Abstrakt

Wraz z intensywnym rozwojem techniki podwyższył się poziom oczekiwań względem nowo projektowanych i budowanych obiektów, w tym również jednostek pływających. Okazuje się jednak, że corocznie towarzystwa klasyfikacyjne odnotowują liczne awarie układów łożyskowych wałów śrubowych. Może być to związane z ciężkimi warunkami pracy, zwłaszcza mocno obciążonego łożyska rufowego. Przypuszczano również, że ograniczona trwałość niektórych łożysk może być wynikiem błędów popełnianych na etapie projektowania, wykonania oraz montażu. Dlatego postanowiono przeprowadzić badania eksperymentalne i teoretyczne, których celem było określenie wpływu różnych czynników na własności łożyska. Uznano, że szansą na długą i niezawodną pracę wału śrubowego jest takie zaprojektowanie, wykonanie i zainstalowanie łożyska, aby pracowało ono w zakresie tarcia płynnego. Pracę badawczą podzielono na następujące części: — ocena wpływu geometrii powierzchni ślizgowej łożyska oraz ilości i położenia rowków smarnych na jego własności hydrodynamiczne, — ocena wpływu modułu sprężystości postaciowej materiału panwi na własności hydrodynamiczne łożyska, — ocena wpływu stanu powierzchni panwi na własności hydrodynamiczne łożyska, — ocena wpływu trwałej deformacji szczeliny smarowej oraz błędów położenia osi wału względem osi panwi (przekoszenia) na własności hydrodynamiczne łożyska, — ocena jakości pracy łożyska z panwią składającą się z pierścieniowych segmentów oraz wpływ błędów montażowych powstałych podczas ich osadzania na własności hydrodynamiczne łożyska tego typu, — analiza możliwości podwyższenia nośności łożyska oraz ograniczenia oporów ruchu podczas rozruchu i pracy w zakresie bardzo niskich prędkości obrotowych poprzez wykorzystanie zjawisk hydrostatycznych w łożyskach hybrydowych, — ocena maksymalnej potencjalnej nośności hydrodynamicznej łożysk smarowanych wodą z polimerowymi panwiami. Przeprowadzone prace pozwoliły na przebadanie łożysk różnego typu wykonanych z odmiennych materiałów. Potwierdzono tezę postawioną w rozdziale drugim: „Można znacznie zwiększyć trwałość i niezawodność łożyska rufowego okrętowego wału śrubowego smarowanego wodą przez zaprojektowanie, wykonanie oraz zainstalowanie w sposób, który istotnie zwiększa zakres jego pracy w warunkach tarcia płynnego”.

Autor (1)