Abstrakt

Wykorzystanie nie-destrukcyjnie pobranych tkanek takich jak sierść oraz pióra umożliwia pobieranie próbek od żywych osobników, nie naruszając struktury populacji oraz kwestii moralnych związanych z odłowem. W związku z tym możliwe jest śledzenie zmian spowodowanych podwyższonym poziomem zanieczyszczeń. W ostatnich latach, wykorzystanie próbek pobranych nie-destrukcyjnie staje się istotną częścią badań środowiskowych. Poziomy zanieczyszczeń różnią się w zależności od rodzaju tkanki i ich zdolności do akumulacji związków, co ma wpływ na wiarygodny monitoring. Przykładowo tkanka skeratynizowana, taka jak pióro stanowi źródło informacji o elementach obecnych we krwi podczas jego wzrostu. Kiedy krew jest dostarczana do pióra, związki o wysokim powinowactwie do grup funkcyjnych keratyny wiążą się z wiązaniami disiarczkowymi zawartymi w strukturze pióra. Kiedy piórko jest w pełni uformowane, naczynie krwionośne zanika, i pióro zostaje odizolowane od dalszego pobierania związków chemicznych. W badaniach będących podstawą rozprawy doktorskiej wykorzystane zostały próbki pobrane nie-destrukcyjnie od kluczowych gatunków polarnego ekosystemu morskiego oraz lądowego. Ekosystem morski jest reprezentowany przez trzy gatunki ptaków morskich: oceannika czarnobrzuchego i żółtopłetwego oraz alczyka. Ptaki morskie odgrywają szczególną role w środowisku, i są jednym z bardziej charakterystycznych części polarnego środowiska morskiego. Gatunki lądowe są rzadziej badaną, jednak szczególnie ważną częścią ekosystemu polarnego. Renifer Svalbardzki jest jedynym dużym ssakiem roślinożernym zamieszkującym obszar Arktyki Europejskiej. Analizy wykonane zostały pod kątem obecności wybranych metali, nie-metali oraz metalloidów (wykonane przy zastosowaniu ICP-MS, ICP-OES, Bezpośredniego Analizatora Rtęci) głównie w tkankach skeratynizowanych (pióra oraz sierść) oraz dodatkowo w odchodach renifera oraz skorupkach powylęgowych alczyka. Próbki sierści dodatkowo przeanalizowano pod kątem obecności polichlorowanych bifenyli, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz pestycydów chloroorganicznych (przy zastosowaniu GC-MS/MS). Badania są dowodem, iż materiały biologiczne pobrane w sposób nie-destrukcyjny stanowią cenne źródło informacji w badaniach ekotoksykologicznych, i mogą być szczególnie użyteczne w przypadku chronionych gatunków polarnych.

Autor (1)