Abstract

W ostatnich dziesięcioleciach bezpośrednie inwestycje zagraniczne należą do najbardziej dynamicznych strumieni międzynarodowych przepływów gospodarczych obok przepływów towarów i usług. Procesy liberalizacji i regionalizacji w dużej mierze przyczyniły się do rosnących przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych w gospodarce światowej. Przemieszczanie się kapitału w skali międzynarodowej stało się jednym z głównych, i najbardziej pożądanych czynników rozwojowych wielu państwach. W 1970 r. wartość globalnych bezpośrednich inwestycji zagranicznych osiągnęła 13,2 mln USD, zaś w 2018 r. kwotę 1,3 bln USD. Napływ kapitału w postaci bezpośrednich inwestycji zagraniczny do różnych regionów świata cechuje silne zróżnicowanie. Głównymi kreatorami światowych przepływów są kraje rozwinięte, jednak w ostatnich latach dołączyły do tego grona państwa rozwijające się, których udział cały czas ulega wzrostowi. W ostatnich latach obserwujemy zmiany zarówno w strukturze geograficznej, jak też w strukturze rodzajowej bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Niniejsze opracowanie jest próbą oceny uwarunkowań, stanu i kierunków zmian międzynarodowych przepływów kapitałowych nastawionych na analizę bezpośrednich inwestycji zagranicznych w ujęciu globalnym i regionalnym. Z uwagi na złożoność problematyki w pracy zawarto jedynie wybrane aspekty. W pierwszej kolejności ukazano teoretyczne przesłanki bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Następnie naświetlono empiryczne aspekty bezpośrednich inwestycji zagranicznych w ujęciu globalnym. Ujęcie globalne odnosi się do analizy przepływów bezpośrednich inwestycji w skali świata. Ujęcie regionalne obejmuje analizę przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych na terenie państw Kaukazu Południowego (Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji) oraz na terenie Polski. Polskę przedstawiono jako przykład kraju, który dzięki inwestycjom dokonał znaczącej transformacji gospodarki. Doświadczenia te mogą być wykorzystane przez inne kraje, w tym państwa Kaukazu Południowego. Szczególnie mając na uwadze fakt, że bezpośrednie inwestycje zagraniczne w coraz większym stopniu są lokowane w krajach rozwijających się, w tym w analizowanych krajach Kaukazu Południowego, które mogą jeszcze dzięki inwestycjom zagranicznym wiele zyskać. Zatem przedstawione przykłady mogą być uznane za typowe dla wielu innych krajów na świecie.

Authors (4)