Publikacje
Filtry
wszystkich: 477
Katalog Publikacji
Rok 2011
-
Wybrane zagadnienia licencji na oprogramowanie
PublikacjaW rozdziale przedstawione zostały wybrane zagadnienia licencji na oprogramowanie obejmujące uwarunkowania prawne, niejawne elementy licencji, praktykę tworzenia umów licencyjnych i konsekwencje naruszania umów licencyjnych. Zaprezentowane zostały także wyniki badania mającego na celu poznanie poziomu wiedzy, praktyk związanych z czytaniem i rozumieniem licencji oraz opinii użytkowników na temat licencji. Końcowa część rozdziału...
Rok 2010
-
A method of supporting client-provider cooperation in software acquisition processes and its evaluation criteria
PublikacjaArtykuł przedstawia metodę Wspomagania Interakcji KLienta i Dostawcy Oprogramowania (WIKLIDO). Metoda ta została zpowodzeniem zastosowana w dwóch studiach przypadków w komercyjnych projektach pozyskiwania oprogramowania. Artykuł wyjaśnia w jaki sposób metoda wykorzystuje środki modelowania do usystematyzowania interakcji pomiędzy klientem i dostawcą oprogramowania. Przedstawia również w jaki sposób wykorzystano podejście GQM (ang....
-
Aktywna metoda testowania bezpieczeństwa aplikacji webowych httpvalider oraz ocena jej skuteczności
PublikacjaW rozdziale omówiono zagadnienia oceny bezpieczeństwa aplikacji webowych, w szczególności podejście pasywnego i aktywnego testowania bezpieczeństwa. Przedstawiono metodę aktywnego testowania HttpValider obejmującą generowanie żądań HTTP pozwalające na identyfikację 13 luk bezpieczeństwa. Dla opracowanej metody zaprojektowano i zaimplementowano narzędzie wspierające automatyczne przeprowadzenie testów dla scenariusza użycia testowanej...
-
Application of Intelligent Conversational Agents in E-learing Environments
PublikacjaThe paper concerns intelligent tutoring systems and concentrates on apliaction of virtual mentors in distance learning environments. Different educational agent types are described. The prototype of an agent developed at Gdansk University of Technology is also presented, as well as its internal representation and construction. Benefits of virtual mentors applied in distance learning are also pointed out.
-
Application of Knowledge Views = Zastosowanie widoków na bazę wiedzy
PublikacjaW artykule przedstawiono koncepcję widoków na bazę wiedzy i jej zastosowanie w inżynierii systemów. Praca ma na celu przybliżenie inżynierii wiedzy i technologii Semantic Web inżynierowi oprogramowania oraz programiście. Cel ten osiągany jest poprzez upodobnienie baz wiedzy do relacyjnych lub obiektowych baz danych oraz poprzez stosowanie wzorców znanych w inżynierii oprogramowania.
-
Context sensitive privacy management in a distributed environment
PublikacjaArtykuł przedstawia mechanizm zarządzania prywatnością stworzony dla systemu rozproszonego z założeniem, że węzły systemu mają ograniczone zasoby (moc procesora, pamięć). Podstawowy pomysł zakłada, że prywatne dane są filtrowane zgodnie z polityką prywatności użytkowników przed ich ujawnieniem innym użytkownikom. Te decyzje są silnie umiejscowione, co ogranicza narzut związany z zarządzaniem prywatnością na węzłach systemu. Sam...
-
Description logic based generator of data-centric applications
PublikacjaThe knowledge stored in Ontology Management Systems (OMS) that originally has the form of expressions, can be seen as a user application specification or as knowledge provided by an expert. The generator of applications discussed in this paper is defined as a program that automatically generates an application that meets a certain specification stored in OMS. It is shown that it is possible to build a user interface for data management...
-
Description logic based generator of data-centric applications
PublikacjaThe knowledge stored in Ontology Management Systems (OMS) that originally has the form of expressions, can be seen as a user application specification or as knowledge provided by an expert. The generator of applications discussed in this paper is defined as a program that automatically generates an application that meets a certain specification stored in OMS. It is shown that it is possible to build a user interface for data management...
-
Funkcjonalność systemu operacyjnego Linux uruchamianego z pamięci USB
PublikacjaSystem operacyjny Linux z uwagi na swoją funkcjonalność, użyteczność oraz warunki licencyjne jest coraz powszechniej wykorzystywany. Wśród licznych dystrybucji tego systemu można wyróżnić takie, które są uruchamiane bezpośrednio z pamięci półprzewodnikowych USB. W artykule zostanie przedstawiona funkcjonalność i parametry użytkowe opracowanej dystrybucji cdlinux.pl uruchamianej z pamięci USB. Dystrybucja charakteryzuje się bezpieczeństwem...
-
Ideological and Practical Model of Metaontology
PublikacjaRozwój inicjatywy Semantic Web spowodował rozwój różnych języków definiowania wiedzy i manipulowania nią. W ramach tych języków istotnym elementem jest zaprojektowanie rozkazów terminologicznych. W artykule przedstawiono sposób realizacji zapytań terminologicznych w języku KQL (Knowledge Query Language), służącym do dostępu do systemu zarządzania wiedzą RKaSeA.
-
Ideologiczny i praktyczny model metaontologii
PublikacjaRozwój inicjatywy Semantic Web spowodował rozwój różnych języków definiowania wiedzy i manipulowania nią. W ramach tych języków istotnym elementem jest zaprojektowanie rozkazów terminologicznych. W artykule przedstawiono sposób realizacji zapytań terminologicznych w języku KQL (Knowledge Query Language) - języku dostępu do systemu zarządzania wiedzą RKaSeA.
-
International Representation of S-Modular Knowledge Base in RKaSeA System
PublikacjaNiniejszy artykuł przedstawia nową metodę reprezentacji wiedzy ontologicznej wyrażonej w logice opisowej. Metoda ta, nazwana G-Cart została zaimplementowana w nowo utworzonym systemie zarządzania wiedzą RKaSeA. Artykuł opisuje podstawowe założenia metody oraz praktyczne zagadnienia związane z jej implementacją.
-
Introduction of knowledge bases to existing systems using the Knowledge Views
PublikacjaArtykuł ten prezentuje studium przypadku pokazujące jak stopniowo wdrażać bazę wiedzy i wnioskowanie w istniejącym systemie informatycznym korzystając z widoków na bazę wiedzy. Pokrótce przedstawiona jest idea widoków na bazę wiedzy, pokazane przykładowe role, które baza wiedzy może pełnić w systemie korzystającym z bazy danych oraz zaprezentowane jest jak można minimalizować ryzyko wdrażania technologii Semantic Web. Artykuł wymienia...
-
Język KQL jako realizacja idei języka SQL dla bazy wiedzy
PublikacjaW ramach inicjatywy semantic web rozwijane są systemy wnioskowania z wiedzy. Ciągle otwartym problemem są również języki dostępu do takich systemów. W artykule zaproponowano nowy język dostępu do zmodularyzowanych baz wiedzy, o cechach umożliwiających jego kompleksowe wykorzystanie w systemach zarządzania wiedzą, w sposób analogiczny do wykorzystania języka sql w systemach relacyjnych baz danych.
-
Konsekwencje zastosowania modelowania w projektach informatycznych - badanie z udziałem praktyków
PublikacjaRozdział zawiera najciekawsze wnioski z badania ankietowego, przeprowadzonego wśród przedstawicieli polskich firm informatycznych, którego celem było poznanie stanu zastosowania metod modelowania i narzędzi UML w projektach informatycznych oraz korzyści wynikających z zastosowania tej technologii w projektach informatycznych, jak również występujących problemów zarówno przy zastosowaniu modelowania jak i przy braku zastosowania...
-
KQL - język dostępu do konglomeratowych baz wiedzy
PublikacjaJednym z kierunków rozwoju systemów informatycznych w ostatnich latach jest ewolucja systemów opartych na danych do systemów opartych na wiedzy. W ramach tego procesu są prowadzone prace między innymi nad nowymi reprezentacjami wiedzy i językami dostępu do wiedzy. Języki dostępu do baz wiedzy są w dużej mierze uzależnione od metod reprezentacji wiedzy, ponieważ operują na jej elementach. Wraz z zaproponowaniem konglomeratowej reprezentacji...
-
KQL as Application of SQL Rationale for Knowledge Bases
PublikacjaW ramach inicjatywy Semantic Web rozwijane są systemy wnioskowania z wiedzy. Ciągle otwartym problemem są również języki dostępu do takich systemów. W artykule zaproponowano nowy język dostępu do zmodularyzowanych baz wiedzy, o cechach umożliwiających jego kompleksowe wykorzystaniew systemach zarządzania wiedzą, w sposób analogiczny do wykorzystania języka SQL w systemach relacyjnych baz danych.
-
Łączenie zwinności metodyki Scrum z dojrzałością modelu CMMI
PublikacjaW rozdziale przedstawiono podejście do łączenia zwinności metodyki Scrum oraz dojrzałości modelu CMMI. Na początku krótko omówiono metodykę Scrum oraz model dojrzałości CMMI. Następnie zaproponowano model odniesienia praktyk metodyki Scrum do praktyk modelu CMMI. Dla praktyk CMMI nierealizowanych częściowo bądź w pełni przez metodykę Scrum zaproponowano dodatkowe praktyki, które nie przytłaczając zwinności wprowadzają odpowiedni...
-
Metody zapewniania bezpieczeństwa systemów operacyjnych
PublikacjaCelem pracy było opracowanie nowych metod zapewniania bezpieczeństwa systemów operacyjnych opartych o trwały zapis istotnych danych systemowych na niemodyfikowalnych nośnikach oraz wykonanie mechanizmów kontroli dostępu do plików z wykorzystaniem skrótów kryptograficznych. Mechanizmy kontroli umożliwiają weryfikację poprawności treści plików oraz przywracanie ich oryginalnej treści w przypadku nieuprawnionej modyfikacji. Celem...
-
Modeling Object Oriented Systems via Controlled English Verbalization of Description Logic
PublikacjaThe need for formal methods for Object Oriented (OO) systems resulted in methods like UML and Lepus3 that are de-facto graphical languages equipped with formal tools that are able to handle the design of OO systems. However, they lack precise semantics which might lead to problems, such as inconsistencies or redundancies. On the other hand, to our knowledge, there is no approach that allows one to understand and follow the requirements...
-
On efficient collaboration between lawyers and software engineers when transforming legal regulations to law-related requirements
PublikacjaAby zapewnić zgodność systemów informatycznych z prawem, konieczna jest współpraca pomiędzy prawnikami a informatykami. W referacie przedstawiono opis problemów dotyczących przekształcania przepisów prawa na wymagania względem systemu z perspektywy prawnika i informatyka. Zaprezentowano również ideę przestrzeni wspólnych informacji umożliwiających efektywną współpracę oraz proces, który integruje analizę wymagań wynikających z...
-
Optymalizacja witryny internetowej Banku Zachodniego WBK S.A. na podstawie testów użyteczności
PublikacjaArtykuł przedstawia praktyczne zastosowanie testów użyteczności w rzeczywistym przedsięwzięciu informatycznym. Testy ukierunkowane były na podniesienie jakości użytkowej strony głównej serwisu internetowego ogólnopolskiego banku. W ramach wprowadzenia dokonano przeglądu znanych metod i narzędzi przeznaczonych do oceny i poprawy użyteczności. Wybrane metody i narzędzia zostały wykorzystane w badaniach użyteczności, których opis...
-
Słowo wstępne
Publikacja -
Student model representation for pedagogical virtual mentors
PublikacjaThe paper concerns technological aspects of virtual mentors construction, especially concentrating on the student model representation. The article distinguishes several types of information that is gathered by the pedagogical agents and other educational platforms, including student knowledge model, student progress tracking, interaction process patterns and learner preferences. A set of technologies used for the student model...
-
Terminological and Assertional Queries in KQL Knowledge Access Language
PublikacjaOne of the directions of development of information systems in recent years in the evolution of data-based systems into the knowledge-based systems. As a part of this process there is ongoing work on a whole range of languages for accessing knowledge bases. They can be used in a variety of applications, however their main drawback is the lack of clearly defined algebra representing a theoretical basis for them. For instance, such...
-
Testowanie w przyrostowym i ewolucyjnym cyklu życia oprogramowania
PublikacjaArtykuł prezentuje doświadczenia dotyczące procesu testowania złożonego systemu internetowego rozwijanego w okresie ostatnich pięciu lat. System ten powstaje w cyklu przyrostowym i ewolucyjnym, przechodząc do kolejnych wydań. Rozróżniono wydania główne, które są poprzedzane pełnym zakresem testów regresji oraz wydania rozszerzające, gdzie zakres testowania jest zawężony. Wyjaśniono miejsce procesu testowania w kontekście zarządzania...
-
Trendy, wyzwania w inżynierii oprogramowania
PublikacjaWywiad z prof. Januszem Górskim.
-
Wewnętrzna reprezentacja konglomeratowej bazy wiedzy w systemie RKaSeA
PublikacjaNiniejszy artykuł prezentuje koncepcję wewnętrznej reprezentacji wiedzy ontologicznej zastosowaną w nowo opracowanym systemie zarządzania wiedzą ontologiczno-regułową RKaSeA. Reprezentacja ta stanowi praktyczne wdrożenie opublikowanej wcześniej koncepcji modularyzacji bazy wiedzy polegającej na jej podziale na semantyczne jednostki - konglomeraty. Opracowana metoda reprezentacji stanowi zarazem rozwinięcie wprowadzonej wcześniej...
-
Wnioskowanie z różnych źródeł osobników w systemie RKaSeA
PublikacjaNiniejszy artykuł prezentuje koncepcję zarządzania wiedzą asercjonalną zastosowaną w systemie zarządzania wiedzą RKaSeA. Koncepcja ta traktuje opis świata jako zbiór osobników. Dzięki temu udało się objąć nią również mechanizmy obsługi reguł oraz mechanizm pozyskiwania wiedzy z zewnętrznych źródeł danych. Mechanizmy te sa traktowane jako dodatkowe typy źródeł osobników.
-
Wpływ prawa na systemy informatyczne - studia przypadków
PublikacjaZgodność systemów informatycznych z prawem jest jednym z podstawowych wymagań względem systemów. Jednak transformacja przepisów prawa na wymagania względem oprogramowania nie jest łatwym zadaniem. W referacie zaprezentowano trzy różne rodzaje wpływu prawa na systemy informatyczne. W przypadku pierwszym, prawo reguluje określoną dziedzinę pozostawiając dowolność wyboru sposobu realizacji przepisów. W drugim przypadku, przepisy...
-
Wykorzystanie taksonomii do integracji danych w zasobach Internetu
PublikacjaRozproszony zbiór danych internetowych można zintegrować i efektywnie zorganizować wykorzystując możliwości usług sieciowych i taksonomii. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów nakładu pracy niezbędnej do budowy usług sieciowych publikujących zorganizowane zbiory danych. Omówiono zasady ręcznej i automatycznej budowy taksonomii. Przeanalizowano problemy optymalizacji takiej struktury oraz korzyści z kolorowania nazw wyróżnionych...
-
Zapewnianie bezpieczeństwa kluczowych plików w systemie operacyjnym Linux
PublikacjaZagrożenie bezpieczeństwa systemów komputerowych wynika z możliwości niepowołanego dostępu do danych zapisanych w kluczowych plikach. Dlatego poszukiwanie mechanizmów zapewniania bezpieczeństwa informacji to współcześnie ważny problem w dziedzinie informatyki. W artykule zostanie przedstawione nowe podejście do polityki zabezpieczania plików systemowych w komputerach personalnych i serwerach. Zaprezentowany zostanie system o nazwie...
Rok 2009
-
A Prototype of Educational Agent in Distance Learning Environment - Virtual Student Assistant
PublikacjaW zdalnym nauczaniu pojawia się wiele systemów wspierających, z których niezwykle ciekawym przykładem są agenty edukacyjne. Wśród wielu rodzajów agentów edukacyjnych wyróżnia się osobistych asystentów, których rolą jest organizacyjna pomoc osobie zdobywającej wiedzę. Artykuł jest poświęcony zaimplementowanemu na Wydziale ETI Politechniki Gdańskiej prototypowi agenta edukacyjnego o nazwie WAS (Wirtualny Asystent Studenta). Pokazana...
-
A Semantic Algebra for Modularized Description Logics Knowledge Bases
PublikacjaPublikacja wprowadza pojęcia modularyzacji ontologii opartej na tzw. modułach semantycznych (s-modułach) oraz algebry s-modułów. W pracy zawarto szereg twierdzeń opisujących właściwości algebry, jej związku z klasą algebr cylindrycznych oraz przedyskutowano możliwości zastosowania prezentowanych idei.
-
A system automating repairs of IT systems
PublikacjaThis paper presents two problems that are important nowadays: the problem of IT systems monitoring and the problem of repairing them. It shows the developed solution, aimed to automate the existing industrial repair process and to integrate it with the existing monitoring solutions and mechanisms. Described solution is a part of a bigger whole, called the Repair Management Framework (RMF). This paper presents also briefly a case...
-
Algebra konglomeratów jako narzędzie opisu problemów przetwarzania ontologii
PublikacjaW niniejszym artykule zaprezentowano nowe narzędzie przetwarzania modularnych baz wiedzy - algebrę konglomeratów. Przedstawioną propozycję wyróżnia fakt, że traktujemy moduły bazy wiedzy semantycznie. W artykule zaprezentowano doświadczenia związane z wykorzystaniem algebry (m.in. do dekompozycji bazy wiedzy oraz jako wsparcie procesu wnioskowania) oraz naszkicowano kierunki jej przyszłego rozwoju.
-
Algebra of ontology modules for semantic agents
PublikacjaW środowisku Sieci Semantycznej problem precyzyjnego manipulowania jednostkami wiedzy nabiera szczególnego znaczenia. W tej publikacji dyskutujemy możliwość zaadaptowania do tego celu elastycznego aparatu algebry relacyjnej. Na bazie dysksji szkicujemy pewną szczególną analogię pomiędzy bazami danych a bazami wiedzy i używamy tej analogii do wprowadzenia algebry modułów semantycznych.
-
Identyfikacja własności społecznych portali internetowych na podstawie teorii socjologicznych
PublikacjaW czasie wytwarzania oprogramowania można wpływać na własności społeczne portali głównie w fazie analizy systemu, kiedy to oprócz analizy funkcjonalności, zachowania, czy też użyteczności aplikacji, można dokonać także analizy własności społecznych. Następnie wyniki tej analizy należy uwzględnić przy określaniu wizji systemu. W celu dostarczenia technik, które ułatwiają to zadanie konieczna jest identyfikacja własności społecznych...
-
Integracja heterogenicznych źródeł wiedzy z wykorzystaniem logiki opisowej
PublikacjaW rozprawie przedstawiono opracowane przez autora metody integracji wiedzy służące do konstrukcji systemu integracji wiedzy, który może być praktycznie stosowany we współczesnych systemach opartych na wiedzy. Do najważniejszych wyników rozprawy należą: zaproponowanie nowego modelu systemu integracji wiedzy, zdefiniowanie pojęcia źródła wiedzy i opracowanie sposobu jego tworzenia przez wzbogacenie warstwy danych o warstwę wiedzy...
-
Kryteria oceny metody wspomagającej interakcję klient-Dostawca oprogramowania i ich zastosowanie do metody WIKLIDO
PublikacjaW rozdziale przedstawiono metodę Wspomagania Interakcji KLIent-Dostawca Oprogramowa-nia (WIKLIDO) oraz wyjaśniono w jaki sposób wykorzystano metodę GQM (ang. Goal Question Metrics) do systematycznego wywiedzenia metryk oceny tej metody.
-
Metody reprezentacji i przetwarzania wiedzy w warunkach niepewności w ontologiach opartych na logice opisowej
PublikacjaW rozprawie przeanalizowano różne istniejące podejścia do problemu zaufania do ontologii, a zwłaszcza te dotyczące wiarygodności źródeł i informacji w nich zawartych. Omówione rozwiązania stosują podejście numeryczne do problemu zaufania, które przysparza jednak mnóstwa problemów związanych z modelowaniem procesu przetwarzania zapytań, jak również z samą interpretacją uzyskanych wyników.W pracy zaprezentowano model systemu zarządzania...
-
Model komponentu internetowego dla usług sieciowych
Publikacjaproblem znalezienia skutecznych metod poszukiwania danych w Internecie wynika z nadmiaru tych danych oraz braku odpowiedniej struktury ułatwiajacej ich selekcję. W artykule przedstawiono model danych interenetowych w postaci komponentów, który może ułatwić poszukiwanie informacji. Komponent danych internetowych zawiera metadane opisujące jego zawartość oraz metody pozwalajace na identyfikację jego struktury i treści w nim zawartych...
-
Nowoczesne mechanizmy ochrony integralności systemów plików
PublikacjaJednym z najważniejszych zagadnień współczesnej informatyki jest zapewnianie bezpieczeństwa systemów komputerowych. Realne straty finansowe, które wynikają z ataków na systemy komputerowe z roku na rok są coraz większe. W artykule przedstawiono, opracowany przez autorów, innowacyjny system ochrony integralności plików o nazwie ICAR. System pozwala na wykrywanie zmian w plikach, a także, w odróżnieniu od dotychczas dostępnych systemów,...
-
Ontologia PIPSDrugs: praktyczne zastosowanie metody SIM
PublikacjaMetoda SIM zmniejsza złożoność ontologii oraz upraszcza proces modelowania, jednak może też wywołać niekorzystne zjawiska, np. konieczność uproszczenia modelu lub utrudnienie wnioskowania. Na pytanie, jak duży jest zasięg szkodliwych zjawisk, może odpowiedzieć tylko praktyczne zastosowanie. Ontologia POPSDrugs jest pierwszą praktyczną realizacją opisu wiedzy na podstawie reguły metody SIM.
-
Podejście do oceny bezpieczeństwa IT infrastruktur krytycznych
PublikacjaArtykuł przedstawia podejście do oceny bezpieczeństwa systemów informacyjnych stosowanych w infrastrukturach krytycznych. Prezentowany sposób oceny polega na dokładnej rekonstrukcji ocenianego systemu informacyjnego w laboratorium bezpieczeństwa IT, a następ-nie symulowaniu potencjalnych zagrożeń w systemie. Podejście zostało zastosowane przy weryfikacji bezpieczeństwa elektrowni. W rozdziale został opisany jeden z eksperymentów...
-
Realizacja systemu zarządzania wydziałem wyższej uczelni w technologiach typu open-source
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia projektowe, architekturę i implementację systemu przeznaczonego do wspomagania zarządzania wydziałem wyższej uczelni. System jest realizowany dla Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, w technologiach typu open-source. Artykuł opisuje poszczególne komponenty systemu oraz aspekty technologiczne jego budowy. Opisano założenia przyjęte na początku projektu, architekturę...
-
S-Modules - An Approach to Capture Semantics fo Modularized DL Knowledge Bases
PublikacjaModularity of ontologies has been recently recognized as a key requirement for collaborative ontology engineering and distributed ontology reuse. Partitioning of an ontology into modules naturally gives rise to development of module processing methods. In this paper we describe an algebra of ontology modules developed during our work on a Knowledge Base Management System called RKaSeA. The idea differs from other algebras in the...
-
Syntactic modular decomposition of large ontologies with relational database
PublikacjaSupport for modularity allows complex ontologies to be separated into smaller pieces (modules) that are easier to maintain and compute. Instead of considering the entire complex ontology, users may benefit more by starting from a problem-specific set of concepts (signature of problem) from the ontology and exploring its surrounding logical modules. Additionally, an ontology modularization mechanism allows for the splitting up of...
-
System wspomagający zarządzanie Wydziałem Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia projektowe, architekturę i implementację systemu przeznaczonego do wspomagania zarządzania wydziałem wyższej uczelni. System jest realizowany dla Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, w technologiach typu open-source. Artykuł opisuje poszczególne komponenty systemu oraz aspekty technologiczne jego budowy. Opisano założenia przyjęte na początku projektu, architekturę...
-
System wspomagający zarządzanie Wydziałem Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki GdańskiejW : Perspektywy Rozwoju e-Uczelni w Kontekście Globalnej Informatyzacji; - e-uczelnia, konferencja krajowa; 14-15 maja 2009, Gdańsk. - [skrypt prezentacji]
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia projektowe, architekturę i implementację systemu przeznaczonego do wspomagania zarządzania wydziałem wyższej uczelni. System jest realizowany dla Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, w technologiach typu open-source. Artykuł opisuje poszczególne komponenty systemu oraz aspekty technologiczne jego budowy. Opisano założenia przyjęte na początku projektu, architekturę...
-
System zarządzania naprawami
PublikacjaW artykule tym opisano dwa istotne współcześnie problemy, związane z wykorzystywaniem w przemyśle systemów IT: problem ich monitorowania oraz problem ich naprawy. Przedstawiono w nim skrótowo wytworzone rozwiązanie, służące automatyzacji procesu przeprowadzania napraw oraz integrujące się z istniejącymi systemami monitorującymi. Rozwiązanie to, zwane Systemem Zarządzania Naprawami, jest częścią większej metody, zwanej Metodą Zarządzania...
-
The Internet as a knowledge source in Knowledge Views
PublikacjaArtykuł ten przedstawia koncepcję widoków na bazę wiedzy, jak może ona zostać wykorzystana w celu zbierania informacji z różnych źródeł, wnioskowania nad tymi informacjami i udostępnienia ich w postaci wymaganej przez aplikację. Korzystając z widoków na bazę wiedzy, aplikacja może "widzieć" Internet jako pojedyncze źródło wiedzy.
-
The Role of Analysis Patterns in Systems Analysis
PublikacjaWzorce analizy są techniką, która ma wspomagać analizę systemów.W referacie zaprezentowano analizę cech charakterystycznych wzorców analizy oraz przegląd zagadnień związanych z zastosowaniem ich w procesie wytwarzania oprogramowania. Następnie przedstawiono metodę analizy systemów z zastosowaniem wzorców analizy oraz studium przypadku analizy z wykorzystaniem wzorców analizy dla systemu wspomagającego małą przychodnię lekarską.
-
Towards a precise model of DSM economics
PublikacjaRozdział podejmuje zagadnienia związane z opłacalnością zastosowania metod dziedzinowych (ang. Domain-Specific Modeling). Omówiono cechy charakterystyczne metod dziedzinowych i powiązanej z nimi technologii. Przedstawiono model kosztów pokrywający koszty początkowe, koszty utrzymania oraz koszty i zyski powiązane z fazą wytwarzania z zastosowaniem automatyzacji. Zaprezentowano model referencyjny kosztów przy tradycyjnym wytwarzaniu...
-
Towards automating repairs of IT systems
PublikacjaThis paper presents formal description of working principles of the repair library, being the essential component of the Repair Management Framework (RMF), which aims at automating the process of repairing IT systems, and consists also of the Repair Management Model (RMM) and the Repair Management System (RMS). RMM introduces two mathematical models (model of monitoring and model of repair processes), general enough to cover the...
Rok 2008
-
A Distributed Description of Facts in a Distributed Semantic Web Ontology
PublikacjaInicjatywa Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web) zakłada tworzenie w Internecie ontologii zawierających semantyczny opis dużych dziedzin wiedzy. Okazało się jednak, że przekroczenie pewnej wielkości ontologii powoduje szereg negatywnych zjawisk. Aby tym zjawiskom zapobiec, wiele prac koncentruje się na dzieleniu baz wiedzy. Celem tego opracowania jest zaprezentowanie problemów związanych z modularyzacją oraz przedstawienie kilku...
-
A method of trust case templates to support standards conformity achievement and assessment
PublikacjaOsiąganie i ocena zgodności ze standardami stanowi poważne obciążenie finansowe dla współczesnych gospodarek. Pomimo znacznej wagi tego problemu, nie znalazł on jednak zadowalającego przełożenia na rozwiązania dostępne na rynku. W tej pracy zaproponowano metodę nazwaną Standards Conformity Framework (SCF), która wspiera stosowanie standardów. Jest ona oparta na spostrzeżeniu, że osiąganie i ocena zgodności ze standardem polega...
-
A Quality Model for UML tools
PublikacjaJakość narzędzi UML wpływa na efektywność wykonywania zadań związanych z modelowaniem systemów w procesie wytwarzania oprogramowania. Celem badań prezentowanych w tym referacie jest wyodrębnienie kryteriów jakości narzędzi UML. Omówiono rolę narzędzi UML w projekcie informatycznym, a następnie zaprezentowano szereg kryteriów jakości narzędzi UML wraz z aspektami oceny oraz opisem ankiety, która służy do oceny narzędzi względem...
-
Algorithms for query processing in a distributed knowledge integration system
PublikacjaGłównym celem artykułu jest wprowadzenie modelu systemu integracji wiedzy. Przedstawiony model jest oparty na modelu Calvanese i rozszerza go o wielowarstwowy model integracji. W artykule pokazano również użycie Kartograficznej Reprezentacji Wiedzy do przechowywania i przetwarzania ontologii w źródłach wiedzy oraz do budowania odwzorowań pomiędzy ontologiami. Odwzorowania pomiędzy ontologiami budowane w oparciu o odwzorowywanie...
-
An approach to evaluation of arguments in trust cases
PublikacjaTrustworthiness of IT systems can be justified using the concept of a trust case. A trust case is an argument structure which encompasses justification and evidence supporting claimed properties of a system. It represents explicitly an expert's way of assessing that a certain object has certain properties. Trust cases can be developed collaboratively on the basis of evidence and justification of varying quality. They can be complex...
-
An integrated framework for security protocol analysis
PublikacjaAssurance of security protocols needs particular attention. Flaws in a protocol can devastate security of the applications that rely on it. Analysis of the protocols is difficult and it is recommended that formal methods are employed to provide for higher levels of assurance. However, the formal methods can cover only a part of the scope of the problem. It is important that the formal models are valid representations of the protocol...
-
An integrated method for security protocols analysis
Publikacja -
Argument strategies and patterns of the Trust-IT framework
PublikacjaArtykuł dotyczy metodologicznego i narzędziowego środowiska Trust-IT wspierającego budowę dowodów zaufania (ang. trust case), a w szczególności strategii tworzenia dowodu zaufania. Strategia uzależniona jest od właściwości systemu (lub innego rozważanego obiektu), która podlega analizie w ramach dowodu zaufania. W artykule zaprezentowano dwie strategie: oparta na ryzyku i oparta na standardach oraz omówiono kilka często stosowanych...
-
CartoMetric: Ocena semantycznych właściwości ontologii za pomocą metody kartograficznej
PublikacjaW ostatnich latach, głównie dzięki rozwojowi inicjatywy Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web), staliśmy się świadkami powstawania coraz większej liczby gwałtownie ewoluujących ontologii. W takiej sytuacji zarówno użytkownicy Sieci, jak i komputerowe agenty potrzebują metody oceny właściwości ontologii, w szczególności takiej, która uwzględni jej cechy semantyczne, czyli kształt przestrzeni dozwolonych modeli. Niniejsza praca prezentuje...
-
Cartometric: semantic ontology evaluation with cartographic methods
PublikacjaW ostatnich latach, głównie dzięki rozwojowi inicjatywy Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web), staliśmy się świadkami powstawania coraz większej liczby gwałtownie ewoluujących ontologii. W takiej sytuacji zarówno użytkownicy Sieci, jak i komputerowe agenty potrzebują metody oceny właściwości ontologii, w szczególności takiej, która uwzględni jej cechy semantyczne, czyli kształt przestrzeni dozwolonych modeli. Niniejsza praca prezentuje...
-
Defining trustworthiness in Semantic Web by ontological assertions
PublikacjaW artykule opisano model systemu zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów wiarygodności. Zaproponowano również metodę definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej i wnioskowania z wiedzy wzbogaconej o opis jej wiarygodności. Opisana metoda dostarcza sposobu wzbogacenia ontologii o opis wiarygodności asercji zdefiniowanych w tej ontologii. Definiowanie wiarygodności jest rozumiane jako przypisanie zbioru cech do asercji binarnych...
-
Description Logic As A Common Software Engineering Artifacts Language
PublikacjaDescription logic is proposed as a powerful language able to support chosen software engineering process tasks like: requirements engineering, software architecture definition, software design and configuration management. To do this there is presented a correspondence between description logic and UML. Description logic based integrated software engineering process framework is proposed which owing to automatic knowledge inferring...
-
Dynamic risk assessment in autonomous vehicles motion planning
PublikacjaArguing that an autonomous mobile system is sufficiently safe to operate in presence of other vehicles and objects is an important element in development of such systems. Traditional approach to assure safety is to distinguish between safe and unsafe area and prevent the autonomous vehicle from entering the unsafe area. The paper presents a model of autonomous vehicle control system which uses risk assessment...
-
Expert assessment of arguments: a method and its experimental evaluation
PublikacjaArgument structures are commonly used to develop and present cases for safety, security and other properties. Such argument structures tend to grow excessively. To deal with this problem, appropriate methods of their assessment are required. Two objectives are of particular interest: (1) systematic and explicit assessment of the compelling power of an argument, and (2) communication of the result of such an assessment to relevant...
-
Extending GQM by Argument Structures
PublikacjaEffective methods for metrics definition are of particular importance, as measurement mechanisms are indispensable in virtually any engineering discipline. The paper describes how the well known Goal-Question-Metric (GQM) method of systematic metrics derivation from measurement goals can be extended by applying argument structures. The proposed approach is called Goal-Argument-Metric (GAM). The general ideas of GQM and GAM are...
-
Integrating quality criteria and methods of evaluation for software models
PublikacjaRozdział podejmuje zagadnienia jakości modeli w inżynierii oprogramowania. Zawiera on przegląd i systematyzację kryteriów jakości modeli oraz metod oceny jakości modeli. Podaje metodologię tworzenia metod oceny jakości modeli w zależności od kryteriów jakości oraz innych parametrów oceny. Zawiera również studia przypadków zastosowania tej metodologii.
-
Knowledge base views
PublikacjaThe paper introduces an extension to the NeeK language. In the current shape NeeK allows for selection of fragments of a given ontology. The selected part is automatically mapped to a database schema by Data Views implementation. Experience with a real system using Data Views has shown that the resulting database schema does not necessarily reflect the needs of the business logic of an application that uses a specific Data View....
-
Koncepcja programu usprawnienia procesu inżynierii oprogramowania w oparciu o model RUP, TOGAF, PRINCE2, ITIL
PublikacjaArtykuł przedstawia koncepcję Programu Usprawnienia Procesu (PUP, Program) inżynierii oprogramowania opracowaną w oparciu o model RUP, TOGAF, PRINCE2 oraz ITIL. Koncepcja Programu umożliwiła uzyskanie intelektualnej kontroli nad złożonością zagadnienia oraz stanowiła podstawę dla podjęcia decyzji o uruchomieniu przedsięwzięcia PUP w organizacji sektora publicznego. Artykuł przedstawia zakres i granice Programu, jego strukturę (podział...
-
Logika opisowa jako język modelowania oprogramowania
PublikacjaW referacie pokazano zastosowanie logiki opisowej do opisu wybranych ontologii pojawiajcych si w inynierii oprogramowania, wymagajcych wsparcia ze strony inynierii wiedzy. Omówione zagadnienia to: inynieria wymaga, opis architektury oprogramowania wysokiego poziomu, opis projektu systemu i ontologia kodu programu. Wskazano zastosowanie systemów wnioskujcych (ang. knowledge reasoner) do automatycznego odkrywania wiedzy w systemach...
-
Metody opisu ontologii: Wnioskowanie w ontologiach opartych na logice opisowej
PublikacjaLogika opisowa jest aktualnie jednym z najsilniej rozwijanych formalizmów stosowanych w ontologicznych metodach reprezentacji wiedzy. Jednym z powodów jest to, że język OWL-DL, promowany prze W3C jako język do reprezentacji ontologii Semantycznego Internetu, oparty jest właśnie na logice opisowej. W tym artukule zaprezentowano logikę opisową jako sposób precyzyjnego formułowania i przetwarzania wiedzy. Podano definicję bazy wiedzy...
-
Metody strukturalnej analizy ontologii opartych na logice opisowej
PublikacjaW rozprawie przedstawiono opracowaną przez autora metodę wewnętrznej reprezentacji ontologii opartych na logice opisowej: kartografię wiedzy. Metoda ta służy przede wszystkim zwiększeniu efektywności wnioskowania dla baz wiedzy zawierających dużą liczbę asercji. W pracy przedstawiono formalizm opracowanej metody oraz towarzyszące jej algorytmy. Kartografię wiedzy wykorzystano w ramach projektu PIPS (6. Program Ramowy UE), a testy...
-
Metody wnioskowania kontekstowego z danych zapisanych w zewnętrznych źródłach
PublikacjaW poprzednich pracach autorów został przedstawiony system wnioskowania z danych zapisanych w zewnętrznych źródłach - KL (Knowledge Layer). Metody SED (Semantic Enrichment of Data) i RED (Reasoning over External Data) zastosowane w tym systemie umożliwiają wzbogacenie danych o semantykę oraz wnioskowanie z tych danych analogicznie jak z ontologicznego opisu świata. Dane zapisane w źródłach zewnętrznych są wzbogacone o terminologię...
-
Model systemu zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów wiarygodności
PublikacjaW rozdziale przedstawiony został model systemu zarządzania wiedzą, w którym uwzględniono aspekty wiarygodności. Dla zaprezentowanego modelu opisane zostały również metody definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej oraz wnioskowania względem wiedzy wzbogaconej o informacje na temat wiarygodności. Na początku model definiuje "ontologię wiarygodności" - ontologię, która pozwala przypisać pewne zbiory cech do konkretnych asercji....
-
Modern approaches to file system integrity checking
PublikacjaOne of the means to detect intruder's activity is totrace all unauthorized changes in a file system.Programs which fulfill this functionality are called fileintegrity checkers. This paper concerns modernapproach to file system integrity checking. It reviewsarchitecture of popular systems that are widely used inproduction environment as well as scientific projects,which not only detect intruders but also take actions tostop their...
-
Object Views - metoda mapowania obiektowo-ontologicznego
PublikacjaNiniejszy rozdział opisuje koncepcję biblioteki Object Views. Biblioteka ta służy do realizacji mapowania obiektowo-ontologicznego, które stanowi interfejs pomiędzy bazą wiedzy a aplikacją napisaną w obiektowym języku programowania, jakim jest Java. Rozwiązanie to wzorowane jest na Java Persistence API - mapowaniu obiektowo-relacyjnym. Architektura Object Views pozwala na łatwe dostosowanie do dowolnej bazy wiedzy bez względu na...
-
Processing and querying description logic ontologies using cartographic approach
PublikacjaLogika opisowa jest formalizmem reprezentowania wiedzy, który ostatnio zyskuje na znaczeniu wśród inżynierów. Niniejszy rozdział, po krótkim wprowadzeniu do logiki opisowej, prezentuje silnik wnioskujący opracowany na Politechnice Gdańskiej. Silnik ten, o nazwie KaSeA, opiera się na oryginalnej idei kartografii wiedzy. Niniejszy rozdział pokazuje podstawy kartografii wiedzy, jej ograniczenia i potencjał rozwoju, a także porównuje...
-
Quality model for UML tools in application to UML tool selection and market analysis
PublikacjaJęzyki modelowania i wspierające je narzędzia odgrywają istotną rolę w procesie wytwarzania i utrzymania oprogramowania. Wraz ze wzrostem liczby narzędzi UML na rynku pojawia się potrzeba ich porównania i oceny. Artykuł prezentuje wielowymiarowy model oceny narzędzi UML, opisuje ankietę przydatną do oceny narzędzi UML oraz przedstawia system oceny narzędzi UML wraz ze studium przypadku jego zastosowania do poszukiwania narzędzi...
-
Representing and appraising Toulmin model arguments in trust cases
PublikacjaThe paper presents a Toulmin-based argument model used in trust cases, which allows to argue various properties of IT systems. Argument patterns encountered in trust cases are discussed together with some real-life examples. A method of argument appraisal is introduced together with the corresponding aggregation mechanism. Practical applications of trust cases in industrial and research projects are outlined.
-
Rola agentów edukacyjnych w środowiskach zdalnego nauczania
PublikacjaAgent edukacyjny jest inteligentnym i autonomicznym programem, który może być zastosowany w środowiskach kształcenia na odległość. W artykule podano definicję oraz klasyfikację agentów edukacyjnych ze szczególnym wskazaniem na agenty pedagogiczne, których celem jest wsparcie dla zdobywania kompetencji przez uczniów. Wskazano także miejsce agentów w kompleksowych środowiskach nauczania za pośrednictwem Internetu. W artykule omówiono...
-
Safety assurance strategies for autonomous vehicles
PublikacjaAssuring safety of autonomous vehicles requires that the vehicle control system can perceive the situation in the environment and react to actions of other entities. One approach to vehicle safety assurance is based on the assumption that hazardous sequences of events should be identified during hazard analysis and then some means of hazard avoidance and mitigation, like barriers, should be designed and implemented. Another approach...
-
Security Evaluation of IT Systems Underlying Critical Networked Infrastructures
PublikacjaCritical infrastructures have become highly dependent on information and communication technology (ICT). The drawback of this situation is that the consequences of disturbances of the underlying ICT networks may be serious as cascading effects can occur. This raises a high demand for security assurance, with a high importance assigned to security evaluations. In this paper we present an experiment-centric approach for the characterisation...
-
Standards Conformity Framework in comparison with contemporary methods supporting standards application
PublikacjaAchieving and assessing conformity with standards and compliance with various sets of requirements generates significant costs for contemporary economies. Great deal of this is spent on fulfilment of safety and security requirements. However, standards application is not supported sufficiently by the tools available on the market. Therefore, Standards Conformity Framework (SCF) containing methods and tools which provide support...
-
Studium porównawcze ergonomii rich internet applications i aplikacji systemowych
PublikacjaW referacie poszukuje się odpowiedzi na pytanie, czy coraz częstsze zastępowanie aplikacji systemowych wzbogaconymi aplikacjami internetowymi (skr. ang. RIA) nie dzieje się kosztem ergonomii i wygody użytkowania. Artykuł przedstawia porównanie ergonomii interfejsów użytkownika aplikacji RIA i aplikacji systemowych. We wstępie wprowadzono w zagadnienie ergonomii oraz wskazano na charakterystyczne cechy aplikacji RIA. Następnie zaproponowano...
-
Techniki inżynierii oprogramowania służące do tworzenia portali o określonych własnościach społecznych
PublikacjaW referacie zawarto próbę odpowiedzi na następujące pytanie: czy w czasie wytwarzania oprogramowania można wpływać na własności społeczne tworzonych portali? zakładając, że jest to możliwe, poszukiwane są takie techniki z pogranicza socjologii i inżynierii oprogramowania, które będą udostępniały analitykom i projektantom oprogramowania pewien proces, dzięki któremu możliwe będzie systematyczne i świadome kontrolowanie tych własności...
-
Techniki modularyzacji ontologii
PublikacjaW ciągu ostatnich kilku lat tematem wielu prac naukowych stała się modularyzacja ontologii. Istnieje kilka przyczyn dużego zainteresowania tym kierunkiem prac. Z jednej strony ontologie wykazały swoją przydatność w różnego rodzaju przedsięwzięciach związanych z inicjatywą Semantic Web. Z drugiej strony okazało się, że po przekroczeniu pewnej granicy wielkości ontologii inżynierowie wiedzy natykają się na problemy, z którymi inżynieria...
-
The role and construction of educational agents in distance learning environments
PublikacjaArtykuł przedstawia definicję oraz klasyfikację agentów edukacyjnych. Wskazuje typowe cele i zadania agentów, a także omawia schemat ich budowy i funkcjonowania. Wskazano także różnorodność możliwości, jakie stwarzają różne rodzaje agentów w procesie nauczania. W artykule opisano także wytworzony w ramach badań prototyp agenta WAS, którego zadaniem jest wspomaganie uczniów w zakresie pracy z materiałami edukacyjnymi.
-
Verification of the fit to user profiles for UML tools
PublikacjaDopasowanie do profilu użytkownika ma wpływ na efektywność pracy użytkownika. W referacie postawiono pytanie, czy narzędzia UML rzeczywiście wspomagają pracę konkretnych ról w procesie wytwarzania oprogramowania. W ramach prac wykonano następujace zadania: opisano profile użytkowników narzędzi UML; wyodrębniono cechy narzędzi UML, które mają wpływ na dopasowanie do profili użytkowników; zaprojektowano model pokazujący związek pomiędzy...
-
Zarządzanie wiedzą ontologiczną w środowisku semantycznego internetu
PublikacjaW rozdziale zaprezentowano wyniki grupy badawczej Knowledge Management Group at Gdańsk University of Technology (KMG@GUT) w zakresie nowych metod reprezentacji i przetwarzania wiedzy sformułowanej w formie ontologii. Metody te wpisują się w aktualne kierunki rozwojowe inicjatywy Semantic Web: wykorzystują do zapisu ontologii logikę opisową (a więc są zgodne ze standardem OWL-DL), biorą pod uwagę rozproszenie wiedzy pomiędzy różne...
Rok 2007
-
Balancing agility and discipline in a research project
PublikacjaSuccessful software development requires both agility and discipline. Optimal selection of methods, however, is not an easy task. The problem becomes even more difficult for long lasting projects. Appropriate selection of methods involving skillful introduction and abandonment of certain practices in time makes the whole process dynamic. The paper presents in this context a research project which was realized in a few iterations....
-
Creating and application of maps of concepts for dl ontologies
PublikacjaW poprzednich pracach wprowadzono metodę reprezentacji wiedzy, zwaną Kartografią Wiedzy. Metoda ta pozwala na zapisanie, w formie tzw. map konceptów, zależności pomiędzy konceptami wyróżnionymi w terminologii, a następnie stopniowe (wraz ze wzrostem naszej wiedzy) przypisywanie indywidualnym obiektom tych konceptów. Efektywność budowy map konceptów jest kluczowym czynnikiem wpływającym na możliwość użycia metody. Niniejsza praca...
-
Czasowe wymagania bezpieczeństwa wobec systemu monitoringu ruchu drogowego
PublikacjaAnaliza drzew błędów jest dedukcyjną metodą analizy pozwalającą ustalić przyczyny wybranego zdarzenia niepożądanego. Posługuje się w tym celu koncepcją przyczyn bezpośrednich i logiki boolowskiej, a pozwala ustalić przyczyny podstawowe analizowanego zdarzenia. Technika ta wykorzystuje jednak w swoich modelach notację nieformalną, co może powodować niejednoznaczności i ograniczyć wartość analizy, szczególnie, jeśli pracuje nad nią...
-
Dane, informacje i wiedza w Semantic Web
PublikacjaW rozdziale podjęto próbę usystematyzowania pozornie dobrze znanych pojęć informatycznych, takich jak dane, informacja i wiedza, w kontekście burzliwego rozwoju zasobów informacyjnych ludzkości spowodowanego powstaniem i gwałtownym rozwojem sieci WWW. Zaprezentowane podejście opiera się na ustabilizowanym dorobku informatyki w zakresie baz danych oraz na rozwijającym się dynamicznie dorobku w zakresie ontologii i baz wiedzy. Te...
-
Definiowanie wiarygodności w Sieci Semantycznej metodą ontologicznego opisu asercji
PublikacjaW rozdziale została zaprezentowana metoda definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej oraz wnioskowania z wiedzy opisanej w kontekście wiarygodności. Przedstawiona w rozdziale metoda opisuje zasadę budowania opisu wiarygodności dla części asercjonalnej ontologii. Definiowanie wiarygodności metodą ontologicznego opisu asercji jest rozumiane jako przypisanie asercjom unarnym i binarnym zbioru cech i ich wartości. W rozdziale...
-
Dobór algorytmu do przetwarzania zależności czasowych w drzewach błędów
PublikacjaAnalizę drzew błędów można wzbogacić o rozważenia dotyczące zależności czasowych. Na podstawie informacji o zależnościach przyczynowo-skutkowych oraz o zależnościach czasowych zawartych w drzewie błędów można określić wymagania czasowe wobec komponentów analizowanego systemu, które podniosą jego bezpieczeństwo. Analiza zależności czasowych została precyzyjnie zdefiniowana w zakresie warunków wejściowych i wyjściowych przyjętego...
-
Extending GQM by argument structures
PublikacjaEffective metrics definition methods are of particular importance, as measurement mechanisms are indispensable in virtually any engineering discipline. The paper describes how the well known Goal-Question-Metric (GQM) method of systematic metrics derivation from measurement goals can be extended by applying argument structures. The proposed approach is called Goal-Argument-Metric (GAM). We briefly introduce general ideas of GQM...