Abstract
Artykuł omawia stanowisko neokantowskiej szkoły marburskiej wobec ujęć upatrujących źródła i prawomocności poznania w psychologii. Psychologizm był zwalczany w szkole marburskiej do tego stopnia, że sprzeciw wobec niego - "antypsychologizm" - stał się jednym z najważniejszych elementów składających się na "doktrynę szkoły marburskiej" i służył niejako do negatywnego dookreślenia specyfiki stosowanej przez nich metody transcendentalnej, lecz także jako programowy wyznacznik odrębności tej szkoły od innych ośrodków neokantowskich. Zgodnie z krytyką Cohena, Natorpa czy Cassirera pojęcie poznania jest przez psychologizm rozumiane tylko w ograniczonym sensie, który sprowadza wszelkie akty poznawcze do świadomości, upatrując w tym, że każdy z nich musi zostać uświadomiony, powód traktowania świadomości jako warunku wszelkich procesów poznawczych. Marburczycy, zwłaszcza zaś E. Cassirer, nie usiłowali jednak całkowicie wyrugować psychologii z gmachu poznania, lecz jedynie wyodrębnić właściwe jej miejsce i oddzielić "naukę o treściach" od "nauki formach" poznania. Właśnie ta druga ma stanowić podstawowy przedmiot zainteresowania rozwijanej w Marburgu na przełomie wieków XIX i XX krytyki poznania jako nauki stricte filozoficznej. Jej zadaniem jest wydobycie z każdej systematycznej dziedziny poznania jej logicznej formy i przedstawienie konstytuujących jej przedmiot czystych funkcji poznawczych - niezależnych od psychofizycznej konstytucji poznającego podmiotu.
Author (1)
Cite as
Full text
full text is not available in portal
Keywords
Details
- Category:
- Articles
- Type:
- artykuły w czasopismach recenzowanych i innych wydawnictwach ciągłych
- Published in:
-
IDEA. STUDIA NAD STRUKTURĄ I ROZWOJEM POJĘĆ FILOZOFICZNYCH
no. Nr 23,
pages 43 - 52,
ISSN: 0860-4487 - Language:
- Polish
- Publication year:
- 2011
- Bibliographic description:
- Parszutowicz P.: Marburska filozofia krytyczna wobec psychologizmu// IDEA. STUDIA NAD STRUKTURĄ I ROZWOJEM POJĘĆ FILOZOFICZNYCH. -Vol. Nr 23., (2011), s.43-52
- Verified by:
- Gdańsk University of Technology
seen 123 times