Search
Filters
total: 179
Search results for: ONTOLOGIES
-
Krzysztof Goczyła prof. dr hab. inż.
PeopleKrzysztof Goczyła, full professor of Gdańsk University of Technology, computer scientist, a specialist in software engineering, knowledge engineering and databases. He graduated from the Faculty of Electronics Technical University of Gdansk in 1976 with a degree in electronic engineering, specializing in automation. Since then he has been working at Gdańsk University of Technology. In 1982 he obtained a doctorate in computer science...
-
Onkologie
Journals -
ONCOLOGIE
Journals -
Onkologie
Journals -
Measures for Evaluation of Structure and Semantics of Ontologies
PublicationArtykuł przedstawia zagadnienie miar jakości ontologii ze szczególnym uwzględnieniem ich podziału na syntaktyczne (strukturalne) i semantyczne. Na tym tle przedstawione jest nowe podejście do pomiaru właściwości semantycznych ontologii bazujące na kartografii wiedzy.
-
Zastosowania ontologii: Zastosowanie ontologii w mikroekonomii
PublicationZarysowano problematykę zastosowania dziedzinowo zorientowanych ontologii dla konkretnej rzeczywistej grupy zagadnień. Przedstawiono znaczenie ontologii jako formy reprezentacji wiedzy oraz podkreślono jej przewagę nad innymi sposabami przechowywania informacji w aspekcie dynamicznym. zarysowano merytoryczną problematyke zagadnień ekonomicznych w zakresie analizy wskaźnikowej dla firm rynkowych. Dokonano dziedzinowego przedstawienia...
-
Potential applicability of ontologies for the evaluation of information technology
PublicationIn this article we present the possibilities of using ontologies as a part of a multi-agent system (MAS) designed for the evaluation of information technologies. This is a part of a broader idea devel-oped by the team of researchers at Gdańsk University of Technology. The article deals with defining ontologies, presenting main technologies for their design and implementation and proposes, initially, domains of the ontologies' interest...
-
Editorial: Knowledge management and ontologies. Part 2
PublicationPrzedstawiono najnowsze kierunki badań w zakresie obszaru zarządzania wiedzą i ontologicznej reprezentacji wiedzy.
-
Editorial: Knowledge management and ontologies. Part 1
PublicationPrzedstawiono najnowsze kierunki badań w zakresie obszaru zarządzania wiedzą i ontologicznej reprezentacji wiedzy.
-
Creating and application of maps of concepts for dl ontologies
PublicationW poprzednich pracach wprowadzono metodę reprezentacji wiedzy, zwaną Kartografią Wiedzy. Metoda ta pozwala na zapisanie, w formie tzw. map konceptów, zależności pomiędzy konceptami wyróżnionymi w terminologii, a następnie stopniowe (wraz ze wzrostem naszej wiedzy) przypisywanie indywidualnym obiektom tych konceptów. Efektywność budowy map konceptów jest kluczowym czynnikiem wpływającym na możliwość użycia metody. Niniejsza praca...
-
Extended Reflexive Ontologies for the Generation of Clinical Recommendations
PublicationDecision recommendations are a set of alternative options for clinical decisions (e.g., diagnosis, prognosis, treatment selection, follow-up, and prevention) that are provided to decision makers by knowledge-based Clinical Decision Support Systems (k-CDSS) as aids. We propose to follow a ‘‘reasoning over domain’’ approach for the generation of decision recommendations by gathering and inferring conclusions from production rules....
-
Ontologie w Sieci Semantycznej
PublicationWraz z nastaniem ery Internetu i jego gwałtownym rozwojem, zasadniczym problemem dla współczesnej informatyki stała się automatyzacja pozyskiwania olbrzymich zasobów wiedzy ludzkiej w nim zgromadzonych. Wiedza ta ma bardzo zróżnicowany charakter z uwagi na wielość formatów zapisu danych, a przede wszystkim z uwagi na różny stopień jej ustrukturalizowania. Jedną z najbardziej popularnych idei dążących do systematycznego podejścia...
-
Ontologie w systemach informatycznych
PublicationZakres monografii obejmuje wybór majważniejszych zagadnień inżynierii wiedzy opartej na podejściu ontologicznym. Omawiane są ramy Minsky'ego, sieci semantyczne, standardy RDF, OWL i SPARQL. Prezentowane są też podstawy teoretyczne nowoczesnych technologii semantycznych, w szczególności rozstrzygalny fragment logiki pierwszego rzędu zwany logiką opisową (ang. Description Logics, DL). Omawia sie algorytmy wnioskowania z ontologii...
-
Metody opisu ontologii: Ocena jakości ontologii dziedzinowych
PublicationOntologia, jak każdy inny produkt myśli ludzkiej, powinien podlegać ocenie jakości. Stwierdzenie to nabiera szczególnego znaczenia wówczas, gdy ontologia staje się podstawą dla innych działań. Ocena ontologii może być przeprowadzona zasadniczo na dwa sposoby - w sposób subiektywny, w oparciu o rozumowanie, oraz w sposób obiektywny. Jeśli podstawą oceny ontologii jest rozumowanie, wiedza i doświadczenie ludzi, to ocena taka jest...
-
Collaborative Editing of Ontologies Using Fluent Editor and Ontorion
PublicationIn this paper we present two tools that we are developing at Cognitum for managing large knowledge bases: Fluent Editor and the Ontorion Server. We have been able to build a collaborative knowledge management system using these two tools. We show how this system can be used for the concurrent modification of knowledge and how we can manage multiple modifications to the same knowledge.
-
The cartographer algorithm for processing and querying description logics ontologies
PublicationLogika opisowa jest jednym z najbardziej popularnych formalizmów opisu wiedzy. Jej popularność jeszcze wzrosła kiedy pojawił się standard języka OWL. W artykule zaprezentowano nowy algorytm wnioskowania - algorytm kartograficzny - umożliwiający wnioskowanie niejawnie podanej wiedzy z terminologii (TBox) i opisu świata (ABox). Opisano sposób przetwarzania ontologii w terminach sygnatur binarnych i efektywny sposób odpytywania ontologii...
-
Syntactic modular decomposition of large ontologies with relational database
PublicationSupport for modularity allows complex ontologies to be separated into smaller pieces (modules) that are easier to maintain and compute. Instead of considering the entire complex ontology, users may benefit more by starting from a problem-specific set of concepts (signature of problem) from the ontology and exploring its surrounding logical modules. Additionally, an ontology modularization mechanism allows for the splitting up of...
-
Metody opisu ontologii: Inżynieria ontologii i jej zastosowania
PublicationPrzedstawiono rozwój języków opisu technologii i wskazano mozliwości ich zastosowania w różnych dziedzinach, a zwłaszcza do integracji i automatycznego uruchamiania usług sieciowych.
-
Ontologie OWL i ich wykorzystanie.
PublicationPrzedstawiono zarys idei sieci semantycznej i rolę języka OWL w tej inicjatywie. Omówiono pojęcie ontologii i jej budowę przyjętą w OWL. Opisano trzy wersje języka wraz ze wskazaniem różnic i odmiennych zastosowań. Szczegółowo przedstawiono sposób definiowania klas i ich instancji, a także metody tworzenia relacji między klasami za pomocą właściwości. Na przykładach omówiono rodzaje właściwości oferowanych przez specyfikację OWL....
-
Ontologie jako metoda reprezentacji wiedzy
PublicationLogika opisowa (ang. Description Logic - DL) jest aktualnie jednym z najsilniej rozwijanych formalizmów stosowanych w ontologicznych metodach reprezentacji wiedzy. Jednym z powodów jest to, że język OWL-DL, promowany przez W3C jako język do reprezentacji ontologii internetowych, opary jest właśnie na logice opisowej. W tym artykule zaprezentowano logikę opisową jako sposób precyzyjnego formułowania i przetwarzania wiedzy. Podano...
-
Zastosowania ontologii: Organizacja ontologii bazy treści i zajęć dydaktycznych
PublicationPrzedstawiono koncepcję organizacji ontologii nauczania wiedzy informatycznej, według aktualnie obowiązujacego raportu CC 2005 i jego części dziedzinowych. Wyodrębniono struktury hierarchiczne porządkujące bazę treści dydaktycznych oraz organizację toku studiów. Wskazano na zalety rozwiązań zawartych w raporcie oraz zaproponowano modyfikacje struktur organizacyjnych ontologii w celu ich większej elastyczności. Opisano strategię...
-
Klinicka Onkologie
Journals -
PSYCHO-ONCOLOGIE
Journals -
Techniki modularyzacji ontologii
PublicationW ciągu ostatnich kilku lat tematem wielu prac naukowych stała się modularyzacja ontologii. Istnieje kilka przyczyn dużego zainteresowania tym kierunkiem prac. Z jednej strony ontologie wykazały swoją przydatność w różnego rodzaju przedsięwzięciach związanych z inicjatywą Semantic Web. Z drugiej strony okazało się, że po przekroczeniu pewnej granicy wielkości ontologii inżynierowie wiedzy natykają się na problemy, z którymi inżynieria...
-
Decisional DNA, reflexive ontologies, and security: developing decisional trust
PublicationOmowiono model osiagania zaufania decyzjnego opartego na decyzyjnym DNA, refleksyjnych ontologiach oraz na bezpieczenstwie technologicznym.
-
Processing and querying description logic ontologies using cartographic approach
PublicationLogika opisowa jest formalizmem reprezentowania wiedzy, który ostatnio zyskuje na znaczeniu wśród inżynierów. Niniejszy rozdział, po krótkim wprowadzeniu do logiki opisowej, prezentuje silnik wnioskujący opracowany na Politechnice Gdańskiej. Silnik ten, o nazwie KaSeA, opiera się na oryginalnej idei kartografii wiedzy. Niniejszy rozdział pokazuje podstawy kartografii wiedzy, jej ograniczenia i potencjał rozwoju, a także porównuje...
-
Processing and Querying Description Logic Ontologies Using Cartographic Approach
Publication -
Model of an Integration Bus of Data and Ontologies of Smart Cities Processes
PublicationThis paper presents a model of an integration bus used in the design of Smart Cities system architectures. The model of such a bus becomes necessary when designing high-level architectures, within which the silo processes of the organization should be seen from the perspective of its ontology. For such a bus to be used by any city, a generic solution was proposed which can be implemented as a whole or in part depending on the requirements...
-
Processing and querying description logic ontologies using cartographic approach
PublicationLogika opisowa (ang. description logic) jest formalizem reprezentacji wiedzy, który w ostatnich latach uzyskał dużą popularność pomiędzy inżynierami wiedzy. Po krótkim wprowadzeniu do formalizmu logiki opisowej artykuł prezentuje system wnioskowania opracowany na Politechnice Gdańskiej w ramach projektu PIPS 6 Programu Ramowego UE. System wnioskujący jest oparty na nowatorskiej metodzie kartograficznej, której podstawy również...
-
The knowledge cartography - a new approach to reasoning over description logics ontologies
PublicationArtykuł prezentuje nową metodę reprezentacji i przetwarzania wiedzy ontologicznej - Kartografię wiedzy. Ta metodapozwala na wnisokowanie z części terminologicznej i asercjonalnej ontologii. Artykuł opisuje metodę oraz jej podstawy teoretyczne. Kartografia wiedzy prechowuje i przetwarza w terminach sygnatur binarnych, które umożliwiają efektywne przetwarzanie ontologii zawierających dużą liczbę osobników. Kartografia wiedzy została...
-
The Knowledge Cartography – A New Approach to Reasoning over Description Logics Ontologies
Publication -
Jakość w inżynierii ontologii
PublicationW artykule podjęto rozważania na temat tego, czy metodologie w inżynierii ontologii są potrzebne i jak tworzyć ontologie wysokiej jakości. Dokonano przeglądu istniejących metod inżynierii ontologii, jakimi są OntoClean, Methontology i NeOn. Przedstawiono praktyczne wykorzystanie tych metod przy tworzeniu prostej ontologii opisującej świat uczelni wyższych. Podjęto próbę porównania i oceny wspomnianych metodologii w kontekście budowy...
-
PROBLEMY OCENY JAKOŚCI ONTOLOGII
PublicationW artykule podjęto rozważania na temat tego, czym jest jakość ontologii, jak zmierzyć jakość istniejących ontologii i jak tworzyć ontologie wysokiej jakości. Dokonano przeglądu istniejących metryk ontologii, które mogą posłużyć do oceny jakości ontologii. Przedstawiono problem zapewniania i oceny jakości ontologii modularnych jako ważny problem badawczy w obliczu pojawiania się skom¬plikowanych, trudnych do użycia i modyfikacji...
-
International Journal of Metadata, Semantics and Ontologies
Journals -
Portal ontologii: Zarządzanie bezpieczeństwem portalu
Publicationprzedstawiono wybrane problemy zarządzania bezpieczeństwem portalu. Opisano zasady tworzenia polityki bezpieczeństwa portalu. Zwrócono uwagę na zarzadzanie uzytkownikami, a w tym na sposoby autoryzacji i kontroli dostępu. Omówiono także zachowanie spójności danych portalu oraz wiarygodności dostarczanych i publikowanych informacji.
-
Ontologia ekonomii i ''niewidzialna ręka''.
PublicationArtykuł przedstawia umiejscowioną w niemieckiej tradycji refleksji nad moralnym wymairem gospodarowania koncepcją ''etycznej ekonomii'' P. Koslowskiego. W zamysle analizowanego autora obejmuje ona trzy dziedziny: teorię etycznych przesłanek ekonomii, koncepcję etyki sprofilowanej pod katem potrzeb ekonomii i etyczno-ekonomiczną teorię dóbr i wartości kulturowych.
-
Portal ontologii: Architektura portalu dziedzinowego
Publicationzaprezentowano koncepcję architektury i funkcjonalności dziedzinowego portalu tworzenia ontologii realizowanego przez Katedrę KASK. Portal podzielony został na niezależne komponenty, które z powodzeniem mozna realizować odrębnie a następnie połączyć za pomocą ich interfejsów. W dalszej części pracy omówione zostaną poszczególne elemnty systemu i ich zadania. następnie przedstawiona będzie sugerowana metodologia wytwarzania systemu....
-
Ontologia usług sieciowych OWL-S.
PublicationRozwijająca się dziedzina agentów i usług sieciowych dojrzała do wypracowania standardów zapewniających wspólny sposób opisu, wywoływania i nadzoru wykonania tych serwisów. Propozycja takiego standardu jest opisywana w rozdziale ontologia OWL-S, bazująca na założeniach sieci sematycznej i będąca rozwinięciem oraz uporządkowaniem wcześniejszej propozycji znanej pod nazwą DAML+OIL oraz DAML-S.
-
Best Practice Onkologie
Journals -
Ontologies vs. Rules — Comparison of Methods of Knowledge Representation Based on the Example of IT Services Management
PublicationThis text provides a brief overview of selected structures aimed at knowledge representation in the form of ontologies based on description logic and aims at comparing them with their counterparts based on the rule-based approach. Due to the limitations on the length of the article, only elements associated with the representation of concepts could be shown, without including roles. The formalisms of the OWL language were used...
-
LARYNGO-RHINO-OTOLOGIE
Journals -
Problemy wnioskowania z ontologii Semantic Web
PublicationIdea Semantic Web (Semantycznego Internetu) opiera się m.in. na ogłaszaniu w Internecie ontologii stanowiących opis pewnego fragmentu rzeczywistości. Aby miało to sens, ontologie te muszą być sformułowane w jednym, powszechnie akceptowanym języku. Takim językiem jest OWL-DL, promowany i standaryzowany przez konsorcjum W3C. Jest to język opary na formalizmie logicznym zwanym logiką opisową. W tym artykule, po krótkim i nieformalnym...
-
Hierarchiczny podział przestrzeni ontologii na konteksty
PublicationSemantyka języka OWL wprowadza pojęcie przestrzeni ontologicznej, w której współistnieje wiele ontologii w różnym stopniu ze sobą powiązanych. Wielkość i jednolitość tej przestrzeni jest przyczyną trudności w interpretacji i wnioskowaniu. Zaproponowana w wielu pracach kontekstualizacja przestrzeni ontologii wniosła pewien porządek do opisu zależności między ontologiami i wprowadziła pojęcie interpretacji lokalnych. W tym rozdziale...
-
Budowa ontologii usług dla potrzeb wyszukiwania
PublicationOntologie, dzięki zapewnieniu formalnego opisu przy zachowaniu czytelności dla człowieka, są coraz powszechniej stosowaną metodą opisu usług sieciowych. Zaprezentowano słownik WordNet i jego zastosowanie jako meta ontologia do opisów usług podobnych różnych dostawców. Zaproponowano algorytm oparty o ten słownik umożliwiający integrację ontologii usług w celu zapewnienia interoperacyjności rozwiązań dostępnych w sieci Internet.
-
Ontologia PIPSDrugs: praktyczne zastosowanie metody SIM
PublicationMetoda SIM zmniejsza złożoność ontologii oraz upraszcza proces modelowania, jednak może też wywołać niekorzystne zjawiska, np. konieczność uproszczenia modelu lub utrudnienie wnioskowania. Na pytanie, jak duży jest zasięg szkodliwych zjawisk, może odpowiedzieć tylko praktyczne zastosowanie. Ontologia POPSDrugs jest pierwszą praktyczną realizacją opisu wiedzy na podstawie reguły metody SIM.
-
Zastosowania ontologii: Charakterystyczne cechy agentów semantycznych
PublicationNa podstawie reprezentatywnych przykładów podjeto próbę zilustrowania spektrum zastosowań agentów programowych. Wskazano główne cechy wyrózniajace poszczególne rodzaje agentów oraz ich atrybuty niezbędne dla omawianych zastosowań.
-
Procedury odwzorowania i łączenia ontologii dziedzinowych
PublicationW trakcie prac nad rozprawą opracowano oryginalną metodę integracji ontologii na podstawie analizy leksykalnej jej elementów. Zaproponowany algorytm został zaimplementowany w postaci biblioteki w języku Java oraz włączony do systemu OCS. Opracowano również procedury i narzędzia pomocnicze wspierające proces integracji wiedzy, w tym autorską bibliotekę wizualizacji ontologii SOVA.Zaprojektowano i zaimplementowano ontologię bezpieczeństwa...
-
Topologiczna analiza ontologii opartych na logiceopisowej
PublicationRozwój Internetu i technologii internetowych powoduje rosnące zapotrzebowanie na zaawansowane metody zarządzania informacją. Niniejszy rozdział opisuje nową metodę reprezentacji wiedzy oraz zestaw algorytmów wykorzystujących tę reprezentację, nazwane wspólnie podejściem kartograficznym. Podejście to bazuje na logice opisowej, zdobywającej ostatnio coraz większą popularność, dzięki zastosowaniu w ramach inicjatywy Semantic Web....
-
Inżynieria ontologii dla potrzeb integracji systemów
PublicationInżynieria ontologii to gałąź inżynierii wiedzy, która zajmuje się metodami i metodologiami budowy ontologii. Zajmuje się m. in. procesem wytwarzania, cyklem życia oraz narzędziami wspomagającymi wytwarzanie ontologii. W publikacji przedstawiono różne metodologie wytwarzania ontologii oraz wspierające te metodologie narzędzia. Omówiono edytor ontologii OCS, opracowany przez Katedrę ASK Wydziału ETI PG, oraz wykorzystaną w nim,...
-
Ontologie ram projektowych jako narzędzie wspomagające decyzje komitetów sterujących
PublicationCelem artykułu jest wykazanie przydatności ontologii jako narzędzia wspomagającego decyzje prac komitetów sterujących. Budowa ontologii jako narzędzia wspomagającego decyzje była konsekwencją pojawienia się problemu oceny wniosków projektowych zgłaszanych do projektu Inteligentnych Specjalizacji Pomorza Smart Port & City. W artykule przedstawiono etapy budowy ontologii oraz jej zastosowanie do analizy zgodności dokumentów z przyjętymi...