Abstract

Artykuł prezentuje system ocen środowiskowych (strategiczne oceny oddziaływania na środowisko, SOOŚ i oceny pojedynczych przedsięwzięć, OOŚ) jako narzędzie, które można stosować do równoważenia i integrowania celów rozwoju społeczno-gospodarczego miast z celami ochrony wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych (w tym estetycznych i znaczeń tkwiących w przestrzeni). System SOOŚ/OOŚ może być wykorzystywany przy łagodzeniu konfliktów w układach złożonych, jakimi są obszary metropolitarne, gdzie występują liczne uwarunkowania rozwojowe i sprzeczne interesy. Specyficznymi cechami czyniącymi z ocen środowiskowych narzędzie umożliwiające godzenie różnie formułowanych potrzeb są: kompleksowość, interdyscyplinarność, jawność, działanie ponad podziałami administracyjnymi, w skalach od lokalnej do globalnej, stosowanie powszechnie w praktyce w przypadku przedsięwzięć i planów przestrzennych oraz skuteczność (promowanie działań prewencyjnych wyprzedzająco w stosunku do decyzji, gdy nie jest za późno na wprowadzenie zmian). W odniesieniu do integracji celów rozwoju miast zaprezentowano narzędzie szczególnie przydatne w ramach OOŚ, jakim jest metoda oceny planowanych inwestycji względem otoczenia pod kątem badania sąsiedztwa zarówno funkcji, form jak i znaczeń, zapewniająca ujęcie holistyczne dzięki równoczesnej ocenie wielu aspektów. Nowa metoda, sprzyjająca kompleksowej ocenie uwarunkowań rozwoju i możliwości minimalizowania jego skutków oraz pomagająca ustalić hierarchię potrzeb i celów, została zaprezentowana na przykładzie planowanej obwodnicy północnej Aglomeracji Gdańskiej.

Author (1)