Abstrakt

Niniejsza praca doktorska podzielona jest na trzy zasadnicze części: wstęp teoretyczny, badania własne oraz część eksperymentalną. Studium literaturowe obejmuje przegląd doniesień z ostatnich lat z dziedziny organokatalizy niekowalenycjnej. Zaprezentowano zakres zastosowań organokatalizatorów tiomocznikowych jednofunkcyjnych i dwufunkcyjnych z uwzględnieniem ograniczeń w strukturze reagentów, roli dodatków katalitycznych i mechanizmu oddziaływania substratów z katalizatorem. Drugi istotny fragment wstępu teoretycznego stanowi kompendium wiedzy na temat arylidenowych pochodnych kwasu Meldruma (2-arylideno-1,3-dioksano-4,6-dionów), z wyszczególnieniem metod ich otrzymywania, zastosowania w wieloetapowych syntezach prowadzących do struktur biologicznie czynnych oraz sposobu ich alkilowania, także stereoselektywnego. Główną częścią pracy są badania własne. Poprzedza je jasno sformułowany cel. Następnie opisane są efekty eksperymentów w zakresie alkilowania heterocyklicznych związków aromatycznych za pomocą arylidenowych pochodnych kwasu Meldruma bez udziału organokatalizatorów oraz w ich obecności. Wyselekcjonowano najefektywniejszą grupę organokatalizatorów- niekowalencyjne jednofunkcyjne organokatalizatory tiomocznikowe. Wyróżniono jedną strukturę, dzięki której po optymalizacji warunków reakcji otrzymano enancjomeryczne produkty o stosunku ilościowym 79:21. Następnie dokonano jej modyfikacji mających docelowo doprowadzić do asymetrycznego przebiegu reakcji. Przeprowadzono syntezę 14 nowych organokatalizatorów. Podjęto próbę wyjaśnienia mechanizmu oddziaływania substratów z organokatlizatorem oraz wpływu poszczególnych elementów budowy organokatalizatora na stereoselektywność procesu. Do oceny wyników pracy służył nadmiar enancjomeryczny produktów. Opracowano metodę określania go na podstawie widm 1HNMR soli diasteroizomerycznych produktów rekcji z (R)-1-fenyloetyloaminą. Część eksperymentalna zawiera procedury otrzymywania związków, analizę spektralną produktów oraz spis instrumentów, z których korzystano podczas realizacji tej pracy.

Autor (1)