PROBLEMATYKA WYBORU OBIEKTÓW DO ANALIZY GEOMETRYCZNO - WYTRZYMAŁOŚCIOWEJ HISTORYCZNYCH POŁĄCZEŃ CIESIELSKICH

Tomasz Zybała

doi:10.23830/14/ii/2018/159177

PROBLEMATYKA WYBORU OBIEKTÓW DO ANALIZY GEOMETRYCZNO - WYTRZYMAŁOŚCIOWEJ HISTORYCZNYCH POŁĄCZEŃ CIESIELSKICH

Abstract

Pierwszym etapem prac naukowych w zakresie architektury jest ustalenie pola badawczego, czyli grupy obiektów, która będzie podstawą do dalszych analiz i opracowań. Jego wybór musi być uzasadniony. Polega na przyjęciu odpowiednich kryteriów doboru obiektów. Niniejsza praca opisuje szczegółowo poszczególne etapy zadania. Artykuł jest poświęcony selekcji budowli drewnianych, dokonanej w celu przeprowadzenia analizy historycznych połączeń ciesielskich ścian wieńcowych. Celem pracy było wyznaczenie pola badawczego. Analizowaną szczegółowo grupą obiektów były zabytkowe cerkwie Podkarpacia. We wstępie pracy przybliżono problematykę i charakter badań. W dalszej części artykułu szczegółowo zaprezentowano kryteria selekcji obiektów. Pierwszym etapem pracy był wybór grupy budynków, następnie należało wyznaczyć zakres terytorialny ich występowania. Jeżeli to zasadne, tak jak w przypadku przeprowadzonej analizy, grupę obiektów można było zawęzić do zabytków. Ważnym czynnikiem był także brak odeskowania ścian, co umożliwiało pomiar geometrii i wilgotności konstrukcji złączy ciesielskich. Kolejnym kryterium było wyznaczenie przedziału czasowego i wieku wytypowanych drewnianych cerkwi. Najważniejszym czynnikiem dla badacza, determinującym wybranie danej świątyni do badań terenowych był autentyzm konstrukcji ścian wieńcowych. Stwierdzono to wstępnie na podstawie kwerendy archiwalno-bibliotecznej dostępnych zasobów. Ostatnim etapem było przeprowadzenie wizji lokalnych i uzyskanie zgody na badania wytypowanych świątyń. W trakcie selekcji zabytków, ważnym elementem całego procesu był kontakt z pracownikami instytucji i organów administracji publicznej, odpowiedzialnych za ochronę i kontrolę zabytków. Finalnie jako zespół obiektów do planowanych badań wybrano grupę cerkwi, w których można wykonać badania nieniszczące, widocznych, autentycznych, historycznych złączy ciesielskich. Ze 118 zabytkowych cerkwi polskiego Podkarpacia wybrano cztery świątynie do badań terenowych w: Cewkowie, Chotylubiu, Prusiu i Wólce Żmijowskiej.

Citations

0

CrossRef
0

Web of Science
0

Scopus

Author (1)

Tomasz Zybała mgr inż.

Cite as

Full text

download paper

downloaded 181 times

Publication version: Accepted or Published Version
License: Copyright (Sopocka Szkoła Wyższa, Sopot, Polska)

Keywords

ARCHITEKTURA DREWNIANA, ZABYTKOWE CERKWIE PODKARPACIA, HISTORYCZNE POŁĄCZENIA CIESIELSKIE, OKREŚLENIE POLA BADAWCZEGO

Details

Category:

Articles

Type:

artykuły w czasopismach

Published in:

Przestrzeń Ekonomia Społeczeństwo pages 1 - 17,
ISSN: 2299-1263

Language:

Polish

Publication year:

2019

Bibliographic description:

Zybała T.: PROBLEMATYKA WYBORU OBIEKTÓW DO ANALIZY GEOMETRYCZNO - WYTRZYMAŁOŚCIOWEJ HISTORYCZNYCH POŁĄCZEŃ CIESIELSKICH// Przestrzeń Ekonomia Społeczeństwo -,iss. 14 (2019), s.1-17

DOI:

10.23830/14/ii/2018/159177

Bibliography: test

Rysunek 10.), Prusiu (zobacz Rysunek 11.) i Wólce Żmijowskiej (zobacz Rysu- nek 12.). open in new tab
Rysunek 10. Cerkiew w Chotylubiu. Źródło: fotografia autora. open in new tab
Rysunek 11. Cerkiew w Prusiu. Źródło: fotografia autora. open in new tab
Brudnicki J., Prawna opieka nad zabytkami -wybrane aspekty, ,,Ochrona Zabytków" 2014, nr 2.
Brykowski R., Dawna architektura cerkiewna na koronnych ziemiach Rze- czypospolitej, Warszawa 1995.
Czuba M. ,Drewniana architektura sakralna w województwie podkarpackim. Zasoby, stan oraz problematyka konserwatorska, ,,Wiadomości konserwa- torskie" 2007, nr 27.
Durak P., Świątynie wygnane. Niszczejące cerkwie grekokatolickie w Polsce, Krosno 2017.
Gleń P., Cerkwie wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO -kryte- ria wyboru, ,,Budownictwo i Architektura" 2015, vol. 14, nr 3. open in new tab
Gloger Z. Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce, War- szawa 1907.
Heurich J. Przewodnik dla cieśli, Warszawa 1871.
Jankowski L., Lech J., Jasieńko J., Praca statyczna wybranych połączeń wy- stępujących w drewnianych obiektach historycznych, ,,Wiadomości konser- watorskie" 2005, nr 18.
Jasieńko J., Nowak T., Karolak A., Historyczne złącza ciesielskie, ,,Wiadomości konserwatorskie" 2014, nr40.
Kapuściński A., Drewniane więźby dachowe średniowiecznych kościołów Gdańska, Rozprawa doktorska. Gdańsk 2012.
Kopkowicz F., Ciesielstwo polskie, Warszawa 1958.
Kysiak A., Regulska K., Złącza ciesielskie w tradycyjnych i nowoczesnych konstrukcjach drewnianych więźb dachowych, ,,Zeszyty Naukowe Politech- niki Częstochowskiej. Budownictwo" 2013 z. 19 (169).
Mazur J., Cerkwie drewniane w okolicach Lubaczowa t. I-III, Lubaczów 1997.
Michalak H., Dachy, [w:] Nowy poradnik majstra budowlanego, pod red. J. Panas, Warszawa 2010.
Mleczek A., Kłosowski P., Numerical analysis of the carpentry joints applied in the traditional wooden structures, ,,3rd Polish Congress of Mechanics (PCM) / 21st International Conference on Computer Methods in Mechanics (CMM)" 2016. open in new tab
Nakonieczna E., Węzłowe problemy XX-wiecznego konserwatorstwa, ,,Przestrzeń Ekonomia Społeczeństwo" 2017 vol. 11, nr. I.
Niezabitowska E.D., Metody i techniki badawcze w architekturze, Gliwice 2014.
Kłosowski P., Lubowiecka I., Pestka A., Szepietowska K., Historical car- pentry corner log joints-Numerical analysis within stochastic Framework, ,,Engineering Structures" 2018 vol. 176. open in new tab
Ruszczyk G., Drewno i architektura. Dzieje budownictwa drewnianego w Polsce,. Warszawa 2007.
Tłoczek I., Polskie budownictwo drewniane, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1980.
Zieliński K., Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa pod- karpackiego, Rzeszów 2015.
Karty ewidencyjne zabytków:
Giemza J., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa -Cerkiew gr.-kat. p.w. Narodzenia Bogarodzicy w Wólce Żmijowskiej, Przemyśl 1996.
Giemza J., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa -Cer- kiew gr.-kat. p.w. św. Dymitra w Cewkowie, Przemyśl 1997.
Mazur J., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa -Cer- kiew gr.-kat. p.w. Narodzenia NMP w Prusiu, Przemyśl 1999.
Zawałeń E., Karta ewidencyjna zabytków i architektury budownictwa -Cer- kiew gr.-kat. p.w. P.B. Pokrów, obecnie kościół rzym.-kat. fil. pw. Opieki NMP w Chotylubiu, Przemyśl 1997.