Abstract

Jednym z trzech rodzajów podmiotów gospodarowania, obok przedsiębiorstw i państwa jest gospodarstwo domowe. Jest ono specyficznym podmiotem gospodarującym, z jednej strony całkowicie autonomicznym, z drugiej zaś zależnym od wpływu wielu czynników. Jest podstawową komórką organizacyjną, która kreuje podstawy egzystencji każdego człowieka, jednocześnie jest filarem gospodarki państwa. Gospodarstwa istnieją i działają, aby zaspokajać swoje potrzeby wspólne oraz indywidualne poszczególnych członków. Są podmiotami działającymi w sferze konsumpcji. Aby zaspokajać potrzeby muszą zdobywać środki na konsumpcję. W tym celu zarządzają własnymi finansami i majątkiem, sprzedając swoją pracę, dostarczając dochody, wydatkując je, odprowadzając podatki, decydując się na zobowiązania lub odraczając konsumpcję i oszczędzając. Państwo w sposób bezpośredni lub pośredni kształtuje politykę dochodową każdego gospodarstwa domowego poprzez sferę podatków. Konstrukcja podatku sprawia, że część dochodu przejmowana przez państwo w znaczący sposób ogranicza konsumpcję, inwestycje, jednocześnie generując skutki ekonomiczne, społeczne i gospodarcze. Jednym ze swoistych regulatorów dochodów gospodarstw domowych jest podatek dochodowy. Jest to instrument, który silnie i bezpośrednio wpływa na kondycję finansową gospodarstw domowych na całym świecie. W związku z powyższym dokonano analizy udziału podatku dochodowego w dochodach gospodarstw domowych, jednocześnie ukazując jak zmieniał się w latach 2010-2015. Porównano w tej kwestii sytuację Polski ze średnią europejską (OECD-21) oraz z trzema krajami (Niemcy, Wielka Brytania, Czechy), uwzględniając przy tym wybrane typy gospodarstw domowych: osoby samotne, osoby samotne z dwójką dzieci, małżeństwa bez dzieci oraz małżeństwa z dwójką dzieci. W przypadku polskich gospodarstw domowych obejmujących samotne osoby bez dzieci, udział podatku w dochodzie całkowitym był niższy od średniej europejskiej o 8,7 - 11,1 pp. Pozostałe typy gospodarstw również charakteryzowały się niższym udziałem analizowanego podatku w porównaniu z wybranymi państwami.

Authors (2)