Abstrakt

Zmiany warunków otoczenia obiektów zabytkowych, do których można zaliczyć industrializację otoczenia, ruch pojazdów mechanicznych, zanieczyszczenie środowiska oraz okresowe zmiany poziomu wód gruntowych, mają niejednokrotnie negatywny wpływ na ich stan techniczny. W przypadku pojawienia się pierwszych oznak uszkodzeń elementów konstrukcyjnych lub wykończeniowych, ocena wpływu poszczególnych czynników jest utrudniona, w szczególności, gdy brak jest dokumentacji technicznej. Z tego typu sytuacją bardzo często można się zetknąć w przypadku obiektów zabytkowych, które ze względu wiek lub bezpośrednie sąsiedztwo zlokalizowane są w strefie objętej ochroną konserwatorską, a często również archeologiczną. Sklepienia ceglane należą do elementów konstrukcyjnych, które bardzo często były stosowane w wykonywaniu przekryć budynków, w szczególności obiektów o charakterze sakralnym. Oprócz walorów estetycznych charakteryzują się dużą nośnością. Działania związane z diagnostyką uszkodzeń sklepień ceglanych oraz, ewentualnie, z ich późniejszym wzmacnianiem jest niezwykle trudne z uwagi na ich zabytkowy charakter, co jest szczególnie zauważalne w monumentalnych obiektach kultu religijnego. Komplikacje wynikają głównie z braku bezpośredniego dostępu, konieczności wykonania rusztowań umożliwiających dostęp do wysoko zlokalizowanego sklepienia, a to z kolei wymaga szczegółowego rozpoznania stanu podłogi oraz podłoża gruntowego w miejscu docelowego posadowienia konstrukcji wsporczej (rusztowania). Artykuł stanowi studium przypadku diagnostyki podłogi oraz podłoża gruntowego pod podłogą w Bazylice św. Mikołaja w Gdańsku. W budowli tej zaobserwowano uszkodzenia sklepień ceglanych, w związku z czym konieczna okazała się ocena ich stanu technicznego. Punktem wyjścia było rozpoznanie nośności podłogi i podłoża gruntowego bezpośrednio pod podłogą w celu bezpiecznego montażu rusztowania, z którego miałyby być docelowo prowadzone prace o charakterze remontowo-konserwatorskim. W bazylice wykonana jest podłoga ułożona na gruncie, której posadzka wykonana jest z kamiennych, wielkoformatowych płyt nagrobnych. Celem opisanych w artykule badań diagnostycznych posadzki kościoła było poszukiwanie pustek powietrznych w konstrukcji podłogi. W pierwszym etapie wykonano badania odkrywkowe o charakterze niszczącym. Następnie przeprowadzono badania nieniszczące metodą georadarową. Jako uzupełnienie badań georadarowych, w wybranych miejscach zastosowano metodę ultradźwiękową.

Autorzy (7)