Abstract

W ciągu ostatnich lat związki zawodowe napotykają coraz więcej trudności by utrzymać swoją reprezentację i zdolność do regulacji stosunków pracy. Ostatnie kilkanaście lat pokazuje wyraźny trend spadkowy liczby członków. Obecnie uzwiązkowienie „S” wynosi około 4%. Według badań OECD na rok 2010 uzwiązkowienie w Polsce wynosiło 15% i plasowało nas na 26 miejscu (przed USA 11,4% czy Francją 7,6%). Najwyższy wskaźnik uzwiązkowienia występował w Islandii (79.4%) oraz krajach skandynawskich: Finlandii (70%) i Danii (68.8%). W Polsce 38% związkowców objętych jest układami zbiorowymi, a dla przykładu w Austrii poziom ten sięga 99%, podczas, gdy w USA - 12 %. W kontekście działalności związków zawodowych wyróżnić można dwa główne modele. Mianowicie model związku usługowego i organizującego. Pierwszy z nich stosowany jest w krajach o wysokim stopniu uzwiązkowienia, gdzie Związki te mogą sobie pozwolić na świadczenie pewnego rodzaju usług dla członków. Występuje on głównie w krajach skandynawskich. Model związku organizującego stosują kraje anglosaskie (USA, Wielka Brytania), ale i „S” stara się praktykować coraz szerzej tą koncepcję. Ten model polega m.in. na prowadzeniu kampanii organizowania pracowników przez zatrudnionych przez Związek organizatorów związkowych. Związki działają w pewnym otoczeniu instytucjonalnym, a obecna rzeczywistość w Polsce jest dla nich niesprzyjająca. Wymienić można tu szereg barier zewnętrznych w organizowaniu pracowników. Zaliczyć można tu antyzwiązkowy rząd, którego działanie przejawia się w znacznej deregulacji stosunków pracy, podniesieniu wieku emerytalnego, niechęci do podniesienia płacy minimalnej, czy rosnącej roli agencji pracy tymczasowej. Również media wypaczają wizerunek Związków poprzez stronnicze przedstawianie ich obrazu. Dodatkowo rynek pracy z wysoką stopą bezrobocia, fluktuacją pracowników i wypaczoną ideą flexicurity, powoduje trudności w działaniu. NSZZ „S” posiada strukturę regionalno–branżową z 34 Zarządami Regionów oraz 15 Sekretariatami branżowymi i centralą w Gdańsku. Dział Rozwoju Związku Komisji Krajowej współpracuje ze strukturami na rzecz organizowania pracowników. Rozwój Związku jest warunkiem koniecznym dla istnienia „S”. Związek dąży do budowy stabilnych zespołów ds. rozwoju w Regionach, ścisłej współpracy struktur przy jednoczesnym doskonaleniu działań i prowadzi szereg kampanii organizowania pracowników.

Author (1)