Abstract

W dobie globalnej cyfryzacji i rosnącej roli technologii telekomunikacyjnych coraz więcej osób pada ofiarą oszustw związanych z fałszywymi połączeniami telefonicznymi, wiadomościami SMS oraz oszustwami internetowymi. Przestępcy posługują się zaawansowanymi metodami socjotechnicznymi, a wraz z rozwojem sztucznej inteligencji (AI) ich techniki stają się coraz bardziej wyrafinowane i trudniejsze do wykrycia. Niniejszy artykuł przedstawia szczegółową analizę najczęstszych oszustw stosowanych we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń wynikających z wykorzystania AI, oraz skutecznych strategii obronnych, pozwalających na ochronę zarówno dorosłych, jak i dzieci przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni.

1. Typologia współczesnych oszustw telekomunikacyjnych

1.1 Oszustwa „na policjanta”

Oszuści podszywają się pod funkcjonariuszy organów ścigania, informując ofiary o rzekomym zagrożeniu finansowym lub konieczności współpracy w tajnym śledztwie. W celu zapewnienia „bezpieczeństwa” nakłaniają do przekazania środków pieniężnych lub ujawnienia danych wrażliwych.

Jak się chronić?

• Policja nigdy nie prosi o przekazanie pieniędzy ani danych osobowych.
• Należy weryfikować tożsamość rozmówcy poprzez kontakt z oficjalną placówką.

1.2 Oszustwa „na lekarza”

Przestępcy informują o nagłym zagrożeniu zdrowotnym bliskiej osoby i proszą o natychmiastowy przelew pieniędzy na kosztowne leczenie.

Jak się chronić?

• Weryfikować informacje, kontaktując się z placówkami medycznymi.
• Nie podejmować pochopnych decyzji pod wpływem presji emocjonalnej.

1.3 Oszustwa „na bankowca”

Oszuści podszywają się pod przedstawicieli instytucji finansowych, informując o rzekomym zagrożeniu dla konta bankowego ofiary. Często nakłaniają do zainstalowania aplikacji do zdalnej kontroli lub dokonania przelewu na „bezpieczne konto”.

Jak się chronić?

• Banki nigdy nie proszą o podanie haseł ani kodów dostępu.
• Nie instalować aplikacji z linków przesyłanych przez telefon.
• Kontaktować się bezpośrednio z bankiem poprzez oficjalny numer.

1.4 Oszustwa związane z wynajmem mieszkań

Przestępcy zamieszczają fałszywe ogłoszenia dotyczące wynajmu mieszkań i żądają przedpłaty przed obejrzeniem lokalu.

Jak się chronić?

• Nie dokonywać przedpłat przed obejrzeniem nieruchomości.
• Weryfikować tożsamość wynajmującego oraz dokumentację lokalu.

1.5 Oszustwa związane z biurami podróży

Oszuści oferują fałszywe wycieczki i bilety lotnicze po atrakcyjnych cenach.

Jak się chronić?

• Sprawdzać rejestrację biura podróży w oficjalnych bazach danych.
• Unikać płatności na prywatne konta bankowe.

2. Wykorzystanie sztucznej inteligencji do oszustw

Rozwój AI otworzył nowe możliwości dla przestępców. Przykłady wykorzystania sztucznej inteligencji w cyberprzestępczości obejmują:

• Deepfake głosowy – oszuści mogą naśladować głos członka rodziny lub przedstawiciela instytucji.
• Generowanie fałszywych wiadomości e-mail i SMS – AI może automatycznie generować treści dopasowane do ofiary.
• Automatyzacja oszustw – chatboty i algorytmy AI mogą prowadzić wielowątkowe rozmowy, imitując realnych ludzi.

Jak się chronić?

• Nie ufać nagłym telefonicznym prośbom o pomoc finansową.
• Weryfikować głosy poprzez pytania kontrolne, które tylko bliska osoba zna.
• Nie klikać w podejrzane linki w wiadomościach.

Author (1)