Abstract

Przestrzeń miejska a zwłaszcza środowisko mieszkaniowe doby ponowoczesnej przeżywa kryzys. Polega on na jej dezintegracji, zaniku więzi społecznych, wyobcowaniu, utracie tożsamości i poczucia bezpieczeństwa. Przyczyny tego zjawiska leżą przede wszystkim w sferach społecznej, behawioralnej i psychologicznej, ale pewna ich część ma też wymiar przestrzenny. Miejsca codzienne, kluczowe zagadnienie tej pracy, są podstawowymi składnikami powszedniego życia, wypełniają przestrzeń społeczną, mają specyficzny charakter i funkcje. Dzisiejsze miejsca codzienne przybrały formę swoistych ścinków terenu, pozostałych po działaniach urbanistyczno-architektonicznych. Istotnym jest to, że stanowią znaczną część przestrzeni miejskiej, a ich potencjał społeczno-kulturowy, przestrzenny i ekologiczny pozostaje rażąco niewykorzystany.Celem pracy było wskazanie możliwości poprawy jakości środowiska mieszkaniowego, poprzez animowanie działań partycypacyjnych na rzecz wspólnego projektowania (everyday urbanism) i tworzenia miejsc codziennych, bez których przestrzeń miejska staje się mentalnie niczyja, zaniedbana i zdegradowana. Poprzez szerokie studium literatury oraz szereg nieinwazyjnych badań terenowych dowiedziono współzależności kondycji przestrzeni miejskiej i społecznego potencjału jej mieszkańców. Odkrycie i opisanie funkcji jakie mogą spełniać miejsca codzienne w kształtowaniu środowiska miejskiego, pozwala na wykorzystywanie szerokiego wachlarza działań animujących międzyludzkie relacje. Na podstawie przeprowadzonych badań środowiskowych wykazano, że procesualność i kontekstowość wszelkich działań społeczno-przestrzennych jest warunkiem ich powodzenia. Konfrontacja rozważań teoretycznych z żywą strukturą socjoprzestrzenną, poprzez cykl bezpośrednich spotkań, rozmów i dyskusji, umożliwiła zweryfikowanie części założeń, poszerzając zarazem horyzont świadomości i tworząc kompleksowy ogląd sytuacji. Nowatorska forma metody badawczej, czyli odniesienie się do dyskursu społecznego jak swoistej formy ilustracji, pozwoliła na pogłębienie i potwierdzenie tychże wniosków.

Author (1)