnie, do najbardziej popularnej w sieciach komórkowych...
-
Analiza porównawcza systemów nawigacji satelitarnej GPS i GLONASS
PublicationPrzedstawiono ogólną charakterystykę systemów radionawigacyjnych GPS i GLONASS. Dokonano porównania wybranych ich właściwości, takich jak: przebieg rozwoju, charakterystyka segmentów, parametry przesyłanych sygnałów oraz struktura danych nawigacyjnych.
-
Analiza wymagań jakościowych dla usług przesyłania danych w systemie RSMAD
PublicationW referacie przedstawiono analizę wymagań jakościowych (określonychpoprzez atrybuty QoS) dla usług transmisji danych obrazowych z wykorzystaniem Radiowego Systemu Monitorowania i Akwizycji Danych z Urządzeń Fotoradarowych (w skrócie RSMAD). Ponadto przedstawiono wyniki badań symulacyjnych przeprowadzonych w celu określenia przydatności różnych systemów radiokomunikacyjnych do transmisji danych w tym systemie z wymaganą jakością.
-
Analogowy regenerator sygnałów systemu nawigacji satelitarnej GPS
PublicationW niniejszym artykule poruszono problem braku możliwości odbioru sygnałów systemu GPS w pomieszczeniach zamkniętych. Opisano środki służące rozwiązaniu tego problemu, w postaci regeneratorów sygnałowych. Przedstawiono rodzaje oraz wybrane zastosowania takich regeneratorów. Zaprezentowano opracowaną realizację analogowego regeneratora sygnałów GPS. Następnie opisano stanowisko pomiarowe oraz metodykę pomiarów wybranych parametrów...
-
Analogue GPS repeater
PublicationThis article concerns the problem of difficulty in correct indoor Global Positioning System (GPS) signals reception due to attenuation. Radio signal repeaters are proposed as means to solve this problem. Firstly, the GPS signal characteristics are described, emphasizing their low power in the point of reception. In the second part, various applications of GPS signal repeater, where indoor GPS signals reception is required, are...
-
Architecture of security and application layer structure of radio system for monitoring and acquisition of data from traffic enforcement cameras
PublicationThe study presents architecture of security and application layer structure of Radio System for Monitoring and Acquisition of Data from Traffic Enforcement Cameras. It also provides general assumptions concerning the range of the system as well as its modules and application components.
Year 2007
-
Accuracy analysis of the radio location service in the sea environment
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję systemu bezpieczeństwa na morzu w oparciu o istniejące systemy komórkowe. Scharakteryzowano problem lokalizowania terminala ruchomego przez sieć w warunkach morskich. Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w warunkach rzeczywistych w odniesieniu do efektywności lokalizowania terminala na morzu. Przedstawiono wnioski, wypływające z przeprowadzonych analiz.
-
An overview of Multiple-Input Multiple-Output(MIMO) system
PublicationW artykule omówiono podstawy teoretyczne funkcjonowania systemów wieloantenowych, w tym korzyści wynikające z ich stosowania, podstawowe konfiguracje systemów wieloantenowych i opis ich działania, pojęcie pojemności kanału MIMO i jego modelowania oraz dwa podstawowe sposoby realizacji techniki MIMO, tj. kodowanie przestrzenno-czasowe i multipleksacja przestrzenna (techniki BLAST).
-
Analiza jakości transmisji danych w systemie umts z wykorzystaniem turbokodera o zmniejszonej liczbie stanów
PublicationW referacie przedstawiono budowę kodera i dekodera turbokodu o zmniejszonej liczbie stanów. Zaprezentowano wyniki badań symulacyjnych jakości transmisji z wykorzystaniem turbokodów ze stałą liczbą iteracji oraz z zastosowaniem mechanizmów redukcji liczby iteracji w turbodekoderze w środowisku propagacyjnym miejskim wokołobudynkowym dla szybkości transmisji 384 kb/s. W turbodekoderze wykorzystano algorytm SOVA.
-
Analiza wpływu konfiguracji stacji pomiarowych na dokładność pozycjonowania w metodzie TDOA
PublicationW artykule dokonano analizy wpływu konfiguracji stacji pomiarowych na dokładność estymacji położenia geograficznego terminala w systemach wykorzystujących metodę TDOA (Time Difference of Arrival). W pierwszej części przedstawiono model symulacyjny wykorzystany do badań. Zaprezentowano również model statystyczny, który wykorzystano do wyznaczenia parametru geometrycznego rozmycia pozycji GDOP (Geometric Dilution of Precision) w...
Year 2013
-
Accuracy of Differential Phase Delay Estimation for GPS Spoofing Detection
PublicationGPS spoofing is an attack based on transmission of false signals to target receivers, in order to force the computation of incorrect time, position or velocity information. It is a threat which is recently considered with continuously growing awareness. There is a need for effective way of GPS spoofing detection. Many groups of methods are proposed in the literature. Spatial processing methods are considered to be robust in a wide...
-
AEGIS — demonstrator technologii C-IED
PublicationW artykule przedstawiono budowę i działanie opracowanego na Politechnice Gdańskiej demonstratora technologicznego systemu AEGIS, przeznaczonego do przeciwdziałania atakom z wykorzystaniem prowizorycznych urządzeń wybuchowych detonowanych drogą radiową (RCIED — Radio Controlled Improvised Explosive Devices). Przedstawiono zaimplementowaną oryginalną metodę generowania sygnału zagłuszającego o dowolnie ukształtowanym widmie częstotliwościowym,...
-
An Empirical Propagation Model for Mobile Radio Links in Container Terminal Environment
PublicationIn this paper, a novel empirical propagation model for mobile radio links in a container terminal environment is presented. Measurement propagation research carried out in the Deepwater Container Terminal (DCT) in Gdańsk, Poland is described, and the investigated environment is characterized. The results of the statistical evaluation of the new model are discussed. In addition, statistical tuning of the Walfisch–Ikegami model for...
-
Analiza dokładności wyznaczania różnicowych opóźnień fazowych w systemie wykrywania spoofingu GPS
PublicationSpoofing GPS jest atakiem polegającym na nadawaniu fałszywych sygnałów do odbiornika GPS, w celu wyznaczenia przez niego nieprawidłowych informacji o położeniu, prędkości i czasie. Istnieje potrzeba opracowania skutecznych metod jego wykrywania. Niniejszy artykuł opisuje metodę opartą na pomiarach opóźnień fazowych w układzie wieloantenowym. Przedstawiono analizę dotyczącą dokładności i precyzji estymacji różnic fazy, ustalono...
-
Analiza dokładności zmodyfikowanej metody gradientowej do lokalizacji w wewnątrzbudynkowym systemie radiolokalizacyjnym
PublicationW referacie został krótko opisany wewnątrzbudynkowy system radiolokalizacyjny, za pomocą którego przeprowadzono pomiary odległości pomiędzy lokalizowanym obiektem a stacjami referencyjnymi, wykorzystane następnie do estymacji położenia tego obiektu. W dalszej części referatu dokonano analizy porównawczej metod Chana oraz Foya z autorską metodą wyznaczania pozycji na podstawie pomiarów odległości, w której uwzględnia się właściwości...
-
Analiza funkcjonalna wybranych geograficznych algorytmów trasowania w sieciach ad hoc
PublicationTradycyjne algorytmy doboru tras, znane z sieci przewodowych lub sieci radiowych z infrastrukturą stałą, są nieodpowiednie dla mobilnych sieci ad hoc (tzw. MANET), których topologia ulega częstym zmianom. Generuje to duży ruch pakietów protokołów trasowania. Ponadto, algo-rytmy te nie są skalowalne, gdyż ilość danych o stanie sieci, którą musi przechowywać każdy z węzłów, jest tym większa im więcej aktywnych węzłów jest obecnych...
-
Analiza porównawcza wybranych hierarchicznych algorytmów trasowania w sieciach ad hoc
PublicationW referacie przybliżono ogólną zasadę działania algorytmów hierarchicznych stosowanych w sieciach ad hoc. Szczegółowo omówiono dwa hierarchiczne protokoły trasowania: Cluster Based Routing Protocol oraz Zone Routing Protocol. Osobny punkt referatu poświęcono analizie porównawczej obu protokołów. W podsumowaniu przeanalizowano zasadność zastosowania wspomnianych protokołów w Zautomatyzowanym Systemie Radarowego Nadzoru Polskich...
-
Analiza zagrożeń bezpieczeństwa i rodzajów ataków w bezprzewodowych sieciach Ad hoc
PublicationW referacie przedstawiono opis zagrożeń i słabych punktów pod względem bezpieczeństwa transmisji w sieciach Ad hoc. Opisano również rodzaje ataków w metody wykrywania włamań do tego rodzaju sieci.
-
Analysis of Position Calculating Methods in Indoor Environment
PublicationIn the paper a modified gradient method has been proposed for position calculation on basis of distance measurement in indoor environment. It is shown that the well-known Chan method of position calculation is inefficient in indoor circumstances. Author presents Chan and modified gradient methods and achieved results for each one for real measurements.
Year 2017
-
Adaptacyjna metoda zarządzania zasobami multipleksu w radiofonii cyfrowej DAB+
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję adaptacyjnej metody zarządzania zasobami multipleksu w radiofonii cyfrowej DAB+. Dokonano analizy profilu programów radiowych na podstawie treści realizowanych audycji. Omówiono wyniki badań symulacyjnych dla czterech multipleksów o odmiennej konfiguracji i zawartości programów. Przedstawiono koncepcję demonstratora technologicznego, w pełni kompatybilnego ze standardem DAB+.
-
Adaptive Multiplex Resource Allocation Method for DAB+ Broadcast System
PublicationIn this paper an adaptive multiplex resource allocation method for the DAB+ broadcast system is presented. An analysis of content transmitted over different radio programs with respect to their profile is discussed. Simulation results of an adaptive multiplexer, as well as the technological demonstrator, fully compatible with the DAB+ standard, are described. The concept is verified by a subjective quality assessment study of real-time...
-
An Approach to Mean Path Loss Model Estimation for Off-Body Channels
PublicationThis paper presents an approach to estimation of the mean path loss model parameters in off-body Body Area Networks channels. In this approach, the path loss exponent is constrained to a value obtained for the line-of-sight (LoS) propagation in the co-polarised channel, considering a generalised static scenario. The comparison of the goodness of fit between the proposed approach and other approaches, for a set of measurements obtained...
-
An Empirical Model for the Polarisation Characteristics of Indoor Off-Body Channels
PublicationThis paper presents an analysis of the polarisation characteristics for the channel in dynamic off-body communications, and an empirical channel model, based on measurements performed at 2.45 GHz in an office environment. Body presence and propagation conditions have a strong influence on signal depolarisation. The model assumes three components for the total path loss: mean path loss, represented by a log-distance function with...
-
An Empirical Propagation Model for Corridors in Office Buildings
PublicationThis paper presents an empirical propagation path loss model for corridors in office buildings. The proposed model estimates changeable character of radio signal attenuation, based on a special approach as a combination of the simple free-space model with the author’s model. The measurement stand and measurement scenario are described. The propagation path loss research have been made in corridor for different frequencies in range...
-
Analiza Globalnego Indeksu Terroryzmu Państw Europejskich
PublicationW referacie przytoczono doniesienia raportu Global Terrorism Index 2016 [1] w odniesieniu do sytuacji państw Europejskich. Raport ten publikowany jest co roku przez Instytut Ekonomii i Pokoju (ang. Institute for Economics and Peace). W raporcie tym realizowana jest analiza światowych tendencji i modeli związanych z terroryzmem. Niestety, doniesienia raportu opublikowanego na początku bieżącego roku są zatrważające, zwłaszcza w...
-
Analiza oddziaływania planowanej inwestycji – wieży radiokomunikacyjnej dla systemów telefonii komórkowej i Internetu szerokopasmowego – na pracę obiektów radiokomunikacyjnych na terenie Portu Lotniczego Olsztyn Mazury w Szymanach
PublicationCelem niniejszego opracowania jest analiza (matematyczna) oddziaływania planowanej inwestycji w postaci wieży radiokomunikacyjnej dla systemów telefonii komórkowej i Internetu szerokopasmowego na pracę obiektów radiokomunikacyjnych na terenie Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury w Szymanach.
-
ANALIZA POLARYZACJI I TŁUMIENIA FAL RADIOWYCH W SIECIACH WBAN TYPU OFF-BODY
PublicationPrzedstawiono analizę polaryzacji fal radiowych i empiryczny wąskopasmowy model propagacyjny dla sieci WBAN typu off-body, dla częstotliwości 2,45 GHz i środowiska biurowego. Zarówno obecność ciała ludzkiego, jak i warunki propagacyjne mają duży wpływ na depolaryzację sygnału radiowego. Model składa się z trzech składowych: tłumienia średniego, wyrażonego przez logarytmiczną funkcję odległości, zaników wolnozmiennych modelowanych...
-
Analysis of the usage possibility of the electromagnetic curtain
PublicationIn the article the definition of IED has been presented as well as its classification and countering methods. The concept of AEGIS device for neutralization of RCIED has been presented. The usage possibility of AEGIS device in civilian environments has been analy sed
-
Application of BAN Network to Increase Security in Transport Systems
PublicationIn the article general characteristics of the BAN network with M2M communications are presented. These are networks that enable the implementation of wireless transmission of signals using special sensors located on the body or implanted subcutaneously. These sensors allow monitoring of different type life parameters of a human. In the next part of work there is proposed the implementation of BAN networks to transport systems as...
Year 2014
-
Adaptive Method of Raster Images Compression and Examples of Its Applications in the Transport Telematic Systems
PublicationThe paper presents a concept and exemplary application of an adaptive method of compression of raster images which may be applied, i.a. in ITS systems. The described method allows to improve the efficiency of systems belonging to ITS category, which require transmission of large volumes of image data through telecommunications networks. The concept of the adaptive method of compression of raster images described in the paper uses...
-
Analiza empirycznego modelu propagacyjnego dla budynków parkingowych
PublicationRozwój branży telekomunikacyjnej pozwolił na możliwość realizacji transmisji bezprzewodowej za pomocą fal radiowych. Jednak pociąga to za sobą problemy związane ze zmiennymi warunkami propagacji fal radiowych. Ich złożoność zależy od środowiska propagacyjnego, w którym ta fala się rozchodzi. Aby zaprojektowanie bezprzewodowej sieci wewnątrzbudynkowej stało się możliwe, trzeba dysponować wiedzą na temat danego środowiska propagacyjnego...
-
Analiza i badania systemu antyspoofingowego GPS
PublicationArtykuł poświęcono problemowi spoofingu w systemie GPS, polegającego na niepowołanej transmisji sygnałów imitujących sygnały odbierane z satelitów GPS. Takie działanie prowadzi do wyznaczenia przez odbiornik nawigacyjny nieprawidłowego poło- żenia, prędkości i czasu. Wykrywanie tego typu działań i przeciwdziałanie im wymaga implementacji dodatkowych algorytmów po stronie odbiornika. W artykule szczególną uwagę poświęcono metodom...
-
Analiza i pomiarowa weryfikacja modeli propagacyjnych z zalecenia ITU-R P.1411 dla środowisk miejskich kanionów ulic i zakresu częstotliwości 800 MHz - 16 GHz
PublicationZ uwagi na urbanizację gwałtownie postępującą w przypadku zarówno zagranicznych, jak i polskich większych miast coraz częściej mamy w praktyce do czynienia z sytuacją, w której anteny obu końców łącza radiowego znajdują się poniżej średniego poziomu zabudowań. W takim przypadku fale radiowe rozprzestrzeniają się w swoisty sposób, głównie wzdłuż kanionów ulic, co ma charakter zgoła odmienny od alternatywnej i częściej rozważanej...
-
Analiza ograniczeń technologicznych systemów lokalizacji inercyjnej
PublicationW artykule opisano kluczowe ograniczenia technologiczne zmniejszające dokładność inercyjnych systemów lokalizacyjnych. Każdy z czynników został przedstawiony w kontekście swego źródła oraz wpływu na proces lokalizacyjny. Dodatkowo w artykule zawarto opis metod kompensacji błędów występujących w procesie lokalizacji inercyjnej. W treści artykułu analizie poddano rozwiązania obecne w systemach lokalizacji inercyjnej dla wolno poruszających...
-
ANALIZA WPŁYWU SZEROKOŚCI PASMA REFERENCYJNYCH SYGNAŁÓW LOKALIZACYJNYCH NA DOKŁADNOŚĆ ESTYMACJI ODLEGŁOŚCI TERMINALA RUCHOMEGO OD STACJI BAZOWEJ W SYSTEMIE LTE
PublicationW referacie przedstawiono wyniki przeprowadzonych analiz związanych z możliwościami interfejsu radiowego OFDM systemu LTE do określania położenia terminala ruchomego. Zostały zaprezentowane wyniki badań symulacyjnych dokładności określania odległości terminala od stacji bazowej na podstawie sygnałów referencyjnych o różnych szerokościach pasm częstotliwości, definiowanych w specyfikacji warstwy fizycznej systemu LTE.
-
Analysis of Accuracy of Modified Gradient Method in Indoor Radiolocalisation System
PublicationIn this paper a new method, called modified gradient method, has been proposed for position calculation on the basis of distance measurement in indoor environment. It is shown that well known method of position calculation such as Foy is inefficient in indoor environment. In this article is also described the indoor radiolocalisation system which was used for collecting distance measurements which were employed for further comparative...
-
Applicability of null-steering for spoofing mitigation in civilian GPS
PublicationCivilian GPS signals are currently used in many critical applications, such as precise timing for power grids and telecommunication networks. Spoofing may cause their improper functioning. It is a threat which emerges with the growing availability of GPS constellation simulators and other devices which may be used to perform such attack. Development of the effective countermeasures, covering detection and mitigation, is necessary...
Year 2012
-
AEGIR - asynchroniczny system lokalizacji naziemnej
PublicationSatelitarne systemy radionawigacyjne GNSS (Global Navigation Satellite System) są postrzegane przez terrorystów jako cel o wysokiej wartości. Systemy te mogą również stać się celem ataku dla bardziej pospolitych przestępców - hakerówkomputerowych i twórców wirusów. Zatem cały czas istnieje realne zagrożenie związane z zanikiem usługi GPS na danym obszarze bądź wadliwym jej funkcjonowaniem. W związku z tym istnieje potrzeba utrzymania...
-
AEGIS - demonstrator technologii C-IED
PublicationW referacie przedstawiono budowę i działanie opracowanego w Politechnice Gdańskiej demonstratora technologicznego systemu AEGIS, przeznaczonego do przeciwdziałania atakom z wykorzystaniem prowizorycznych urządzeń wybuchowych detonowanych drogą radiową (RCIED - Radio Controlled Improvised Explosive Devices). Przedstawiono zaimplementowaną oryginalną metodę generowania sygnału zagłuszającego o dowolnie ukształtowanym widmie częstotliwościowym,...
-
Analiza przydatności metody TWR dla potrzeb lokalizacji osób i mienia w środowisku wewnątrzbudynkowym
PublicationW artykule przedstawiono analizę przydatności metody TWR (Two-Way Ranging) dla potrzeb lokalizowania osób i mienia w środowisku wewnątrzbudynkowym. Artykuł skupia się na problemie doboru wybranych parametrów pracy węzłów sieci sensorowej (modemów), mierzącychodległości na podstawie znajomości czasów RTT (Round Trip Time). Opisano sposób doboru tych parametrów w przykładowej sieci sensorowej, który został uzupełniony o wyniki analizy...
Year 2020
-
AEGIS – Mobile Device for Generating Electromagnetic Curtain for Special Applications and Countering the Threats of RCIED
PublicationIn the article the assumptions, design and realization of the technological demonstrator of a mobile device for generating an electromagnetic curtain (with a cryptonym AEGIS) were presented, both in the area of hardware and software. The device is designed to block the radio communication systems by which it is possible to detonate the Radio Controlled Improvised Explosive Devices (RCIEDs). The preliminary laboratory tests of the...
-
Application of Diversity Combining with RLS Adaptive Filtering in Data Transmission in a Hydroacoustic Channel
PublicationWhen transmitting data in a hydroacoustic channel under difficult propagation conditions, one of the problems is intersymbol interference (ISI) caused mainly by the effect of multipath propagation. This phenomenon leads to a decrease in transmission parameters, and sometimes completely prevents it. Therefore, we have made an attempt to use diversity combining with Recursive Least Squares (RLS) adaptive filtering to improve the...
Year 2015
-
Algorithms for Ship Movement Prediction for Location Data Compression
PublicationDue to safety reasons, the movement of ships on the sea, especially near the coast should be tracked, recorded and stored. However, the amount of vessels which trajectories should be tracked by authorized institutions, often in real time, is usually huge. What is more, many sources of vessels position data (radars, AIS) produces thousands of records describing route of each tracked object, but lots of that records are correlated...
-
Algorytm doboru interfejsu radiowego dla radia kognitywnego
PublicationW artykule zaprezentowano zmodyfikowany cykl kognitywny i zaproponowano nowy algorytm do doboru interfejsu radiowego, dla radia kognitywnego, w danym momencie czasu, przy określonych, chwilowych warunkach operacyjnych pracy systemów. Działanie algorytmu zilustrowano w formie wyników badań symulacyjnych.
-
Analiza i badania systemu antyspoofingowego GPS
PublicationW rozprawie doktorskiej podjęto problem badawczy, jakim jest przeciwdziałanie spoofingowi w systemie nawigacji satelitarnej GPS. Spoofing oznacza rodzaj ataku elektronicznego, w którym urządzenie, zwane spooferem, przesyła do odbiornika sygnały imitujące te, które są odbierane z satelitów GPS. Odbiór sygnałów imitujących powoduje wyznaczenie nieprawidłowych informacji dotyczących czasu, położenia lub prędkości. Rozprawa obejmuje...
-
Analiza i badania systemu antyspoofingowego GPS
PublicationArtykuł dotyczy problemu spoofingu w systemie GPS, polegającego na niepowołanej transmisji sygnałów imitujących sygnały odbierane z satelitów GPS. Takie działanie prowadzi do wyznaczenia przez odbiornik nawigacyjny nieprawidłowego położenia, prędkości i czasu. Zostały opisane metody przeciwdziałania spoofingowi, w szczególności poprzez przestrzenne przetwarzanie sygnałów. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych efektywności tych...
-
ANALIZA PORÓWNAWCZA ZMODYFIKOWANEGO ALGORYTMU GRADEINTOWEGO ORAZ ALGORYTMU CHANA DO WYZNACZANIA POŁOŻENIA OBIEKTÓW W SYSTEMACH RADIONAWIGACYJNYCH
PublicationW referacie zostały omówione dwa algorytmy służące do wyznaczania położenia obiektów na podstawie pomiarów odległości: znany z literatury algorytm Chana oraz nowy zmodyfikowany algorytm gradientowy zaproponowany przez autorów referatu. Efektywność obu algorytmów została porównana na podstawie pomiarów przeprowadzonych w środowisku wewnątrzbudynkowym charakteryzującym się silną propagacją wielodrogową.
-
Android OS: A Review
PublicationDue to the technological development, mobile terminals have evolved into functionally sophisticated devices such as smartphones and tablets. The Android platform has become one of the most popular operating system with millions of new users each year. Despite many studies, none have provided a comprehensive description of this operating system. In this paper we present a review of the Android OS. We describe the platforms history...
-
ASYNCHRONICZNA METODA TDOA
PublicationPrzedstawiono nową metodę lokalizowania terminali ruchomych MT (Mobile Terminal) w sieciach radiowych, w których stacje bazowe BS (Base Station) pracują asynchronicznie względem siebie. Metoda ta, nazwana ATDOA (Asynchronous Time Difference of Arrival), umożliwia estymację położenia MT na podstawie pomiarów różnicy czasów propagacji sygnałów radiowych pomiędzy terminalem ruchomym będącym w ruchu, a pojedynczą stacją bazową w różnych...
Year 2003
-
Analiza jakości transmisji w interfejsie radiowym WCDMA/FDD w łączu ''w górę'' z wykorzystaniem turbokodowania
PublicationW referacie przedstawiono budowę turbokodera zastosowanego w systemie radiokomunikacji trzeciej generacji UMTS. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych jakości transmisji w łączu ''w górę''. Ponadto przedstawiono zasadę działania algorytmu SOVA wykorzystanego w dekoderze.
-
Analiza projektowa radiowej stacji dostępowej w terenie zabudowanym
PublicationPrzedstawiono zagadnienie planowania radiowej stacji dostępowej w mieście, uwzględniając przy tym rodzaj zabudowy. Przedstawiono zagadnienie budowy i wdrożenia takiej inwestycji telekomunikacyjnej. Omówiono procedurę projektowania stacji w oparciu o bilans energetyczny łącza radiowego. Przeanalizowano problem wyznaczania tłumienia sygnału radiowego przy użyciu wybranych modeli propagacyjnych, takich jak: model wolnej przestrzeni,...
-
Analiza użytkowa systemów telekomunikacji satelitarnej
PublicationOpisano kierunki rozwoju osobistej telekomunikacji satelitarnej. Omówiono zapotrzebowanie na usługi świadczone przy użyciu techniki satelitarnej. Przeanalizowano doświadczenia wynikające z eksploatacji systemów typu LEO i GEO, z punktu widzenia ich możliwości użytkowych i aktualnego zapotrzebowania rynku na usługi telekomunikacyjne dostarczane poprzez satelitę. Scharakteryzowano przydatność quasi-globalnego podsystemu Inmarsat-GAN...
Year 2011
-
Analiza przydatności wybranych modeli propagacyjnych do projektowaniaruchomych systemów radiowych w środowisku terminalu kontenerowego
PublicationNa wstępie krótko scharakteryzowano specyfikę propagacyjną w warunkach terminalu kontenerowego. Opisano modele propagacyjne będące przedmiotemanalizy oraz zastosowaną metodologię badań propagacyjnych. Omówiono wyniki takiej analizy i wynikające z niej wnioski. Wskazano potrzebę opracowania nowego modelu propagacyjnego przeznaczonego do wyznaczania tłumienia fali radiowej w takim środowisku.
-
Analiza przydatności wybranych systemów transmisji danych w systemie RSMAD
PublicationW pracy dokonano analizy przydatności wybranych systemów radiokomunikacyjnych, aktualnie wykorzystywanych lub możliwych do wykorzystania w przyszłości, do transmisji danych w Radiowym Systemie Monitorowania i Akwizycji Danych z Urządzeń Fotoradarowych (RSMAD). Przedstawiono wady i zalety każdego z systemów, zwracając szczególną uwagę na cechy, które w sposób bezpośredni decydują o przydatności danego rozwiązania w systemie RSMAD....
-
Analiza wybranych modeli propagacyjnych pod kątem ich przydatności do projektowania ruchomych systemów radiowych w terminalu kontenerowym
PublicationNa wstępie krótko scharakteryzowano specyfikę propagacyjną w warunkach terminalu kontenerowego. Opisano modele propagacyjne będące przedmiotem analizy oraz zastosowaną metodologię badań propagacyjnych. Omówiono wyniki takiej analizy i wynikające z niej wnioski. Wskazano potrzebę opracowania nowego modelu propagacyjnego przeznaczonego do wyznaczania tłumienia fali radiowej w takim środowisku.
-
Analizowanie transmisji DS CDMA : badania w środowisku sygnałów rzeczywistych
PublicationW referacie opisano metodę wykrywania sygnałów DS CDMA z modulacją BPSK poprzez badanie widma gęstości mocy (WGM) spotęgowanego sygnału. Na przykładzie eksperymentów przeprowadzonych z użyciem rzeczywistych sygnałów radiokomunikacyjnych pokazano wpływ emisji wąskopasmowych występujących w analizowanym paśmie częstotliwości na efektywność procesu wykrywania. Zaprezentowano wyniki eksperymentu, którego celem było wykrycie sygnałów...
-
Analysis of the Suitability of Selected Data Tranmission Systems in RSMAD
PublicationThis paper analyses the suitability of the selected radio communication systems currently used for data transmission, or usable in the future, in Radio System for Monitoring and Acquisition of Data from Traffic Enforcement Cameras (in short RSMAD). The paper also presents the advantages and disadvantages of each systems, paying particular attention to features that directly affect the suitability of the solution in the RSMAD system....
-
Architecture and Basic Assumptions of RSMAD
PublicationThe study presents the architecture of Radio System for Monitoring and Acquisition of Data from Traffic Enforcement Cameras (in short RSMAD) which is used for transmission (realized using GSM, UMTS or TETRA networks, and through the Internet network), archiving and exploring image data of traffic offenses. The paper also presents selected basic assumptions of the RSMAD system, which are relevant to the implemented by the system...
-
Architektura stosu technologicznego warstwy aplikacji systemu RSMAD
PublicationW pracy omówiono architekturę systemową oraz strukturę stosu technologicznego warstwy aplikacji Radiowego Systemu Monitorowania i Akwizycji Danych z Urządzeń Fotoradaro-wych (w skrócie RSMAD). Przedstawiono również kluczowe komponenty programowe tworzące ten system, wskazując m.in. na podstawowe funkcje realizowane przez nie w systemie RSMAD. W pracy przedstawiono także dekompozycję warstwową oprogramowania systemu RSMAD.