Abstrakt

Dotychczasowe doniesienia literaturowe wskazują, że owoce strefy borealnej, do których należy popularna w Polsce aronia, są źródłem cennych składników odżywczych i prozdrowotnych. Podobnie jagoda kamczacka, należąca do tej grupy owoców, może stanowić źródło substancji istotnych dla ludzkiej diety. Jednakże aktualny stan wiedzy o składzie chemicznym owoców jagody kamczackiej ogranicza się głównie do informacji dotyczących całkowitej aktywności przeciwutleniającej i zawartości antyoksydantów. Brakuje nadal informacji o zawartości makro- i mikroelementów w tych owocach. W szczególności skład lotnej frakcji decydujący o walorach smakowo-zapachowych owoców jagody kamczackiej jak i produktów uzyskanych na bazie jagody nie został do tej pory poznany. W związku z powyższym głównym celem prowadzonych badań było ustalenie i porównanie składu lotnej frakcji różnych odmian owoców jagody kamczackiej i uzyskanych z nich produktów spożywczych oraz określenie zawartości wybranych makroelementów i związków bioaktywnych w próbkach tych owoców. Do izolacji związków lotnych wykorzystano mikroekstrakcję do fazy stacjonarnej z fazy nadpowierzchniowej próbki (HS-SPME). Wyizolowane ekstrakty rozdzielano stosując dwuwymiarową chromatografię gazową sprzężoną ze spektrometrią mas czasu przelotu (GC×GC-TOFMS). Do identyfikacji związków lotnych zastosowano oprogramowanie wyposażone w automatyczną dekonwolucję spektralną widm mas. Ponadto obecność wykrytych związków potwierdzono za pomocą wartości indeksów retencji zarówno literaturowych, jaki i dla standardów odniesienia. W wyniku scharakteryzowania lotnej frakcji owoców jagody kamczackiej wykryto 12 terpenów o właściwościach bioaktywnych i w związku z tym opracowano procedurę ich oznaczania w układzie GC×GC. Optymalizację procedury ekstrakcji techniką HS-SPME przeprowadzono w oparciu o metodologię powierzchni odpowiedzi (RSM). Z kolei w celu określenia zawartości wybranych makroelementów w postaci jonowej Na+, K+, Ca2+, Mg2+ w próbkach owoców i produktów spożywczych opracowano procedurę ich oznaczania obejmującą ekstrakcję rozpuszczalnikiem wspomaganą ultradźwiękami (UAE) oraz dwukolumnową izotachoforezę kapilarną (cITP-cITP) w połączeniu z detekcją konduktometryczną.

Autor (1)