Artykuł dotyczący zagadnienia pamięci zbiorowej wyrażanej przez dzieła kultury materialnej gromadzone prze wieki w gdańskim kościele.

W życiu polskiej diaspory w Estonii ważną rolę pełni Kościół rzymskokatolicki. Nierzadko nawet utożsamia się pojęcia "naród" i "Kościół". Kościół jest nosicielem nie tylko wartości religijnych, ale również narodowych i ogólnoludzkich. Uczestnictwo w życiu religijnym jest swoistym zachowaniem manifestacyjnym, nierzadko jest ono zdeterminowane polityką państwa.

Kościół św. Andrzeja w Barczewie jest jedyną zachowaną świątynią klasztorną na Warmii, której początki sięgają średniowiecza. Porzucone przez franciszkanów w połowie XVI w. założenie klasztorne zostało odbudowane staraniem kardynała Andrzeja Batorego – bratanka króla Stefana i przekazane bernardynom. Batory zaczął wznosić także unikalną centralną kaplicę grobową, w której umieścił podwójny cenotaf dłuta Willema van den Blocke....

W części pierwszej artykułu przedstawiony został zarys dziejów kościoła grodowego, noszącego wezwanie mariackie. Powstał on ok. poł. XII w. i istniał aż do końca lat dwudziestych XIV w. W XIII w. lokowana była przy nim grupa kanonicka pełniąca pełniąca funkcje kancelaryjne przy księciu Świętopełku II i Warcisławie II. Kościół przetrwał zniszczenie Gdańska przez Krzyżaków i był przez nich użytkowany aż do rozpoczęcia budowy zamku...