Search
dr hab. Przemysław Parszutowicz
Employment
- Associate professor at Department of Social Sciences and Philosophy
- Associate Professor at Institute of Philosophy and Sociology Polish Academy of Sciences
Publications
Filters
total: 27
Catalog Publications
-
O imionach bogów
PublicationArtykuł omawia i analizuje Cassirerowską koncepcję imion bogów. Koncepcja ta pochodzi z najważniejszego bodaj okresu jego twórczości – okresu współpracy z Biblioteką Warburga – i mimo niewielkich rozmiarów jest w dużej mierze reprezentatywna, tak gdy idzie o wykorzystywaną przez niego metodę, jak i o główny obszar jego zainteresowań badawczych. Stanowi bezpośrednie nawiązanie do rozprawy Hermanna Usenera Götternamen. Versuch einer...
-
Cassirer E. Język i mit. Przyczynek do zagadnienia imion bogów.Przekład, wstęp i opracowanie: Przemysław Parszutowicz.. Wydaw. Marek Drzewiecki,2021
PublicationRozprawa Cassirera pochodzi z najważniejszego bodaj okresu jego twórczości – okresu współpracy z Biblioteką Warburga – i mimo niewielkich rozmiarów jest w dużej mierze reprezentatywna, tak gdy idzie o wykorzystywaną przez niego metodę, jak i o główny obszar jego zainteresowań badawczych. Stanowi bezpośrednie nawiązanie do rozprawy Hermanna Usenera Götternamen. Versuch einer Lehre von der religiösen Begriffsbildung. Pod względem...
-
Cassier E.Filozofia form symbolicznych. Część pierwsza: Język. Przekład, wstęp i opracowanie Przemysław Parszutowicz, Kęty : Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2018
PublicationNeokantysta Cassirer podejmuje wyjściową kantowską intuicję, rozszerza ją jednak także poza przyrodoznawstwo, na cały obszar „rozumienia świata”. […] Sztuka, język, religia i nauka to wymiary ludzkiej aktywności sensotwórczej, które manifestują się jako obszary kultury, każdorazowo różniące się w swej funkcji i ekspresji. Wspólne im jest to, że nie odwzorowują po prostu tego, co dane, lecz że raczej to, co dane, najpierw wytwarzają....
-
Ernst Cassirer’s Idea of the Critique of Knowledge
PublicationThe article analyses systematically and historically the specific idea of transcenden-talism developed in the Marburg School of Neo-Kantianism. The unique line of the Marburg’s School interpretation of Kant’s critical philosophy consists in contrasting critical (relational) and dogmatic (substantial) understandings of basic philosophical concepts. This line is characteristic of the Marburg School...
-
Koncepcja "Myślenia Mitycznego" Ernsta Cassirera
PublicationArtykuł krótko rekapituluje teorię myślenia mitycznego Ernsta Cassirera, osadzając jego teorię na tle tradycji idealizmu niemieckiego, neokantyzmu i filozofii symbolicznej.
-
Cassirer E. .Filozofia form symbolicznych. Część Druga: Myślenie Mityczne.Przekład, wstęp i opracowanie Andrzej Karalus i Przemysław Parszutowicz, Kęty: Wydaw.Marek Derewiecki,2020
PublicationTłumaczenie ksiązki: Andrzej Karalus i Przemysław Parszutowicz
-
Substancja i funkcja : badania nad podstawowymi problemami krytyki poznania
PublicationArtykuł Pojęcie substancji i pojęcie funkcji w filozofii Ernsta Cassirera stanowi wprowadzenie do polskiego przekładu jednego z najważniejszych dzieł filozoficznych XX stulecia. Pokazuje genezę i oddziaływanie tej pracy, wskazuje na jej miejsce pośród pozostałych, licznych prac jej autora, uzasadniając jej kluczową rolę nie tylko dla rozwoju jego myśli, lecz także całej XX wiecznej filozofii. Streszcza główne wątki tej rozprawy,...
-
Pojęcie przedmiotu poznania w filozofii krytycznej
PublicationRozprawka Pojęcie przedmiotu poznania w filozofii krytycznej przedstawia zawiłości krytycznego pojęcia przedmiotu poznania, przeciwstawiając je pojęciu "dogmatycznemu" - charakterystycznemu dla systemów przedkantowskich, bądź dla potocznego, "naiwnego" obrazu świata. Autor opiera się w niej głównie na myśli Immanuela Kanta i jej rozwinięciu, które miało miejsce na przełomie wieku XIX i XX w szkole marburskiej.
-
Filozofia krytyczna jako teoria metody poznania naukowego
PublicationPraca Parszutowicza Filozofia krytyczna jako teoria metody poznania naukowego postuluje możliwość wykorzystania metody kantowskiej jako specyficznej filozofii nauki. Jest propozycją ograniczenia zbyt wielkich zdaniem autora oczekiwań względem filozofii transcendentalnej i wykorzystania jej w sposób, który jak dotąd przynosił największe efekty - mianowicie jako filozofii i metodologii nauk. Rekonstruuje historyczne przykłady takiego...
-
Historia filozofii jako historia problemu poznania : propozycja Ernsta Cassirera
PublicationRozprawka ''Historia filozofii jako historia problemu poznania'' ma na celu przedstawienie sposobu uprawiania historii filozofii reprezentowanego przez filozofów skupionych wokół neokantowskiej szkoły marburskiej, w szczególności zaś przez Ernsta Cassirera. Sposób ten opiera się na analizie historyczno-genetycznej, w wyniku której poszczególne, tak historyczne, jak i współczesne koncepcje filozoficzne, traktuje się jako specjalne...
-
Cassier E. Filozofia form symbolicznych tom 3. Fenomenologia poznania.Przekład, wstęp i opracowanie : Przemysław Parszutowicz i Andrzej Karalus.Wydaw. Marek Derewiecki, 2022
PublicationTrzeci tom opus magnum Cassirera zawiera szczegółową prezentację teoretycznego szkieletu całej koncepcji Filozofii form symbolicznych Cassirera oraz jej głównych pojęć (takich jak symboliczna pregnancja), wraz z opisem funkcji świadomości i poziomów jej obiektywizacji. Naczelnym przedmiotem badań tomu jest ogólnie pojęta świadomość rozumiana jako specyficzna funkcja poznawczo-syntetyzująca, kształtująca różnorodność świata kultury....
-
O symbolicznej pregnancji
PublicationThe aim of the article is to introduce and demonstrate the specificity of Cassirer ̓s concept of symbolic pregnancy. This concept is considered by many scholars to be the most important, root concept of his entire philosophy of symbolic forms. It constitutes the originality of his phenomenology in comparison with that of Husserl, Brentano, Scheler or Heidegger.
-
The relevance of Cassirer
PublicationThe article disscusses the topicality of Cassirer's philosophy and its influence on contemporary humanities.
-
Ernst Cassirer, Logika nauk o kulturze
PublicationKsiążka stawia przed sobą cele systematyczno-genetyczne, próbując określić filozoficzne źródła możliwości najważniejszych problemów myśli – w tym wypadku genezy i możliwości legitymizacji innego typu refleksji niż matematyczno-przyrodnicza. Składa się z pięciu rozpraw, których głównym zadaniem jest odsłonięcie historycznych oraz teoretycznych źródeł możliwości nauk o kulturze i ukazanie naczelnej funkcji poznawczej („źródłowej...
-
O fenomenologii form symbolicznych
PublicationArtykuł omawia problematykę fenomenologii form symboliczych w filozofii Ernsta Cassirera i pokazuje miejsce oraz rolę fenoemenologii w systemie tego mysliciela w oparciu o najnowsze wydanie jego spuścizny rękopismienniczej.W artykule podjęto takze próbę określenia specyficki fenomenologii Cassirera na tle innych projektów fenomenologii XX wieku.
-
Władysław Tatarkiewicz, Szkoła marburska i jej idealizm
PublicationKsiążka Władysława Tatarkiewicza zatytułowana Szkoła marburska i jej idealizm składa się z pięciu artykułów poświęconych marburskiej filozofii neokantowskiej oraz tekstów czterech recenzji dotyczących rozpraw filozofów z Marburga. Teksty te zostały napisane i opublikowane w polskich czasopismach filozoficznych tuż po powrocie Tatarkiewicza do kraju z prowadzonych pod kierunkiem Hermanna Cohena i Paula Natorpa studiów w Marburgu...
-
O istocie dogmatyzmu z punktu widzenia filozofii krytycznej
Publication"O istocie dogmatyzmu z punktu widzenia filozofii krytycznej" przedstawia metodyczne założenia filozoficznej opozycji "dogmatyzm-krytycyzm", stanowiącej jeden z głównych fundamentów doktryny neokantowskiej szkoły marburskiej. Autor w oparciu o prace Kanta, Cohena, Natorpa i Cassirera prezentuje warunki możliwości oraz mechanizmy powstawania budowanych substancjalnie dogmatyzmów (takich jak choćby system filozoficzny Ch. Wolffa),...
-
THE INFLUENCE OF GESTALT THEORY ON ERNST CASSIRER’S PHENOMENOLOGY OF SYMBOLIC FORMS
PublicationIn the opinion of many scholars the notion of symbolic pregnancy is one of the key concepts in Ernst Cassirer’s philosophy of symbolic forms. Without a proper under-standing of its conceptual frame Cassirer’s philosophy lacks a consistent foundation. The notion symbolic pregnancy offers the mechanism of distinction of symbolic forms. The newest investigations (also in unpublished or less known, neglected writings of the philosopher)...
-
Esej o człowieku
PublicationArtykuł ma za zadanie przybliżenie życia i twórczości Ernsta Cassirera, ważnej filozoficznej postaci pierwszej połowy XX wieku. Twórca teorii form symbolicznych, wybitny historyk filozofii i idei, teoretyk poznania naukowego w jego rozmaitych formach wart jest przypomnienia szczególnie w obliczu niedawnej publikacji jego bardzo obszernej spuścizny rękopiśmienniczej. Osiemnastotomowe wydanie ineditów znacząco zmienia dotychczasowe...
-
Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei
PublicationArtykuł służy jako wprowadzenie do warszawskiej szkoły historii idei. Autorzy rekapitulują historię tego kręgu akademickiego i krótko opisują jego metodologię. Podkreślone zostają więzi łączące szkołę warszawską z "Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej".
-
Substancja jako funkcja. Krytyczne pojęcie substancjalności i problem syntezy a priori
PublicationArtykuł zarysowuje mocno akcentowaną przez filozofów z neokantowskiej szkoły marburskiej opozycję przypisywanego Arystotelesowi, "rzeczowego", lub "metafizycznego" znaczenia pojęcia substancji i jej krytycznego znaczenia relacyjnego. Przeciwstawienie to, charakterystyczne zwłaszcza dla wymienionej szkoły i w niej twórczo rozwijane, wychodzi od krytyki Arystotelesa oraz jego pojęcia "substancji jako bytu w sobie", w której wyniku...
-
Kulturowe aspekty integracji europejskiej
PublicationPojęcie Europy jest najczęściej, zwłaszcza w związku z procesami integracyjnymi, rozpatrywane i dyskutowane z punktu widzenia ekonomiczno-prawnego, rzadziej zaś społeczno-kulturowego. To ten ostatni jednak stwarza możliwość adekwatnego sformułowania pytania o podstawy europejskiej tożsamości i daje narzędzia umożliwiające dotarcie do nich. Dzięki temu pozwala pokazać Europę jako wspólnotę kulturową, dla której rozwiązania ekonomiczno-prawne...
-
Ernst Cassirer's Idea of the Critique of Knowledge
PublicationArticle is a systematic and historical presentation of a specific understanding of the idea of transcendentalism, developed in so called Marburg School of neo-Kantianism. Their unique line of interpretation of Kant’s critical philosophy which consisted in contrasting critical (relational) and dogmatic (substantial) understanding of basic philosophical concepts is characteristic, from one hand, of Marburg School of idealism and,...
-
On the Transcendental Philosophy in the Light of the Kantian Aggregate - System Opposition
PublicationTh e article represents an attempt to determine the essence of critical philosophy in the light of Kantian distinction between aggregate and system. In order to achieve this, the article harks back to Kant’s work and to accomplishments of Marburg School of neo-Kantianism and particularly to Ernst Cassirer’s philosophy. Discrimination between aggregate and system as two possible types of knowledge representation rests on the precedent...
-
Fenomenologia form symbolicznych. Podstawowe pojęcia i inspiracje "późnej" filozofii Ernsta Cassirera
PublicationMonografia rekonstruuje system filozofii Ernsta Casirera w oparciu o nieznane do niedawna teksty jego spuścizny rekopiśmienniczej. Jest pierwszym w języku polskim kompleksowym opracowaniem całości filozofii tego myśliciela.
-
Filozofia jako krytyka poznania. Wprowadzenie do transcendentalizmu Ernsta Cassirera
PublicationRdzeń monografii stanowią założenia metodologiczne i refleksja nad zasadami poznania wyrastające z tradycji filozofii krytycznej i przedstawione przez Cassirera jako „krytyka poznania”. Ma ona na celu przedstawienie oraz omówienie historii i teorii transcendentalizmu w jego marburskiej postaci oraz pokazanie jego potencjału wyjaśniającego jako metody współczesnych nauk ścisłych i humanistycznych.
-
Marburska filozofia krytyczna wobec psychologizmu
PublicationArtykuł omawia stanowisko neokantowskiej szkoły marburskiej wobec ujęć upatrujących źródła i prawomocności poznania w psychologii. Psychologizm był zwalczany w szkole marburskiej do tego stopnia, że sprzeciw wobec niego - "antypsychologizm" - stał się jednym z najważniejszych elementów składających się na "doktrynę szkoły marburskiej" i służył niejako do negatywnego dookreślenia specyfiki stosowanej przez nich metody transcendentalnej,...
seen 2201 times