Przedstawiono wyniki badań oporu ruchu i zużycia skojarzeń o styku rozłożonym przy posuwisto-zwrotnym ślizganiu. Badano skojarzenia: żeliwo-stop aluminium przetapiany laserowo w warunkach kriogenicznych oraz żeliwo-kompozyt aluminium-żelazo otrzymany ''in situ''.

W referacie omówiono wpływ właściwości mechanicznych i kształtu warstwy ślizgowej z bezsmarowego materiału łożyskowego. Wcześniej omówione i publikowane wyniki badań doświadczalnych i analizy numerycznej wyjaśniły i potwierdziły, dlaczego rzeczywista droga tarcia jest znacznie mniejsza od nominalnej w warunkach mikrooscylacji. Wyniki przeprowadzonej analizy numerycznej pozwoliły możliwie najlepiej ukształtować powierzchnię ślizgania...

In the paper results are presented from tests in reciprocating sliding of self mated specimens of DLC and tungsten modified DLC coatings on stainless steel substrate. The contact geometry chosen for the research task was ball on flat. The contacts were lubricated either with distilled water or medical saline solution. Results are presented with regard to wear resistance as a function of material type and lubricant used.

Opisano badania kompozytów: silumin AlSi11-żelazo albo silumin AlSi11-stal narzędziowa N9 (otrzymanych in situ), a także samego siluminu AlSi11 w skojarzeniu z żeliwem 350, przy tarciu ślizgowym w ruchu posuwisto-zwrotnym. Stwierdzono wpływ sposobu otrzymywania materiału kompozytowego na zużycie i opory ruchu skojarzenia badawczego, w szczególności materiały te zużywały się wolniej, niż silumin AlSi11.

Opracowano metodę badania powłok ceramicznych w warunkach tarcia ślizgowego na próbkach tworzących układ o styku niekonforemnym kula - powierzchnia płaska. Pokryte warstwą ceramiczną kule dociskano do próbek płaskich - prostopadłościennych listew (również pokrytych ceramiką), wykonujących ruch postępowo-zwrotny. Jako stanowisko badawcze zastosowano Tribometr Posuwisto-zwrotny TPZ-1. Przebieg zużywania się powłoki ceramicznej oceniano...