Abstrakt

Przy równocześnie trwających pracach nad zmianą ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw wydaje się być zasadne poszukiwanie rozwiązań sprzyjających zahamowaniu dalszej degradacji przestrzeni niekoniecznie określonych ramami ustawowymi i prawem. Artykuł jest próbą ukazania zastosowania pozaustawowego dokumentu, jakim jest masterplan w polskich ramach planistycznych w celu kreowania spójnych wizji przestrzennych dla dzielnic i całościowych struktur przestrzennych. Od kilku lat toczy się dyskusja prowadzona przez samorządowców, urbanistów, środowiska naukowe, inwestorów i mieszkańców na temat zmian w systemie planowania przestrzennego oraz racjonalnej polityki przestrzennej w Polsce. Mamy też do czynienia zkryzysem przestrzennym narastającym od wielu lat, skutkującym m.in. rozlewaniem się miast, chaosem przestrzennym i rozproszeniem zabudowy, która często ma charakter niekompletny, gniazdowy i przypadkowy. Wydaje się, że propozycja zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w obecnej formie nie rozwiązuje wszystkich niedoskonałości prawa, szeroko komentowanych w ostatnich latach. Nie znaczy to jednak, że chaos przestrzenny musi dalej postępować. Jednym z rozwiązań stosowanych nieobligatoryjnie (niewymaganych ustawowo) jest stosowanie interdyscyplinarnych strategicznych dokumentów planistycznych, które określają zasady przygotowania i realizacji działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych. Wydaje się to być dobrym rozwiązaniem służącym kreowaniu elastycznych wizji rozwoju struktur przestrzennych oraz koordynacji kształtowania różnych dzielnic w mieście. Masterplan to najpopularniejsza nazwa dokumentu zawierającego kompleksową wizję danego terenu (spotykane nazwy narzędzi o podobnym zastosowaniu to m.in.: ministrategie rozwoju dzielnic, plany generalne dzielnic, strategie rozwoju dzielnic). Dokument ten od dawna jest stosowany w praktyce projektowej w Europie, w Polsce zaś stosunkowo krótko. Używane powszechnie za granicą nazwa, zawartość, forma oraz praktyka stosowania masterplanów to powód, dla którego w artykule wyróżniono tenże instrument spośród kilku innych o podobnym charakterze.

Autor (1)