Abstrakt

Władcy czasu Wystawa Władcy czasu odnosi się do problematyki czasu w kulturze oraz rozumienia znaczeń i percepcji dzieła sztuki. Problem czasu ściśle łączy się z ideą możliwości mierzenia upływu czasu a tym samym ze specyficznym jego rozumieniem (czas linearny, historyczny: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość). Wystawa nawiązuje do historii miejsca sztuki w którym jest realizowana – w Gdańsku Osowie, w dawnym urzędzie Miar i Wag. Artyści, poprzez dzieła sztuki poddają propozycje interpretacji rzeczywistości. Z jednej strony są niejako władcami czasu i wyobraźni społecznej. Posiadają moc kreowania sposobów postrzegania rzeczywistości. Z drugiej strony nie mogą uciec od konieczności funkcjonowania w ramach porządku społecznego, który stymuluje ich starania.1 W jaki sposób się to odbywa, jaki rodzaj refleksji skłania artystów do wyboru takich a nie innych propozycji w zakresie podejmowanej aktywności? Co urzeczywistniają swymi wyborami? Jakie granice wyobraźni wyrażane są świadomie lub bezwiednie w snutych opowieściach i artystycznych propozycjach? Co mówią one o tożsamości kulturowej w kontekście istnienia reguł społecznych jak i w kontekście przemian współczesnego świata? Czas w antropologii to kluczowa wartość tożsamości kulturowej. Problem czasu to zarazem problem rozumienia dzieła sztuki. Czy czas i dzieło sztuki to wartości wtórne? Oba pojęcia są w istocie problemami o charakterze filozoficznym. Już w czasach starożytnych rozwinięto różne koncepcje czasu. Heraklit ujmował czas poprzez fenomen zachodzenia przemian w świecie. Dla Parnimedesa czas miał charakter „pełny”, całościowy. Różne społeczeństwa kładą nacisk na różne rozumienie czasu i różne funkcje jakie te propozycje intelektualne mogą pełnić. Mamy zatem różne typologie czasu: na przykład rozróżnienie na czas linearny i czas rytualny oraz wizję czasu w kulturze rozumianego jako wartość wtórna. Potrzeba prowadzenia badań naukowych i interwencji artystycznych mierzy się zatem z koniecznością istnienia porządku „reguł funkcjonalnych” w społeczeństwie.

Autor (1)