Search
Division Of Machine Design And Medical Engineering
Publications
Filters
total: 477
Catalog Publications
Year 2007
-
Analiza przepływu oleju przez rowek smarowy wzdłużnego łożyska ślizgowego z wykorzystaniem komputerowej dynamiki płynów (CFD) = Analysis of the lubricant flow through the hydrodynamic thrust bearings groove with the use of computational fluid dynamic
PublicationSmarowanie zanurzeniowe jest tradycyjnym sposobem smarowania wzdłużnych łożysk ślizgowych. Jednak rozwiązanie to wykazuje umiarkowaną skuteczność w zapewnieniu optymalnie niskich temperatur w filmie smarowym a ponadto jest przyczyną strat mocy związanych z mieszaniem oleju w obudowie łożyska, co jest szczególnie widoczne w łożyskach szybkoobrotowych. Obecnie wymagania stawiane nowym konstrukcjom łożysk ślizgowych to zwiększanie...
-
Analiza wytrzymałościowa nowo projektowanego żurawia remontowego
PublicationW referacie przedstawiono wybrane problemy obliczeń wytrzymałościowych przeprowadzonych dla nowo projektowanego żurawia remontowego o nośności 20 t. Omówiono przykładowe wyniki analizy stanu naprężeń i przemieszczeń urządzenia w granicznych warunkach pracy.
-
Aproksymacyjny model tarcia
PublicationW pracy przedstawiono problem aproksymacji danych pomiarowych z eksperymentu tribologicznego. W celu uzyskania opisu zależności współczynnika tarcia od liniowej prędkości ślizgania i nacisków zastosowano dwa podejścia: aproksymacja wielomianowa i wykorzystanie sztucznej sieci neuronowej. W rezultacie prowadzonych prac ustalono, podejście neuronowe jest korzystniejsze.
-
Badania hydraulicznych zespołów sterujących w niskich temperaturach otoczenia
PublicationW laboratorium Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej przebadano w warunkach szoku termicznego zawór przelewowy, rozdzielacze klasyczne, rozdzielacz proporcjonalny. Zostały wyznaczone obszary prawidłowej i nieprawidłowej pracy zaworów w zależności od natężenia przepływu oraz różnicy temperatur pomiędzy gorącym olejem i oziębionym rozdzielaczem. Wyznaczono współczynniki przejmowana ciepła od oleju do elementów rozdzielaczy,...
-
Badania zespołów hydraulicznych firmy HYDROTOR w niskich temperaturach otoczenia
PublicationPrzedstawiono wyniki badań produkowanych przez firmę HYDROTOR S.A. z Tucholi podzespołów hydraulicznych w różnych warunkach, także w warunkach niskich temperatur otoczenia, w celu określenia ich zdatności do pracy.
-
Ekologiczne łożysko foliowe smarowane wodą - budowa i analiza wpływu wybranych parametrów konstrukcyjnych na sztywność podparcia łożyska = Environmentaly friendly water lubricated foil braing-design and influence analysis of selected design parameters bearing support stiffness
PublicationW artykule opisano budowę prototypowego łożyska foliowego smarowanego wodą ze szczególnym uwzględnieniem wpływu geometrii elementów podatnych łożyska na jego sztywność. Opisano technologię jego wykonania oraz model obliczeniowy łożyska opracowany z wykorzystaniem MES, przedstawiono wyniki wybranych analiz obliczeniowych.
-
Influence of Collar Deformations on Hydrodynamic Thrust Bearing Performance
Publication -
Klocki samopompujące w łożyskach hydrodynamicznych = Self-pumping pads in the hydrodynamic bearings
PublicationWe współpracy z firmą ALSTOM HYDRO (Szwajcaria), zespół Katedry Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Gdańskiej przeprowadził symulacje przepływowe kilku rozwiązań konstrukcyjnych mających na celu zwiększenie niezawodności turbin wodnych. W artykule opisano jedno z takich rozwiązań - tak zwane łożysko z klockami samopompującymi. Głównym celem jest uzyskanie przepływu oleju w układzie smarowania łożyska hydrodynamicznego...
-
Modelling of temperature field of flat boiling section with active single nucleation site
PublicationZaprezentowano główne założenia wybranych modeli wrzenia dla pojedynczego centrum nukleacji. Przedstawiony model numeryczny dotyczy zagadnienia dwuwymiarowego, osiowo-symetrycznego, nieizotropowego przewodzenia ciepła dla warunków brzegowych pierwszego, drugiego i trzeciego rodzaju. Warunek brzegowy drugiego rodzaju reprezentuje gęstość strumienia ciepła połączoną z generacją pęcherzy z pojedynczego centrum nukleacji.
-
Nowe ekologiczne łożysko foliowe smarowane wodą
PublicationW artykule przedstawiono ważniejsze wyniki prac prowadzonych w ramach projektu badawczego finansowanego przez KBN dotyczącego nowego oryginalnego łożyska foliowego smarowanego wodą. Podjęte badania miały na celu stworzenie pierwszego prototypu tego typu łozyska zdolnego do pracy przy smarowaniu wodą.Przedstawiono projekt protoypowego łożyska oraz przykład analizy wpływu wybranych parametrów konstrukcyjnych na własności strukturalne...
-
Nowe prace badawczo-rozwojowe pomp i silników hydraulicznych w Katedrze Hydrauliki i Pneumatyki
PublicationW artykule scharakteryzowano nowy typ silników hydraulicznych satelitowych o małych objętościach roboczych zasilanych olejem mineralnym i zasilanych wodą. Ponadto scharakteryzowano pompy wielotłoczkowe osiowe z rozrządem krzywkowym o zmiennej wydajności typu PWK. Przedstawiono wyniki wstępnych badań silników satelitowych przy zasilaniu olejem i przy zasilaniu wodą. Przedstawiono również kierunki badań rozwojowych nad silnikami...
-
Nowy typ hydraulicznych silników satelitowych o małych objętościach roboczych - badania wstępne i potencjalne zastosowania
PublicationW artykule scharakteryzowano nowy typ hydraulicznych silników satelitowych o małych objętościach roboczych produkowanych przez firmę STOSOWANIE MASZYN głównie na potrzeby tzw. małej mechanizacji górniczej. Przedstawiono również wyniki przeprowadzonych w laboratorium Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej wstępnych badań tych silników zasilanych olejem jak również wyniki pierwszych badań tych silników zasilanych...
-
Określanie pozycji tłoka w siłowniku przy pomocy pomiaru przyspieszenia
PublicationElektroniczny czujnik przemieszczenia liniowego dzięki swoim miniaturowym rozmiarom posiada istotną przewagę nad czujnikami obecnie stosowanymi w pneumatyce i hydraulice. Dodatkowo wyróżnia go możliwość realizacji sterowania na podstawie przyspieszeń, którym podlega bezpośrednio obiekt sterowany. Czujnik może znaleźć wiele zastosowań usprawniających procesy sterowania i predykcji uszkodzeń, a także obniżających koszty eksploatacji...
-
Powłoki fluoropolimerowe oraz przeciwzatarciowe w łożyskach foliowych smarowanych wodą = Fluoropolymer and anti-friction coatings for water-lubricated foil bearings
PublicationW artykule przedstawiono krótką charakterystykę oraz wyniki badań tribologicznych wybranych powłok fluoropolimerowych oraz przeciwzatarciowych. Badania zużycia powłok przeprowadzono pod kątem zastosowania w oryginalnym łożysku foliowym smarowanym wodą. Na podstawie analizy wyników wyłoniono trzy powłoki do potencjalnego zastosowania w łożyskach foliowych smarowanych wodą.
-
Problem wyboru bezsmarowego materiału ślizgowego dla łożysk pracujących w warunkach małych oscylacji
PublicationOmówiono przyczyny przyspieszonego zużywania się elementów węzłów łożyskowych, w których zastosowano ekologiczne materiały bezsmarowe. Wykazano szczególny wpływ oscylacji o małej amplitudzie - najczęściej występujących w sposób niezamierzony w pracy łożyska - na zużywanie się materiałów.
-
Ryzyko statystyczne a ryzyko rzeczywistego pacjenta = Statistical risk and risk of the real patient
PublicationDzięki wieloletnim obserwacjom populacji ludzkiej udało się zidentyfikować czynniki ryzyka choroby wieńcowej. Najważniejsze z nich to: wiek, płeć, obciążenie genetyczne, palenie papierosów, stężenie cholesterolu we krwi, ciśnienie tętnicze, brak aktywności fizycznej, nadwaga, obecność cukrzycy. Obserwacje prospektywne populacji dostarczyły danych do opracowania modeli, które określają relacje między wartościami czynników ryzyka...
-
Wear measurements of self lubricating bearing materials in small oscillatory movement
PublicationRosnące wymagania ekologiczne powodują wzrost tendencji wymiany klasycznych materiałów łożyskowych, wymagających dodatkowego czynnika smarnego, na materiały nie wymagające smarowania. Zamianie takiej może towarzyszyć obniżenie trwałości zmodernizowanego łożyska. Ten niekorzystny efekt nierzadko obserwuje się w węzłach łożyskowych kierownic turbin wodnych. Autorzy podjęli próbę wyjaśnienia zjawisk występujących w tego typu łożyskach....
-
Wear measurements of self-lubricating bearing materials in small oscillatory movement
Publication -
Właściwości smarne cieczy roboczych układów hydraulicznych. Olej Total Azolla 46, emulsja HFA-E oraz woda.
PublicationPrzedstawiono wyniki badań własności smarnych wody destylowanej, jednoprocentowej emulsji oleju w wodzie typu HFA-E (sporządzonej na bazie koncentratu Isosynth VX110BF), oleju Total Azolla 46 oraz, w celach porównawczych, samego koncentratu Isosynth VX110BF. Przedstawiono również wyniki badań powierzchniowego zużycia zmęczeniowego (pitting), dla wyżej wymienionych czynników smarnych.
-
Wpływ odkształceń tarczy oporowej wału na właściwości hydrodynamicznego łożyska wzdłużnego = Influence collar deformations of hydrodynamic thrust bearing performance
PublicationPodjęto próbę określenia możliwego wpływu deformacji termosprężystej tarczy oporowej łożyska na jego cechy. Porównano wyniki trzech wariantów obliczeń TEHD: bez uwzględniania deformacji tarczy, z uwzględnieniem deformacji tylko sprężystych oraz z uwzględnieniem deformacji termosprężystych tarczy oporowej.
-
Wpływ oleju i emulsji HFA-E na charakterystyki przepływowe w kanałach wewnętrznych hydraulicznych silników satelitowych
PublicationArtykuł poświęcono teoretycznej analizie zjawisk towarzyszących przepływom oleju i emulsji oleju w wodzie typu HFA-E w kanałach wewnętrznych hydraulicznych silników satelitowych. Opisano wyniki badań eksperymentalnych tych silników.
-
Wpływ oleju i emulsji HFA-E na charakterystyki przepływowe w szczelinach hydraulicznych silników satelitowych
PublicationArtykuł poświęcono teoretycznej analizie zjawisk towarzyszących przepływom oleju i emulsji oleju w wodzie typu HFA-Ew szczelinach hydraulicznych silników satelitowych. Przedstawiono również wyniki badań eksperymentalnych opisywanych przepływów.
-
Wykorzystanie narzędzi CAD do wyznaczania właściwosci bezwładnościowych i sztywnościowych stanowiska badawczego
PublicationPrzedstawiono przykład wykorzystania narzędzi CAD 3D (Inventor) do wyznaczania bezwładności (mas i momentów bezwładności) oraz sztywnosci głównych elementów będących pod wpływem wymuszeń dynamicznych generowanych przez tarcie w badanym styku ślizgowym. Wykorzystując system ANSYS przeprowadzono obliczenia charakterystyk drgań własnych na utworzonych bryłowych modelach elementów.
Year 2006
-
Is it possible to predict performance of large thrust bearings on the basis of the results of experiments on smaller bearings?
PublicationTreścią referatu jest analiza możliwości przeniesienia wyników badań modelowych z małych hydrodynamicznych łożysk wzdłużnych do określenia własności łożysk o dużych rozmiarach. Posłużono się analizą wymiarową do określenia wymaganych współczynników skali, których zachowanie podczas badania łożyska modelowego, zapewnia jego podobieństwo do łożyska o dużych rozmiarach. Uzyskane wyniki poddano dyskusji.
-
Lubricant property and rolling contact fatigue test of oil-in-water emulsion type HFA-E and oil Total Azolla 46 as working liquids in hydraulic systems
PublicationW artykule scharakteryzowano i opisano wyniki badań własności smarnych wody destylowanej, emulsji wodno-olejowej typu HFA-E (1% oleju w wodzie) sporządzonej na bazie koncentratu Isosynth VX110BF, oleju Total Azolla 46 i samego koncentratu Isosynth VX110BF (tylko dla porównania z olejem, emulsją i wodą). W artykule pokazano wyniki badań pittingu z użyciem wody, emulsji i oleju jako środków smarnych. Ponadto w artykule przedstawiono...
-
Modelowanie przepływu oleju pomiędzy klockami wzdłużnego łożyska ślizgowego
PublicationW pracy przedstawiono model MES wzdłużnego łożyska ślizgowego, wykonany przy pomocy programu ANSYS. Prezentowany model umożliwia badanie przypadków smarowania zanurzeniowego oraz smarowania wymuszonego. Przedstawiono korzyści stosowania technik CFD (Computational Fluid Dynamic) pozwalających na obserwację ruchu oleju pomiędzy klockami łożyska ślizgowego w przypadku nietypowych konstrukcji systemów smarowania.
-
Modelowanie przepływu powietrza w przewodach pneumatycznych
PublicationW pracy omówiono problem modelowania przepływu powietrza w linii długiej. Postawiono hipotezę, że dla zmian ciśnienia w zbiorniku linia długa może być opisywana jako element o stałych skupionych ze zmiennym współczynnikiem przepływu. Wstępne badania wskazują na poprawność tej hipotezy.
-
Porównanie strat objętościowych w silnikach hydraulicznych satelitowych przy zasilaniu olejem lub emulsją oleju w wodzie.
PublicationW artykule opisano analizę zjawisk, badania eksperymentalne i nowy model matematyczny opisujący straty objętościowe w silnikach hydraulicznych satelitowych zasilanych olejem lub emulsją oleju w wodzie.
-
Porównanie strat objętościowych w silnikach hydraulicznych satelitowych przy zasilaniu olejem lub emulsją oleju w wodzie
PublicationW artykule opisano analizę zjawisk, badania eksperymentalne i nowy model matematyczny opisujący straty objętościowe w silnikach hydraulicznych satelitowych zasilanych olejem lub emulsją oleju w wodzie.
-
Projektowanie hydrodynamicznych łożysk wzdłużnych z wykorzystaniem optymalizacji kształtu szczeliny smarowej
Publicationw pracy przedstawiono metodę projektowania hydrodynamicznych łożysk wzdłużnych z wykorzystaniem optymalizacji kształtu szczeliny smarowej. Optymalizacja kształtu szczeliny smarowej, pierwszy etap projektowania łożyska, jest przeprowadzana bez żadnych wstępnych założeń dotyczących postaci konstrukcyjnej łożyska natomiast uwzględniane są wymagania charakterystyczne dla zadanych warunków pracy łożyska. W następnym etapie poszukuje...
-
Research and development in Department of Hydraulics and Pneumatics of the Faculty of Mechanical Engineering of Gdańsk University of Technology
PublicationW artykule przedstawiono aktualny stan prac badawczych prowadzonych w Katedrze Hydrauliki i Pneumatyki PG:- rozwój laboratorium badawczego,- prace nad nowym typem pomp wielotłoczkowych z rozrządem krzywkowym,- prace nad silnikami satelitowymi z kompensacją luzów osiowych,- stanowisko do badań silników zasilanych emulsją wodno-olejową,- badania zachowania układów hydraulicznych w niskiej temperaturze otoczenia.
-
Symulacja deformacji gniazda dużego łożyska tocznego na warunki pracy jego elementów tocznych
PublicationW referacie wykazano istotny wpływ sztywności oprawy łożyska na obciążenie jego elementów tocznych. W pracy wykorzystano wyniki pomiarów warunków pracy rzeczywistego stojaka, co pozwoliło zbudować i poddać weryfikacji model obliczeniowy w celu poprawy jego wiarygodności.
-
Temperature measurements in monitoring of large thrust bearings
PublicationW pracy przedstwiono krytyczną analizę aktualnych metod diagnostyki dużych hydrodnamicznych łożysk wzdłużnych hydrozespołów elektrowni wodnych. Wykazano niedostatki i zagrożenia płynące ze stosowania diagnostyki opartej na jednopunktowym pomiarze temperatury. Zaprezentowano wstępna koncepcję nowej metody diagnostycznej opartej na odwrotnym zagadnieniu przepływu ciepła (IPHC).
-
Wpływ sztywności wielkogabarytowego stojaka łożyskowego na warunki pracy elementów tocznych - analiza przy użyciu programów CAD
PublicationW referacie przedstawiono analizę wpływu sztywności stojaka łożyskowego na warunki pracy łożyska. Wyniki analizy porównano z zachowaniem rzeczywistego obiektu.
Year 2005
-
Badania i opis zjawisk nowego typoszeregu silników hydraulicznych satelitowych z kompensacją luzów.
PublicationW referacie przedstawiono budowę, działanie i opis zjawisk nowego typoszeregu silników hydraulicznych satelitowych, w których zastosowano kompensację luzów osiowych w celu ograniczenia przecieków przez szczeliny komór roboczych. Typoszereg tych silników opracowany przez firmę Projektowanie Maszyn inż. Bohdana Sieniawskiego obejmuje 13 wielkości chłonności na obrót wału w zakresie od 0,4 do 6,3 dm3/obr. Prace badawcze nad tymi silnikami,...
-
Badania tribologicznych właściwosci materiałów bezsmarowych w warunkach występowania oscylacji mikropoślizgów.
PublicationBadano opory ruchu i zużycie łożyskowych materiałów bezsmarowych stosowanych w węzłach ślizgowych maszyn w warunkach występowania mikrooscylacji w płaszczyźnie ślizgania. Stwierdzono istotne różnice odporności materiałów na zużywanie w takich warunkach, uzależnione od właściwości ślizgowych i podatności sprężystej elementów badanej pary kinematycznej.
-
Badania wodnych roztworów ciekłych kryształów na Tribometrze PT-3
PublicationBadano wpływ smarowania wodnymi roztworami substancji tworzących struktury ciekłokrystaliczne na opory ruchu i zużycia skojarzenia ślizgowego ze stali narzędziowej NC6. Stwierdzono korzystny wpływ w/w substancjismarowych w porównaniu z zastosowaniem czystej wody destylowanej.
-
Działanie podzespołów hydraulicznych w niskiej temperaturze otoczenia
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań podzespołów hydraulicznych: silników satelitowych SOK, silników orbitalnych, pomp i silników zębatych, rozdzielaczy suwakowych w warunkach szoku termicznego. Stwierdzono, że w warunkach szoku termicznego może dochodzić do nieprawidłowej pracy podzespołów, szczególnie przy dużej różnicy temperatur oleju i podzespołów w chwili początkowej. Badania podzespołów i układów hydraulicznych w tych...
-
Equalization of pad loads in large tilting pad thtust bearing
PublicationW pracy przedstawiono przebieg projektowania zmodernizowanego łożyska wzdłużnego hydrogeneratora. Na podstawie eksploatacyjnych danych o zróżnicowaniu temperatury klocków łożyskowych, na drodze obliczeń elasto-termo-hydrodynamicznych, stwierdzono konieczność wyrównania rozkładu obciążenia na poszczególne klocki łożyska. Cel został osiągnięty poprzez wprowadzenie podatnego podparcia segmentów łożyska na sprężynach płytowych, których...
-
Friction induced vibrations in sliding of monolithic alumina
PublicationPrzedstawiono wyniki badań wzbudzania się (i ewentualnie - zaniku) drgań mechanicznych towarzyszących tarciu ślizgowemu próbek o płaskiej powierzchni styku, wykonanych z monolitycznego tlenku aluminium. Badano wpływ wymuszeń tribologicznych oraz dynamicznych cech układu badawczego na przebieg zjawiska.
-
Komputerowo wspomagane obliczenia współczynnika przepływu gazu
PublicationW pracy omówiono problem wyznaczania wartości średniej współczynnika przepływu gazu na podstawie pomiarów wykonanych na rzeczywistej instalacji pneumatycznej. Zaprezentowano, stworzony przez autorów, program komputerowy wspomagający te obliczenia i przykładowe wyniki tych obliczeń.
-
Łożyska ślizgowe smarowane wodą
PublicationŁożyska ślizgowe smarowane wodą wykonywane są obecnie z kompozytów polimerowych, kompozytów gumowych, kompozytów metalowych i ceramiki. Najczęściej z kompozytów polimerowych, przy czym znacznie rośnie udział materiałów ceramicznych. Przedstawiono przegląd konstrukcji łożysk ślizgowych smarowanych wodą i rodzajów stosowanych przez światowe firmy materiałów na łożyska. Opisano unikatowe rozwiązanie konstrukcyjne poprzecznego, klockowego...
-
Modelowanie Hydrostatycznego Wspomagania w Hydrodynamicznym Łożysku Wzdłużnym
Publication -
Nowe rozwiązania w hydraulice przemysłu maszynowego - prace badawcze w Katedrze Hydrauliki i Pneumatyki
PublicationW referacie przedstawiono osiągnięcia Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej.W chwili obecnej uruchamiana jest produkcja pomp wielotłoczkowych PWK o stałej wydajności. Strategicznym celem jest zbudowanie jednostek o zmiennej wydajności. Hydrostatyczne zrównoważenie mechanizmu rozrządu pozwala bowiem zrealizować unikalny w skali światowej mechanizm bezpośredniego sterowania wydajnością pompy za pomocą elementu o...
-
Problemy doświadczalnego doboru materiałów na łożyska ślizgowe aparatów kierowniczych turbin wodnych.
PublicationW pracy omówiono wybrane problemy doboru materiałów na łożyska ślizgowe aparatów kierowniczych turbin wodnych. Problemy przedstawiono na przykładzie wyników badań doświadczalnych oraz ich analizy przeprowadzonych dla wybranego bezsmarowego materiału łożyskowego.
-
Problemy konstrukcyjne dużych ślizgowych łożysk wzdłużnych.
PublicationW pracy przedstawiono konstrukcyjne problemy dużych łożysk wzdłużnych, zwłaszcza łozysk nośnych hydrogeneratorów. Problemy te wynikają z nierównomiernego rozkładu obciążenia, odkształceń termicznych klocków, niewystarczającej obciążalności w warunkach rozruchu i zatrzymania oraz znacznego, krótko- i długookresowego zróżnicowania warunków pracy łożysk. Problemy te są najbardziej dotkliwe w łożyskach dużych rozmiarów. Najważniejszym...
-
Projektowanie sprzęgła wału turbiny wodnej przy użyciu programów CAD
PublicationW referacie przedstawiono wybrane problemy projektowe i konstrukcyjne związane z modernizacją sprzęgła wału turbiny wodnej elektrowni wodnej Podgaje. Konieczne było takie ukształtowanie sprzęgła kołnierzowego, aby istniała możliwość niwelowania błędu montażowego niewspółosiowości łączonych wałów generatora i wirnika. Przedstawiono różne koncepcje kształtu sprzęgła, które mogło by zapewnić niwelowanie załamania wału turbiny.
-
Role of reciprocating sliding testing in tribological materials engineering
PublicationPrzedstawiono wyniki badań oporu ruchu i zużycia skojarzeń o styku rozłożonym przy posuwisto-zwrotnym ślizganiu. Badano skojarzenia: żeliwo-stop aluminium przetapiany laserowo w warunkach kriogenicznych oraz żeliwo-kompozyt aluminium-żelazo otrzymany ''in situ''.
-
Stanowisko badawcze oraz wyniki badań silnika satelitowego zasilanego emulsją wodno-olejową
PublicationWiększość hydraulicznych układów napędowych obecnie jest zasilanych olejami. Ale olej jako medium robocze nie może być stosowany wszędzie tam, gdzie istnieje ryzyko pożaru. Dlatego też są stosowane trudnopalne i niepalne ciecze hydrauliczne jako emulsje, mikroemulsje i roztwory. W referacie opisano stanowisko badawcze zaprojektowane i zbudowane w Katedrze Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej, przedstawiono wyniki badań...
-
Unique performance aspects of PTFE-Lined thrust bearings
PublicationW pracy przedstawiono korzyści płynące z zastępowania tradycyjnych stopów łożyskowych przez warstwy ślizgowe wykonane z kompozytów na bazie PTFE. Kompozytowe warstwy ślizgowe są coraz częściej stosowane w dużych łożyskach hydrogeneratorów o pionowych wałach. W pracy omówiono także aspekty stosowania takich łożysk związane z ich charakterystycznymi cechami.