Search
Filters
total: 1720
filtered: 121
-
Catalog
- Publications 1435 available results
- Journals 3 available results
- People 66 available results
- Inventions 14 available results
- Projects 44 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 8 available results
- e-Learning Courses 121 available results
- Events 11 available results
- Open Research Data 15 available results
Chosen catalog filters
Search results for: PRZEMIANY ZANIECZYSZCZEŃ W ŚRODOWISKU
-
Termodynamika, W, OCE, sem. 2, lato 2021/22
e-Learning CoursesWykład obejmuje podstawową wiedzę z termodynamiki: pojęcia podstawowe, zasada zachowania i bilans substancji, pierwsza zasada termodynamiki, właściwości gazów, przemiany gazów, obiegi gazowe, druga zasada termodynamiki, właściwości par, obiegi parowe prawobieżne i lewobieżne, gazy wilgotne, wymiana ciepła
-
Termodynamika, W, PiBJ, sem. 2, lato 2021/22
e-Learning CoursesWykład obejmuje podstawową wiedzę z termodynamiki: pojęcia podstawowe, zasada zachowania i bilans substancji, pierwsza zasada termodynamiki, właściwości gazów, przemiany gazów, obiegi gazowe, druga zasada termodynamiki, właściwości par, obiegi parowe prawobieżne i lewobieżne, gazy wilgotne, wymiana ciepła
-
Termodynamika, W, OCE, sem. 2, lato 22/23
e-Learning CoursesWykład obejmuje podstawową wiedzę z termodynamiki: pojęcia podstawowe, zasada zachowania i bilans substancji, pierwsza zasada termodynamiki, właściwości gazów, przemiany gazowe, obiegi gazowe, druga zasada termodynamiki, właściwości par, obiegi parowe prawobieżne i lewobieżne, gazy wilgotne, wymiana ciepła
-
Termodynamika, W, PiBJ, sem. 2, lato 22/23
e-Learning CoursesWykład obejmuje podstawową wiedzę z termodynamiki: pojęcia podstawowe, zasada zachowania i bilans substancji, pierwsza zasada termodynamiki, właściwości gazów, przemiany gazów, obiegi gazowe, druga zasada termodynamiki, właściwości par, obiegi parowe prawobieżne i lewobieżne, gazy wilgotne, wymiana ciepła
-
Projekt architektoniczno-urbanistyczny
e-Learning CoursesPrzedmiot ma na celu naukę projektowania architektonicznego uwzględniającego specyfikę interwencji w środowisku historycznym rozumianym od skali urbanistycznej po projektowanie detali architektonicznych.
-
Ochrona antykorozyjna obiektów oceanotechnicznych
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zaznajomienie studenta z rodzajami korozji w środowisku wodnym oraz technikami zabezpieczeń aktualnie stosowanych w przemyśle
-
Podstawy ochrony środowiska - 2023/2024
e-Learning CoursesI rok, semestr 1 Celem przedmiotu jest zdobycie podstawowej wiedzy o środowisku i procesach w nim zachodzących. Dotyczy ogólnej edukacji proekologicznej.
-
Podstawy ochrony środowiska - 2022/2023
e-Learning CoursesI rok, semestr 1 Celem przedmiotu jest zdobycie podstawowej wiedzy o środowisku i procesach w nim zachodzących. Dotyczy ogólnej edukacji proekologicznej.
-
Termodynamika, W, ZiIP, sem.03, zimowy 22/23
e-Learning CoursesPojęcia podstawowe. Pierwsza zasada termodynamiki dla układów zamkniętych i otwartych. Własności gazów doskonałych i prawa gazowe. Termiczne i kaloryczne równania stanu. Przemiany termodynamiczne gazu doskonałego. Gazowe obiegi termodynamiczne. Entropia. Druga zasada termodynamiki. Podstawy termodynamiki par i obiegów parowych.
-
Grafika i geometria inżynierska [2018/19]
e-Learning CoursesElektrotechnika, I stopień, 1 semestr. Kurs omawia podstawy teoretyczne rysunku technicznego oraz podstawowe informacje związane z umiejętnością zaimplementowania tych wiadomości w środowisku AutoCAD.
-
Socjologia miasta 2021/22
e-Learning CoursesPrzedmiot kursu: wybrane zagadnienia z socjologii miasta obejmujące przemiany współczesnego środowiska zurbanizowanego w aspekcie społecznym, kulturowym i przestrzennym. Cel przedmiotu: przedstawienie związków zachodzących pomiędzy środowiskiem społecznym i przestrzennym na tle współczesnych przemian miasta
-
Socjologia miasta 20/21
e-Learning CoursesPrzedmiot kursu: wybrane zagadnienia z socjologii miasta obejmujące przemiany współczesnego środowiska zurbanizowanego w aspekcie społecznym, kulturowym i przestrzennym. Cel przedmiotu: przedstawienie związków zachodzących pomiędzy środowiskiem społecznym i przestrzennym na tle współczesnych przemian miasta
-
Ochrona Środowiska
e-Learning CoursesJednym z głównych wyzwań, przed jakimi stają społeczeństwa w XXI wieku, jest poprawa jakości wody i powietrza poprzez zmniejszenie zanieczyszczenia, zminimalizowanie uwalniania do powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych niebezpiecznych substancji chemicznych oraz intensyfikacja recyklingu wody zarówno użytkowej w przemyśle, jak i dla celów komunalnych. Zanieczyszczenie wody i powietrza to ważny problem ogólnoświatowy, który...
-
ZT_Technologie ochrony powietrza - wykład
e-Learning CoursesCharakterystyka głównych zanieczyszczeń powietrza. Ogólne zasady zwalczania zapylenia. Mechanizmy odpylania powietrza. Odpylanie suche i mokre. Pierwotne i wtórne metody ograniczania emisji NOx. Ochrona powietrza poprzez odsiarczanie paliw kopalnych. Odsiarczanie spalin. Metody ograniczania emisji LZO. Kontrola emisji CO2. Kontrola emisji odorów.
-
ZT_Technologie ochrony powietrza - wykład - Nowy
e-Learning CoursesCharakterystyka głównych zanieczyszczeń powietrza. Ogólne zasady zwalczania zapylenia. Mechanizmy odpylania powietrza. Odpylanie suche i mokre. Pierwotne i wtórne metody ograniczania emisji NOx. Ochrona powietrza poprzez odsiarczanie paliw kopalnych. Odsiarczanie spalin. Metody ograniczania emisji LZO. Kontrola emisji CO2. Kontrola emisji odorów.
-
Wielousługowe architektury IP 2021
e-Learning CoursesCelem kursu jest zrozumienie przyczyn ewolucji sieci do sieci następnej generacji, poznanie architektury IP Multimedia Subsystem (IMS), usług i aplikacji IMS, zrozumienie koncepcji tworzenia nowych usług i aplikacji w środowisku IMS
-
Wielousługowe architektury IP
e-Learning CoursesCelem kursu jest zrozumienie przyczyn ewolucji sieci do sieci następnej generacji, poznanie architektury IP Multimedia Subsystem (IMS), usług i aplikacji IMS, zrozumienie koncepcji tworzenia nowych usług i aplikacji w środowisku IMS
-
Wirtualne zespoły robocze - lato'22
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przedstawienie nie-algorytmicznych modeli obliczeń do pracy grupowej w środowisku rozproszonym, nowych kierunków rozwoju zastosowań informatyki dla potrzeb społeczeństwa informacyjnego oraz zademonstrowanie w praktyce kilku aplikacji, reprezentujących główne klasy rozproszonych systemów interaktywnych
-
Wirtualne zespoły robocze - nst zima24
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przedstawienie nie-algorytmicznych modeli obliczeń do pracy grupowej w środowisku rozproszonym, nowych kierunków rozwoju zastosowań informatyki dla potrzeb społeczeństwa informacyjnego oraz zademonstrowanie w praktyce kilku aplikacji, reprezentujących główne klasy rozproszonych systemów interaktywnych
-
Wirtualne zespoły robocze - lato24
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przedstawienie nie-algorytmicznych modeli obliczeń do pracy grupowej w środowisku rozproszonym, nowych kierunków rozwoju zastosowań informatyki dla potrzeb społeczeństwa informacyjnego oraz zademonstrowanie w praktyce kilku aplikacji, reprezentujących główne klasy rozproszonych systemów interaktywnych
-
Wirtualne zespoły robocze - zima23 (nst)
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przedstawienie nie-algorytmicznych modeli obliczeń do pracy grupowej w środowisku rozproszonym, nowych kierunków rozwoju zastosowań informatyki dla potrzeb społeczeństwa informacyjnego oraz zademonstrowanie w praktyce kilku aplikacji, reprezentujących główne klasy rozproszonych systemów interaktywnych
-
Historia Architektury
e-Learning CoursesCykl wykładów mający na celu pokazanie w przekrojowy sposób procesy, przemiany oraz szeroko rozumiany rozwój myśli architektonicznej od prehistorii do współczesności. Celem zajęć jest uświadomienie roli architektury w życiu i rozwoju społecznym na przestrzeni dziejów wskazując na znaczenie cech materialnych, technicznych, kulturowych, społecznych czy politycznych. Kurs ma uświadamiać integralność rozwoju historycznego architektury...
-
Metody komputerowe w Inżynierii Sanitarnej st. stac. IŚ mgr sem. I - Nowy
e-Learning CoursesWYKŁAD Rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych: zagadnienie początkowe i zagadnienie brzegowe. Metody numerycznego rozwiązania zagadnienia początkowego: metody jednokrokowe, metody wielokrokowe jawne i niejawne. Rozwiązywanie układów równań różniczkowych zwyczajnych. Równanie transportu zanieczyszczeń - aspekty matematyczne i praktyczne. Sposoby upraszczania w praktyce. Człony źródłowe - opis procesów oczyszczania i samooczyszczania....
-
Metody komputerowe w Inżynierii Sanitarnej st. stac. IŚ mgr sem. I r.a.21/22
e-Learning CoursesWYKŁAD Rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych: zagadnienie początkowe i zagadnienie brzegowe. Metody numerycznego rozwiązania zagadnienia początkowego: metody jednokrokowe, metody wielokrokowe jawne i niejawne. Rozwiązywanie układów równań różniczkowych zwyczajnych. Równanie transportu zanieczyszczeń - aspekty matematyczne i praktyczne. Sposoby upraszczania w praktyce. Człony źródłowe - opis procesów oczyszczania i samooczyszczania....
-
Modelowanie w inżynierii sanitarnej st. stac. IŚ mgr sem. I r.a.22/23
e-Learning CoursesWYKŁAD Rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych: zagadnienie początkowe i zagadnienie brzegowe. Metody numerycznego rozwiązania zagadnienia początkowego: metody jednokrokowe, metody wielokrokowe jawne i niejawne. Rozwiązywanie układów równań różniczkowych zwyczajnych. Równanie transportu zanieczyszczeń - aspekty matematyczne i praktyczne. Sposoby upraszczania w praktyce. Człony źródłowe - opis procesów oczyszczania i samooczyszczania....
-
Modelowanie w inżynierii sanitarnej st. stac. IŚ mgr sem. I r.a.23/24
e-Learning CoursesWYKŁAD Rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych: zagadnienie początkowe i zagadnienie brzegowe. Metody numerycznego rozwiązania zagadnienia początkowego: metody jednokrokowe, metody wielokrokowe jawne i niejawne. Rozwiązywanie układów równań różniczkowych zwyczajnych. Równanie transportu zanieczyszczeń - aspekty matematyczne i praktyczne. Sposoby upraszczania w praktyce. Człony źródłowe - opis procesów oczyszczania i samooczyszczania....
-
Współpraca w cyberprzestrzeni - lato24
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przedstawienie nie-algorytmicznych modeli obliczeń do pracy grupowej w środowisku rozproszonym, nowych kierunków rozwoju zastosowań informatyki dla potrzeb społeczeństwa informacyjnego oraz zademonstrowanie w praktyce kilku aplikacji, reprezentujących główne klasy rozproszonych systemów interaktywnych.
-
Podstawy mikrobiologii środowiska
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przypomnienie i usystematyzowanie wiedzy dotyczącej mikroorganizmów i ich roli w środowisku oraz poszerzenie wiedzy dotyczącej procesów samooczyszczania w tym potencjału ich zastosowania do konkretnych problemów inżynierskich, np. zapewnienie bezpieczeństwa wody pitnej i oczyszczanie ścieków
-
Historia urbanistyki GP
e-Learning CoursesKurs jest przeznaczony dla studentów I semestru Gospodarki Przestrzennej i obejmuje wykłady i ćwiczenia. Studenci zapoznają się z historią i zasadami planowania i budowy miast na przestrzeni dziejów, ucząc się czynników i procesów determinujących przekształcenia w środowisku zbudowanym.
-
Komputerowa Analiza Konstrukcji 2021/2022
e-Learning CoursesBudownictwo, rok 3, sem 6 Celem kursu jest zapoznanie się z podstawami metod komputerowej analizy konstrukcji od strony teoretycznej oraz praktycznej, poprzez pracę w środowisku obliczeniowym metody elementów skończonych na przykładzie programu Autodesk Robot SAP.
-
OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I ZAGOSPODAROWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH 2021
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie z charakterystyką różnych typów ścieków w zależności od ich pochodzenia (sektor komunalny i przemysłowy) oraz powszechnie stosowanymi technologiami usuwania zanieczyszczeń ze ścieków a także metodami alternatywnymi. Kolejnym celem jest przybliżenie problematyki zagospodarowania osadów ściekowych generowanych w komunalnych oczyszczalniach ścieków i zakładach przemysłowych.
-
Komputerowa Analiza Konstrukcji 2022/2023
e-Learning CoursesBudownictwo, rok 3, sem 6 Celem kursu jest zapoznanie się z podstawami metod komputerowej analizy konstrukcji od strony teoretycznej oraz praktycznej, poprzez pracę w środowisku obliczeniowym metody elementów skończonych na przykładzie programu Autodesk Robot Structural Analysis Professional.
-
Geologia dna morskiego 2021/2022
e-Learning CoursesKurs przeznaczony jest dla studentów I semestru studiów II stopnia kierunku Inżynieria Morska i Brzegowa na WOiO i WILIŚ. Tematyka kursu obejmuje zagadnienia geologii morza, procesów formujących dno morskie i oceaniczne a także strefę brzegową oraz skał powstających w środowisku morskim.
-
Komputerowa Analiza Konstrukcji 2023/2024
e-Learning CoursesBudownictwo, rok 3, sem 6 Celem kursu jest zapoznanie się z podstawami metod komputerowej analizy konstrukcji od strony teoretycznej oraz praktycznej, poprzez pracę w środowisku obliczeniowym metody elementów skończonych na przykładzie programu Autodesk Robot Structural Analysis Professional.
-
Środowiskowe zagrożenia zdrowia publicznego
e-Learning CoursesPrzedmiot dotyczy aspektów zdrowia publicznego (w tym jakości życia), które są determinowane przez czynniki biologiczne, chemiczne i fizyczne środowiska; obejmuje także zagadnienia oceny, eliminacji i zapobiegania obecności w środowisku tych czynników, które mogą oddziaływać negatywnie na zdrowie obecnego i przyszłych pokoleń.
-
2024 Oczyszczanie Ścieków i Zagospodarowanie Osadów Ściekowych
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie Studentów z charakterystyką różnych typów ścieków w zależności od ich pochodzenia (sektor komunalny i przemysłowy) oraz powszechnie stosowanymi technologiami usuwania zanieczyszczeń ze ścieków, a także metodami alternatywnymi. Kolejnym celem jest przybliżenie problematyki zagospodarowania osadów ściekowych generowanych w komunalnych oczyszczalniach ścieków i zakładach przemysłowych.
-
Technologie remediacji środowiska
e-Learning CoursesRozwój przemysłowo-gospodarczy i rozwój infrastruktury oraz wzrost standardu życia mieszkańców każdego kraju nieodzownie niosą za sobą powstawanie rosnących ilości różnego rodzaju ścieków oraz odpadów przemysłowych i komunalnych. To z kolei przyczynia się do postępującego zanieczyszczenia i degradacji środowiska, w tym szczególnie podłoża gruntowego. Stąd niezwykle istotne jest zapobieganie zanieczyszczeniom poprzez projektowanie...
-
Urządzenia grzewcze, chłodnicze, klimatyzacyjne i wentylacyjne, W, Oce, sem. 5, zima 24/25
e-Learning CoursesInstalacje grzewcze na statkach. Czynniki grzewcze (para wodna, olej termiczny, energia elektryczna). Instalacje grzewcze na zbiornikowcach i chemikaliowcach. Klimat - komfort termiczny. Parametry powietrza wilgotnego, wykres i-X, przemiany powietrza wilgotnego. Klimatyzacja na statkach - rozwiązania konstrukcyjne. Charakterystyka ładunków (higroskopijne i niehigroskopijne). Mikroklimat w ładowni. Wentylacja ładowni - rozwiązania...
-
Projektowanie systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych,W,Mechanika i Budowa Maszyn,sem. 02,zimowy 22/23
e-Learning CoursesWentylacja. Systemy wentylacji hal przemysłowych. Ochrona strefy pracy przed zagrożeniami związanymi z emisją zanieczyszczeń. Sposoby obliczania strumieni nawiewnych i wywiewnych. Projektowanie sieci przewodów. Dobór urządzeń. Znaczenie i zastosowanie klimatyzacji. Klimatyzacja komfortu. Klimatyzacja przemysłowa. Powietrze wilgotne. Obliczanie obciążenia cieplnego obiektów-zyski i straty ciepła. Niezbędna ilość powietrza...
-
Bezpieczeństwo i niezawodność systemów chmurowych (2022Z)
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy ze specyfiką projektowania, wdrażania oraz wykorzystania systemów chmurowych, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ich bezpieczeństwa oraz niezawodności. Realizowane zajęcia projektowe pozwolą na wykorzystanie wiedzy teoretycznej przy budowie funkcjonalnego elementu chmury prywatnej, podczas gdy zajęcia laboratoryjne umożliwią realizację wdrożenia i przetestowanie powyższego elementu...
-
Informatyka, P1b,TiL, sem.01,zimowy 22/23
e-Learning CoursesZakres tematyczny prowadzonych zajęć obejmuje podstawy informatyki i nauki o programowaniu, rozwiązywania zadań i tworzenia algorytmów, budowy schematów blokowych i posługiwania się pseudo kodem oraz językiem skryptowym w środowisku Matlab. Pisanie programów, tworzenie fukcji oraz procedur. Uzywanie tablic i zmienych różnego typu. Używanie funkcji pozwalającyhc na wizualizację wyników badań.
-
Informatyka, P5b,TiL, sem.01,zimowy 22/23
e-Learning CoursesZakres tematyczny prowadzonych zajęć obejmuje podstawy informatyki i nauki o programowaniu, rozwiązywania zadań i tworzenia algorytmów, budowy schematów blokowych i posługiwania się pseudo kodem oraz językiem skryptowym w środowisku Matlab. Pisanie programów, tworzenie fukcji oraz procedur. Uzywanie tablic i zmienych różnego typu. Używanie funkcji pozwalającyhc na wizualizację wyników badań.
-
Oddziaływanie obiektów energetycznych na środowisko, PG_00041872
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest przekazanie umiejętności identyfikacji oddziaływania różnych obiektów energetycznych na środowisko naturalne. Oprócz wpływu energetyki konwencjonalnej opartej na spalaniu węgla, omówione zostaną efekty środowiskowe elektrowni wodnych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych oraz elektrowni wykorzystujących gaz ziemny i gaz pochodzący z biomasy. Omówione zostaną także wybrane metody i technologie ograniczania...
-
Zdolni z Pomorza 2018/19 - HTML5 - podstawy programowania
e-Learning CoursesCel kursu: Celem kursu jest zapoznanie uczniów z podstawami w zakresie programowania w języku HTML5 oraz z podstawami tworzenia aplikacji w środowisku JavaScript. Opis kursu: Materiał przedstawiany na kursie będzie wprowadzał do zagadnień programowania w języku HTML5 oraz CSS3 i Java Script. Od uczniów wymagana jest podstawowa wiedza w zakresie obsługi komputerów. Mile widziane są wcześniejsze doświadczenia w zakresie programowania...
-
Zdolni z Pomorza 2017/18 - HTML5 - podstawy programowania
e-Learning CoursesCel kursu: Celem kursu jest zapoznanie uczniów z podstawami w zakresie programowania w języku HTML5 oraz z podstawami tworzenia aplikacji w środowisku JavaScript. Opis kursu: Materiał przedstawiany na kursie będzie wprowadzał do zagadnień programowania w języku HTML5 oraz CSS3 i Java Script. Od uczniów wymagana jest podstawowa wiedza w zakresie obsługi komputerów. Mile widziane są wcześniejsze doświadczenia w zakresie programowania...
-
Zarządanie międzynarodowe_zimowy 2024/25 (Niestacjonarne)
e-Learning CoursesZarządzanie Międzynarodowe to kurs, którego celem jest zapoznanie z kluczowymi aspektami zarządzania w globalnym środowisku biznesowym. Zajęcia skupiają się na analizie strategii międzynarodowych przedsiębiorstw, wyzwań związanych z różnorodnością kulturową, negocjacjami międzykulturowymi oraz operacjami na rynkach międzynarodowych. Studenci zdobywają wiedzę i umiejętności potrzebne do skutecznego zarządzania międzynarodowymi zespołami,...
-
Zarządanie międzynarodowe_zimowy 2024/25 (Stacjonarne)
e-Learning CoursesZarządzanie Międzynarodowe to kurs, którego celem jest zapoznanie z kluczowymi aspektami zarządzania w globalnym środowisku biznesowym. Zajęcia skupiają się na analizie strategii międzynarodowych przedsiębiorstw, wyzwań związanych z różnorodnością kulturową, negocjacjami międzykulturowymi oraz operacjami na rynkach międzynarodowych. Studenci zdobywają wiedzę i umiejętności potrzebne do skutecznego zarządzania międzynarodowymi zespołami,...
-
Geoinformatyka w komunikacji (GwK) 2023/2024 (Archiwizowany 2023-11-02)
e-Learning CoursesSłuchacz poznaje strukturę, funkcjonowania oraz cechy systemów GiS oraz uczy się opracowywania danych wektorowych i rastrowych GiS. W ramach przedmiotu przedstawione i wykorzystane są dane geodezyjne pochodzące z krajowego geoportalu. Podczas kursu słuchacz uczy się tworzenia i wykorzystywania zautomatyzowanych algorytmów w środowisku ArcGIS. Słuchacz poznaje metody opracowania danych pochodzących z naziemnego i lotniczego skanowania...
-
Informatyka, W, TRA(sem.3) zimowy 22/23 (PG_00041836)
e-Learning Coursesautor kursu: dr inż. Tacjana Niksa-Rynkiewicz Kurs realizowany w ramach przedmiotu Informatyka - wykład (15 godz.) kierunek: Kierunek: Transport i logistyka (WIMiO), I stopnia - inżynierskie, stacjonarne, 2022/2023 - zimowy Celem przedmiotu jest opanowanie umiejętności z zakresu nauki o programowaniu, rozwiązywania zadań i tworzenia algorytmów, budowy schematów blokowych i posługiwania się pseudo kodem oraz językiem skryptowym...
-
Modelowanie w inżynierii sanitarnej st. nstac. IŚ mgr sem. II r.a. 23/24
e-Learning CoursesWYKŁAD Zapoznanie z podstawowymi metodami numerycznymi do rozwiązywania równań nieliniowych, układów równań liniowych i nieliniowych, metodami interpolacji i aproksymacji. Rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych: zagadnienie początkowe i zagadnienie brzegowe. Metody numerycznego rozwiązania zagadnienia początkowego: metody jednokrokowe, metody wielokrokowe jawne i niejawne. Rozwiązywanie układów równań różniczkowych zwyczajnych....