Search
prof. dr hab. inż. arch. Maria Sołtysik
Publications
Filters
total: 78
Catalog Publications
Year 2011
-
Dzielnica Reprezentacyjna Gdyni i jej powojenne oraz współczesne interpretacje
PublicationThe concept of the Premiere District in Gdynia was first conceived in the 1920s and from that time on it constantly accompanied the history of the city. It derivated from the idea of creating a symbol of Poland's regaining independence after the first World War and the successful creation of the new port and city on the Baltic coast. As the result of that development, Gdynia was named the maritime capital of Poland and was treated...
-
Dzielnica Reprezentacyjna Gdyni i jej współczesne interpretacje
PublicationKoncepcja gdyńskiej Dzielnicy Reprezentacyjnej zrodziła się w okresie międzywojennym i od tego czasu stale towarzyszy dziejom miasta. Kreowana wysiłkiem całego państwa morska stolica II Rzeczypospolitej miała stanowić jej "morską fasadę", znak wizualnej identyfikacji z morzem. Znak ten zawierał w sobie - zarówno w przenośni jak i dosłownie - element "otwarcia na morze" jako najważniejszy wyróżnik architektoniczno urbanistyczny...
-
Jaka mogła by Gdynia morska
PublicationW artykule przedstawiono projekty międzywojenne morskiej fasady miasta jaką miała być strefa nadmorska i Dzielnica Reprezentacyjna Gdyni. Podkreślono aktualność wypracowanej w latach międzywojennych idei otwarcia miasta na morze, która powinna być kontynuowana we współczesnych projektach sporządzanych dla gdyńskiej strefy nadmorskiej. Obecna praktyka urbanistyczna nie zawsze jednak spełnia te wymagania.
-
Miasto otwarte na morze - 'gorący' problem Gdyni
PublicationGdynia od samego początku powstawała jako miasto otwarte na morze. Nie tylko dlatego, że u jej podstaw leżała rozpoczęta w 1920 r. budowa portu, ale również dlatego, że właściwie od razu stała się polska "bramą na świat" także w sensie kulturowym i społecznym. Wizerunek ten zrodził się w latach międzywojennych, w inspirujących projektach Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni. Obejmowała ona zespół urbanistyczny Mola Południowego oraz...
-
Modernistyczne centrum miasta - ewolucja idei Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni 1926-2007
PublicationModernistyczne centrum miasta jako zagadnienie urbanistyczne nieczęsto było w okresie międzywojennym przedmiotem prac realizacynych. W porównaniu bowiem do podejmowanych na wielką skalę zarówno w Polsce jak i w całej Europie zadań mieszkaniowych, budowa nowych zespołów śródmiejskich należała do rzadkości. W tym kontekście ciekawym problemem jest geneza i rozwój idei Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni. W sensie projektowym w skali...
Year 2010
-
Echa dyskusji o Wyspie Spichrzów
PublicationKomentarz do wyników konkursu architektoniczno-urbanistycznego na zagospodarowanie części północnej Wyspy Spichrzów, ogłoszonego w 2010 r. przez spółkę Polnord SA. W artykule przedstawiono analizę zwycięskiej pracy konkursowej w kontekście historycznej zabudowy Wyspy Spichrzów.
-
Modernistyczna Gdynia - dziedzictwo lat międzywojennych
PublicationArtykuł przedstawia modernistyczne dziedzictwo Gdyni w trzech postwawowych odmianach stylowych. Pierwszej, zwiazanej z tradycją Art Deco, drugiej, związanej z awangardą funkcjonalistyczną i trzeciej, umiarkowanie modernistycznej, eksponującej kompozycje wertykalne i monumentalizujące. W tej perspektywie przedstawione są najważniejsze dzieła międzywojennej architektury gdyńskiej.
Year 2009
-
Dziedzictwo kulturowe - stan i zasoby
PublicationPublikacja omawia zasoby dziedzictwa kulturowego Gdyni, rozpatrując je w dwóch głównych grupach: pierwszej, dotyczącej modernistycznych zespołów architektoniczno-urbanistycznych z okresu dwudziestolecia międzywojennego i drugiej, obejmującej zespoły osadnictwa przedmiejskiego. Opracowanie wymienia także zdegradowane przestrzennie tereny miejskie, przedmiejskie i dworsko-parkowe o dużym potencjale historycznym,a także zespoły fortyfikacyjne...
-
Dzielnica reprezentacyjna Gdyni
PublicationKoncepcja Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni ma historię tak długą jak samo miasto. Już pierwsze plany urnanistyczne z 1926 r. przewidywały jej budowę na południe od portu, jednakże później uległy one zmianie. Szeroko dyskutowany i bardzo interesujący projekt tej dzielnicy powstał w 1938 r., lecz zdołano zaledwie rozpocząć jego realizację przed 1939 r. Projekt ten po wojnie zarzucony odradza się w innym kształcie w czasach współczesnych.
-
Gdynia - a New City of the Twenties and Thirties
PublicationArtykuł jest pierwszym przedstawieniem w zagranicznym, anglojęzycznym czasopiśmiennictwie dziejów budowy nowego miasta lat dwudziestych i trzydziestych XX w, jakim był Gdynia. Przedstawiona została geneza decyzji o budowie portu i miasta, pierwsze plany urbanistyczne w kontekście projektów portu, a także rozwój architektoniczny Gdyni. W szczególności zaś przedstawiono przemiany stylowe gdyńskiej architektury modernistycznej tego...
-
Kamienna Góra - od letniska-ogrodu do modernistycznej dzielnicy Gdyni
PublicationKamienna Góra jest dziś willową dzielnicą Gdyni. Jej układ urbanistyczny powstał na potrzeby podgdyńskiego letniska w 1920 r. Wówczas też nadano jej kształt architektoniczny, który przedefiniowano w sensie stylowym na początku lat trzydziestych w duchu modernistycznym. Dziś jednak w ten krajobrazowy układ wdziera się coraz agresywniej współczesna zabudowa, burząc przy tyn skalę i charakter zabytkowego założenia.
-
Modern Movement in Gdynia and in Europe: Inspirations and Analogies
PublicationModernism in Gdynia finds its roots in the European Architecture of 1920s and 1930s. The main centres of the style are such artistic capitals as Paris, Berlin, Wien, Amsterdam, Rotterdam, Brussels, Stuttgard and Hamburg. The article points out the connections between the famous European edifeces of those times and the architecture of Gdynia.
-
Modernizm gdyński - modernizm europejski. Inspiracje i analogie
PublicationModernizm gdyński znajduje swe wyraźne korzenie w nurtach architektury europejskiej okresu międzywojennego.Głównymi ośrodkami kształtowanie się tych nurtów były artystyczne stolice europejskie, takie jak Paryż, Berlin, Wiedeń, Amsterdam, Rotterdam,Bruksela, Stuttgard i Hamburg. Artykuł wskazuje na analogie między wybitnymi realizacjami europejskimi a architekturą gdyńskiego moderizmu.
-
Nie wszystko na sprzedaż
PublicationArtykuł dotyczy problemu zawłaszczania i ''zaśmiecania'' przestrzeni publicznej polskich miast oraz szpecenia budynków przez wielkoformatowe banery, hasła i plansze reklamowe. Wskazuje na konieczność formułowania zapisów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, które mogłyby przeciwdziałać temu zjawisku.
-
Ochrona i kształtowanie przestrzeni o walorach kulturowych
PublicationPublikacja wskazuje główne cele polityki przestrzennej w odniesieniu do środowiska kulturowego Gdyni, a w szczególności do tych walorów, które stanowią o tożsamości historycznej miasta. Wymienia obiekty i zespoły architektoniczne, które jeszcze nie są, a powinny zostać wpisane do rejestru zabytków, a także te, które powinny być chronione w zapisach planów miejscowych. Wskazuje również sposób ich ochrony w planach, z podziałem...
-
Style w gdyńskiej architekturze okresu międzywojennego
PublicationKrótki okres międzywojenny był jednak czasem narodzin nowej zupełnie formacji stylowej - modernizmu. Stąd też w architekturze gdyńskiej widzimy wielość konwencji związanych z odchodzącym w przeszłość historyzmem i narodzinami nowego języka artystycznego. Artykuł daje krótki przegląd tej problematyki.
Year 2008
-
Inspiracje międzywojenne we współczesnej architekturze Gdyni
PublicationWspółczesna architektura Gdyni ma swą wyraźną specyfikę. Wynika to w dużym stopniu z faktu, że jest ona w sposób dość czytelny inspirowana architekturą dwudziestolecia międzywojennego. Od czasu gdy na początku lat 90-tych XX w. etos lat międzywojennych został "odzyskany" i ponownie odkryty w świadomości społecznej, realizacje architektoniczne tamtego okresu zaczęły funkcjonować jako swoiste wzory.W artykule pokazano współczesne...
-
Między klasycyzmem a awangardą, czyli nurt umiarkowanego modernizmu w architekturze Gdyni 1920-1939
PublicationEwolucja form modernistycznych architektury okresu międzywojennego wyznaczana była w dużym stopniu przez stosunek do spuścizny klasycznej. Obserwujeny to zarówno w architekturze europejskiej,jak i w architekturze polskiej. Na jednym biegunie znajdowanła się estetyka tradycyjna, historyzująca, a na drugim jej przeciwieństwo - modernistyczna awangarda. Między tymi skrajnościami rozwijała się w architekturze cała paleta form pośrednich,...
-
Przestrzeń publiczna a przestrzeń prywatna w strukturze gdyńskiej kamienicy okresu międzywojennego
PublicationKamienica jest jednym z najbardziej charakterystycznych typów zabudowy miejskiej. Stanowi ona ten rodzaj domu mieszkalnego, który -będąc w sensie własnościowym elementem przestrzeni prywatnej - jest jednocześnie w sensie wizualnym i funkcjonalnym elementem przestrzeni publicznej. Dzieje się tak przede wszystkim z uwagi na jej rolę w strukturze miasta - rolę elementu pozostającego na styku obu tych stref. Przedstawienie interakcji...
Year 2007
-
Dworzec kolejowy w Gdyni - czyli modernista w nowej sytuacji
PublicationDworzec kolejowy w gdyni jest obiektem przyciągającym uwagę co najmniej z trzech powodów. po pierwsze, ze względu na swą architekturę oraz oblicze stylowe. Po drugie ze względu na wystrój wnętrza, niezwykle bogaty plastycznie i oryginalny. Po trzecie wreszcie, z uwagi na kontekst historyczny i świadectwo przemian twórczych wybitnego gdyńskiego architekta - Wacława Tomaszewskiego
-
Śródmieście Gdyni jako nośnik tożsamości miasta - problemy ochrony i rewitalizacji
PublicationZespół urbanistyczny Śródmieścia Gdyni zajmuje specjalne miejsce w dziejach architektury polskiej. Stanowi unikalny kompleks przestrzenny, wzniesiony od podstaw w latach 20-tych i 30-tych XX w. Zarówno w sensie całościowym, jak i poszczególnych obiektów prezentuje wysokie walory historyczne, naukowe i artystyczne.W swej warstwie estetycznej i symbolicnej stanowi ważny element tożsamości przestrzennej miasta.
Year 2006
-
Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego
PublicationKamienice gdyńskiego Śródmieścia są świetnym dokumentem epoki dwudziestilecia międzywojennego i świadectwem przełomu, który wówczas dokonał się w architekturze. Ich kształt przestrzenny i przemiany jakim ulegały dobrze wpisują się w ciąg rozwojowy europejskiego domu miejskiego. Ich dzieje związane są też z gdyńskich architektów, budowniczych i rodzin, które domy te wznosiły.
-
Konferencja naukowa ''Gdynia i Gdynianie'': wprowadzenie
PublicationRok 2006 był rokim podwójnego jubileuszu: 80-lecia nadania praw miejskich Gdyni i 30-lecia powstania Towarzystwa Miłośników Gdyni. Dla upamiętnienia obu tych rocznic Towarzystwo zorganizowało konferencję naukową poświęcono dziejom miasta, wydając także specjalny numer Rocznika Gdyńskiego z publikacją referatów wygłoszonych na konferencji.
-
Śródmieście Gdyni jako Pomnik Historii
PublicationZespół Śródmieścia Gdyni jest zespołem o wysokich walorach historycznych i artystycznych. Stanowi wyrazisty symbol polskich dokonań architektonicznych i inżynierskich dwudziestolecia międzywojennego i symbol morskiej stolicy II Rzeczypospolitej. Zespół ten wymaga dziś przemyślanego i całościowego programi ochrony, a jego ranga i unikatowość dziejowa predystynuje go do miana Pomnika Historii.
Year 2003
-
Na styku dwóch epok
PublicationW artykule przeanalizowano przemiany stylowe jakim podlegały kamienice gdyńskie w okresie 1926-1939. Wskazano też na najlepsze przykłady tych realizacji oraz na problemy związane z ich ochroną.
-
Na styku dwóch epok. Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego.
PublicationW książce ukazano architekturę oraz dzieje budowy kamienic gdyńskiego śródmieścia w okresie gdy dokonywał się tzw. przełom modernistyczny, a więc na styku dwóch epok historyzmu i modernizmu. Problem ten przeanalizowano w szerokim kontekście architektury europejskiej tego okresu oraz wielowiekowej tradycji specyficznej formy zabudowy jaką jest kamienica.
Year 2002
-
Czynnik kompozycji w mieście historycznym i w mieście współczesnym.
PublicationJedną z głównych różnic, jakie zachodzą między strukturą przestrzenną miasta historycznego i miasta współczesnego jest rola jaką w ich tworzeniu odgrywał czynnik kompozycji. W przeszłości jego znaczenie w kształtowaniu przestrzeni miejskiej było bardzo istotne. Natomiast od początku lat trzydziestych XX wieku postępuje stałe wypieranie kategorii piękna z urbanistyki. Rodzi to szereg konfliktów, które przejawiają się szczególnie...
-
Na styku dwóch epok. Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego.
PublicationCelem pracy było przedstawienie zmian jakie dokonały się w układzie przestrzennym gdyńskich kamienic okresu międzywojennego na tle polskiej i europejskiej architektury owego czasu. Przeanalizowano rozplanowanie, konstrukcję i cechy stylowe najciekawszych przykładów gdyńskich kamienic, porównując je z realizacjami polskimi i europejskimi. Wskazano jednocześnie na status zawodowy i krąg artystyczny autorów poszczególnych realizacji,...
seen 2480 times